Evaluating the relationship between circadian rhythms and metabolic disorders: Current clinical evidence in human studies
Mentzelou Maria, Sousana K. Papadopoulou, Dimitrios Papandreou, Maria Spanoudaki, Antonios Dakanalis, Georgios K. Vasios, Gavriela Voulgaridou, Eleni Pavlidou, Maria Mantzorou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Evaluating the Relationship between Circadian Rhythms and Sleep, Metabolic and Cardiovascular Disorders: Current Clinical Evidence in Human Studies" Metabolites 13, no. 3: 370. https://doi.org/10.3390/metabo13030370
Circadian rhythms are generated by the circadian clock, a self-sustained internal timing system that exhibits 24-h rhythms in the body. Many metabolic, cellular, behavioral and physiological processes are regulated by the circadian clock in coordination with environmental cues. The present study is a comprehensive review of the currently existing evidence concerning the relationship between circadian rhythms and sleep, metabolic, and cardiovascular disorders. We thoroughly searched the online databases PubMed, Scopus, and Web of Science to find the existing clinical studies from the last twenty-three years (2000–2023). Circadian misalignment was found to be associated with an increase in the risk of metabolic disorders, cardiovascular diseases, and obesity, as well as inadequate sleep quality. In this review article, all the included studies had a strength protocol design and all of them were conducted on humans. However, the most common limitations of them were the small sample size and the short time of the intervention. In conclusion, managing the factors that disrupt the optimal function of central and peripheral clocks can help to reduce the risk of metabolic and cardiovascular diseases, improving also sleep quality. Future studies should further explore the underlying mechanisms of the interconnections between circadian clocks and sleep, metabolic, and cardiovascular disorders. This may provide new opportunities for advance chronotherapy approach.
Ο κιρδκάρδιος ρυθμός, που περιλαμβάνει έναν κεντρικό ρολόι στον εγκέφαλο και μια σειρά "ρολογιών" στους περιφερειακούς ιστούς σε όλο το σώμα, ρυθμίζεται από τόσο ενδογενείς (γενετικούς, φυσιολογικούς) όσο και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η βιβλιογραφική ανασκόπιση ανέδειξε οτι:
- Οι ασθενείς με μικρότερη διάρκεια ύπνου (λιγότερο από έξι ώρες) είχαν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σύγκριση με εκείνους με μεγαλύτερης διαρκειας ύπνο. Οι ασθενείς με αποφρακτική υπνική απνοία είχαν 12% μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων από τους ασθενείς με κανονικό ύπνο.
- Η νυχτερινή εργασία συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι με νυχτερινές βάρδιες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων σε σύγκριση με εκείνους που εργάζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών του ύπνου, της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και των αλλαγών στην ευαισθησία στην ινσουλίνη που συνδέονται με τη νυχτερινή εργασία.
- Επιπλέον, εξετάστηκαν τα αποτελέσματα του ενδογενούς κιρκάδιου ρυθμού και της διαταραχής μεταξύ των κιρκάρδιων ρυθμών στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη λειτουργία των παγκρεατικών β-κυττάρων σε άνθρωπους που είναι διημερινά ενεργοί και σε και ανθρώπους που είναι εργαζόμενοι νυχτερινής βάρδιας. Ο κιρκάδιος ρυθμός μείωνε τόσο τη δυναμική όσο και τη στατική ανταπόκριση των β-κυττάρων, ενώ η διαταραχή στον κιρκάρδιο ρυθμό μείωνε την ευαισθησία στην ινσουλίνη χωρίς να επηρεάζει τη λειτουργία των παγκρεατικών β-κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό και η ασυνέπεια του ρυθμού μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη και άλλες μεταβολικές διαταραχές.
- Ο κιρδκάρδιος ρυθμός, φαίνεται να επηρεάζει τόσο τη δυναμική όσο και τη στατική ανταπόκριση των β-κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι ο ρυθμός αυτός μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των β-κυττάρων να ανταποκρίνονται σε αλλαγές στην ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, καθώς και τη σταθερότητα αυτής της ανταπόκρισης.
Από τη μελέτη προκύπτει ότι οι διαταραχές στον κιρδκάρδιο ρυθμό και η ασυνέπεια του ρυθμού μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη και άλλες μεταβολικές διαταραχές. Επιπλέον, οι άνθρωποι που εργάζονται τη νύχτα ή έχουν διαταραγμένους ύπνους έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε ένα πρόγραμμα διατροφής;
Τι απαγορεύεται σε ένα προγραμμα διατροφής;
Από τις πιο κοινές ερωτήσεις που δέχομαι στο γραφείο είναι αν επιτρέπεται να μπει στο προγραμμα διατροφής κάποιο φαγητο, το οποίο θεωρείται "παχυντικο", από τη μπανάνα και τα ζυμαρικά έως κάποιο γλυκο και τον μουσακά.
