Διατροφικοί μύθοι: Τι ισχύει τελικά (Μέρος Β')
Πληθώρα πληροφοριών μάς είναι πλέον διαθέσιμες μέσω του διαδικτύου. Η παραπληροφόρηση πάνω στη διατροφή είναι πιο κοινή από ποτέ, γεγονός που δεν βοηθάει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και της επίτευξης ενός υγιεινού τρόπου διατροφής.
1. Το βραδινό φαγητό παχαίνει. Κι όμως αυτό που έχει σημασία είναι πόσες θερμίδες προσλαμβάνουμε μέσα σε μία μέρα, μέσα σε ένα 24ωρο! Αυτό που συμβαίνει συχνά είναι να τρώμε μεγάλη ποσότητα βραδινού και έτσι να υπερβαίνουμε τις ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες που έχει ο οργανισμός μας και να οδηγούμαστε σε σταδιακή αύξηση του βάρους. Σε ορισμένα άτομα η κατανάλωση του βραδινού νωρίς π.χ. στις 8 και η αποφυγή κατανάλωσης τροφής μετά μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του βάρους λόγω μείωσης των θερμίδων που προσλαμβάνουν μέσα σε ένα 24ωρο!
2. Δεν πρέπει να συνδυάζουμε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες σε ένα γεύμα, γιατί ο οργανισμός μας δεν μπορεί να πέψει καλά τα δύο συστατικά μαζί και οδηγούμαστε σε πρόσληψη βάρους. Η θεωρία αυτή ξεκίνησε από έναν γιατρό στην αρχή του 20ού αιώνα. Στην πραγματικότητα η θεωρία αυτή δεν ισχύει και η αποφυγή του συνδυασμού υδατανθράκων και πρωτεϊνών δεν οδηγεί σε μείωση του βάρους από μόνη της. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά κοινά τρόφιμα-πηγές αμύλου που περιέχουν και πρωτεΐνες, όπως το γάλα, το γιαούρτι, τα όσπρια, τα δημητριακά και τα παράγωγά τους (π.χ. ψωμί, ζυμαρικά), άρα πρακτικά δεν μπορούμε να χωρίσουμε αυτά τα δύο θρεπτικά συστατικά!
3. Έχω δυσανεξία σε ένα τρόφιμο και αυτό με παχαίνει. Τα τελευταία χρόνια η τροφική δυσανεξία και η σχέση της με την απώλεια βάρους έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Η θεωρία αυτή δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη, ενώ δεν λαμβάνει υπόψη τη φυσιολογία του οργανισμού μας. Μάλιστα, τα τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμόού έχουν κριθεί παράνομα, σύμφωνα με τις υπουργικές αποφάσεις με αριθμό πρωτοκόλλου Γ3β/ΓΠ/οικ.63736 και Γ3β/ΓΠ/οικ.63737. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο που να μας παχαίνει. Αν όμως τρώμε περισσότερο απ’ όσο χρειαζόμαστε, τότε σε βάθος χρόνου το βάρος μας αυξάνεται, ανεξαρτήτου τροφής!
4. Για να ξεκινήσω να χάνω βάρος πρέπει να κάνω αποτοξίνωση. Η βιομηχανία της αποτοξίνωσης τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει τα κέρδη της! Στην πραγματικότητα οι νεφροί και το ήπαρ μας είναι τα πιο σημαντικά όργανα που παίρνουν μέρος στην αυτο-αποτοξίνωση του οργανισμού μας, ενώ στην περίπτωση που λόγω δηλητηρίασης ή νόσου δεν μπορεί να αποτοξινωθεί, τότε πάμε στο νοσοκομείο. Δεν θα μας βοηθήσει κανένα -ακριβό- πρόγραμμα αποτοξίνωσης, τσάι ή συμπλήρωμα διατροφής! Πολλοί έχουν συνδέσει την «αναγκαιότητα για αποτοξίνωση» με την απώλεια βάρους, δηλαδή παρουσιάζουν την αποτοξίνωση ως τρόπο για την εκκίνηση της απώλειας βάρους, κάτι που η έρευνα έχει αποδείξει πως δεν ισχύει, ενώ πολλοί αναφέρουν ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα για απώλεια βάρους οδηγεί σε μείωση βάρους του πορτοφολιού μας! Για να χάσουμε βάρος αρκεί να προσλαμβάνουμε λιγότερες θερμίδες απ’ αυτές που χρειαζόμαστε! Ακολουθώντας φυσικά έναν υγιεινό τρόπο ζωής, βοηθάμε τη βέλτιστη λειτουργία του και τη διασφάλιση της υγείας μας!
Η παραπληροφόρηση πάνω στη διατροφή και η παρουσίαση ορισμένων «πρωτότυπων» μεθόδων για γρήγορη απώλεια βάρους αποτελούν σημαντικά θέματα δημόσιας υγείας και παραπλάνησης του κοινού. Πολλοί διατροφικοί μύθοι θεωρούνται από το κοινό ισχύοντες, με αποτέλεσμα όχι μόνο τον αποπροσανατολισμό του, αλλά και την απογοήτευση σε περίπτωση που οι προσπάθειες για απώλεια βάρους δεν ευδοκιμούν.
