Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Ο όρος υπογλυκαιμία αναφέρεται στην μείωση των επιπέδων σακχάρου, σε επίπεδα κάτω από 70 mg/dl, η οποία συνοδεύεται από συμπτώματα που αντιμετωπίζονται με την κατανάλωση υδατανθράκων. Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας ορίζεται από τα κλινικά συμπτώματα που επιφέρει.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι το τρέμουλο, οι αυξημένοι παλμοί, ο ιδρώτας, η ναυτία, η πείνα, η ανησυχία, το μυρμήγκιασμα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η αδυναμία, η υπνηλία, αλλαγές στην όραση, δυσκολία στην όραση και την ομιλία, η ζάλη και ο πονοκέφαλος.
Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας χωρίζεται σε 3 ομάδες, την ήπια, μέτρια και σοβαρή υπογλυκαιμία. Στην σοβαρή υπογλυκαιμία, σε αντίθεση με την ήπια και μέτρια υπογλυκαιμία, το άτομο χρειάζεται τη βοήθεια άλλου ατόμου, μπορεί να μην έχει τις αισθήσεις του και η γλυκόζη είναι τυπικά κάτω από 50 mg/dl.
Ποιά είναι τα αίτια και οι επιπτώσεις της υπογλυκαιμίας;
Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία είναι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (ΣΔΙ) και τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) που χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή ıνσουλıνοεκκρıτıκά φάρμακα (σουλφονυλουρίες).
Η υπερβολική δόση ή μη ορθή χρήση της ινσουλίνης, η μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων, η παράλειψη γευμάτων και σνακ, η υπερκατανάλωση αλκοόλ χωρίς φαγητό, ασθένειες, και η άσκηση (μεγάλη ένταση ή/και διάρκεια, ώρα άσκησης σε σχέση με γεύμα) είναι συχνές αιτίες υπογλυκαιμίας.
Η άγνοια γύρω από την υπογλυκαιμία και την σωστή διαχείρηση του σακχαρώδους διαβήτη, η χαμηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (<6%) σε άτομα με ΣΔΙ και η υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε άτομα με ΣΔΙΙ, η μικρή ηλικία και η εφηβεία (άτομα με ΣΔΙ), η προχωρημένη ηλικία και η άνοια, και η νευροπάθεια είναι ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή υπογλυκαιμία.
Βραχυπρόθεσμα η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχήματος και τραυματισμού (πχ. κατά την οδήγηση). Μακροπρόθεσμα, πέρα από νευρολογικές επιπτώσεις, τακτικά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται την υπογλυκαιμία. Σε ασθενείς με ΣΔΙΙ που είναι σε υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, τα δεδομένα συσχετίζουν την συμπτωματική και σοβαρή υπογλυκαιμία με αυξημένη θνησιμότητα, ενδεχομένως καθώς η οξεία υπογλυκαιμία επιδρά στο ανοσοποιητικό και καρδιαγγειακό σύστημα.
Πώς προλαμβάνεται η υπογλυκαιμία;
Η ορθή εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη σχετικά με την ορθή χρήση ινσουλίνης, ή άλλης αγωγής, σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και παρέμβαση, και την εκπαίδευση γύρω από την επίτευξη της ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου αποτελούν βασικούς πυλώνες στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου (πριν/μετά το γεύμα, πριν/μετά την άσκηση, πριν τον ύπνο) βοηθούν ιδιαιτέρως στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Οι νέες τεχνολογίες, μάλιστα, διευκολύνουν τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου μέσω συνεχούς μέτρησης.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπογλυκαιμία; Τι θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας έγκειται στην μέτρηση των επιπέδων σακχάρου για να προσδιοριστούν τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης, και η πρόσβαση σε τρόφιμο που θα επιφέρει την πιο άμεση αύξηση των επιπέδων σακχάρου, για την πρόληψη πιθανού τραυματισμού και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Η ήπια και η μέτρια υπογλυκαιμία αντιμετωπίζονται με κατανάλωση 15 γραμμαρίων υδατανθράκων, σε μορφή γλυκόζης ή σουκρόζης (λευκή κρυσταλλική ζάχαρη) σε ταμπλέτες ή σε ρόφημα (ζαχαρόνερο).
Μετά από 15 λεπτά πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που έχει τις αισθήσεις του συστήνεται η χορήγηση 20 γραμμαρίων υδατανθράκων ως γλυκόζη ή σουκρόζη (πχ. 4 κουταλιές γλυκού ζάχαρη).
