Φυτικές ίνες: Γιατί είναι τόσο σημαντικές & ποιά η επίδρασή τους στην υγεία;
“The lifesaving food 90% aren’t eating enough of” (“Το τρόφιμο που σώζει ζωές και το 90% των ατόμων δεν καταναλώνει επαρκώς”) ήταν ο τίτλος ενός προσφατου άρθρου του BBC. Αν και τέτοιοι τίτλοι είναι επί τον πλείστον παραπλανητικοί, και τους βλέπουμε σε μη αξιόπιστες πηγές, όμως αυτή τη φορά, ο τίτλος δεν είναι παραπλανητικός!
Το εν λόγω τρόφιμο είναι οι φυτικές ίνες!
Οι φυτικές ίνες είναι υδατάνθρακες που δεν χρημιποιούνται από τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά αντιθέτως από τα βακτήρια του εντέρου, ώντας η τροφή τους. Ο Τα προϊόντα του μεταβολισμού των φυτικών ινώ απο τα βακτήρια είναι και τα λιπαρά οξέα μικρής αλύσου και άλλες ενώσεις σημαντικές για την υγεία μας (πχ. προστασία από καρκίνο του παχέος εντέρου). Τα όσπρια, τα δημητριακά, οι σπόροι, τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών.
Η έρευνα έχει δείξει ότι η κατανάλωση προιόντων ολικής άλεσης βοηθάει στην μείωση του κινδύνου για εμφάνιση ασθενειών, όπως τον καρκίνο του πεπτικού συστήματος, και τα καρδιαγγειακά, ενώ βοηθούν στην αποφυγή της απότομης ανόδου της γλυκόζης του αίματος μετά το γεύμα. Μάλιστα, διαβητικοί που ακολουθούν διατροδή υψηλή σε φυτικές ίνες χρειάζονται λιγότερη ινσουλίνη από αυτούς που δεν καταναλώνουν αρκετές φυτικές ίνες. Επιπλέον, επιφέρουν γρηγορότερο κορεσμό, γεγονός που συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Νέα μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό the Lancet αναδυκεικνύει την σημαντικότητα των φυτικών ινών για την υγεία μας. Συγκεκριμένα, άτομα που καταναλώνουν υψηλή ποσότητα φυτικών ινών και προϊόντων ολικής άλεσης βρίσκονται σε χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, σε σχέση με εκείνους που καταναλώνουν μικρότερες ποσότητηες. Αναλυτικά, παρατηρήθηκε 15-30% μείωση στην θνησιμότητα και την θνησιμότητα λόγω καρδιαγγειακών στα άτομα που καταναλώνουν την υψηλότερη ποσότητα φυτικών ινών, σε σχέση με τα άτομα που καταναλώνουν τη χαμηλότερη ποσότητα φυτικών ινών! Παράλληλα, η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες μειώνει την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 16-24%.
Επιπλέον, αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών σχετίστηκε με χαμηλότερο σωματικό βάρος, και χοληστερόλη σε σχέση με χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών! Για κάθε αύξηση κατά 8 γραμμάρια φυτικών ινών/ ημέρα, η θνησιμότητα και η εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, διαβήτη τύπου 2, και καρκίνου του παχέος εντέρου μειώθηκαν κατά 5-27%, ενώ για κάθε 15 γραμμάρια αύξηση σε κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης οι παραπάνω νόσοι μειώθηκαν κατά 2-19%. Μπορούμε να “γλιτώσουμε” 26 θανάτους ανά 1.000 ανθρώπους με αυξημένη κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης!
Συστήνεται να καταναλώνουμε περί τα 25-30 γρ φυτικών ινών ημερησίως! Η παραπάνω μετα-ανάλυση έδειξε ότι 29 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα είναι αρκετά, αλλά ακόμη υψηλότερη πρόσληψη ενδέχεται να έχει επιπρόσθετα οφέλη!
