Φρούτα και λαχανικά πλούσια σε υγρά: ο σύμμαχος μας το καλοκαίρι
Η ενυδάτωση είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, ειδικά κατά τη διάρκεια των καυτών καλοκαιρινών μηνών. Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, η οποία επηρεάζει τις βιολογικές λειτουργίες (Popkin et al., 2010).
Το νερό είναι απαραίτητο για τη διατήρηση μας στη ζωή, καθώς έχει βαρυσήμαντο ρόλο στον μεταβολισμό των κυττάρων, τη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών και του οξυγόνου στους ιστούς, στην αποβολή των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού, στην ενυδάτωση των αρθρώσεων, στην προστασία του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης και των εμβρύων (μέσω αμνιακού υγρού) από τους κραδασμούς και στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
Επομένως, σε περίπτωση αφυδάτωσης, λόγω μειωμένης πρόσληψης ή μη κάλυψης των αυξημένων αναγκών σε υγρά ο οργανισμός μας επιβαρύνεται ιδιαιτέρως. Τα συμπτώματα ποικίλουν από ζαλάδες και αίσθημα αδυναμίας εως ξηροστομία, ταχυκαρδία, χαμηλή παραγωγή ούρων και διαταραγμένη φυσική και νοητική κατάσταση!
Η ενυδάτωση σχετίζεται και με χρόνιες νόσους! Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο ουρολιθίασης, και βρογχοπνευμονικών διαταραχών, καθώς και διαβητικής υπεργλυκαιμίας και κετοξεώσης, μεταξύ άλλων.
Τα φρούτα και τα λαχανικά που είναι πλούσια σε υγρά, όπως το καρπούζι το πεπόνι, η ντομάτα και το αγγούρι, η πιπεριά, το κολοκυθάκι, οι φράουλες, τα πορτοκάλια, περιέχουν υψηλά επίπεδα νερού (91-96%) και μπορούν να συμβάλλουν στην ενυδάτωση (Maughan et al., 2016). Το καρπούζι, το ροδάκινο, η πιπεριά, το μανγκο, και η ντομάτα, επίσης περιέχουν λυκοπένιο, μια ουσία που έχει συνδεθεί με την προστασία του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου (Story et al., 2010).
Οι ισορροπίες ηλεκτρολυτών, όπως το Νάτριο και το Κάλιο, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ενυδάτωση (Sawka et al., 2007). Τα φορύτα και τα λαχανικά περιέχουν αυτούς τους ηλεκτρολύτες και μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση της ομαλής κυκλοφορίας των υγρών μέσα στο σώμα.
Επιπλέον, η πρόσληψη αυτών των φρούτων παρέχει αντιοξειδωτικές ουσίες που προστατεύουν το σώμα από το οξειδωτικό στρεςς (Liu et al., 2009). Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην αποτροπή των δωρεάν ριζών που μπορούν να προκαλέσουν "ζημιά" στα κύτταρα.
Συνοψίζοντας, τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν μια εξαιρετική επιλογή για την προώθηση της ενυδάτωσης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η κατανάλωσή τους μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του σώματος, την προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία και την προώθηση της γενικής υγείας.
Πηγές:
- Popkin, B.M., D'Anci, K.E., Rosenberg, I.H., 2010. Water, hydration, and health. Nutrition Reviews, 68(8), pp.439-458.
- Maughan, R.J., Watson, P., Cordery, P.A., Walsh, N.P., Oliver, S.J., Dolci, A., Rodriguez-Sanchez, N., Galloway, S.D., 2016. A randomized trial to assess the potential of different beverages to affect hydration status: development of a beverage hydration index. The American Journal of Clinical Nutrition, 103(3), pp.717-723.
- Story, E.N., Kopec, R.E., Schwartz, S.J., Harris, G.K., 2010. An update on the health effects of tomato lycopene. Annual Review of Food Science and Technology, 1, pp.189-210.
- Sawka, M.N., Burke, L.M., Eichner, E.R., Maughan, R.J., Montain, S.J., Stachenfeld, N.S., 2007. American College of Sports Medicine position stand. Exercise and fluid replacement. Medicine and Science in Sports and Exercise, 39(2), pp.377-390.
- Liu, R.H., 2009. Potential synergy of phytochemicals in cancer prevention: mechanism of action. The Journal of Nutrition, 134(12), pp.3479S-3485S.
Γιατί ακολουθούμε ανορθόδοξους τρόπους για απώλεια βάρους
H απώλεια βάρους είναι μονίμως ένα επίκαιρο θέμα που προβληματίζει γυναίκες και άντρες ανά τον κόσμο. Αρκετά συχνά διαβάζουμε σε περιοδικά, ιστολόγια και άλλα μέσα για νέες δίαιτες γρήγορης απώλειας βάρους. Τα προγράμματα ως επί το πλείστον δεν συμβαδίζουν με τη φυσιολογία του οργανισμού και τα επιστημονικά δεδομένα ενώ αποκλείουν δίχως ιατρικό λόγο και επιστημονική βάση τρόφιμα και ομάδες τροφίμων.
