Πεινάω ή διψάω;
Θα έχετε ακούσει τη φράση, “δεν πεινάς, διψάς”.
Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση έχει τις ρίζες της στην κουλτούρα της δίαιτας, και όχι στην επιστήμη, καθώς η πείνα και η δίψα είναι δύο διακριτά φυσιολογικά φαινόμενα που ελέγχονται από διάφορους μηχανισμούς στον οργανισμό, και έχουν διαφορετικά σημάδια αναγνώρισης.
Η πείνα προκαλείται από έναν συνδυασμό φυσιολογικών, και νευροενδοκρινολογικών παραγόντων. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πείνα περιλαμβάνουν την κενότητα του στομάχου, την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες όπως η γκρελίνη και η λεπτίνη. Οι νευρώνες στον εγκέφαλο, ειδικότερα στο υποθάλαμο, ανταποκρίνονται σε αυτές τις αλλαγές και παράγουν την αίσθηση της πείνας. Πεινάμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, ανά 3-4 ώρες, και η πείνα αυξάνεται σταδιακά, ενώ ικανοποιείται με το φαγητό.
Από την άλλη πλευρά, η δίψα είναι η αίσθηση που προκαλείται από την αύξηση της οσμωτικότητα του αίματος, την μείωση του όγκου του αίματος ή την απώλεια νερού από τον οργανισμό, και ρυθμίζεται επίσης από τον υποθάλαμο, μέσω νευρολογικών οδών.
Αν και η πείνα και η δίψα είναι αισθήσεις που προκαλούνται από τον οργανισμό ως απάντηση σε βιολογικές ανάγκες, και ρυθμίζονται από τον υποθάλαμο, η πείνα είναι συνήθως συνδεδεμένη με την ανάγκη για ενέργεια και θρεπτικά στοιχεία, ενώ η δίψα είναι συνδεδεμένη με την ανάγκη για νερό, και είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τη διαφορά τους!
Δυστυχώς, λόγω της πανταχού παρούσας κουλτούρας της δίαιτας, έχουμε πειστεί ότι δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες του σώματος μας. Και ενώ όντως είναι συχνό φαινόμενο να μην ακούμε την πείνα και τον κορεσμό, ο διαχωρισμός της πείνας και της δίψας είναι αρκετά πιο εύκολος!
Πηγές:
- Augustine V, Lee S, Oka Y. Neural Control and Modulation of Thirst, Sodium Appetite, and Hunger. Cell. 2020 Jan 9;180(1):25-32. doi: 10.1016/j.cell.2019.11.040. PMID: 31923398; PMCID: PMC7406138.
- Crooks B, Stamataki NS, McLaughlin JT. Appetite, the enteroendocrine system, gastrointestinal disease and obesity. Proc Nutr Soc. 2021 Feb;80(1):50-58. doi: 10.1017/S0029665120006965. Epub 2020 May 4. PMID: 32364087.
- Sternson SM, Eiselt AK. Three Pillars for the Neural Control of Appetite. Annu Rev Physiol. 2017 Feb 10;79:401-423. doi: 10.1146/annurev-physiol-021115-104948. Epub 2016 Nov 28. PMID: 27912679.
Να βάλω κουρκουμά στο φαγητό;
Τα τελευταία χρόνια η χρήση του κουρκουμά έχει γίνει της μόδας. Σε διαφημίσεις ακούμε για τις ευεργετικές του ιδιότητες στην υγεία και σε χρόνιες νόσους, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται συχνά στη μαγειρική.