Μετά από 15 λεπτά από την υπογλυκαιμία (ήπια, μέτρια ή σοβαρή) πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, συστήνεται η έγχυση 1 mg γλυκαγόνης, και η άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
Τα μικρά παιδιά συνήθως χρειάζονται λιγότερο από 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Βρεφη χρειάζονται 6 γραμμάρια, νήπια 8 γραμμάρια και μικρά παιδιά 10 γραμμάρια, αν και η ποσότητα μπορεί να εξατομικευτεί, ύστερα από συζήτηση με την διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί.
Με την επαναφορά των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, το άτομο μπορεί να συνεχίσει κανονικά τα γεύματα ή σνακ, για την πρόληψη επαναλαμβανόμενης υπογλυκαιμίας. Αν το επόμενο γεύμα είναι σε μια ώρα ή αργοτερα, ένα σνακ που περιέχει 15 γραμμάρια υδατανθράκων και μια πηγή πρωτεΐνης θα πρέπει να καταναλωθεί.
Χρειάζεται προσοχή στην αποφυγή υπερβολών μετά την υπογλυκαιμία, καθώς υπερβολική κατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία και αύξηση βάρους.
Τι να αποφύγει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Πολλές φορές άτομα με διαβήτη χρησιμοποιούν γλυκίσματα όπως σοκολάτα για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της ανάγκης για άμεση επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, χρειάζεται παροχή σακχάρων (πχ. ζαχαρόνερο) και όχι σύνθετων τροφίμων που περιλαμβάνουν λιπαρά ή/και πρωτεΐνη.
Συνεπώς, δεν συστήνεται η κατανάλωση γλυκισμάτων, σοκολάτας, αρτοσκευασμάτων και γαλακτοκομικών για την επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στα φυσιολογικά επίπεδα.
Η πρόληψη της υπογλυκαιμίας είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για την αντιμετώπιση της! Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της.
Παραδείγματα 15 γραμμάρια υδατανθράκων για την αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας υπογλυκαιμίας |
15 γραμμάρια γλυκόζης από ταμπλέτες γλυκόζης |
3 κουταλιές γλυκού ζάχαρη, διαλυμένες σε νερό |
150 γρ αναψυκτικό ή χυμό |
1 κουταλιά σούπας μέλι |
Ζελεδάκια και καραμέλες με ζάχαρη (ποσότητα ανάλογα με το προϊόν - βλ. ετικέτα τροφίμου) |
Πηγές:
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert Committee. Diabetes Canada 2018 Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada. Can J Diabetes. 2018;42(Suppl 1):S1-S325.
- Blood Glucose Testing and Management - Hypoglycemia (Low Blood Glucose)
- Low Blood Glucose (Hypoglycemia)
Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study
Papadopoulou, Sousana K, Maria Mentzelou, Eleni Pavlidou, Georgios K Vasios, Maria Spanoudaki, Georgios Antasouras, Anastasia Sampani, Evmorfia Psara, Gavriela Voulgaridou, Gerasimos Tsourouflis, Maria Mantzorou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study" Medicina 59, no. 4: 664. https://doi.org/10.3390/medicina59040664
Background and Objectives: In the last decades, simultaneously increasing trends have been recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity around the world, which are considered serious public health concerns, negatively affecting child health. Aim: The present study aims to investigate whether caesarean section is associated with the increased rates of childhood overweight/obesity, low childbirth anthropometric indices and postnatal complications in pre-school age. Materials and Methods: This is a cross-sectional study in which 5215 pre-school children aged 2–5 years old were enrolled from nine different Greek regions after applying specific inclusion and exclusion criteria. Non-adjusted and adjusted statistical analysis was performed to assess the impact of caesarean section in comparison to vaginal delivery. Results: Children delivered by caesarean section were significantly more frequently overweight or obese at the age of 2–5 years, also presenting a higher prevalence of low birth weight, length and head circumference. Caesarean section was also associated with higher incidence of asthma and diabetes type I at the age of 2–5 years. In a multivariate analysis, caesarean section increased the risk of childhood overweight/obesity and low childbirth anthropometric indices even if adjusting for several childhood and maternal confounding factors. Conclusions: Increasing trends were recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity, which are considered serious public health concerns. Caesarean section independently increased childhood overweight/obesity in pre-school age, highlighting the emergent need to promote health policies and strategies to inform future mothers about its short and long-term risks and that this mode of delivery should preferably be performed only when there are strong medical recommendations in emergency obstetric conditions.
Ο τοκετός με Καισαρική τομή σχετίζεται με το υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, το χαμηλό βάρος τοκετού και τις μεταγεννητικές επιπλοκές: Μια διατομεακή μελέτη
Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταγραφεί ταυτόχρονα αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Kαισαρική τομή, όσο και για το υπέρβαρο και την παχυσαρκία στα παιδιά σε όλο τον κόσμο, οι οποίες θεωρούνται σοβαρές ανησυχίες για τη δημόσια υγεία, επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία των παιδιών.
