Καφές: αγαπημένο ρόφημα με ευεργετικές ιδιότητες
O καφές είναι από τα αγαπημένα ροφήματα, με 400 δισεκατομμύρια κούπες καφέ να πωλούνται το χρόνο, ανά τον κόσμο. Μια κούπα καφέ, σκέτο, χωρίς γάλα και ζάχαρη, έχει σχεδόν μηδενικές θερμίδες, ενώ είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, ακόμη και αν είναι αποκαφεϊνωμένος.
Μάλιστα, στην Αμερική, ο καφές αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών. Πολλές είναι οι έρευνες που έχουν γίνει γύρω από την ευεργετική του δράση στην υγεία, με τη βιβλιογραφία να δείχνει ότι σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση αρκετών ασθενειών.
Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να προστατεύει από το διαβήτη τύπου 2, μέσω έμμεσου ελέγχου των ορμονών του φύλου, που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της νόσου. Μάλιστα, η αύξηση της κατανάλωσης καφέ σε πάνω από 1 κούπα καφέ την ημέρα σε χρονική περίοδο 4 ετών, μείωσε τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 κατά 11%, για τα επόμενα 4 χρόνια.
Η υψηλή κατανάλωση καφέ και καφεΐνης συνδέεται με μικρότερη επίπτωση της άνοιας και της νόσου Parkinson, ενώ η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της κινητικότητας σε άτομα που ήδη πάσχουν από τη νόσο.
Η τακτική κατανάλωση καφέ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης πρωτογενούς σκληρωτικής χολαγγειίτιδας, μια σπάνια αυτοάνοση νόσος. Μάλιστα, σε άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ, η κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει την επίπτωση της κίρρωσης του ήπατος και το θάνατο λόγω αυτής της νόσου, ακόμα και αν ο καφές δεν περιέχει καφεΐνη.
Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος κατά 40%, ενώ με κατανάλωση πάνω από 3 κούπες καφέ την ημέρα ο κίνδυνος μειώνεται κατά 50%!
Όσον αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η μέτρια κατανάλωση καφέ προστατεύει από την συγκοπή, ενώ η κατανάλωση 4 καφέδων την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο συγκοπής κατά 11%.
Από την άλλη πλευρά, άτομα με υπέρταση που δυσκολεύονται να την ελέγξουν, είναι καλό να αποφεύγουν την κατανάλωση καφέ, και να τον αντικαταστήσουν με ντεκαφεϊνέ.
Η υπερκατανάλωση καφέ μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως αίσθημα άγχους, ειδικά σε άτομα με προϋπάρχον σύνδρομο άγχους, ενώ συνδέεται με συμπτώματα κατάθλιψης.
Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ αργά το απόγευμα ή το βράδυ μπορεί να επιφέρει διαταραχές ύπνου. Υψηλή κατανάλωση καφεΐνης μειώνει τις πιθανότητες για εγκυμοσύνη, επομένως συστήνεται μείωση της κατανάλωσής του από γυναίκες που επιθυμούν να κυοφορήσουν.
Παράλληλα, οι εγκυμονούσες πρέπει να αποφεύγουν τον συμβατικό καφέ, καθώς τα έμβρυα είναι ευαίσθητα στην καφεΐνη την οποία μεταβολίζουν αργά. Επίσης, ο μη φιλτραρισμένος καφές, όπως ο ελληνικός ή ο γαλλικός, που γίνεται σε καφετιέρα χωρίς φίλτρο, περιέχουν περισσότερη καφεστόλη, η οποία αυξάνει την κακή χοληστερόλη «LDL».
Ο καφές περιέχει πληθώρα συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της καφεΐνης και αντιοξειδωτικών. Μέχρι 6 κούπες καφέ την ημέρα δεν φαίνεται να έχουν αρνητική επίδραση στη θνησιμότητα, αν και τα οφέλη φαίνονται και σε κατανάλωση 1-2 κούπες καφέ την ημέρα, ενώ όλο και περισσότερες έρευνες αναγνωρίζουν τα οφέλη του στην υγεία.
Βέβαια, οι έρευνες επικεντρώνονται σε σκέτο καφέ, ενδεχομένως με λίγη ζάχαρη ή γάλα, και όχι στα ροφήματα που περιέχουν αρκετή ζάχαρη ή σιρόπι και σαντιγί.
Επομένως, απολαύστε τον καφέ σας, είτε έχει είτε όχι καφεΐνη, και προτιμείστε τον σκέτο ή προσθέστε λίγη ζάχαρη ή μη θερμιδικά γλυκαντικά ή/και λίγο γάλα.