Η κουρκουμίνη, η δραστική ουσία του κουρκουμά, φαίνεται να έχει πληθώρα πλεονεκτημάτων για την υγεία μας σε κυτταρικό επίπεδο. Όμως στον κουρκουμά περιέχεται σε πολύ μικρή ποσότητα, και μάλιστα η βιοδιαθεσιμότητά της είναι πολύ μικρή, δηλαδή δεν μπορεί να περάσει εύκολα στην κυκλοφορία του αίματός μας, ενώ γρήγορα μεταβολίζεται και αποβάλλεται. Μάλιστα, σε μια μελέτη οι εθελοντές κατανάλωσαν 2 γραμμάρια κουρκουμίνης και η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα παρατηρήθηκε μετά από 2 ώρες στα 149.8 ng/g αίματος, και σε 4,5 ώρες είχε ήδη εξαληφθεί από το αίμα!
Οι μελέτες που έχουν γίνει χρησιμοποιούν πολύ μεγάλες ποσότητες κουρκουμίνης, εως και 8 γραμμάρια τη μέρα, ενώ τις περισσότερες φορές η κουρκουμίνη συνδέεται με άλλα μόρια ώστε να μπορέσει να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος, και η αγωγή είναι στα πλαίσια συμπληρωματικής αγωγής μαζί με την τυπική φαρμακολογική θεραπεία.
Επίσης, οι παρούσες μελέτες έχουν μεθοδολογικές διαφορές που δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή σαφών συμπερασμάτων. Ενώ παρατηρείται μείωση στους δείκτες φλεγμονής, βελτίωση στη ρύθμιση της γλυκόζης και των λιπιδίων του αίματος μετά από χορήγηση κουρκουμίνης, ενώ θετικά είναι και τα αποτελέσματα για την αρθρίτιδα. Επειδή παραμένει στον εντερικό αυλό μπορεί εκεί να δρα με ευεργετικά αποτελέσματα σε άτομα με φλεγμονώδεις νόσους εντέρου όπως νόσος Crohn και ελκώδη κολίτιδα.
Συνεπώς, όσο κουρκουμά και να βάλουμε στο φαγητό μας δύσκολα θα λάβουμε τα οφέλη της κουρκουμίνης. Αν σας αρέσει η γεύση που δίνει ο κουρκουμάς στο #φαγητό συνεχίστε να τον χρησιμοποιείται, αλλά δεν θα επιφέρει τα σημαντικά κλινικά οφέλη που δείχνουν οι μελέτες!
Οι μελλοντικές μελέτες, βασιζόμενες στα παρόντα δεδομένα θα μας βοηθήσουν να καταλήξουμε σε σαφέστερα συμπεράσματα.
Πηγή: Mantzorou M, Pavlidou E, Vasios G, Tsagalioti E, Giaginis C. Effects of curcumin consumption on human chronic diseases: A narrative review of the most recent clinical data. Phytotherapy Research. 2018;1–19. https://doi. org/10.1002/ptr.6037
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 7-12 Ιανουαρίου 2018
1. Το βάρος μας αυξομειώνεται καθημερινά. Γι' αυτό αξιολογούμε την πρόοδο απώλειας βάρους σε βάθος χρόνου!!!
2. "Raw water": η νέα (επικίνδυνη) μόδα στο νερό!!!
Αν και στην αρχή πίστευα ότι ήταν φάρσα, η νέα επικίνδυνη και ακριβή (60 δολλάρια/ μπουκάλα!) μόδα είναι η κατανάλωση αφιλτράριστου νερού. Και όχι δεν εννοώ από τη βρύση, χωρίς φίλτρο, αλλά από πηγές, χωρίς να φιλτραριστεί!
Ως αποτέλεσμα, μικροοργανισμοί και ιοί, Αρσενικό, απόβλητα, φυτοφάρμακα και άλλες ουσίες μένουν στο αφιλτράριστο νερό, και όταν καταναλωθεί ο καταναλωτής βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, πέρα από διάρροια!
Ας μην ξεχνάμε ότι η πρόσβαση σε καθαρό, πόσιμο νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα, ενώ λόγω μη πόσιμου νερού έχουν πεθάνει και πεθαίνουν αρκετοί άνθρωποι!
