Πόσο έγκυρη ενημέρωση έχουμε πάνω σε θέματα διατροφής και υγείας;
Τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους έχουν κάνει τα «fake news», δηλαδή ειδήσεις που δεν είναι πραγματικές, αλλά αναπαράγονται, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από πολλούς θεωρούνται ισχύοντα, αλλοιώνοντας έτσι την πραγματικότητα και εξαπατώντας την κοινή γνώμη. Ένα όμοιο φαινόμενο βλέπουμε και στον κλάδο της διαιτολογίας και διατροφής.
Πόσο πολύ όμως μπορεί η μη έγκυρη ενημέρωση πάνω σε θέματα διατροφής, να μας επηρεάσει;
Αρκετά. Και σε ατομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο δημόσιας υγείας.
Ένα πρόσφατο άρθρο πάνω σε «μύθους» της διατροφής, από μια δερματολόγο, μεταξύ άλλων μη επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεων, ανέφερε ότι οι αμερικανικές οδηγίες για την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και φυτικών προϊόντων είναι «φτιαγμένη» για να εξυπηρετεί συμφέροντα των γεωργών. Όμως, η Μεσογειακή Διατροφή, που αποτελεί τον κλασσικό τρόπο διατροφής που παρατηρήθηκε ότι ακολουθείται από Κρητικούς από τη μελέτη των 7 χωρών, είναι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, και πληθώρα μελετών αναδεικνύουν ότι η προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, ακόμη και άνοια!
Πριν λίγο καιρό ήρθε στο φως της δημοσιότητας το αποτέλεσμα μιας έρευνας για τα πτυχία ενός «ιατρού», που έγινε γνωστός μέσα από σεμινάρια που έκανε σε όλη την Ελλάδα και είχε φιλοξενηθεί και στην ΕΡΤ για να μιλήσει για τις απόψεις του. Όπως έγινε γνωστό από την έρευνα των «ελληνικών hoaxes», ο εν λόγω «ιατρός» μόνο ιατρός δεν είναι, και ενώ παρουσίαζε αρκετά πτυχία και διδακτορικά, δεν κατέχει κανένα. Εξαιτίας του ότι δεν έγινε έλεγχος για τη δράση του και τις συστάσεις που έδινε, όπως να μην γίνονται εμβολιασμοί, να μην γίνονται μαστογραφίες και χημειοθεραπείες, έχει καταγραφεί τουλάχιστον ένα περιστατικό θανάτου μιας νέας γυναίκας με καρκίνο που ακολουθούσε τις οδηγίες του.
Πέρυσι, ύστερα από υπουργική απόφαση, απαγορεύτηκε η διεξαγωγή των τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού, καθώς δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες μέθοδοι, ενώ δεν συνάδουν με τη φυσιολογία του οργανισμού μας. Βέβαια, για χρόνια, ιδιώτες παραπλανούσαν το κοινό με τα τεστ αυτά, και τους υπόσχονταν ότι θα έβρισκαν τα τρόφιμα στα οποία έχουν δυσανεξία και των οποίων η απαγόρευση θα επέφερε μείωση βάρους. Φυσικά απαγορεύονταν τρόφιμα πλούσια σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι, ενώ συχνά συνοδεύονταν και από υποθερμιδική διατροφή για σίγουρη απώλεια βάρους!
Τα παραπάνω είναι μερικά παραδείγματα που δείχνουν την έκταση της παραπληροφόρησης γύρω από την υγεία και τη διατροφή στην Ελλάδα. Το κοινό που στην απελπισία ή την άγνοιά του, εμπιστεύεται το «κάτι διαφορετικό» και ελπίζει. Όμως, η παραπληροφόρηση αυτή, όπως φαίνεται, οδηγεί σε μη υγιεινή διατροφή, διατροφικές ελλείψεις, αυξημένο κίνδυνο για χρόνια νοσήματα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμη και στο θάνατο.