Πώς θα το καταφέρουμε;
1. Διαλέγουμε προϊόντα ολικής άλεσης! Πλέον τα προιόντα ολικής άλεσης είναι πολύ πιο γευστικά, σε σχέση με μερικά χρόνια πριν, ενώ είναι πιο θρεπτικά και χορταστικά, σε σχέση με προϊόντα μη-ολικής άλεσης.
2. Τρώμε φρούτα σαν σνακ, και τα προσθέτουμε σε σαλάτες και γεύματα (πχ. γιαούρτι/γάλα με δημητριακά και φρούτα)
3. Τρώμε σαλάτα σε κάθε κύριο γεύμα, και προσθέτουμε έξτρα λαχανικά σε σάλτσες και σούπες
4. Βάζουμε τα όσπρια & τα λαδερά στο πρόγραμμά μας, σε εβδομαδιαία βάση. Οι συνταγές με όσπρια έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, χάρη στην αύξηση των vegeterian και vegan!
Οι φυτικές ίνες λοιπόν είναι από τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά που δυστυχώς πολλοί δεν λαμβάνουν σε επαρκείς ποσότητες! Μάλιστα, χάρη σε ακραίες δίαιτες, όπως πρωτεϊνικές χαμηλών υδατανθράκων (keto, Atkins κ.α.) πολλοί λαμβάνουν ελάχιστες εως μηδαμηνές ποσότητες φυτικών ινών, γεγονός που έχει αρνητική επίδραση στην υγεία ποικιλοτρόπως!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 26 Φεβρουαρίου - 2 Μαρτίου 2018
1. Τον τελευταίο καιρό ακούγονται όλο και περισσότερο τα προγράμματα υποκατάστασης γευμάτων.
Τι είναι; Έχουν αποτέλεσμα; Σε ποιούς απευθύνονται;
Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους;
Διαβάστε το άρθρο μου εδώ.
2. Η προηγούμενη εβδομάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η εβδομάδα ενημέρωσης για τις Διατροφικές Διαταραχές!
Αυτή την εβδομάδα μάλιστα ολοκλήρωσα την εκπαίδευση του ΚΕΑΔΔ πάνω στην αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών και της παχυσαρκίας!
Οι Διατροφικές Διαταραχές θεραπεύονται!
Δεν είναι αργά να ξεκινήσει κανείς να αγαπάει και να φροντίζει το σώμα του και να έχει μια υγιή σχέση με το φαγητό!
3. Επιρρεάζει ο ύπνος μας τη διατροφή και το βάρος μας; Η Haya Al Khatib που μελετά το θέμα αυτό μίλησε με τις Fight the Fads και μας ενημέρωνει:
Ολοένα και αυξάνεται η έρευνα πα΄νω στον ύπνο και την όρεξη, και φαίνεται η έλλειψη ύπνου να συνδέεται με αυξημένο αίσθημα πείνας, που μπορεί να συνδέεται με αύξηση βάρους.
Η πιλοτική της μελέτη (SLuMBER study) έδειξε ότι μια εξατομικευμένη αλλαγή τρόπου ζωής για αύξηση της διάρκειας του ύπνου μπορεί να πετύχει, ενώ άτομα που αύξησαν τη διάρκεια ύπνου μείωσαν την κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων κατά 10g/ ημέρα!
Φαίνεται λοιπόν η επιρροή του ύπνου και στις διατροφικές μας συνήθειες, πέρα από τη διάθεσή μας!
Σιγουρευτείτε ότι κοιμάστε αρκετά και καλά, κλείνοτνας το κινητό 1 με 1 1/2 ώρα πριν κοιμηθείτε, χαμηλώστε τα φώτα και δημιουργείστε ένα ευχάριστο χαλαρωτικό περιβάλλον!
