Πόσο έγκυρη ενημέρωση έχουμε πάνω σε θέματα διατροφής και υγείας;
Τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους έχουν κάνει τα «fake news», δηλαδή ειδήσεις που δεν είναι πραγματικές, αλλά αναπαράγονται, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από πολλούς θεωρούνται ισχύοντα, αλλοιώνοντας έτσι την πραγματικότητα και εξαπατώντας την κοινή γνώμη. Ένα όμοιο φαινόμενο βλέπουμε και στον κλάδο της διαιτολογίας και διατροφής.
Πόσο πολύ όμως μπορεί η μη έγκυρη ενημέρωση πάνω σε θέματα διατροφής, να μας επηρεάσει;
Αρκετά. Και σε ατομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο δημόσιας υγείας.
Ένα πρόσφατο άρθρο πάνω σε «μύθους» της διατροφής, από μια δερματολόγο, μεταξύ άλλων μη επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεων, ανέφερε ότι οι αμερικανικές οδηγίες για την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και φυτικών προϊόντων είναι «φτιαγμένη» για να εξυπηρετεί συμφέροντα των γεωργών. Όμως, η Μεσογειακή Διατροφή, που αποτελεί τον κλασσικό τρόπο διατροφής που παρατηρήθηκε ότι ακολουθείται από Κρητικούς από τη μελέτη των 7 χωρών, είναι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, και πληθώρα μελετών αναδεικνύουν ότι η προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, ακόμη και άνοια!
Πριν λίγο καιρό ήρθε στο φως της δημοσιότητας το αποτέλεσμα μιας έρευνας για τα πτυχία ενός «ιατρού», που έγινε γνωστός μέσα από σεμινάρια που έκανε σε όλη την Ελλάδα και είχε φιλοξενηθεί και στην ΕΡΤ για να μιλήσει για τις απόψεις του. Όπως έγινε γνωστό από την έρευνα των «ελληνικών hoaxes», ο εν λόγω «ιατρός» μόνο ιατρός δεν είναι, και ενώ παρουσίαζε αρκετά πτυχία και διδακτορικά, δεν κατέχει κανένα. Εξαιτίας του ότι δεν έγινε έλεγχος για τη δράση του και τις συστάσεις που έδινε, όπως να μην γίνονται εμβολιασμοί, να μην γίνονται μαστογραφίες και χημειοθεραπείες, έχει καταγραφεί τουλάχιστον ένα περιστατικό θανάτου μιας νέας γυναίκας με καρκίνο που ακολουθούσε τις οδηγίες του.
Πέρυσι, ύστερα από υπουργική απόφαση, απαγορεύτηκε η διεξαγωγή των τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού, καθώς δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες μέθοδοι, ενώ δεν συνάδουν με τη φυσιολογία του οργανισμού μας. Βέβαια, για χρόνια, ιδιώτες παραπλανούσαν το κοινό με τα τεστ αυτά, και τους υπόσχονταν ότι θα έβρισκαν τα τρόφιμα στα οποία έχουν δυσανεξία και των οποίων η απαγόρευση θα επέφερε μείωση βάρους. Φυσικά απαγορεύονταν τρόφιμα πλούσια σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι, ενώ συχνά συνοδεύονταν και από υποθερμιδική διατροφή για σίγουρη απώλεια βάρους!
Τα παραπάνω είναι μερικά παραδείγματα που δείχνουν την έκταση της παραπληροφόρησης γύρω από την υγεία και τη διατροφή στην Ελλάδα. Το κοινό που στην απελπισία ή την άγνοιά του, εμπιστεύεται το «κάτι διαφορετικό» και ελπίζει. Όμως, η παραπληροφόρηση αυτή, όπως φαίνεται, οδηγεί σε μη υγιεινή διατροφή, διατροφικές ελλείψεις, αυξημένο κίνδυνο για χρόνια νοσήματα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμη και στο θάνατο.
Η χώρα που ανάδειξε την Μεσογειακή Διατροφή, ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, με πλούσια βιβλιογραφία πάνω στα οφέλη για την υγεία που έχει η προσκόλληση σε αυτή, δυστυχώς αναδεικνύει ότι και στον κλάδο της διατροφής και της υγείας ισχύει το «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Κombucha: έχει οφέλη στην υγεία, σύμφωνα με την έρευνα;
Το τσάι Κombucha, ένα ζυμωμένο ρόφημα -μαύρου κυρίως- τσαγιού, το οποίο είναι πηγή προβιοτικών και έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια, αν και φαίνεται να έχει τις ρίζες του στην Κίνα το 220 π.Χ.
