Πώς θα αυξήσουμε τα επίπεδα Σιδήρου στο αίμα;
Η έλλειψη Σιδήρου είναι μια από τις πιο συχνές διατροφικές ελλείψεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η έλλειψη Σιδήρουμπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, μια κατάσταση που συμβαίνει όταν το αίμα δεν έχει αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια για να μεταφέρει οξυγόνο στα ιστά και τα όργανα του σώματος. Παρά την ύπαρξη αποτελεσματικών μεθόδων θεραπείας, η ανεπάρκεια σιδήρου παραμένει το πιο συνηθές πρόβλημα αναιμίας και διατροφικής έλλειψης παγκοσμίως.
Η συμπληρωματική αγωγή με σίδηρο είναι η σύσταση για την αντιμετώπιση αυτής της έλλειψης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ημερήσια πρόσληψη Σιδήρου μέσω συμπληρωμάτων πρέπει να είναι 60 mg για ενήλικες γυναίκες και 120 mg για έγκυες γυναίκες. Ωστόσο, η δοσολογία μπορεί να ποικίλει.
Η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες. Για παράδειγμα, η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να μειωθεί από την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε Ασβέστιο ή ταννίνες, όπως το τσάι και το καφέ. Αντίθετα, η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να αυξηθεί με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C. Ορισμένες καλές πηγές σιδήρου περιλαμβάνουν το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα όσπρια, το σπανάκια και τα σιτηρά εμπλουτισμένα με Σίδηρο.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η αγωγή με Σίδηρο μπορεί να γίνεται καθημερινά ή παρά μέρα. Μια σειρά μελετών αναφέρουν ότι η παρά μέρα μονοδοσική αγωγή (λήψη συμπληρώματος 1 φορά τη μέρα) με σίδηρο μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική στην αύξηση της απορρόφησης Σιδήρου στο αίμα, και να οδηγήσει σε λιγότερες γαστρεντερικές διαταραχές και δυσβίωση στο παχύ έντερο, σε σχέση με την καθημερινή αγωγή.
Συμβουλές αύξησης της απορρόφησης του Σιδήρου της διατροφής
- Προτιμείστε γεύματα με αιμικό Σίδηρο πιο συχνά πχ. κρέας, πουλερικά και ψάρι
- Αποφύγετε την κατανάλωση καφέ ή τσαγιού με τα γεύματα (μπορείτε να τα καταναλώσετε 1 ώρα μετά το γεύμα)
- Αποφύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών με γεύματα πλούσια σε Σίδηρο
- Προτιμείστε εμπλουτισμένα σε Σίδηρο προϊόντα του εμπορίου.
- Η βιταμίνη C διευκολύνει την απορρόφηση του Σιδήρου της διατροφής, επομένως συμπεριλάβετε στη διατροφή μαζί με τα γεύματα πηγές της βιταμίνης, όπως εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια μανταρίνια), πιπεριές, τομάτες, κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο, ακτινίδιο, και φράουλες. Επιπλέον, προσθέστε λεμόνι σε πηγές σιδήρου, όπως φακές και φασόλια, αλλά και στο κοτόπουλο, το κρέας και το ψάρι.
Τι τρώμε μια μέρα όταν λαμβάνουμε Σίδηρο;
- Πρωινό: 2 φέτες ψωμί με ταχίνι, λιναρόσπορο και μπανάνα
Συμπλήρωμα σιδήρου (σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας)
Καφές ή τσάι (μετά από 1-2 ώρες, καθώς μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του Σιδήρου)
- Σνακ: 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 κ.γ. μέλι και 1 φρούτο και κολοκυθόσπορο
- Γεύμα: Σαλάτα με dressing vinegraitte με λεμόνι, 1 φιλέτο κοτόπουλο και ψητές πατάτες
- Σνακ: Κίτρινο τυρί και στικς λαχανικών
- Δείπνο: Σαλάτα με φακές beluga, αυγό βραστό και dressing vinegraitte με πορτοκάλι
Πηγές:
- WHO DAILY IRON SUPPLEMENTATION in adult women and adolescent girls
- Stoffel NU, von Siebenthal HK, Moretti D, Zimmermann MB. Oral iron supplementation in iron-deficient women: How much and how often? Mol Aspects Med. 2020 Oct;75:100865. doi: 10.1016/j.mam.2020.100865. Epub 2020 Jul 7. PMID: 32650997.