Το τέλειο πρωινό με χυλό βρώμης
Χυλός βρώμης ή oat porridge αγγλιστί είναι ένα εύκολο πιάτο που σερβίρεται κυρίως για πρωινό. Είναι χορταστικό χάρη στις φυτικές ίνες, ενώ παρέχει Μαγγάνιο, Χαλκό και Σίδηρο. Η βρώμη είναι από τα λίγα τρόφιμα με ισχυρισμό υγείας (health claim), για τη μείωση της χοληστερόλης, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά της στις φυτικές ίνες β-γλυκάνες.
Με αφορμή την πρόσφατη ωδή στο πιάτο αυτό από επιστήμονες θα ήθελα να σας παρουσιάσω το αγαπημένο μου πρωινό και βραδινό. Το έχω απολαύσει ακόμη και για μεσημεριανό σε μια πιο αλμυρή συνταγή με πράσο και κοτόπουλο!
Η αρχική μου επαφή με το porridge ήταν πριν πολλά χρόνια που ο μπαμπάς μου παρουσίασε τη βρώμη σαν καλύτερη επιλογή, σε σχέση με τα κλασσικά δημητριακά που έτρωγα (είναι στην πραγματικότητα η βέλτιστη επιλογή από τα δημητριακά). Προφανώς, δεν με εντυπωσίασε, μέχρι που δοκίμασα το porridge ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια, τυχαία, επειδή τα είδα στο σούπερμαρκετ και μου άρεσε ο τρόπος παρουσίασης του χυλού βρώμης στη συσκευασία. Από τότε είναι το αγαπημένο μου πιάτο για πρωινό και βραδινό.
Πέρα από τα πολλά οφέλη υγείας που μας προσφέρει το πιάτο αυτό, μπορούμε να φτιάξουμε αμέτρητες παραλλαγές και να μην το βαρεθούμε!
Ας δούμε τη βασική συνταγή για κάθε μερίδα:
- 30 γρ βρώμη
- 170 ml γάλα 1,5% ( Εμένα μου αρέσει πολύ και με γάλα αμυγδάλου, χωρίς ζάχαρη- unsweetened. Άλλοι προτιμούν να το φτιάχνουν με νερό, ενώ μπορεί να γίνει και με σοκολατένιο φυτικό ρόφημα!!!)
Ανακατεύουμε τα 2 υλικά μας σε ένα κατσαρολάκι σε μέτρια φωτιά για 5-6 λεπτά, μέχρι να γίνει κρεμώδες. Αν θέλουμε να γίνει πιο "νερουλό" βάζουμε απλά λίγο επιπλέον γάλα. Για πιο γρήγορα μπορούμε να το βάλουμε για 2 λεπτά στο φούρνο μικροκυμμάτων.
Και έτοιμος ο χυλός μας! Τώρα αρχίζει η μαγεία... Τι μπορούμε να βάλουμε από πάνω;
- Μπανάνα, κανέλλα και 1κ.σ. ταχίνι ή φυστικοβούτυρο
- Μπανάνα, κανέλλα και αμύγδαλα (ολόκληρα ή φιλέ)
- 1 κ.σ. μαρμελάδα με 1 κ.σ. σταγόνες μαύρης σοκολάτας
- Σταφίδες και καρύδια
- Μήλο (τριμμένο ή σε κομμάτια) και κανέλλα
- Ανάμεικτοι σπόροι (πχ. ηλιόσποροι, λιναρόσπορος) με σταφίδες, goji berries και ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, καρύδια)
- 1 μερίδα γλυκό του κουταλιού βύσσινο
- 1 αυγό ποσέ και σπανάκι
Οι συνδυασμοί είναι αμέτρητοι, με γλυκιά και αλμυρή γεύση, ανάλογα τι μας αρέσει!!!
Καλή απόλαυση!
Μπορείτε ακόμη να δοκιμάσετε και το ψητό porridge ή αλλιώς baked oatmeal! Βρείτε τη συνταγή εδώ.
Διαβάστε το άρθρο μου πάνω στη βρώμη εδώ!