Το ρόφημα αυτό μπορεί να παρασκευαστεί στο σπίτι, ενώ κυκλοφορεί και στο εμπόριο, συνήθως μαζί με χυμό ή γλυκαντικά προς βελτίωση της γεύσης του! Για την παρασκευή του χρησιμοποιείται τσάι, ζάχαρη (τροφή για τα βακτήρια και τις ζύμες), και συμβιωτική καλλιέργεια βακτηρίων και ζυμών (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast - SCOBY). Το μίγμα ζυμώνεται για 7-10 μέρες.
Τα προβιοτικά που περιέχει είναι βακτήρια και ζύμες, τα οποία αποικίζουν το παχύ έντερο και οδηγούν σε οφέλη για την υγεία. Υπάρχουν πολλά προβιοτικά και καθένα έχει σχετιστεί με διαφορετικά οφέλη. Η έρευνα προχωρά και στο μέλλον θα έχουμε πιο σαφή συμπεράσματα, σχετικά με τη μικροχλωρίδα του εντέρου και την υγεία.
Για το τσάι kombucha ακούμε από πολλούς για τις θετικές επιδράσεις που έχει στην υγεία και την υγεία του εντέρου. Το ρόφημα περιέχει προβιοτικά, συνεπώς ενδέχεται η κατανάλωσή του να έχει θετική δράση στην υγεία του εντέρου, αλλά και γενικώς. Όμως, δεν υπάρχουν έρευνες που να μελετούν την προβιοτική του επίδράση. Πέρα από τα προβιοτικά, το ρόφημα αυτό περιέχει και αντιοξειδωτικά, λόγω του τσαγιού που χρησιμοποιείται. Η κατανάλωση τσαγιού έχει σχετιστεί με θετικά οφέλη για τα λιπίδια του αίματος, όπως και για την πτώση της γνωστικής λειτουργίας. Επίσης, μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, επομένως, η πρόσληψη αντιοξειδωτικών έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία.
Η έρευνα τι δείχνει για το τσάι kombucha;
Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπιση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα οφέλη του ροφήματος αυτού στην υγεία του ανθρώπου δεν βρήκε κλινικές μελέτες σχετικά με τα οφέλη του ροφήματος. Μονο μια μελέτη βρέθηκε να αναφέρει θετική επίδραση στην γλυκαιμία 24 ατόμων ηλικίας 45-55 ετών, οι οποίοι είχαν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, μετά από κατανάλωση 60 ml τσαγιού kombucha για 90 ημέρες, ενώ παρατηρήθηκαν και βελτιώσεις σε άτομα με ήπια υπέρταση ή άλλα προβλήματα υγείας. Η μελέτη όμως δεν είχε ομάδα ελέγχου για πιο ισχυρά και σαφή αποτελέσματα και συμπεράσματα. Οι συγγραφείς παρατήρησαν οτι υπάρχουν περιστατικά δηλητηρίασης λόγω ζύμωσης του τσαγιού σε ακατάλληλα σκεύη, ναυτία και έμετο, υπονατριαιμία, τοξική ηπατίτιδα και οξεία νεφρική ανεπάρκεια, αλλά γενικά η κατανάλωσή του θεωρείται ασφαλής.
Η έλλειψη κλινικών μελετών στον άνθρωπο για το kombucha αποτελεί ζήτημα για την ασφάλεια και τα οφέλη στην υγεία που ενδέχεται να έχει το ρόφημα. Λόγω της μικρής ποσότητας αλκοόλ που περιέχει θεωρείται ακατάλληλο για εγκύους, ενώ η παρασκευή του στο σπίτι θα πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά, προς αποφυγή επιμολύνσεων και μεταφοράς βαρέων μετάλλων και μολυβδου από τα ακατάλληλα σκεύη στο ρόφημα.
Αν θέλετε να δοκομάσετε το kombucha μπορείτε να το προμηθευτείτε και από το εμπόριο, αλλά σιγουρευτείτε ότι δεν έχει μεγάλη ποσότητα πρόσθετων σακχάρων!
