Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος ΣΤ΄)
Κάθε καλοκαίρι τα κρύα τσάγια και τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, κάνουν την επανεμφάνισή τους. Πόσο «διαιτητικά» είναι στην πραγματικότητα αυτά τα τρόφιμα;
1. Όλο και περισσότερα κρύα τσάγια κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά, με πολλά από αυτά να διαφημίζονται ως προϊόντα «χωρίς ζάχαρη», με αποτέλεσμα να είναι πιο ελκυστικά στους καταναλωτές. Μερικές φορές όμως παρατηρούμε ότι μαζί με τη φράση «χωρίς ζάχαρη» έρχεται και η φράση «με Χ% λιγότερες θερμίδες».
Πώς γίνεται, όμως, ένα προϊόν όπως το τσάι, το οποίο σκέτο δεν έχει θερμίδες, να παρουσιάζεται ότι έχει, ακόμα και αν δεν υπάρχει προσθήκη ζάχαρης; Πολύ απλά γιατί η ζάχαρη που αναφέρεται ότι δεν προστέθηκε στο προϊόν, είναι η κρυσταλλική ζάχαρη, και όχι όλα τα ελεύθερα σάκχαρα (πχ. φρουκτόζη, μέλι, και άλλα σιρόπια). Επομένως, η εταιρεία που φτιάχνει το προϊόν αυτό, ουσιαστικά μας λέει είναι ότι δεν πρόσθεσε κρυσταλλική ζάχαρη!
Άρα τι γλυκαντικό μπήκε στο τσάι; Πολλές φορές, μιας που είναι και στη μόδα, προστίθεται στέβια, η οποία όμως δεν είναι ζάχαρη και δεν έχει θερμίδες! Συνεπώς, έχει προστεθεί κάποια άλλη ζάχαρη! Μάλιστα, σε πολλά από αυτά τα προϊόντα θα διαβάσουμε ότι περιέχονται φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από φρούτα, φράση που μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι το προϊόν είναι «υγιεινό», καθώς περιέχει συστατικά που βρίσκονται στα φρούτα. Όμως, όταν παίρνουμε τη φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από τα φρούτα, πλέον έχουμε μόνο ελεύθερα σάκχαρα, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά! Δηλαδή, η εταιρεία έβγαλε από το προϊόν την κρυσταλλική ζάχαρη και έβαλε μέσα μια άλλη ζάχαρη! Απλώς, λόγω του ότι η φρουκτόζη είναι πιο γλυκιά, μπαίνει μικρότερη ποσότητα, εξ ου και οι λιγότερες θερμίδες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το νέο προϊόν είναι πολύ πιο υγιεινό από το παλιό! Μάλιστα, η φρουκτόζη (σε μορφή ζάχαρης) σε μεγάλη ποσότητα, έχει αρνητική επίδραση στην υγεία μας, και πρέπει να αποφεύγεται από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
2. Τα παγωτά «χωρίς ζάχαρη» αποτελούν ελκυστική επιλογή από άτομα που θέλουν να προσέξουν το βάρος τους. Και πάλι, όμως, δεν είναι όλα τα παγωτά που διαφημίζονται ως «παγωτά χωρίς ζάχαρη», όντως χωρίς ζάχαρη. Πολλές φορές τα παγωτά αυτά δεν περιέχουν κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά σιρόπια (πχ. σιρόπι καλαμποκιού). Μάλιστα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ένα παγωτό «χωρίς ζάχαρη», όπου το δεύτερο συστατικό ήταν χυμός φρούτων και το τρίτο ήταν σιρόπι καλαμποκιού. Το γεγονός ότι βρίσκονταν στην αρχή της λίστας με τα συστατικά, σημαίνει ότι βρισκόντουσαν και σε μεγάλη ποσότητα, καθώς τα συστατικά μπαίνουν με σειρά μεγαλύτερης προς μικρότερη ποσότητα στη συνταγή! Παρομοίως, πολλές συνταγές για παγωτό -αλλά και για άλλα γλυκά- στο διαδίκτυο αν και λένε ότι δεν έχουν ζάχαρη, περιέχουν άλλα ελεύθερα σάκχαρα, όπως μέλι ή σιρόπια!