3. H κετογονική δίαιτα (ketogenic diet) είναι μια θεραπευτική δίαιτα, η οποία χρησιμοποιείται σε ασθενείς με επιληψία, υπό επίβλεψη ιατρού και διαιτολόγου που δεν αποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, ενώ είναι και υπό έρευνα για άλλες παθήσεις.
Εδώ και δεκαετίες τη δίαιτα αυτή την έχουν μετατρέψει σε μια από τις πολλές παράδοξες δίαιτες που κυκλοφορούν. Πέρα από τον όρο κετογονική δίαιτα θα βρείτε παραλλαγές της δίαιτας ως Atkins, Paleo, αλλά και με άλλα ονόματα. Φέτος, μάλιστα οι κετογονικές δίαιτες είναι στις πέντε χειρότερες δίαιτες για το 2018, σύμφωνα με τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων!
4. Ο Angry Chef Anthony Warner στο παρακάτω άρθρο αναλύει τα φετινά βιβλία αδυνατίσματος με τον μοναδικό του τρόπο!
Συνεχώς τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα βιβλία για αδυνάτισμα, γραμμένα όχι από διαιτολόγους, αλλά από αυτοαποκαλούμενους διατροφολόγους, γυμναστές, σεφ και διασημότητες που έχασαν βάρος.
Τα αυξημένα ποσοστά υπερβάλλοντος σωματικού βάρους αποτελούν πέρα από θέμα προσωπικής υγείας, και ένα μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Παράλληλα, ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων βρίσκεται ή έχει κάνει στο παρελθόν δίαιτα, αλλά το προβλημα της παχυσαρκίας αντί να μετριάζεται, όλο και διογκώνεται!
Τι έχουν να μας προσφέρουν τα βιβλία αδυνατίσματος;
-Κάποιοι μπορεί να βοηθηθούν ή να κινητοποιηθούν.
-Άλλοι θα βρουν τις προτεινόμενες συνταγές (με αβοκάντο και ομελέτες όπως παρατηρεί σε κάθε βιβλίο ο Angry Chef) ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.
-Πολλοί, όμως, μπορεί να απογοητευτούν και αυτό γιατί τα βιβλία αδυνατίσματος, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν περιέχουν τόσο συμβουλές διατροφής, αλλά μη τεκμηριωμένους περιορισμούς τροφίμων και ομάδων τροφίμων, κανόνες, ενώ διαιωνίζουν μύθους γύρω από τη διατροφή.
Καθένας μας είναι διαφορετικός. Έχει διαφορετικές ανάγκες, διατροφικές προτιμήσεις, budget, και στόχους. Το θέμα δεν είναι να αδυνατίσουμε. Όλες οι δίαιτες λειτουργούν στην απώλεια βάρους, αρκεί να τρώμε λιγότερο από αυτό που χρειαζόμαστε. Το θέμα είναι να είμαστε υγιείς, να έχουμε υγιή σχέση με το φαγητό και να μην ξεχνάμε την κοινωνική του υπόσταση, και αν θέλουμε να χάσουμε βάρος, τότε να κάνουμε με έναν υγιή τρόπο που θα μας βοηθήσει μακροπρόθεσμα.
5. Τι να προτιμήσουμε για ένα θρεπτικό σνακ;
- Αποξηραμένα φρούτα (με ή χωρίς ξηρούς καρπούς)
- Φρουτοσαλάτα
-Μήλο κομμένο σε πολύ λεπτές φέτες, ψημμένο στο φούρνο με κανέλλα
- Μήλο κομμένο σε φέτες με φυστικοβούτυρο ή ταχίνι με μέλι
- Γιαούρτι με φρεσκοκομμένα ή παγωμένα φρούτα
- Σπιτικά popcorn αρωματισμένα με μπαχαρικά
- Ψημμένα ρεβύθια με μπαχαρικά (ψήστε στο φούρνο βρασμένα ρεβύθια, πασπαλισμένα με μπαχαρικά, πάνω σε μια λαδόκολλα)
- Μίνι ομελέτα με λαχανικά ψημμένη σε ταψάκι για cupcakes
- Ψωμί με αβοκάντο και ντομάτα
- Λαχανικά κομμένα σε λωρίδες με χούμους
- Λαχανικά κομμένα σε λωρίδες με τυρί
- Energy balls
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 29 Ιανουαρίου- 2 Φεβρουαρίου 2018
1. "Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις!" Άλλωστε αν θυμάμαι καλά μας το λένε από το Δημοτικό!