Η χώρα που ανάδειξε την Μεσογειακή Διατροφή, ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, με πλούσια βιβλιογραφία πάνω στα οφέλη για την υγεία που έχει η προσκόλληση σε αυτή, δυστυχώς αναδεικνύει ότι και στον κλάδο της διατροφής και της υγείας ισχύει το «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Να βάλω κουρκουμά στο φαγητό;
Τα τελευταία χρόνια η χρήση του κουρκουμά έχει γίνει της μόδας. Σε διαφημίσεις ακούμε για τις ευεργετικές του ιδιότητες στην υγεία και σε χρόνιες νόσους, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται συχνά στη μαγειρική.
Η κουρκουμίνη, η δραστική ουσία του κουρκουμά, φαίνεται να έχει πληθώρα πλεονεκτημάτων για την υγεία μας σε κυτταρικό επίπεδο. Όμως στον κουρκουμά περιέχεται σε πολύ μικρή ποσότητα, και μάλιστα η βιοδιαθεσιμότητά της είναι πολύ μικρή, δηλαδή δεν μπορεί να περάσει εύκολα στην κυκλοφορία του αίματός μας, ενώ γρήγορα μεταβολίζεται και αποβάλλεται. Μάλιστα, σε μια μελέτη οι εθελοντές κατανάλωσαν 2 γραμμάρια κουρκουμίνης και η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα παρατηρήθηκε μετά από 2 ώρες στα 149.8 ng/g αίματος, και σε 4,5 ώρες είχε ήδη εξαληφθεί από το αίμα!
Οι μελέτες που έχουν γίνει χρησιμοποιούν πολύ μεγάλες ποσότητες κουρκουμίνης, εως και 8 γραμμάρια τη μέρα, ενώ τις περισσότερες φορές η κουρκουμίνη συνδέεται με άλλα μόρια ώστε να μπορέσει να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος, και η αγωγή είναι στα πλαίσια συμπληρωματικής αγωγής μαζί με την τυπική φαρμακολογική θεραπεία.
Επίσης, οι παρούσες μελέτες έχουν μεθοδολογικές διαφορές που δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή σαφών συμπερασμάτων. Ενώ παρατηρείται μείωση στους δείκτες φλεγμονής, βελτίωση στη ρύθμιση της γλυκόζης και των λιπιδίων του αίματος μετά από χορήγηση κουρκουμίνης, ενώ θετικά είναι και τα αποτελέσματα για την αρθρίτιδα. Επειδή παραμένει στον εντερικό αυλό μπορεί εκεί να δρα με ευεργετικά αποτελέσματα σε άτομα με φλεγμονώδεις νόσους εντέρου όπως νόσος Crohn και ελκώδη κολίτιδα.
Συνεπώς, όσο κουρκουμά και να βάλουμε στο φαγητό μας δύσκολα θα λάβουμε τα οφέλη της κουρκουμίνης. Αν σας αρέσει η γεύση που δίνει ο κουρκουμάς στο #φαγητό συνεχίστε να τον χρησιμοποιείται, αλλά δεν θα επιφέρει τα σημαντικά κλινικά οφέλη που δείχνουν οι μελέτες!
Οι μελλοντικές μελέτες, βασιζόμενες στα παρόντα δεδομένα θα μας βοηθήσουν να καταλήξουμε σε σαφέστερα συμπεράσματα.
Πηγή: Mantzorou M, Pavlidou E, Vasios G, Tsagalioti E, Giaginis C. Effects of curcumin consumption on human chronic diseases: A narrative review of the most recent clinical data. Phytotherapy Research. 2018;1–19. https://doi. org/10.1002/ptr.6037
Κρύο τσάι του εμπορίου: πότε είναι όντως χωρίς ζάχαρη;
Όπως και με τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, έτσι και τα κρύα τσάγια χωρίς ζάχαρη κάνουν την εμφάνισή τους. Υπάρχουν όμων δύο ειδών ροφήματα “χωρίς ζάχαρη”. Εκείνα που όντως δεν περιέχουν ελεύθερα σάκχαρα & εκείνα που διαφημίζουν ότι δεν περιέχουν ζάχαρη, αλλά εννοούν ότι δεν περιέχουν την κοινή λευκή ζάχαρη (ή αλλιώς σακχαρόζη).