Η ζάχαρη, δηλαδή όλα τα ελεύθερα σάκχαρα, είτε ως κρυσταλλική ζάχαρη, είτε ως μέλι, σιρόπια και φυσικά γλυκαντικά από φρούτα, αναγνωρίζεται το ίδιο για τον οργανισμό μας! Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τα συστατικά που περιέχονται στο προϊόν και να είμαστε σίγουροι ότι το προϊόν που μας διαφημίζουνε και που διαλέξαμε είναι όντως χωρίς ζάχαρη, καθώς και να υπολογίσουμε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνουμε!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 17-22 Ιουλίου 2017
1. Μια νέα πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη εξέτασε τον αυτο-έλεγχο στο φαγητό.
Πολλές φορές ξέρουμε τι είναι καλύτερο ή πιο υγιεινό για εμάς (πχ. ένα φρούτο), αλλά αυτό διαφέρει από το τι θέλουμε (πχ. ένα μπισκότο)!
Η ερευνητική ομάδα έβαλε τους συμμετέχοντες να επιλέξουν από την οθόνη ενός υπολογιστή το τρόφιμο που θα τους βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων υγείας και σωματικής διάπλασής τους (health and fitness goals). Στην οθόνη εμφανίστηκαν ένα πιο υγιεινό και ένα πιο ανθυγιεινό σνακ. Στο τέλος του πειράματος πληροφορήθηκαν ότι θα τους δινόταν ένα από τα τρόφιμα που είχαν επιλέξει! Εκείνοι που είχανε μεγαλύτερο αυτο-έλεγχο επέλεξαν κατευθείαν το πιο υγιεινό σνακ, ενώ εκείνοι με λιγότερο αυτο-έλεγχο αρχικά μετέφεραν τον κέρσορα του υπολογιστή προς την πιο ανθυγιεινή επιλογή, πριν επιλέξουν την πιο υγιεινή!
Έτσι φαίνεται ότι υπάρχει μια "εσωτερική διαμάχη" στον εγκέφαλό μας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επιλογής! Αυτό το πείραμα θα μας βοηθήσει να εξετάσουμε σε βάθος την δύναμη της θέλησης και την λήψη αποφάσεων, καθώς και το πώς μπορούμε να αντισταθούμε στους πειρασμούς!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/318312.php
2. Η συσχέτιση μεταξύ της διατροφής και της κατάθλιψης είναι γνωστή, αν και δεν έχει μελετηθεί ακόμη εκτενώς πώς η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Μια νέα, αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα έρχεται να καλύψει το κενό αυτό.
Η τυχαιοποιημένη αυτή μελέτη έδειξε ότι η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Συμμετέχοντες με κατάθλιψη, που ακολουθούσαν ανθυγιεινή διατροφή χωρίστηκαν σε 2 ομάδες, με τους μεν να λαμβάνουν μια "κοινωνική υποστήριξη" και τους δε να λαμβάνουν "διατητική υποστήριξη", για 12 εβδομάδες. Η διατροφική παρέμβαση έγινε με τη μορφή συνδεριών με διαιτολόγους, και οι συμβουλές που δόθηκαν ήταν ο συνδυασμός των οδηγιών για υγιεινή διατροφή της Αυστραλίας και της Ελλάδας! Η κοινωνική παρέμβαση αποτελούταν απο τον ίδιο αριθμό και ώρα συνδεριών, όπως στην διατροφική παρέμβαση, αλλά γινόταν συζήτηση για ουδέτερα θέματα ή άλλες δραστηριότητες (πχ. επιτραπέζια παιχνίδια).
Η διατροφική παρέμβαση, δηλαδή η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, φαίνεται να έχει θετική επίδραση στη μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, ακόμη και στην ύφεση της ασθένειας!