Και αυτή η φράση, δυστυχώς, ισχύει και στον κλάδο της διαιτολογίας-διατροφής, όπου πολλοί ψευδο-διαιτολόγοι λειτουργούν παράνομα, ακόμη και με δικά τους γραφεία!
Εμπιστευτείτε τους ειδικούς και μην ντραπείτε να ζητήστε να δείτε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματός τους! Ο διαιτολόγος σας θα χαρεί να σας δείξει την άδειά του! Κουράστηκε γι' αυτή, άλλωστε!!!
Δείτε τι σχολίασε ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Κωνσταντίνος Ξένος πάνω στο θέμα εδώ.
2. Αντί να αγοράσετε μαγιονέζα φτιάξτε τη μόνοι σας στο σπίτι με απλά υλικά, εντός λίγων λεπτών!!! Δείτε τη συνταγή εδώ.
3. New Year Resolutions: Πέρασε ο 1ος μήνας το 2018. Καταφέρατε να κρατήσετε τα New Year Resolutions σας;
Κάθε νέο έτος θέτουμε στόχους και ένας από αυτούς είναι η απώλεια βάρους!
Πόσες φορές όμως καταφέραμε να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο;
Γιατί φέτος να μην κάνουμε μια αλλαγή; Αντί να επικεντρωθούμε στο βάρος, ας επικεντρωθούμε στις διατροφικές μας συνήθειες και την άσκηση.
Για παράδειγμα, ας βάλουμε στόχο:
- την κατανάλωση 1 επιπλέον μερίδας φρούτου την ημέρα
- την κατανάλωση 1 ακόμη ποτηριού νερου την ημέρα
- την κατανάλωση λαχανικών στο μεσημεριανό (και το βραδινό) μας σε καθημερινή βάση
- την ενασχόληση με τη μαγειρική στο σπίτι, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση έτοιμου, γρήγορου φαγητού
- το παρκάρισμα του αυτοκινήτου 5-10 λεπτά πιο μακριά από τη δουλειά μας
4. Μια χορτοφαγική δίαιτα είναι υγιεινή; Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι υγιεινή, ούτε ότι δεν είναι! Ποικίλει με το άτομο και το πώς τρώει!
Δηλαδή, μπορεί να κάποιος να ακολουθεί μια υγιεινή χορτοφαγική διατροφή, με ποικιλία τροφίμων, και σωστούς συνδυασμούς για κατανάλωση όλων των απαραίτητων αμινοξέων, και να παίρνει και τα απαραίτητα συμπληρώματα διατροφής (κυρίως βιταμίνη B12).
Κάποιος άλλος μπορεί να ακολουθεί μια διατροφή με σκέτη σαλάτα, τηγανητές πατάτες, τσιπς και σοκολάτες που ανήκουν στα χορτοφαγικά τρόφιμα, χωρίς να προσφέρουν όμως ποικιλία θρεπτικών συστατικών!
Επομένως, όπως και για οποιοδήποτε άλλο τρόπο διατροφής παίζει ρόλο η σύνθεση της διατροφής και όχι απλά το όνομα που της δίνουμε!
Διαβάστε το άρθρο μου για τη χορτοφαγία εδώ.
5. Αν σας αρέσουν τα μανιτάρια, θα λατρέψετε αυτή τη μανιταρόσουπα!!!!