Γιατί να απαγορευεται όμως ένα φαγητό ή γλυκό ή τρόφιμο;
Καταρχάς, δεν υπάρχουν παχυντικα και αδυνατιστικα τροφιμα.
Κατά δεύτερον, στόχος του προγραμματος και της συνεργασίας με τον διαιτολογο-διατροφολογο είναι η σταδιακή βελτίωση διατροφικών συνηθειών & συμπεριφορών.
Η απαγόρευση κατανάλωσης αγαπημένων τροφίμων δεν μας βοηθά να φτάσουμε το στόχο μας, αντιθέτως μας κάνει να τα λαχταράμε ακόμη πιο πολυ & εν τέλει να τα υπέρκαταναλώσουμε!
Η διαχείριση καταστάσεων που μας κάνει να υπέρ καταναλώνουμε φαγητά ή γλυκά είναι το σημαντικο κομμάτι στη μακροπροθεσμη βελτίωση των διατροφικών συμπεριφορων, και όχι η προσωρινή απαγόρευσή τους.
Το φαγητό είναι ανάγκη & απόλαυση!
Vegan & νηστίσιμα τυριά: Ποια είναι, ποια η διατροφική αξία τους, και ποιο να διαλέξω;
Τα νηστίσιμα ή vegan τυριά έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων εδώ και χρόνια. Υπάρχουν πολλών ειδών τυριά σε αυτή την κατηγορία, όπως και συνταγές για να φτιάξουμε τα δικά μας στο σπίτι.
Πιο αναλυτικά, στην αγορά θα βρούμε υποκατάστατα τυριών με βάση το άμυλο πατάτας, ή με βάση τη σόγια, ή υποκατάστατα τριμμένου τυριού με βάση τη διατροφική μαγιά. Κάθε κατηγορία είναι αρκετά διαφορετική μεταξύ τους, με καίριες διαφορές στη θρεπτική αξία.
Τα τυριά με βάση το άμυλο πατάτας δεν περιέχουν καθόλου πρωτεΐνη, ενώ είναι ιδιαίτερα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά (συνολικά λιπαρά 21 γρ/100 γρ προϊόντος, εκ των οποίων τα 18,4 γρ κορεσμένα λιπαρά), ενώ δεν είναι και εμπλουτισμένα με μικροθρεπτικά συστατικά, όπως είναι το Ασβέστιο, και η βιταμίνη Β12, που αποτελούν θρεπτικά συστατικά χαρακτηριστικά του τυριού και στα οποία χρειάζεται να δωθεί έμφαση στη νηστεία και στη vegan διατροφή. Συνεπώς, τα τυριά αυτά δεν είναι θρεπτικά, παρά μόνον θυμίζουν την όψη και τη γεύση του τυριού.
Τα τυριά με βάση τη σόγια, ουσιαστικά είναι το τόφου, και είναι πιο πλούσιο σε πρωτεΐνη, χάρη στη σόγια. Τα 100 γρ τόφου αποδίδουν 70 θερμίδες, περιέχουν 8 γραμμάρια πρωτεΐνης, 2 γραμμάρια υδατανθράκων, 1 γραμμάριο φυτικών ινών και 4 γραμμάρια λιπαρών, ενώ η ποσότητα αυτή προσδίδει περί το 30% του Μαγγανίου, το 20% του Ασβεστίου, το 14% του Σεληνίου, το 9% του Σιδήρου το 6% του Ψευδαργύρου και το 9% του Μαγνησίου που χρειάζεται το σώμα κάθε μέρα. Το τόφου δεν έχει ιδιαίτερη γεύση, αλλά παίρνει τη γεύση που του δίνει ο καταναλωτής με μυρωδικά ή λαδόξυδο.
Τα “τυριά” με βάση τη διατροφική μαγιά πωλούνται σε μορφή τριμμένου τυριού, και είναι συχνά εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12, και περιέχουν πρωτεΐνη. Συγκεκριμένα, η διατροφική μαγιά αποτελεί πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, ιχνοστοιχείων Ψευδαργύρου, Σεληνίου και Μαγγανίου, καθώς και αντιοξειδωτικών, ενώ περιέχει και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, περί τα 2 γραμμάρια ανά κουταλιά της σούπας και φυτικές ίνες περί τα 5 γραμμάρια ανά 2 κουταλιές της σούπας.
Τέλος, στο διαδίκτυο θα βρούμε πληθώρα συνταγών για σπιτικό νηστίσιμο τυρί, με βάση τους ξηρούς καρπούς, που είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ακόρεστα λιπαρά και βιταμίνες.
Μέχρι τώρα, τα νηστίσιμα/vegan υποκατάστατα τυριών δεν μπορούν να συγκριθούν με το τυρί, όσον αφορά τη θρεπτική του αξία, και κυρίως την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, Ασβέστιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Παρόλα αυτά, το τόφου και η διατροφική μαγιά αποτελούν καλές εναλλακτικές για χρήση σε μια vegan διατροφή ή κατά τη διάρκεια της νητείας.