Φυσικά περισσότερες μελέτες χρειάζονται για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων και τη βαθύτερη κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών!
Διαβάστε το επιστημονικό άρθρο: A randomised controlled trial of dietary improvement for adults with major depression (the ‘SMILES’ trial)
3. Θυμάστε την αλκαλική δίαιτα; Είναι μια παράδοξη δίαιτα η οποία υποτίθεται ότι κρατά το pH του σώματός μας αλκαλικό.
Όμως, το pH του σώματός μας δεν αλλάζει ό,τι και αν εμείς φάμε ή πιούμε, αλλά παραμένει σταθερό σε πολύ στενά όρια pH 7,35-7,45.
Στην εικόνα βλέπουμε τι γίνεται όταν το pH μας αλλάξει προς πιο αλκαλικό ή πιο όξινο!
Λίγο πιο αλκαλικό και λίγο πιο όξινο pH σημαίνει αναπνευστική ή μεταβολική αλκάλωση και αναπνευστική ή μεταβολική οξείδωση. Όταν το pH ξεφύγει λίγο πιο πολύ προς το αλκαλικό ή όξινο… θάνατος!
4. Το κόκκινο κρέας είναι από τα πιο κοινά τρόφιμα που καταναλώνουμε πλέον, αν και στη Μεσογειακή Διατροφή η κατανάλωση του κόκκινου κρέατος ήταν πολύ πιο σπάνια. Συστήνεται να καταναλώνουμε λιγότερο κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, και να δίνουμε έμφαση σε άλλες καλές πηγές πρωτεϊνών.
Ας δούμε πώς μπορούμε να μειώσουμε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος! http://www.mantzorou.gr/el/blog/pos-tha-trome-ligotero-kokkino-kreas
5. Έχτε δοκιμάσει να ψήσετε ροδάκινα; Συνοδεύονται υπέροχα με παγωτό! http://www.mantzorou.gr/el/blog/psita-rodakina-me-pagoto
6. Αρκετά συχνά βλέπουμε διαφημίσεις για προϊόντα "αδυνατίσματος" που υπόσχονται γρήγορη και ανώδυνη, μαγική θα λέγαμε απώλεια βάρους!
Πέρα από το γεγονός ότι μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν (αλλιώς δεν θα είχαμε πια και τόσο μεγάλο πρόβλημα παχυσαρκίας), τα προϊόντα αυτά, όπως και τα συμπληρώματα διατροφής, δεν ελέγχονται από κανέναν εθνικό ή ευρωπαϊκό φορέα!
"Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ.), με αφορμή την προώθηση προϊόντος μεταξύ άλλων και μέσω τηλεοπτικών εκπομπών με την εμπορική ονομασία «CHOCO SLIM» με επίκληση της πιστοποίησής του από τον Ε.Φ.Ε.Τ. ή/και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), ενημερώνει ότι οι εν λόγω αρχές δεν πιστοποιούν ούτε εγκρίνουν τρόφιμα. Ως εκ τούτου, οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε ραδιοτηλεοπτικές ή διαδικτυακές προωθητικές ενέργειες (διαφημίσεις) προϊόντων καθώς και σε ενδείξεις επί της ετικέτας των τροφίμων, οι οποίες παραπλανητικώς και παρανόμως επικαλούνται ή υπονοούν την πιστοποίηση τροφίμων από τον Ε.Φ.Ε.Τ. και την EFSA.
Η αποστολή του Ε.Φ.Ε.Τ είναι η προστασία της υγείας και των συμφερόντων των καταναλωτών διασφαλίζοντας με τη διενέργεια ελέγχων τη συμμόρφωση των τροφίμων που διατίθενται στην αγορά με την κείμενη ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, ενώ o ρόλος της EFSA είναι η παροχή αντικειμενικών και ανεξάρτητων επιστημονικών γνωμοδοτήσεων σε θέματα ασφάλειας τροφίμων, οι οποίες δεν αποτελούν νομοθετική πράξη ή είδος πιστοποίησης."
http://www.efet.gr/portal/page/portal/efetnew/news/view_new?par_newID=1710
7. Πόσο καλά κοιμάστε;
Τα αποτελέσματα της Ελληνικής μελέτης MedWeight από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο έδειξαν συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας του ύπνου (σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο Athens Insomnia Scale) και της διατήρησης της απώλειας βάρους!