Πολλά απ’ αυτά ενδέχεται μάλιστα να έχουν αρνητική επίδραση στην υγεία, όταν ακολουθούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι δίαιτες αυτές δεν είναι εφεύρεση της εποχής μας. Εδώ και δεκαετίες παρουσιάζονται ως μια εύκολη και γρήγορη λύση στην απώλεια βάρους, βελτίωση της υγείας και την επίτευξη της ευεξίας. Εντωμεταξύ, εκδοτικοί οίκοι, εταιρείες και διασημότητες έχουν πλουτίσει μέσα από τη βιομηχανία του αδυνατίσματος.
Οι κανόνες των προγραμμάτων αυτών ξεφεύγουν από τις κλασικές συμβουλές τού να τρώμε λιγότερο και να κινούμαστε περισσότερο, κινώντας έτσι την περιέργεια των ατόμων. Ο συνδυασμός της έγκρισής τους από διάσημους και οι θετικές μαρτυρίες από άτομα που δοκίμασαν ή διαφημίζεται ότι δοκίμασαν τη δίαιτα οδηγούν το κοινό να πιστέψει στο διαφορετικό και να ακολουθήσει τις διάφορες ανορθόδοξες δίαιτες που κατά καιρούς βλέπουν το φως της διασημότητας με την ελπίδα ότι βρέθηκε η λύση στο πρόβλημά τους.
Τα προγράμματα αυτά έχουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, που όμως παρακινούν τα άτομα να συνεχίσουν την προσπάθειά τους και να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις διατροφικές τους επιλογές, είτε αποφεύγοντας την κατανάλωση κάποιων τροφίμων -συνήθως θερμιδικά πυκνών-, είτε κάνοντας «μαγικούς συνδυασμούς» τροφίμων.
Όμως, η γρήγορη απώλεια βάρους οφείλεται κυρίως στην απώλεια μυϊκής μάζας και υγρών, ενώ λόγω της χαμηλής ενεργειακής πρόσληψης αυξάνεται ο κίνδυνος για έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και βιταμινών, ειδικά όταν η διατροφή εφαρμόζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Λόγω χαμηλής ενεργειακής πρόσληψης και απώλειας μυϊκής μάζας οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού μειώνονται, δηλαδή μειώνεται ο βασικός μεταβολισμός. Μετά το πέρας της δίαιτας, το άτομο συνεχίζει την τυπική του ενεργειακή κατανάλωση, χωρίς να έχει βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες, και σε συνδυασμό με τον πλέον μειωμένο βασικό μεταβολισμό, το βάρος επανέρχεται και με το παραπάνω! Πολλοί κύκλοι αυξομείωσης του βάρους οδηγούν σε απώλεια μυϊκής μάζας και αυξημένα επίπεδα λίπους στο σώμα.
Ακολουθώντας μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή, δηλαδή προσλαμβάνοντας λιγότερες θερμίδες απ’ ό,τι χρειάζεται το σώμα μας σε μια ημέρα, μπορούμε να χάσουμε βάρος. Η προσκόλληση σε fad diets, όπως ονομάζονται, δεν είναι η λύση στο πρόβλημα του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους, ειδάλλως θα είχε εξαλειφθεί το μεγάλο πρόβλημα της παχυσαρκίας εδώ και δεκαετίες.
Σκοπός ενός προγράμματος απώλειας βάρους δεν είναι να μειωθεί ο αριθμός που δείχνει η ζυγαριά. Το σημαντικό είναι να βελτιωθεί ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης γύρω από τη διατροφή, έτσι ώστε το άτομο να χάσει βάρος και να διατηρήσει αυτήν την απώλεια βάρους μακροπρόθεσμα, έχοντας υγιή σχέση με το φαγητό.
Eatwell guide: ο νέος οδηγός διατροφής από το Ην. Βασίλειο
Από τις 17 Μαρτίου έχουμε τον Eatwell Guide, το νέο οδηγό υγιεινής διατροφής του Ην. Βασιλείου που με απλό τρόπο μας κατατοπίζει στο πώς πρέπει να είναι σε σύνολο η διατροφή μας.
Σύμφωνα με αυτόν:
Το 39% της ενέργειας προέρχεται από φρούτα και λαχανικά. Είναι καλό να καταναλώνουμε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα!
Το 37% της ενέργειας από πηγές αμύλου, εστιάζοντας σε προιόντα ολικής άλεσης που μας βοηθούν στην επίτευξη της συνιστώμενης ποσότητας φυτικών ινών που πρέπει να καταναλώνουμε. Είναι καλό να επιλέγουμε προιόντα χαμηλά σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι.
Το 1% της ενέργειας προέχεται από λίπη και έλαια. Είναι καλό να επιλέγουμε πηγές ακόρεστων λιπαρών οξέων. Το ελαιόλαδο είναι εξαιρετική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών.
Το 8% της ενέργειας από γαλακτοκομικά προιόντα χαμηλά σε λιπαρά και υποκατάστατά τους ( πχ. γάλα σόγιας ή αμυγδάλου).