Πώς θα φτιάξουμε το δικό μας νηστίσιμο τυρί;
Συνταγή 1: Νηστίσιμο/Vegan τυρί φέτα από σόγια
Υλικά:
- 1 συσκευασία τόφου (firm tofu)
- 2 κ.σ. εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. ξύδι
- πιπέρι
- ρίγανη
- 1/2 κ.γ. σκόνη σκόρδου
Εκτέλεση:
- Κόψτε το τόφου σε κυβάκια
- Τοποθετηστε το σε ένα μπολ/βαζάκι που κλείνει αεροστεγώς.
- Ρίξτε από πανω τα υπόλοιπα υλικά και ανακινήστε καλά.
- Αφήστε το στο ψυγείο το βράδυ, και ανακινήστε καλά ξανά το βαζάκι για να παει παντου το μίγμα του λαδιου και των μυρωδικών.
Συνταγή 2: “Κατσικίσιο τυρί” από κάσιους
Υλικά:
- 1 ½ φλ. κάσιους
- 1/3 φλ. χυμό λεμονιού
- 1/4 φλ. νερό
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- 1 ½ κ.γ. αλάτι
- 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1/2 κ.γ. μουστάρδα Dijon
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ μουλιάστε τα κάδιους σε καυτό νερό για 20-30 λεπτά. Ύστερα, ξεπλύνετε τα και στεγνώστε τα.
- Σε ένα μπλέντερ προσθέστε τα κάσιους, και τα υπόλοιπα υλικά και αναμείξτε για 5 λεπτά, ώστε το μίγμα να ομογενοποιηθεί. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέστε λίγο παραπάνω νερό.
- Δοκιμάστε το μίγμα, και αν θέλετε μπορείτε να προσθέστε περισσότερο λεμόνι ή μουστάρδα.
- Μεταφέρετε το vegan τυρί σας σε ένα αεροστεγές δοχείο και αφήστε το στο ψυγείο για τουλάχιστον μισή ώρα.
- Μπορείτε να το κρατήστε το ψυγείο για 5 ημέρες.
Πώς θα χάσω βάρος, χωρίς να το ξαναπάρω;
Αναρωτιέστε ποιο είναι το μυστικό για την απώλεια βάρους και τη διατήρησή της; Το ερώτημα είναι αν αυτό που πραγματικά χρειάζεστε είναι μια δίαιτα σημειωμένη στο ψυγείο ή ένας μακροχρόνιος στόχος για μια ολιστική αλλαγή στον τρόπο ζωής και στις συνήθειές σας σχετικά με την τροφή;
Δεν είναι άγνωστο ότι πολλοί από εμάς έχουμε μια συλλογή διαίτων, η οποία μερικές φορές μοιάζει με μια συλλογή γραμματοσήμων, όπου κάθε νέα δίαιτα είναι σαν ένα νέο γραμματόσημο για την συλλογή. Ωστόσο, η πραγματική απάντηση στο ποιος είναι ο αληθινός οδηγός που καθορίζει την απώλεια βάρους και τη διατήρησή της δεν βρίσκεται σε αυτήν την επιφανειακή δίαιτα που κολλάει στο ψυγείο. Είναι η σταδιακή εσωτερική αλλαγή του τρόπου σκέψης και του τρόπου ζωής μας.
Οι δίαιτες μπορεί να αποτελούν ένα παροδικό πάθος, αλλά η απώλεια βάρους είναι τόσο μόνιμη, όσο μόνιμη είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής μας. Αυτή η αλλαγή δεν προέρχεται από την τυφλή τήρηση των κανόνων μιας δίαιτας, αλλά από τη συνειδητή, καθημερινή επανεξέταση και αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και συμπεριφορών μας.
Η προσέγγιση αυτή απαιτεί μια υγιή σχέση με την τροφή, μια επιλογή υψηλής ποιότητας διατροφής, την οργάνωση του χρόνου και της καθημερινότητας, έναν ποιοτικό ύπνο, και την απόλαυση της φυσικής δραστηριότητας που σας ευχαριστεί. Αυτά είναι τα βήματα που οδηγούν σε μια μόνιμη αλλαγή.
Η απώλεια βάρους δεν είναι ένας αγώνας σπριντ, αλλά ένας μαραθώνιος. Δεν είναι για το πώς θα φαίνεται το σώμα σας σε ένα μήνα από τώρα, αλλά για το πώς θα νιώθετε τα επόμενα χρόνια - γεμάτοι υγεία, ενέργεια, και έτοιμοι να απολαύσετε μια ζωή υψηλής ποιότητας. Καθώς αυξάνετε την ευεξία σας και βελτιώνετε τη σχέση σας με την τροφή, η απώλεια βάρους θα είναι απλά ένα φυσικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας.