Νηστεία: πώς υποκαθιστούμε το γάλα;
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου. Κατά τη νηστεία η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών απαγορεύεται, λόγω της ζωικής τους προέλευσης.
Το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το σπανάκι, το σουσάμι, το ταχίνι και τα αμύγδαλα αποτελούν εναλλακτικές πηγές ασβεστίου, ενώ αυτήν την εποχή έμφαση δίνεται στα μη γαλακτοκομικά προϊόντα και ροφήματα.
Στα ράφια του σούπερ μάρκετ θα έχετε παρατηρήσει τα διαφορετικά νηστίσιμα γάλατα. Η ποικιλία των νηστίσιμων προϊόντων αυξάνεται με τα χρόνια και είναι πιο δύσκολο να κάνουμε την πιο υγιεινή επιλογή! Παρακάτω αναλύονται τα διάφορα νηστίσιμα γαλακτοκομικά προϊόντα και οι διαφορές μεταξύ τους.
Όσον αφορά τα υποκατάστατα γάλακτος, στο εμπόριο υπάρχουν διάφορα ροφήματα, όπως σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας και βρώμης. Τα νηστίσιμα ροφήματα έχουν λιγότερες θερμίδες ανά μερίδα σε σχέση με το κανονικό γάλα καθώς και λιγότερα κορεσμένα λιπαρά.
Τα ροφήματα αυτά περιέχουν ασβέστιο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όμως, στην πλειοψηφία τους περιέχουν έως και τέσσερα κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα. Βέβαια, είναι ελεύθερα λακτόζης και χοληστερόλης. Εκτός από το ρόφημα βρώμης, τα υπόλοιπα είναι ασφαλή προς κατανάλωση από άτομα με κοιλιοκάκη.
Ένα ποτήρι γάλα/ρόφημα σόγιας περιέχει όση πρωτεΐνη περιέχει και το τυπικό γάλα και είναι το εναλλακτικό ρόφημα με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα πρωτεΐνης. Προτιμήστε γάλα σόγιας, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη ή με φυσική γεύση.
Λόγω του ότι η περισσότερη σόγια προέρχεται από γενετικά τροποποιημένη σόγια, είναι καλό να ελέγχετε την ετικέτα του προϊόντος.
Το γάλα αμυγδάλου είναι ένα ρόφημα με ευχάριστη, ελαφριά γεύση και λιγότερες θερμίδες ανά μερίδα από τα άλλα νηστίσιμα ροφήματα, ενώ υπάρχει και προϊόν χωρίς πρόσθετα σάκχαρα. Το θετικό με το ρόφημα αμυγδάλου είναι ότι μπορεί να παρασκευαστεί εύκολα και στο σπίτι! Μουλιάστε ένα φλιτζάνι αμύγδαλα όλο το βράδυ. Το πρωί ξεφλουδίστε τα, ξεβγάλτε και στραγγίστε τα.
Στη συνέχεια, προσθέστε τα στο μπλέντερ με τέσσερα φλιτζάνια νερό (και τέσσερις χουρμάδες ή λίγο μέλι για να γίνει πιο γλυκό) και ανακατέψτε καλά. Τέλος, περάστε το μείγμα μέσα από μουσελίνα και απολαύστε το!
Το γάλα καρύδας είναι ρόφημα με εξωτική, ελαφριά γεύση. Περιέχει φυσικά σάκχαρα, οπότε τις περισσότερες φορές δεν προστίθενται επιπλέον σάκχαρα στο ρόφημα. Βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται το γάλα καρύδας να είναι αναμεμιγμένο με γάλα ρυζιού.
Αναφορικά με το γάλα ρυζιού, προέρχεται κυρίως από καστανό ρύζι, περιέχει περισσότερους υδατάνθρακες ανά μερίδα από το συμβατικό γάλα, εκ των οποίων σχεδόν τα μισά είναι σάκχαρα που προκύπτουν φυσικά. Όμως, λόγω της περιεκτικότητας του ρυζιού σε αρσενικό, είναι αμφίβολη η ασφάλειά του για τα παιδιά.
Το γάλα βρώμης προέρχεται από βρώμη, είναι πιο πλούσιο σε φυτικές ίνες από τα άλλα ροφήματα, με πάνω από 3 γρ. φυτικών ινών σε ένα ποτήρι! Ταιριάζει ιδιαίτερα με δημητριακά και βρώμη στο πρωινό, βοηθώντας ιδιαίτερα στην αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών!
Υπάρχουν διάφορα εναλλακτικά ροφήματα για άτομα που νηστεύουν. Απ’ αυτά το γάλα αμυγδάλου χωρίς προσθήκη σακχάρων έχει τις λιγότερες θερμίδες με ωραία γεύση, ενώ μπορείτε εύκολα να το φτιάξετε μόνοι σας!