Το 12% της ενέργειας από πηγές προτείνης, όπως φασόλια, όσπρια, αυγά, ψάρια, πουλερικά και κρέας. Είναι ευεργετικό να καταναλώνουμε κυρίως φασόλια και όσπρια, σπάνια κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας και 2 μερίδες ψαριού την εβδομάδα, μια εκ των οποίων λιπαρό ψάρι. Συστίνεται τα ψάρια να είναι αλιευμένα από βιώσιμες πηγές!!!
Το 3% της ενέργειας από τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη, τα οποία καταναλώνουμε σπάνια. Παρατηρείστε ότι τα τρόφιμα αυτά βρίσκονται εκτός του δίσκου!
Μην ξεχνάτε να πίνετε 6-8 ποτήρια υγρων την ημέρα (νερό, τσάι, καφέ, γάλα χαμηλό σε λιπαρά, ροφήματα χωρίς ζάχαρη, μέχρι 150 ml χυμούς)
Να διαβάζετε τις ετικέτες τροφίμων, οι οποίες δεν επιτρέπεται να μας παραπλανήσουν σχετικά με τα συστατικά και την σύσταση των τροφίμων!
Κόκκινο κρασί: το χαρακτηριστικό ποτό της Μεσογειακής Διατροφής έρχεται με οφέλη για την υγεία μας
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει συσχετιστεί με μικρότερη θνησιμότητα, σε σχέση με την αποχή από το αλκοόλ, και την κατάχρηση αλκοόλ. Ανά τον κόσμο οι συστάσεις διαφέρουν ως προς την κατανάλωση αλκοόλ, με τις περισσότερες να συστήνουν την κατανάλωση που δεν ξεπερνά το 1 ποτό για τις γυναίκες και τα 2 ποτά για τους άνδρες την ημέρα. Η μέτρια κατανάλωση κρασιού είναι χαρακτηριστικό της Μεσογειακής Διατροφής, ενώ παράγεται εξαιρετικό κρασί σε διάφορα μέρη της χώρας μας.
Τι μας δείχνουν οι πρόσφατες μελέτες σχετικά με την ευεργετική επίδραση του κόκκινου κρασιού στην υγεία μας;
Οι κλινικές μελέτες πάνω στην ευεργετική δράση του κόκκινου κρασιού, ερευνούν τη χαμηλή προς μέτρια κατανάλωση κρασιού, δηλαδή περίπου 1 με 2 ποτά την ημέρα, όπου 1 ποτό αντιστοιχεί στα 125 ml κρασιού.
Οι μελέτες των τελευταίων ετών επικεντρώνονται στις κοινές χρόνιες μη-μεταδιδόμενες νόσους, δηλαδή στα καρδιαγγειακά νοσήματα και την υπέρταση, στον καρκίνο, το διαβήτη και το μεταβολικό σύνδρομο, και τον καρκίνο, ενώ μελετάται και η επίδραση του κόκκινου κρασιού στην μικροχλωρίδα του εντέρου.
Αναφορικά με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, φαίνεται ότι η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού βοηθά στον λιπιδαιμικό έλεγχο, με βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, όχι μόνο σε άτομα με υπερχοληστερολαιμία (αυξημένη χοληστερόλη), αλλά και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακά, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καθώς και σε υγιείς (που δεν έχουν αυξημένη χοληστερόλη).
Σε άτομα με Μεταβολικό Σύνδρομο, η κατανάλωση κρασιού φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου, σε υγιείς και σε ηλικιωμένους με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ σε άτομα με Μεταβολικό Σύνδρομο φαίνεται να βοηθά στην βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης και των λιπιδίων αίματος, καθώς και της αρτηριακής πίεσης, βελτιώνοντας έτσι την κλινική εικόνα.
Αναφορικά με την αρτηριακή πίεση, όμως, τα δεδομένα δεν είναι σαφή. Αν και φαίνεται η μέτρια κατανάλωση να αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τους παλμούς της καρδιάς, αρχικά έχει αντίθετη δράση, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση. Βέβαια, σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 χρόνια μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού δεν φαίνεται να επιδρά στην αρτηριακή πίεση!
Αναφορικά με τη μικροχλωρίδα του εντέρου, η τακτική κατανάλωση κόκκινου κρασιού φαίνεται να επιδρά θετικά, έχοντας πρεβιοτική δράση. Δηλαδή, τα μη-αλκοολούχα μέρη του κόκκινου κρασιού (πχ. πολυφαινόλες, φλαβονοειδή) θρέφουν τα βακτήρια του εντέρου μας που σχετίζονται με ευεργετική δράση στην υγεία μας.
Συνεπώς, η μέτρια κατανάλωση οίνου, σε ποσότητα της τάξης 1 - 2 ποτήρια ημερησίως, ως αναπόσπαστο μέρος της Μεσογειακής Διατροφής και στα πλαίσια της κοινωνικότητας, συσχετίζεται θετικά με την προαγωγή της υγείας του ανθρώπου. Ωστόσο, ποικίλοι, ετερόκλητοι παράγοντες, σχετικοί με τα χαρακτηριστικά του κρασιού, αλλά και του ανθρώπου ενδέχεται να επηρεάσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και την τελική ευεργετική του δράση.