Διατροφή και οικονομική κρίση: παιδική παχυσαρκία
H παιδική παχυσαρκία έχει εκτοξευθεί τα τελευταία 30 χρόνια, αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας ανά τον κόσμο, με μεγάλο οικονομικό κόστος. Στην Ευρώπη, 1 στα 3 παιδιά 11 ετών είναι είτε υπέρβαρο είτε παχύσαρκο, ενώ -σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας- η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στην παιδική παχυσαρκία στην Ευρώπη, παρά την οικονομική κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια με το 1 στα 6 νοικοκυριά να μην έχει εισόδημα!
Φαίνεται παράδοξο το πώς γίνεται να έχουμε αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας παρά τη μείωση του εισοδήματος της οικογένειας, αλλά αυτό εξηγείται από τις διατροφικές επιλογές που γίνονται στα νοικοκυριά. Όπως έχει δείξει η μελέτη «Άττικα», το χαμηλό οικονομικό επίπεδο στην Ελλάδα έχει ωθήσει τους πολίτες σε μη υγιεινές συνήθειες.
Έχει παρατηρηθεί πως τα νοικοκυριά διαθέτουν όλο και λιγότερα χρήματα για αγορά φαγητού, επιλέγοντας τρόφιμα φτηνά, με χαμηλή διατροφική αξία, αλλά θερμιδικά πυκνά, όπως επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι, γλυκά και σοκολάτες, γρήγορο φαγητό, ενώ παράλληλα παραγκωνίζουν τα φρούτα, τα λαχανικά και τα ψάρια!
Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά καταναλώνουν τρόφιμα που είναι φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, με αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία τους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα!
Η ελλιπής διατροφή και το υπερβάλλον σωματικό βάρος επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και αποτελούν παράγοντες κινδύνου για χρόνια νοσήματα, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαφόρων τύπων καρκίνου και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον! Μάλιστα, οι επιπτώσεις στην υγεία των παχύσαρκων παιδιών έχει φανεί ήδη με τις μελέτες να δείχνουν πως παχύσαρκα παιδιά εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη τύπου 2!
Η πρόληψη αλλά και η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας είναι πάντοτε σημαντική, αλλά τώρα είναι ακόμη πιο επιτακτική! Είναι απαραίτητο να βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες των οικογενειών, βάζοντας ως πρώτο κριτήριο την ποιότητα των τροφίμων που αγοράζουν και έχοντας ως στόχο μια ισορροπημένη διατροφή.
Η μεσογειακή διατροφή, με χρήση ελαιολάδου, υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών ολικής αλέσεως, μέτρια κατανάλωση ψαριών και χαμηλή κατανάλωση κρέατος, είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μία από τα καλύτερα πρότυπα διατροφής.
Πρακτικά, για τη διατροφή των παιδιών μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:
1. Προτιμήστε να αγοράζετε τα υλικά και να μαγειρεύετε στο σπίτι. Είναι πιο φτηνό, ενώ γνωρίζετε την ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιείτε! Μειώστε την κατανάλωση κρέατος σε μια φορά την εβδομάδα, ενώ προτιμήστε άλλες πηγές πρωτεΐνης, όπως όσπρια, ψάρια και θαλασσινά!
2. Φτιάξτε στο σπίτι το κολατσιό των παιδιών για το σχολείο! Συμπεριλάβετε φρούτα και λαχανικά, ώστε να διευκολύνετε την επίτευξη του στόχου των πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Αποφύγετε να τους δίνετε έτοιμα γλυκίσματα και αλμυρά σνακ, όπως πατατάκια και κρουασάν.
3. Αντικαταστήστε τους χυμούς και τα αναψυκτικά που περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη με νερό, γάλα, φυσικούς χυμούς χωρίς πρόσθετη ζάχαρη ή smoothies που έχετε φτιάξει εσείς.
4. Στο διαδίκτυο μπορείτε να βρείτε πληθώρα γευστικότατων γλυκισμάτων, χωρίς ή με λίγη ζάχαρη, με φρούτα να δίνουν τη γλυκιά γεύση!
Η παιδική παχυσαρκία οδηγεί σε προβλήματα υγείας και έχει μεγάλο οικονομικό κόστος για την οικογένεια και το κράτος βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, όπως τη μεσογειακή διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση, προστατεύει όχι μόνο την υγεία μας, αλλά και το πορτοφόλι μας!
Ψητά φαλάφελ (ρεβυθοκεφτέδες)
Μια Μεσογειακή συνταγή, που είναι γεμάτη θρέψη, χάρη στα ρεβίθια, αλλά και εύκολη στην προετοιμασία και το ψήσιμο!