Exclusive Breastfeeding for at Least Four Months Is Associated with a Lower Prevalence of Overweight and Obesity in Mothers and Their Children after 2-5 Years from Delivery
https://doi.org/10.3390/nu14173599
Mantzorou M, Papandreou D, Vasios GK, Pavlidou E, Antasouras G, Psara E, Taha Z, Poulios E, Giaginis C. Exclusive Breastfeeding for at Least Four Months Is Associated with a Lower Prevalence of Overweight and Obesity in Mothers and Their Children after 2–5 Years from Delivery. Nutrients. 2022; 14(17):3599.Introduction: Obesity is a current public health concern. Higher body weight is influenced by genetic and environmental parameters, and their interplay and is associated with a greater risk for several chronic diseases. Breastfeeding has been suggested as a preventive measure against obesity, which can further reduce long-term negative health outcomes for both women and children. Aim: The aim of the present study was to evaluate the role of breastfeeding on maternal and childhood overweight and obesity. Materials and Methods: This is a cross-sectional study conducted on 2515 healthy mothers and their children, aged 2–5 years, enrolled from nine different Greek rural and urban regions. Validated, standardized questionnaires were administrated that included anthropometric indices, socio-demographic characteristics of mothers and children, as well as breastfeeding practices. Results: Overall, 68% of participated women exclusively breastfed their children for at least 4 months. Mothers that exclusively breastfed showed a significantly lower prevalence of overweight and obesity after 2–5 years from delivery (p < 0.0001). Children that had exclusively been breastfed showed a significantly lower prevalence of overweight and obesity at the age of 2–5 years (p < 0.0001). Using multivariate regression analysis, exclusive breastfeeding for at least 4 months was associated with a two-fold lower risk for maternal and childhood overweight and obesity after 2–5 years from delivery, independent from maternal age, educational and economic status, and smoking habits (p < 0.0001). Conclusion: Exclusive breastfeeding for at least 4 months had a positive effect on childhood overweight and obesity, also contributing beneficially to post-natal maternal weight control. The beneficial effects of breastfeeding should be communicated to future and new mothers, while supportive actions for all mothers to initiate and continue breastfeeding their offspring should be implemented.
Η παχυσαρκία είναι ένα σημαντικό ζήτημα για τη δημόσια υγεία. Το υψηλότερο σωματικό βάρος επηρεάζεται από γενετικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους και την αλληλεπίδρασή τους, και σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο για αρκετές χρόνιες νόοσυς. Ο θηλασμός έχει προταθεί ως προληπτικό μέτρο κατά της παχυσαρκίας, το οποίο μπορεί να μειώσει περαιτέρω τα μακροπρόθεσμες αρνητικές επιδράσεις για την υγεία τόσο για τις γυναίκες όσο και για τα παιδιά.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση του ρόλου του μητρικού θηλασμού στο υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία των μητέρων και των παιδιών τους. Αυτή η συγχρονική μελέτη διεξήχθη σε 2515 υγιείς μητέρες και τα παιδιά τους, ηλικίας 2-5 ετών, που έλαβαν μέρος από εννέα διαφορετικές ελληνικές αγροτικές και αστικές περιοχές. Χρησιμοποιήθηκαν επικυρωμένα, τυποποιημένα ερωτηματολόγια που περιελάμβαναν ανθρωπομετρικούς δείκτες, κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά μητέρων και παιδιών, καθώς και πρακτικές θηλασμού.
Tο 68% των γυναικών που συμμετείχαν θήλασαν αποκλειστικά τα παιδιά τους για τουλάχιστον 4 μήνες. Οι μητέρες που θήλαζαν αποκλειστικά εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερο επιπολασμό υπέρβαρου και παχυσαρκίας μετά από 2-5 χρόνια από τον τοκετό (p < 0,0001). Τα παιδιά που είχαν θηλάσει αποκλειστικά εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερο επιπολασμό υπέρβαρου και παχυσαρκίας στην ηλικία των 2-5 ετών (p < 0,0001). Χρησιμοποιώντας την πολυπαραγοντική ανάλυση παλινδρόμησης, ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον 4 μήνες συσχετίστηκε με διπλάσιο κίνδυνο για υπέρβαρο και παχυσαρκία στη μητέρα και τα παιδιά μετά από 2-5 χρόνια από τον τοκετό, ανεξάρτητα από την ηλικία της μητέρας, την εκπαιδευτική και οικονομική κατάσταση και τις καπνιστικές συνήθειες (p < 0,0001).
Ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον 4 μήνες είχε θετική επίδραση στο υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, συμβάλλοντας επίσης ευεργετικά στον έλεγχο του βάρους της μητέρας μετά τον τοκετό. Τα ευεργετικά αποτελέσματα του θηλασμού θα πρέπει να κοινοποιούνται στις μέλλουσες και στις νέες μητέρες, ενώ θα πρέπει να εφαρμόζονται υποστηρικτικές ενέργειες για όλες τις μητέρες ώστε να ξεκινήσουν και να συνεχίσουν να θηλάζουν τα παιδιά τους.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Η μελέτη αυτή έχει βραβευτεί στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διατροφής & Διαιτολογίας και το 4ο Συνέδριο Κλινικής Διατροφής & Μεταβολισμού που διεξήχθη στην Αθήνα.