Η παρούσα μελέτη στοχεύει να διερευνήσει εάν η Καισαρική τομή σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά παιδικού υπέρβαρου/παχυσαρκίας, χαμηλούς ανθρωπομετρικούς δείκτες τοκετού και μεταγεννητικές επιπλοκές στην προσχολική ηλικία. Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη στην οποία εντάχθηκαν 5215 παιδιά προσχολικής ηλικίας 2-5 ετών από εννέα διαφορετικές ελληνικές περιφέρειες μετά από εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού.
Τα παιδιά που γεννήθηκαν με Καισαρική τομή ήταν σημαντικά πιο συχνά στις κλίμακες του υπέρβαρου ή παχυσαρκίας στην ηλικία των 2-5 ετών, παρουσιάζοντας επίσης υψηλότερο επιπολασμό χαμηλού βάρους γέννησης, μήκους και περιφέρειας κεφαλής. Η Καισαρική τομή συσχετίστηκε επίσης με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άσθματος και σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι στην ηλικία των 2-5 ετών. Σε μια πολυπαραγοντική ανάλυση, η καισαρική τομή αύξησε τον κίνδυνο παιδικού υπερβολικού βάρους/παχυσαρκίας και χαμηλών ανθρωπομετρικών δεικτών τοκετού, ακόμη και αν προσαρμόζονταν για αρκετούς συγχυτικούς παράγοντες της παιδικής ηλικίας και της μητέρας.
Καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Καισαρική τομή όσο και για το υπέρβαρο/παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, τα οποία θεωρούνται σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας. Η Καισαρική τομή αύξησε ανεξάρτητα το παιδικό υπέρβαρο/παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη προώθησης πολιτικών και στρατηγικών υγείας για την ενημέρωση των μελλοντικών μητέρων σχετικά με τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους και ότι αυτός ο τρόπος τοκετού θα πρέπει κατά προτίμηση να πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχουν ισχυρές ιατρικές συστάσεις σε επείγουσες μαιευτικές καταστάσεις.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Τι να προτιμήσουμε στον καύσωνα;
Το καλοκαίρι έφτασε και μαζί του ο καύσωνας. Η ζέστη αυξάνει τις ανάγκες μας σε υγρά, καθώς αυξάνονται οι απώλειες υγρών, ενώ και τα δροσερά τρόφιμα παίρνουν τη θέση τους στο τραπέζι μας.
Τι να προτιμήσουμε στον καύσωνα;
1. Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι πολύ σημαντική αυτή την περίοδο. Η γενική σύσταση είναι να καταναλώνουμε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια υγρών την ημέρα, ενώ τις ζεστές μέρες, οι ανάγκες είναι ακόμη πιο υψηλές. Πέρα από το νερό στα υγρά ανήκουν το ανθρακούχο νερό, το τσάι και τα ροφήματα, ο καφές, το γάλα, οι χυμοί (επιλέξτε πιο σπάνια) και τα αναψυκτικά (επιλέξτε πιο σπάνια, και εκείνα χωρίς ζάχαρη) και μπορούν να βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών! Αν και ο καφές και το τσάι έχουν ήπια διουρητική δράση, αυτή είναι παροδική και δεν οδηγεί σε αφυδάτωση, αν η κατανάλωσή τους δεν είναι υπερβολική! Τα αλκοολούχα ποτά δεν μετρούν στα υγρα, καθώς αφυδατώνουν τον οργανισμό, επομένως είναι συνετό να περιορίζεται η κατανάλωσή τους και να συνοδεύονται με νερό!
Ένα μπουκαλι νερό είναι απαραίτητο να μας συντροφεύει, ενώ για επιπλέον γεύση μπορούμε να προσθέσουμε και κομμάτια φρούτων (λεμόνι, φράουλα) ή αγγούρι ή/και φρέσκα μυρωδικά, όπως δυόσμο ή μέντα.
2. Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε υγρά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά προσδίδουν το 20% των αναγκών μας σε υγρά, επομένως αποτελούν μια ιδανική επιλογή για ενυδατικό, χορταστικό και θρεπτικό σνακ ή/και γεύμα. Μάλιστα, το καρπούζι, οι φράουλες, το πεπόνι, τα ροδάκινα, το αγγούρι, το κολοκυθάκι και η ντομάτα είναι τρόφιμα πλούσια σε υγρά, με περιεκτικότητα σε νερό που ξεπερνά το 90%! Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σαλάτες, smoothies, και παγωτό φρούτων, μεταξύ άλλων.