Θα χρειαστείτε για περιπου 12 φαλάφελ:
- 1 φλιτζάνι (200 γρ) ρεβίθια μουλιασμένα για 12 ώρες σε νερό με 1 κ.γ. σοδα
- 2 μικρά κρεμμύδια
- 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο
- 3 σκελίδες σκόρδο ή 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1 κ.γ. κύμινο
- 1/2 κ.γ. αλάτι
- πιπέρι
- 2 κσ αλεύρι ή βρώμη
- 1/2 κ.γ. σόδα
- εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο για να αλείψετε τα φαλάφελ πριν τα ψήσετε
Εκτέλεση:
1. Απο το προηγούμενο βράδυ μουλιάστε τα ρεβίθια σε νερό και σόδα
2. Την επόμενη μέρα, στραγγίστε το νερό και ξεπλύνετε τα ρεβίθια
3. Στο πολυμίξερ αναμείξτε όλα τα υλικά, εκτός από το ελαιόλαδο, μέχρι να γίνουν μια πάστα
4. Αφήστε το μίγμα στο ψυγείο για 30 λεπτά, μέχρι να προθερμανθεί ο φούρνος στους 220 βαθμούς.
5. Φτιάξτε τα μπιφτεκάκια-φαλάφελ και τοποθετήστε τα σε ένα ταψί με αντικολλητικό χαρτί. Αλειψτε τα φαλάφελ με λίγο ελαιόλαδο.
6. Ψηστε για 30 λεπτά, αναποδογυρόζοντάς τα στο ενδιάμεσο για να ψηθούν καλά και από τις δυο πλευρές.
Καλη απόλαυση!
Μεσογειακή Διατροφή και Καρκίνος: πώς η προσκόλληση στην παραδοσιακή μας διατροφή, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να νοσήσουμε
Η Μεσογειακή Διατροφή είναι το διατροφικό πρότυπο που οι Κρήτες ακολουθούσαν τη δεκαετία του ΄60, και περιγράφτηκε στην μελέτη των 7 χωρών του Ancel Keys. Η Μεσογειακή Διατροφή χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης και οσπρίων, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών, ψαριών και πουλερικών και χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Το ελαιόλαδο χρησιμοποιούνταν για κάθε μαγειρική χρήση, ενώ το κρασί καταναλωνόταν με μέτρο.
Από την ανάδειξη της Μεσογειακής Διατροφής από τη μελέτη των 7 χωρών μέχρι σήμερα, έχουν διεξαχθεί πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο.
Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου ανά τον κόσμο και την Ελλάδα, ενώ παγκοσμίως οι διαγνώσεις πληθαίνουν, και αναμένεται έως το 2035, να έχουμε 24 εκατομμύρια διαγνώσεις καρκίνου, όταν το 2015 είχαμε 14,1 εκατομμύρια διαγνώσεις. Ο τρόπος ζωής μας, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου. Μάλιστα, το 1/3 των διαγνώσεων μπορούν να προληφθούν με μείωση σωματικού βάρους, βελτίωση διατροφής και αύξησης της φυσικής δραστηριότητας! Ένα στα 10 περιστατικά καρκίνου προλαμβάνονται μέσω υγιεινής διατροφής!
Πολλές μελέτες επισημαίνουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, του οποίου η υιοθέτηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Μάλιστα, οι συστάσεις που δίδονται από μεγάλους οργανισμούς, συνάδουν με το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής.
Η μελέτη EPIC (European Prognostic Investigation into Cancer and nutrition) με δεδομένα 10 χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έδειξε ότι άτομα με μεγαλύτερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή, σε σχέση με άτομα που δείχνουν χαμηλότερη προσκόλληση σε αυτήν, έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, ενώ μια μετα-ανάλυση με δεδομένα 56 μελετών, έδειξε ότι η υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με 13% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, και χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου π. εντέρου, μαστού, στομάχου, προστάτη, ήπατος, και κεφαλής και τραχήλου.
Όμως, αν εξετάσουμε ένα-ένα τα τρόφιμα που χαρακτηρίζουν τη Μεσογειακή Διατροφή ξεχωριστά, δεν θα βρούμε την ίδια προστατευτική δράση. Δηλαδή, είναι απαραίτητο να υιοθετήσουμε αυτό το διατροφικό πρότυπο ως σύνολο, και όχι κομμάτια από αυτό. Για παράδειγμα, δεν αρκεί να τρώμε μόνο λιγότερο κρέας, αλλά να τρώμε και περισσότερα προϊόντα ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα.
Η Μεσογειακή Διατροφή είναι από τα πιο υγιεινά πρότυπα διατροφής που έχουν περιγραφεί. Είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα (και σε νησί) που είναι εύκολο να την ακολουθήσουμε, ακόμα και μέσα στην οικονομική κρίση! Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, και στην περίπτωσή μας, η πρόληψη είναι όχι μόνο εύκολη, αλλά και γευστικότατη!