- Moretti D, Goede JS, Zeder C, Jiskra M, Chatzinakou V, Tjalsma H, Melse-Boonstra A, Brittenham G, Swinkels DW, Zimmermann MB. Oral iron supplements increase hepcidin and decrease iron absorption from daily or twice-daily doses in iron-depleted young women. Blood. 2015 Oct 22;126(17):1981-9. doi: 10.1182/blood-2015-05-642223. Epub 2015 Aug 19. PMID: 26289639.
- Stoffel NU, Cercamondi CI, Brittenham G, Zeder C, Geurts-Moespot AJ, Swinkels DW, Moretti D, Zimmermann MB. Iron absorption from oral iron supplements given on consecutive versus alternate days and as single morning doses versus twice-daily split dosing in iron-depleted women: two open-label, randomised controlled trials. Lancet Haematol. 2017 Nov;4(11):e524-e533. doi: 10.1016/S2352-3026(17)30182-5. Epub 2017 Oct 9. PMID: 29032957.
- Stoffel NU, Zeder C, Brittenham GM, Moretti D, Zimmermann MB. Iron absorption from supplements is greater with alternate day than with consecutive day dosing in iron-deficient anemic women. Haematologica. 2020 May;105(5):1232-1239. doi: 10.3324/haematol.2019.220830. Epub 2019 Aug 14. PMID: 31413088; PMCID: PMC7193469.
- Pasupathy, E., Kandasamy, R., Thomas, K. et al. Alternate day versus daily oral iron for treatment of iron deficiency anemia: a randomized controlled trial. Sci Rep 13, 1818 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-023-29034-9
- Sood, V., Kamboj, K., Bhatia, P. et al. A randomized trial of once daily versus twice daily dosing of oral iron in CKD. Sci Rep 13, 141 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-022-26589-x
Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Ε’
Με το καλοκαίρι να πλησιάζει, όλο και πιο συχνά βλέπουμε σε διαφημίσεις προιόντα για γρήγορη απώλεια βάρους. Ακριβά συμπληρώματα, μέχρι "μαγικός" καφές και τσάι, υπόσχονται απώλεια πόντων και καύση λίπους, την πολυπόθητη ευεξία, ενέργεια, και σφρυγιλό σώμα, και όλα αυτά μέσα σε λίγες ημέρες!
Οι διαφημίσεις, προκαλούν το ενδιαφέρον του καταναλωτή, ο οποίος πιστεύει τα λεγόμενα και τις μαρτυρίες. Όμως, στη διαφήμιση αυτό που παραλείπουν να αναφέρουν ότι μαζί με τα συμπληρώματα αυτά πρέπει το άτομο να προσέχει τη διατροφή του, και μάλιστα να ακολουθεί μια δίαιτα περί των 1500 θερμίδων την ημέρα! Μια διατροφή 1500 θερμίδων, όμως, έτσι και αλλιώς θα οδηγήσει σε απώλεια βάρους για την πλειοψηφία των ατόμων που την ακολουθούν!
Επιπλέον, πολλές φορές τα αποτελέσματα που υπόσχονται τα συμπληρώματα αυτά ισχυρίζονται ότι βασίζονται σε επιστημονικές έρευνες. Όντως, μια έρευνα μπορεί να δείξει ότι το Χ συμπλήρωμα είναι αποτελεσματικό και μάλιστα αυξάνει το μεταβολισμό επί Υ φορές. Μόνο που αυτό μπορεί να ισχύει για κύτταρα που εξετάστηκαν σε δοκιμαστικό σωλήνα, εύρημα που δεν μπορεί να μεταφραστεί σε έναν ζωικό οργανισμό ή στο άνθρωπο, χωρίς επιπλέον μελέτες που μπορεί να διαρκέσουν χρόνια. Επίσης, η ποιότητα των ερευνών που γίγονται και δημοσιεύονται δεν είναι πάντα υψηλή. Ο αριθμός και τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού που πήρε μέρος στην έρευνα πριν και μετά το πειραματικό μέρος (κύτταρα/ζώο/άνθρωπος, βάρος, Δείκτης Μαζας, Σώματος, διατροφικές συνήθειες, επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, και άλλα), το πρωτόκολλο και το είδος της έρευνας, η στατιστική και κλινική σημαντικότητα των αποτελεσμάτων είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την αξιοπιστία και ποιότητα μιας μελέτης και των ευρημάτων της. Επομένως, απλά και μόνο με τη χρήση ενός τέτοιου συμπληρώματος αδυνατίσματος, χωρίς παράλληλη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης το βάρος δεν μειώνεται.