3. Τα περισσότερα γαλακτοκομικά είναι επίσης τρόφιμα δροσερά, με μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρά, αλλά και θρεπτικά συστατικά. Το γάλα, το γιαούρτι και τυριά όπως το ανθότυρο, τα κρεμμώδη τυριά και το τυρί cottage μπορούν να γίνουν μέρος της διατροφής μας τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού σε σαλάτες, γεύματα και σνακ.
4. Το ζελέ αποτελεί άλλη μια επιλογή για δροσερό καλοκαιρινό επιδόρπιο, που είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε υγρά, στο οποίο μπορούν επιπλέον να προστεθούν γιαούρτι (γιαουρτοζελέ) και φρούτα.
5. Οι σαλάτες ως κύρια γεύματα αποτελούν ιδανικές επιλογές! Για ένα πλήρες γεύμα τα υλικά που χρειαζόμαστε είναι λαχανικά, μια πηγή πρωτεΐνης (πχ. τυρί, αυγό, κοτόπουλο, κρέας, όσπρια) και μια πηγή υδατανθράκων (πχ. καλαμπόκι, παξιμάδι, ζυμαρικά, ψωμί), καθώς και “καλά” λιπαρά (πχ. ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς). Έτσι, μπορούμε να έχουμε πλήρη γεύματα, αλλά πλούσια σε υγρά και θρέψη!
Συνεπώς, αυτές τις ζεστές μέρες επιλέγουμε τρόφιμα και ροφήματα πλούσια σε υγρά, που καταναλώνονται σε χαμηλές θερμοκρασίες! Υπάρχουν πολλές δροσιστικές, θρεπτικές και χροταστικές συνταγές για το καλοκαίρι που μπορούμε να επιλέξουμε ως γρήγορες και εύκολες επιλογές για το καλοκαίρι!
Μυζηθροχαλβάς Λέσβου
Ένας διαφορετικός χαλβάς, με έναν διαφορετικό "τραχανά" από μυζηθρα & αλεύρι
Τι θα χρειαστείτε:
Τραχανάς μυζήθρας
- 1 κιλό φρέσκια μυζήθρα, ανάλατη
- 700 γρ. αλεύρι μαλακό
- 170 γρ. σιμιγδάλι χοντρό
- 1 1/4 της κούπας πρόβειο γάλα (αν δεν έχουμε πρόβειο γάλα, προσθέτουμε 1/4 της κούπας κρέμα γάλακτος)
- 1 κουταλιά λάδι
Μυζηθροχαλβάς
- 1 φλ. τραχανά
- 1 φλ. νερό
- 1 φλ. ζαχαρη
- σταγόνες λεμονιού
- Κανελα
- Καρύδια ή Αμύγδαλα σπασμένα
Εκτέλεση:
Τραχανάς μυζήθρας
- Τρίβουμε στον τρίφτη τη μυζήθρα.
- Την βάζουμε σε βαθιά λεκάνη και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά. Ζυμώνουμε μέχρι να γίνει αφράτη.
- Πλάθουμε τη ζύμη σε μικρά πιτάκια, περίπου στο μέγεθος του κουραμπιέ.
- Τα μεταφέρουμε σε ταψί με το λάδι και τα ψήνουμε στους 130 βαθμούς, για περίπου 25 λεπτά, μέχρι να στεγνώσουν, χωρίς να ροδίσουν.
- Βγάζουμε τα πιτάκια από το ταψί και όσο είναι ακόμα χλιαρά, τα τρίβουμε σε χοντρό κόσκινο ή τα χτυπάμε (αφού κρυώσουν) στο μπλέντερ, μέχρι να γίνουν σαν τραχανάς.
- Απλώνουμε ξανά τον «τραχανά» στο ταψί και ψήνουμε στο φούρνο, στους 130 βαθμούς, για περίπου 30 λεπτά ακόμα, μέχρι να στεγνώσει εντελώς και να πάρει όμορφο χρυσαφί χρώμα. Ανακατεύουμε κάθε τόσο με ξύλινη κουτάλα.
- Βγάζουμε τον «τραχανά» από το φούρνο και τον αφήνουμε να κρυώσει. Τον διατηρούμε σε γυάλινα βάζα. Γίνονται 10 φλιτζάνια.
Μυζηθροχαλβάς
- Βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη και το λεμόνι για 5 λεπτά.
- Όταν βρασει το σιρόπι, προσθέτουμε λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού & προσθέτουμε τον «τραχανά» και συνεχίζουμε το βράσιμο. Ανακατεύουμε τακτικά.
- Μεταφέρουμε τον τραχανά σε σκεύος και πασπαλίζουμε με καρυδια ή αμύγδαλα
- Καλή απόλαυση!