Τα αποτελέσματα, βέβαια, ήταν στατιστικά σημαντικά για τους άνδρες και όχι για τις γυναίκες!
Περισσότερες μελέτες χρειάζονται για την καλύτερη διερεύνηση της συσχέτισης αυτής και των υποκείμενων μηχανισμών!
Διαβάστε την περίληψη του επιστημονικού άρθρου: Sleep quality is associated with weight loss maintenance status: the MedWeight study
Συμμετοχή στο 2ο European Lifestyle Medicine Congress
Στο 2ο European Lifestyle Medicine Congress παρουσίασα, εκ μέρους της ομάδας μας 7 εργασίες, εκ των οποίων 6 ποστερ & 1 προφορική παρουσίαση.
Η θεματολογία των εργασιών ήταν:
- Ο ρόλος του μητρικού θηλασμού στον έλεγχο σωματικού βάρους των μητέρων & των παιδιών τους
- Ο ρόλος της Ελληνοορθόδοξης νηστείας στην υγεία
- Ο ρόλος των cranberry στην πρόληψη ουρολοιμώξεων σε ασθενείς με γυναικολογικούς καρκίνους & καρκίνο του προστάτη
- Ο ρόλος των blueberry στην πρόληψη & αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών
- Ο ρόλος των διατροφικών συνηθειών στην υγεία των επαγγελματιών υγείας
- Ο ρόλος της άσκησης & της διατροφής στη σαρκοπενία
- Ο ρόλος της διατροφής στην ανάπτυξη πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας)
Τα πόστερ είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του συνεδρίου (πατήστε εδώ).
Δείτε επίσης εδώ.
Vegan & νηστίσιμα τυριά: Ποια είναι, ποια η διατροφική αξία τους, και ποιο να διαλέξω;
Τα νηστίσιμα ή vegan τυριά έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων εδώ και χρόνια. Υπάρχουν πολλών ειδών τυριά σε αυτή την κατηγορία, όπως και συνταγές για να φτιάξουμε τα δικά μας στο σπίτι.
Πιο αναλυτικά, στην αγορά θα βρούμε υποκατάστατα τυριών με βάση το άμυλο πατάτας, ή με βάση τη σόγια, ή υποκατάστατα τριμμένου τυριού με βάση τη διατροφική μαγιά. Κάθε κατηγορία είναι αρκετά διαφορετική μεταξύ τους, με καίριες διαφορές στη θρεπτική αξία.
Τα τυριά με βάση το άμυλο πατάτας δεν περιέχουν καθόλου πρωτεΐνη, ενώ είναι ιδιαίτερα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά (συνολικά λιπαρά 21 γρ/100 γρ προϊόντος, εκ των οποίων τα 18,4 γρ κορεσμένα λιπαρά), ενώ δεν είναι και εμπλουτισμένα με μικροθρεπτικά συστατικά, όπως είναι το Ασβέστιο, και η βιταμίνη Β12, που αποτελούν θρεπτικά συστατικά χαρακτηριστικά του τυριού και στα οποία χρειάζεται να δωθεί έμφαση στη νηστεία και στη vegan διατροφή. Συνεπώς, τα τυριά αυτά δεν είναι θρεπτικά, παρά μόνον θυμίζουν την όψη και τη γεύση του τυριού.