Πέρα από τα συμπληρώματα, τον τελευταίο καιρό και το πράσινο τσάι φημίζεται για τις “αποτοξινωτικές” ιδιότητές του και την αρωγή του στην αύξηση του μεταβολισμού, κάυση του λίπους και στην απώλεια βάρους, μεταξύ άλλων. Μάλιστα, μια εταιρεία στο Ην. Βασίλειο που πουλάει τσάι, διαφημίζε ότι το προιόν της αυξάνει το μεταβολισμό, καίει το λίπος και μειώνει την αποθήκευση τυυ λίπους, ρυθμίζει τα επίπεδα του σακχάρου και βοηθάει στην πέψη των τροφών, μοιώνει την όρεξη, ενώ βελτιώνει την όψη της επιδερμίδας. βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, ενώ παράλληλα αποτοξινώνει τον οργανισμό και βοηθάει στην επίτευξη της απώλειας βάρους. Όταν ζητήθηκε από την εταιρεία να αποδείξει οτι το τσάι που πουλάει όντως επιτυχγάνει τα παραπάνω δεν μπόρεσε να αποδείξει κανέναν από αυτούς τους ισχυρισμούς. Κι όμως, το τσάι αυτό πωλούνταν σχεδόν 50 ευρώ, ενώ δεν ήταν τίποτε παραπάνω από το τυπικό τσάι. Αν και κάποιες έρευνες δείχνουν τα οφέλη του τσαγιού για τη μείωση της χοληστερόλης στους ανθρώπους χρειάζονται επιπλέον μακροπρόθεσμες μελέτες, με βελτιωμένα προτόκολλα, ώστε να υποστηριχθούν τα ωφέλη αυτά. Εαν σας αρέσει το τσάι, να το απολαύσετε, αλλά η κατανάλωσή του δεν θα έχει ώφελος στην απώλεια βάρους!
Κατά καιρούς βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες για τους πολλούς και διάφορους τρόπους που βοηθάνε στην επίτευξη απώλειας βάρους. Με την παχυσαρκία και την απώλεια βάρους να προβληματίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, οι εύκολες λύσεις που παρουσιάζονται φαίνονται αρκετά ελκυστικές. Κάποιοι τρόποι απώλειας βάρους είναι πιο επικίνδυνοι, όπως η αγορά συμπληρωμάτων από το διαδύκτιο, ενώ άλλοι απλά δεν φέρουν αποτέλεσμα και μπορεί να δημιουργήσουν στα άτομα το αίσθημα ότι οι ιδιοι φταίνε και όχι το συμπλήρωμα. Όμως, η λύση δεν είναι κάποιο βοήθημα, η “αποτοξίνωση” ή “ειδικά” τρόφιμα, αλλά μια διατροφή μελετημένη για το κάθε άτομο, η οποία παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί σωστά, ενώ επιτυγχάνεται σταδιακή απώλεια βάρους, και μέσω βελτίωσης του τρόπου ζωής διατήρηση της απώλειας αυτής!
Προκαλεί η ινσουλίνη αύξηση του βάρους;
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαδίδεται ότι η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης είναι εκείνη που προκαλεί την αποθήκευση του λίπους στο σώμα. Ο ισχυρισμός αυτός συχνά συνοδεύεται από την προτροπή για μεγάλη μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων, καθώς οι υδατάνθρακες (η γλυκόζη) είναι εκείνοι που προκαλούν την αύξηση επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα.