Κάθε χρόνο μάλιστα παρατηρώ όλο και κάποιο τσάι να αναγράφει ότι δεν έχει ζάχαρη, αλλά “φρουκτόζη & σάκχαρα #φρούτων”. Και τα δύο ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα (ζάχαρη). Αν απομονώσουμε τα σάκχαρα των φρούτων δεν παίρνουμε μαζί και τα θρεπτικά συστατικά του φρούτου. Επίσης, η υψηλή κατανάλωση φρουκτόζης από πηγές όπως ροφήματα και αναψυκτικά σχετίζεται με αρνητική επίδραση στα λιπίδια του αίματος & τη λιπώδη διήθηση του ήπατος, ενώ καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση της από τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Ομοίως, τα τσάγια “με στέβια” δεν σημαίνει ότι είναι “χωρίς ζάχαρη”. Πολλές φορές & αυτά περιέχουν και στέβια & ζάχαρη!
Ουσιαστικά αυτά τα ροφήματα έχουν ελεύθερα σάκχαρα! Δηλαδή, είναι σαν να λέμε “δεν πίνω καθόλου αλκοόλ, μόνο κρασί”.
Τι να προτιμήσω;
Τα κρύα ροφήματα τσαγιού, όπως και τα αναψυκτικά περιέχουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης (ελευθέρων σακχάρων), που τις περισσότερες φορές ξεπερνούν την συνιστώμενη ποσότητα για ημερήσια πρόσληψη ζάχαρης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Από τη στιγμή που υπάρχουν ροφήματα χωρίς ελεύθερα σάκχαρα (με ασφαλή για κατανάλωση γλυκαντικά), και με εξίσου ωραία γεύση, μπορούμε να τα επιλέξουμε!
Πώς θα τα ξεχωρίσω;
Ο πιο εύκολος τρόπος για να επιλέξουμε τσάι χωρίς ελεύθερα σάκχαρα είναι να δούμε στην ετικέτα ότι περιέχει μηδαμηνές θερμίδες (συνήθως 0-3 kcal).
Μη ξεχνάτε ότι ειναι πολύ εύκολο να φτιάξουμε και μόνοι μας κρύο τσάι! Απλώς φτιάξτε το τσάι της επιλογής σας, προσθέστε γλυκαντικό, αν θελετε και αφήστε το να κρυώσει στο ψυγείο!
Μπαλεζές Μυτιλήνης
Ο μπαλεζές Μυτιλήνης είναι ένα τοπικό νηστίσιμο γλυκό, αρωματισμένο με ανθόνερο.
Είναι μια γαλακτερή κρέμα με λίγα υλικά που γίνεται γρήγορα & εύκολα!
Τι θα χρειαστείτε:
- 7 φλ. νερό
- 1 φλ. ζάχαρη
- 1 φλ. νισεστέ (άμυλο αραβοσίτου)
- 2 κ.σ. ανθόνερο
- Τριμμένο αμύγδαλο για πασπάλισμα
Εκτέλεση:
- Σε ένα κατσαρολάκι ανακατέψτε τα υλικά και αφήστε τα να βράσουν σε μέτρια φωτιά μέχρι να αποκτήσει το μίγμα κρεμώδη υφή
- Τοποθετείστε σε μπολάκια & αφήστε την κρέμα να κρυώσει
- Πασπαλίστε με τριμμένο αμύγδαλο
- Καλή απόλαυση
Διατηρείται στο ψυγείο