Φρούτα και λαχανικά: πώς θα αυξήσουμε την κατανάλωσή τους
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι απαραίτητα στη διατροφή μας! Σύμφωνα με τις συστάσεις, είναι καλό να τρώμε πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα, που μεταφράζεται γύρω στα 400 γρ. φρούτων και λαχανικών, χωρίς να υπολογίζεται όμως η πατάτα. Στην πράξη δύο με τρία φρούτα και σαλάτες με τα γεύματα αρκούν για την επίτευξη του στόχου μας.
Τα δεδομένα για την Ευρώπη δείχνουν ότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων δεν φτάνει το στόχο των 400 γρ. φρούτων και λαχανικών την ημέρα, αν και στη νότια Ευρώπη η κατανάλωσή τους είναι μεγαλύτερη. Στην Ελλάδα είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί, καθώς έχουμε μεγαλύτερη διαθεσιμότητα φρούτων και λαχανικών σε σχέση με χώρες της βόρειας Ευρώπης.
Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν για να πετύχουμε το στόχο της κατανάλωσης πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα αυτήν την εποχή;
1. Ειδικά τώρα το καλοκαίρι η συνοδεία του μεσημεριανού και του βραδινού με σαλάτα είναι απαραίτητη! Αναμείξτε διάφορα λαχανικά εποχής, τα οποία όχι μόνο είναι φτηνότερα, αλλά και πιο θρεπτικά σε σχέση με τα εκτός εποχής, και απολαύστε τα ωμά ή βρασμένα.
Ο κρητικός ντάκος και η τονοσαλάτα είναι πολύ ωραίες, χορταστικές επιλογές για βραδινό, που περιέχουν λαχανικά, πηγή υδατανθράκων και φυτικών ινών (πχ. παξιμάδι, καλαμπόκι) και πηγή πρωτεΐνης (τυρί φέτα ή εναλλακτικά ανθότυρο, τόνο σε νερό).
Άλλη μια ιδέα είναι να ανακατέψετε με τη σαλάτα κρύα βρασμένα όσπρια! Έτσι, όχι μόνο καταναλώνετε λαχανικά, αλλά και τα ευεργετικά όσπρια, που είναι πηγή πρωτεϊνών, υδατανθράκων και φυτικών ινών!
2. Από το καλοκαιρινό τραπέζι καλό είναι να μη λείπουν τα φαγητά με κύρια συστατικά τα λαχανικά, όπως το μπριάμ και τα λαδερά με ανάμεικτα λαχανικά και τα γεμιστά! Ειδικά στα τελευταία, αναμείξτε στη γέμιση αρκετά λαχανικά για να φτάσετε το στόχο των πέντε μερίδων πιο εύκολα! Αποφύγετε όμως την υπερβολική προσθήκη λαδιού και το τηγάνισμα!
3. Τα λαχανικά και τα φρούτα συνδυάζονται υπέροχα στις σαλάτες! Οι φράουλες, το μήλο, το σύκο, το ροδάκινο και το καρπούζι, όπως και το ρόδι το χειμώνα, είναι λίγα από τα φρούτα που δίνουν νέο αέρα στις σαλάτες και κινούν την περιέργεια σε παιδιά και άτομα που δεν είναι φίλοι της σαλάτας.
Η χωριάτικη σαλάτα ταιριάζει με το καρπούζι, ενώ οι φράουλες, το σύκο και τα βερύκοκα ταιριάζουν με πράσινη σαλάτα, αν και οι πιθανοί συνδυασμοί φρούτων και λαχανικών είναι αμέτρητοι!
4. Το παγωτό είναι αδιαμφισβήτητα το γλυκό του καλοκαιριού. Μπορείτε να φτιάξετε παγωτό και παγωτό sorbet μόνο με παγωμένα φρούτα, χωρίς καν προσθήκη ζάχαρης! Έτσι τρώτε φρούτα στην αγαπημένη μορφή του παγωτού!
5. Βάλτε φρούτα στο πρωινό σας. Πέρα από το να συνοδεύσετε το πρωινό σας με φρούτα, μπορείτε στο γάλα ή το γιαούρτι να προσθέσετε εκτός από δημητριακά και φρέσκα φρούτα!
6. Στην παραλία προτιμήστε να έχετε μαζί σας για σνακ φρούτα, όπως κεράσια, μπανάνες, ροδάκινα και βερύκοκα, ενώ και το αγγούρι είναι μια πολύ καλή επιλογή!
Τα φρούτα και τα λαχανικά μάς δίνουν ενέργεια, είναι εξαιρετικές πηγές βιταμινών, μετάλλων και φυτικών ινών, ενώ περιέχουν αρκετά υγρά που ωφελούν στην ενυδάτωσή μας. Η έρευνα έχει συνδυάσει την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών με καλύτερη υγεία, προστατεύοντάς μας από ασθένειες, όπως τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Με την πληθώρα των φρούτων και λαχανικών που έχουμε σήμερα είναι δύσκολο να μη βρούμε κάποια που να μας αρέσουν!