Η Διατροφική Αντιμετώπιση της Ηωσινοφιλικής Οισοφαγίτιδας
Η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του οισοφάγου που προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα, η οποία επηρεάζει περίπου 34.4 στα 100.000 άτομα στην Ευρώπη και τη Β. Αμερική. H ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, με διάφορες εκδηλώσεις ανάλογα με την ηλικία και την σοβαρότητα της κατάστασης.
Οι ασθενείς μπορεί να αναφέρουν διάφορα συμπτώματα, όπως δυσφαγία (δυσκολία κατάποσης), καούρα, πόνο στο στήθος, ενσφήνωση τροφής στον οισοφάγο, και στενώσεις στον οισοφάγο που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω δυσκολίες κατάποσης.
Αν και η ακριβής παθοφυσιολογία της νόσου παραμένει ασαφής, γνωρίζουμε ότι σε άτομα με προδιάθεση, η έκθεση σε ορισμένα κοινά τρόφιμα, όπως το γάλα και το σιτάρι, μπορεί να ενεργοποιήσει μια ανοσολογική αντίδραση που σχετίζεται με διήθηση του οισοφαγικού βλεννογόνου από ένα μικτό πληθυσμό κοκκιοκυττάρων (ηωσινόφιλα, μαστοκύτταρα και βασεόφιλα). Αυτή η φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει την ακεραιότητα του επιθηλιακού φραγμού, να καταστρέψει τον βλεννογόνο και να προκαλέσει ίνωση του οισοφάγου με την πάροδο του χρόνου.
Η διάγνωση έγκειται στα συμπτώματα, στον αποκλεισμό άλλων νοσημάτων του πεπτικού και στα ευρήματα βιοψίας (> 15 ηωσινόφιλα/hpf). Στα παιδιά τα συμπτώματα είναι πιο γενικά και σχετίζονται με καθυστέρηση στην ανάπτυξη και δυσκολίες στη σίτιση, ενώ στους εφήβους και τους ενήλικες, τα συμπτώματα έχουν να κάνουν με ίνωση οισοφάγου, δυσφαγία και ενσφήνωση τροφής.
Δεν υπάρχει εγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή ειδική για την νόσο. Η θεραπεία της ηωσινοφιλικής οισοφαγίτιδας έγκειται στη χρήση σκευασμάτων όπως αναστολείς αντλίας πρωτονίων, τοπικά κορτικοστεροειδή, διάταση οισοφάγου σε περίπτωση στένωσης, και τρία διατροφικά σχήματα: στοιχειακή διατροφή με χρήση πόσιμων συμπληρωμάτων διατροφής, αποκλεισμός των 6 κοινών αλλεργιογόνων και αποκλεισμός αλλεργιογόνων μετά από αλλεργικά τεστ.
Αν και η στοιχειακή διατροφή επιφέρει υψηλότερα ποσοστά ύφεσης, το κόστος, η κακή γεύση των συμπληρωμάτων και η δυσκολία στην πρακτική εφαρμογή της, πιο συχνά γίνεται εμπειρικός αποκλεισμός των 6 κοινών αλλεργιογόνων (γαλακτοκομικά, σιτάρι, σόγια, αυγό, φιστίκια/ξηροί καρποί και ψάρια/θαλασσινά). Τα γαλακτοκομικά και το σιτάρι είναι τα πιο κοινά τρόφιμα που επηρεάζουν ασθενείς με τη νόσο.
Αναφορικά με τον αποκλεισμό των κοινών αλλεργιογόνων, μπορούν να αποκλειστούν σταδιακά ή όλα μαζί, και μετά να γίνει σταδιακή επανεισαγωγή κάθε ομάδας (για 4 εβδομάδες), μετά από 6 εβδομάδες αποκλεισμού, και να μελετηθεί ενδοσκοπικά (την 4η εβδομάδα) η επίδραση της ομάδας των αλλεργιογόνων στην φλεγμονή.
Ενώ η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα μπορεί να είναι μια ασθένεια με ημερήσιες προκλήσεις, με την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία, πολλοί ασθενείς μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα συμπτώματά τους και να έχουν ποιοτική ζωή.
Η διατροφική αντιμετώπιση της νόσου πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με διαιτολόγο-διατροφολόγο.