Πηγή:
Kombucha: a systematic review of the empirical evidence of human health benefit
Κρύο τσάι του εμπορίου: πότε είναι όντως χωρίς ζάχαρη;
Όπως και με τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, έτσι και τα κρύα τσάγια χωρίς ζάχαρη κάνουν την εμφάνισή τους. Υπάρχουν όμων δύο ειδών ροφήματα “χωρίς ζάχαρη”. Εκείνα που όντως δεν περιέχουν ελεύθερα σάκχαρα & εκείνα που διαφημίζουν ότι δεν περιέχουν ζάχαρη, αλλά εννοούν ότι δεν περιέχουν την κοινή λευκή ζάχαρη (ή αλλιώς σακχαρόζη).
Κάθε χρόνο μάλιστα παρατηρώ όλο και κάποιο τσάι να αναγράφει ότι δεν έχει ζάχαρη, αλλά “φρουκτόζη & σάκχαρα #φρούτων”. Και τα δύο ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα (ζάχαρη). Αν απομονώσουμε τα σάκχαρα των φρούτων δεν παίρνουμε μαζί και τα θρεπτικά συστατικά του φρούτου. Επίσης, η υψηλή κατανάλωση φρουκτόζης από πηγές όπως ροφήματα και αναψυκτικά σχετίζεται με αρνητική επίδραση στα λιπίδια του αίματος & τη λιπώδη διήθηση του ήπατος, ενώ καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση της από τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Ομοίως, τα τσάγια “με στέβια” δεν σημαίνει ότι είναι “χωρίς ζάχαρη”. Πολλές φορές & αυτά περιέχουν και στέβια & ζάχαρη!
Ουσιαστικά αυτά τα ροφήματα έχουν ελεύθερα σάκχαρα! Δηλαδή, είναι σαν να λέμε “δεν πίνω καθόλου αλκοόλ, μόνο κρασί”.
Τι να προτιμήσω;
Τα κρύα ροφήματα τσαγιού, όπως και τα αναψυκτικά περιέχουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης (ελευθέρων σακχάρων), που τις περισσότερες φορές ξεπερνούν την συνιστώμενη ποσότητα για ημερήσια πρόσληψη ζάχαρης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Από τη στιγμή που υπάρχουν ροφήματα χωρίς ελεύθερα σάκχαρα (με ασφαλή για κατανάλωση γλυκαντικά), και με εξίσου ωραία γεύση, μπορούμε να τα επιλέξουμε!
Πώς θα τα ξεχωρίσω;
Ο πιο εύκολος τρόπος για να επιλέξουμε τσάι χωρίς ελεύθερα σάκχαρα είναι να δούμε στην ετικέτα ότι περιέχει μηδαμηνές θερμίδες (συνήθως 0-3 kcal).
Μη ξεχνάτε ότι ειναι πολύ εύκολο να φτιάξουμε και μόνοι μας κρύο τσάι! Απλώς φτιάξτε το τσάι της επιλογής σας, προσθέστε γλυκαντικό, αν θελετε και αφήστε το να κρυώσει στο ψυγείο!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας σε τίτλους
1. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε πραγματικά την πρόσληψη ζάχαρης από τη διατροφή μας;
http://mantzorou.gr/el/blog/kryfi-zahari-xereis-pos-na-ti-vreis
2. Ο ανταγωνισμός μας κάνει να γυμναζόμαστε περισσότερο! Αν γνωρίζουμε την επίδοση άλλων ατόμων που γυμνάζονται, κινητοποιούμαστε, έτσι ώστε να προσπαθήσουμε περισσότερο!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/313781.php
3.Η έλλειψη βιταμλινης D φάινεται να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
http://www.medicalnewstoday.com/articles/313933.php
4. Παχύσαρκοι ασθενείς εμπιστεύονται περισσότερο τις διατροφικές συμβουλές από υπέρβαρους γιατρούς!
https://www.sciencedaily.com/releases/2013/06/130604153337.htm
5. Τελικά η κατανάλωση ολόπαχων γαλακτοκομικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων; Απ' ότι φαίνεται όχι, αλλά ο'υτε μειώνουμε τον κίνδυνο! Είναι προτιμότερο τις επιπλέον θερμίδες από τα λιπαρά αυτά να τις παίρνουμε από ξηρούς καρπούς, φυτικά έλαια (πχ. ελαιόλαδο), λιπαρά ψάρια και από προϊόντα ολικής άλεσης. Με αυτή την αλλαγή μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρδειαγγειακών!
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2016/10/25/dairy-fat-cardio...