Τα τυριά με βάση τη σόγια, ουσιαστικά είναι το τόφου, και είναι πιο πλούσιο σε πρωτεΐνη, χάρη στη σόγια. Τα 100 γρ τόφου αποδίδουν 70 θερμίδες, περιέχουν 8 γραμμάρια πρωτεΐνης, 2 γραμμάρια υδατανθράκων, 1 γραμμάριο φυτικών ινών και 4 γραμμάρια λιπαρών, ενώ η ποσότητα αυτή προσδίδει περί το 30% του Μαγγανίου, το 20% του Ασβεστίου, το 14% του Σεληνίου, το 9% του Σιδήρου το 6% του Ψευδαργύρου και το 9% του Μαγνησίου που χρειάζεται το σώμα κάθε μέρα. Το τόφου δεν έχει ιδιαίτερη γεύση, αλλά παίρνει τη γεύση που του δίνει ο καταναλωτής με μυρωδικά ή λαδόξυδο.
Τα “τυριά” με βάση τη διατροφική μαγιά πωλούνται σε μορφή τριμμένου τυριού, και είναι συχνά εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12, και περιέχουν πρωτεΐνη. Συγκεκριμένα, η διατροφική μαγιά αποτελεί πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, ιχνοστοιχείων Ψευδαργύρου, Σεληνίου και Μαγγανίου, καθώς και αντιοξειδωτικών, ενώ περιέχει και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, περί τα 2 γραμμάρια ανά κουταλιά της σούπας και φυτικές ίνες περί τα 5 γραμμάρια ανά 2 κουταλιές της σούπας.
Τέλος, στο διαδίκτυο θα βρούμε πληθώρα συνταγών για σπιτικό νηστίσιμο τυρί, με βάση τους ξηρούς καρπούς, που είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ακόρεστα λιπαρά και βιταμίνες.
Μέχρι τώρα, τα νηστίσιμα/vegan υποκατάστατα τυριών δεν μπορούν να συγκριθούν με το τυρί, όσον αφορά τη θρεπτική του αξία, και κυρίως την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, Ασβέστιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Παρόλα αυτά, το τόφου και η διατροφική μαγιά αποτελούν καλές εναλλακτικές για χρήση σε μια vegan διατροφή ή κατά τη διάρκεια της νητείας.
Πώς θα φτιάξουμε το δικό μας νηστίσιμο τυρί;
Συνταγή 1: Νηστίσιμο/Vegan τυρί φέτα από σόγια
Υλικά:
- 1 συσκευασία τόφου (firm tofu)
- 2 κ.σ. εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. ξύδι
- πιπέρι
- ρίγανη
- 1/2 κ.γ. σκόνη σκόρδου
Εκτέλεση:
- Κόψτε το τόφου σε κυβάκια
- Τοποθετηστε το σε ένα μπολ/βαζάκι που κλείνει αεροστεγώς.
- Ρίξτε από πανω τα υπόλοιπα υλικά και ανακινήστε καλά.
- Αφήστε το στο ψυγείο το βράδυ, και ανακινήστε καλά ξανά το βαζάκι για να παει παντου το μίγμα του λαδιου και των μυρωδικών.
Συνταγή 2: “Κατσικίσιο τυρί” από κάσιους
Υλικά:
- 1 ½ φλ. κάσιους
- 1/3 φλ. χυμό λεμονιού
- 1/4 φλ. νερό
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- 1 ½ κ.γ. αλάτι
- 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1/2 κ.γ. μουστάρδα Dijon
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ μουλιάστε τα κάδιους σε καυτό νερό για 20-30 λεπτά. Ύστερα, ξεπλύνετε τα και στεγνώστε τα.
- Σε ένα μπλέντερ προσθέστε τα κάσιους, και τα υπόλοιπα υλικά και αναμείξτε για 5 λεπτά, ώστε το μίγμα να ομογενοποιηθεί. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέστε λίγο παραπάνω νερό.
- Δοκιμάστε το μίγμα, και αν θέλετε μπορείτε να προσθέστε περισσότερο λεμόνι ή μουστάρδα.
- Μεταφέρετε το vegan τυρί σας σε ένα αεροστεγές δοχείο και αφήστε το στο ψυγείο για τουλάχιστον μισή ώρα.
- Μπορείτε να το κρατήστε το ψυγείο για 5 ημέρες.