Πώς θα αντικατασταθούν τα κοινά αλλεργιογόνα στη διατροφή;
Κοινά αλλεργιογόνα προς αποφυγή |
Αντικατάσταση με |
Γάλα, γιαούρτι, τυρί και: καζεΐνη, λακτόζη λακτογλοβουλίνη, λεκιθίνη, λακτοαλβουμίνη, πρωτεΐνη γάλακτος, ζάχαρη γάλακτος, σοκολάτα, πρωτεΐνη ορού γάλακτος Βούτυρο |
Ρόφημα ρυζιού, καρύδας, κινόας, αρακά, λιναρόσπορου “Νηστίσιμο” γιαούρτι και τυρί χωρίς σόγια, χωρίς αμύγδαλα, χωρίς γαλακτοκομικά Σπιτικό “τυρί” από κάσιους Vegan βούτυρο, Αβοκάντο, εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, σάλτσα μήλου ή κολοκύθας, μπανάνα |
Σιτάρι, πίτουρο σιταριού, κουσκους, φαρίνα, φάρο, αλεύρι, γλουτένη, υδρολυμένη πρωτεΐνη σιταριού, καμούτ, σεμολίνα, dinkel, ζέα ψωμί, κράκερ, τορτίγια, αραβική πίτα, μπισκότα, ζυμαρικά, πίτσα, πίτα Μαλτοδεξτρίνη, κύβους για γεύση, καραμέλες, αλλαντικά, πατάτες τηγανητές έτοιμες, σάλτσες, σούπες, σεϊτάν, σάλτσα σόγιας, MSG, σιρόπι γλυκόζης, δεξτρίνη, χρώμα καραμέλας |
Bρώμη χωρίς γλουτένη, καλαμπόκι και αλεύρι καλαμποκιού, αλεύρι πατάτας, αλεύρι φαγόπυρου, αλεύρι κριθαριού, αλεύρι χωρίς γλουτένη, κινόα, ρύζι, πατάτα, κριθάρι κ.α. |
Αυγό και όλα τα προϊόντα που το περιέχουν (noodles, κρέπες, αροτσκευάσματα, σάλτσες αυγού, ασπράδι, μαρέγκα, μους, σούπες, ταρτάρ, φρέσκα ζυμαρικά, κρέμες) |
Στη μαγειρική: αβοκάντο, μπανάνα, Ξύδι με νερό και baking powder Αquafaba από ρεβύθια Flax egg (1 κ.σ. λιναρόσπορος και 3 κ.. νερό) |
Σόγια, φασολάκια σόγιας (edamame), miso, tofu, soy sauce |
Αποφυγή |
Ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, Brazil nut, φυστίκι Αιγίνης), τα λάδια και τα βούτυρά τους |
Σπόροι και τα βούτυρα τους (λιναρόσπορος, κολοκυθόσπορος), καρύδα Μακαντέμια, κουκουνάρι, κάσιους |
Ψάρια και Θαλασσινά και Οστρακοειδή |
Κρέας, κοτόπουλο, όσπρια |
Πηγές:
- Muir A, Falk GW. Eosinophilic Esophagitis: A Review. JAMA. 2021 Oct 5;326(13):1310-1318. doi: 10.1001/jama.2021.14920. PMID: 34609446; PMCID: PMC9045493.
- Rank MA, Sharaf RN, Furuta GT, et al. Technical Review on the Management of Eosinophilic Esophagitis: A Report From the AGA Institute and the Joint Task Force on Allergy-Immunology Practice Parameters. Gastroenterology. 2020;158(6):1789-1810.e15. doi:10.1053/j.gastro.2020.02.039
- Carol Rees Parrish, M.S., R.D., Series Editor Nutritional Care of the Patient with Eosinophilic Esophagitis https://med.virginia.edu/ginutrition/wp-content/uploads/sites/199/2018/0...
Δύο μελέτες αναγνωρίστηκαν ως πιο "κατεβασμένες" μελέτες των περιοδικών στα οποία δημοσιεύτηκαν!
Δύο από τις μελέτες της επιστημονικής μας ομάδας βρίσκονται στη λίστα με τα πλέον "κατεβασμένα" (downloaded) άρθρα των επιστημονικών περιοδικών στα οποία δημοσιεύτηκαν!
Η 1η μελέτη αφορά ανασκόπιση της βιβλιογραφίας για την επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής στην ψυχική υγεία & την ακαδημαϊκή πρόοδο φοιτητών.
Η 2η μελέτη αφορά ανασκόπιση της βιβλιογραφίας για τις ευεργετικές δράσεις της συμπληρωματικής αγωγης με κουρκουμίνη στην υγεία και την αντιμετωπιση χρόνιων νόσων.
Πέστο βασιλικού, χωρίς τυρί από το βιβλίο the vegan table
Ας συνοδεύσουμε τα ζυμαρικά μας με πέστο βασιλικού. Γιατί να μην φτιάξουμε μια εύκολη συνταγή, χωρίς τυρί από το βιβλίο the vegan table
Τι θα χρειαστείτε:
3 φλιτζάνια βασιλικό
1/4 φλιτζ. (30 γρ) κουκουνάρι
2-3 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
3 κ. σούπας ελαιόλαδο
αλάτι
Εκτέλεση
- Αναμείξτε τα υλικά εκτός από το ελαιόλαδο σε ένα μπλέντερ.
- Προσθέστε σιγά σιγά το ελαιόλαδο και αναμείξτε μέχρι το μείγμα να γίνει κρεμώδες