Ας δούμε αρχικά τι είναι η ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, και ειναι ο κύριος ελεγκτης του μεταβολισμού. Ο κυριότερος παράγοντας ελέγχου έκκρισης της ινσουλίνης είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης. Η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης επιφέρει αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης και αντίστροφα. Αν και η αύξηση της ινσουλίνης είναι συνδεμένη με τους υδατάνθρακες, στην πραγματικότητα η κατανάλωση ορισμένων αμινοξέων (πρωτεϊνη) επίσης οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα, προς διέγερση μηχανισμών απορρόφησης αμινοξέων, ενώ και άλλοι μηχανισμοί διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης.
Μπορεί η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης να επιφέρει αύξηση του βάρους & λίπους;
Για την αποθήκευση λίπους στο σώμα θα πρέπει να υπάρχει θετικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή να προσλαμβάνονται περισσότερες θερμίδες από τις καταναλισκόμενες, ανεξαρτήτως τροφίμων και θρεπτικών συστατικών. Δηλαδή, η αύξηση του βάρους και του λίπους δεν έχει να κάνει με την ινσουλίνη ή την πρόσληψη υδατανθράκων.
Άλλωστε, αν λάβουμε υπόψιν ότι και οι υδατάνθρακες και οι πρωτεϊνες αυξάνουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, και θεωρήσουμε σωστή τη θεωρία για την ινσουλίνη και την αποθήκευση λίπους, τότε δεν θα υπήρχε ζωντανός άνθρωπος που να μην είχε υπερβάλλον σωματικό λίπος!
Στον άνθρωπο, μια μελέτη σε άνδρες με υπερβάλλον σωματικό βάρος (https://doi.org/10.3945/ajcn.116.133561) εξέτασε την υπόθεση οτι η υπερινσουλιναιμία οδηγεί στην εναπόθεση λίπους και μείωση του βασικού μεταβολισμού. Η έρευνα έδειξε ότι η υπόθεση δεν ισχύει! Είτε ακολουθούμε πρόγραμμα υποθερμιδικής διατροφής στα πρότυπα της κετογονικής δίαιτας (πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες), είτε την τυπική Αμερικάνικη δίαιτα, χάνουμε την ίδια ποσότητα λίπους!
Συνοψίζοντας, για την απώλεια βάρους σημασία έχει το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε να είναι λιγότερες σε σχέση με αυτές που καταναλώνουμε. Κανένα τρόφιμο, ομάδα τροφίμων ή θρεπτικό συστατικό από μόνο του δεν μπορεί να επιφέρει αύξηση στο σωματικό βάρος/λίπος. Άλλωστε, και η αρχή διατήρηση της ενέργειας δεν το επιτρέπει!
Μακαρονοσαλάτα με ζυμαρικά από ρεβύθια
Η σαλάτα μπορεί να είναι πλήρες γεύμα, αρκεί να περιέχει και πηγή υδατανθράκων & πηγή πρωτεϊνών.
Οι μακαρονοσαλατες είναι από τις πιο γευτικές σαλατες-γευματα!
Στην παρούσα συνταγή ως πηγη υδατανθράκων & πρωτεϊνών είναι τα ζυμαρικά από όσπρια, τα οποία είναι θρεπτικότατα & χορταστικά, μετρούν ως όσπριο, είναι ιδανικά για όσους ακολουθούν low FODMAP διατροφή!
Μάλιστα, αντί για τυρί, η συνταγή περιέχει vegan "παρμεζάνα" από διατροφική μαγιά, επομένως είναι ιδανική για ατομα που ακολουθούν vegan διατροφή και για όσους νηστεύουν.
Τι θα χρειαστείτε:
- Ζυμαρικά από ρεβύθια (ή άλλα όσπρια)
- Λαχανικά της επιλογής σας
- Τυρί τριμμένο ή Vegan τυρί από διατροφική μαγιά
- Dressing από ελαιόλαδο, μουστάρδα, μέλι & ξύδι
Θέλετε να μάθετε πώς θα βάλετε τα ζυμαρικά στη διατροφή σας; Πατήστε εδώ!
Εκτέλεση:
- Βράστε τα ζυμαρικά
- Ψιλοκόψτε τα λαχανικά
- Αναμείξτε τα ζυμαρικά και τα λαχανικά
- Προσθεστε το τυρί
- Σερβίερετε με 2 κ.σ. dressing