Δείτε εδώ τον αγαπημένο Jamie Oliver να κάνει porridge και διαβάστε εδώ τις συνταγές του! Το παρακάνει κάπως με το μέλι, τη μαρμελάδα και τη ζάχαρη, αλλά εμείς μπορούμε να τα μετριάσουμε!
Τι να πάρω μαζί στην παραλία;
Το καλοκαίρι περνάμε αρκετές ώρες στην παραλία, και αναπόφευκτα θα πεινάσουμε. Τί μπορούμε να πάρουμε μαζί μας ή να παραγγείλουμε όταν πεινάσουμε;
Φρούτα
Τα καλοκαιρινά φρούτα είναι για πολλούς τα αγαπημένα τους. Σταφύλια, νεκταρίνια και ροδάκινα, πεπόνι και καρπούζι, ή ακόμη και κατεψυγμένα φρούτα είναι ιδανική επιλογή. Κόψτε τα από το σπίτι ή στην παραλία. Αν έχετε θήκη με παγοκυψέλες μπορείτε να πάρετε και γιαούρτι μαζί για να τα συνοδέψετε.
Επίσης, μπορείτε να κάνετε ένα smoothie, με φρούτα, και γάλα ή γιαούρτι ή ακόμη και κεφίρ και να το τοποθετήστε σε θερμός. Πλέον υπάρχουν θερμός που κρατούν τα ροφήματα κρύα για 24 ώρες και τα ζεστά ροφήματα ζεστά για 12 ώρες!
Σάντουιτς
Μπορείτε να φτιάξετε σάντουιτς πχ. με γαλοπούλα και τυρί ή σολομό και τυρί κρέμα και λαχανικά ή ομελέτα σε τορτίγια, και να τα πάρετε μαζί σας, αρκεί να τα τοποθετήστε σε θήκη με παγοκυψέλλες, καθώς το καλοκαίρι τα τρόφιμα αλλοιώνονται πολύ πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για τροφικές δηλητηριάσεις!
Σαλάτα
Κόψτε ή πάρετε έτοιμη κομμένη σαλάτα μαζί σας και στην παραλία όπου μπορείτε να προσθέσετε κονσέρβα τόνου ή βρασμένα αυγά και σπιτικό dressing (πχ. με λάδι/μουστάρδα/ξύδι/αλατοπίπερο/μέλι). Και πάλι καλό είναι να έχετε θήκη με παγοκυψέλες για τα λαχανικά.
Μαγειρεμένο φαγητό
Αν έχετε μαγειρέψει σπίτι γιατί να μην πάρετε μαζί το φαγητό σας, ειδικά αν μεταφέρετε εύκολα.
Αν θελήσετε να παραγγείλετε από οργανωμένη παραλία ή καντίνα προτιμήστε κάτι ελαφρύ όπως μια σαλάτα - γεύμα. Για ένα πλήρες γεύμα χρειαζόμαστε λαχανικά, πηγή πρωτεΐνης (πχ. κοτόπουλο, σολομό, τόνο, τυρί, αυγό) και πηγή αμύλου (πχ. ψωμί, κριτσίνια, ψημένα κρουτόν, ζυμαρικά, πλιγούρι). Πολλές φορές το dressing που προστίθεται στις σαλάτες έχει αρκετές θερμίδες και λιπαρά. Ζητήστε να σας φέρουν το dressing στο πλάι και να βάλετε λίγο (πχ. 2 κουταλιές της σούπας). Τα σάντουιτς με τορτίγια ή αραβική πίτα είναι άλλη μια εύκολη και χορταστική επιλογή. Αυτό που χρειάζεται να περιέχει είναι μια πηγή πρωτεΐνης και λαχανικά, ώστε να είναι πλήρες γεύμα.
Φυσικά, μην ξεχάσετε να ενυδατωθείτε! Το νερό είναι φυσικά η ιδανική επιλογή, ενώ στα υγρά μετράνε και ο καφές και το τσάι, παρά την παροδική διουρητική τους δράση, και οι χυμοί! Αναφορικά με το κρύο τσάι στο εμπόριο κυκλοφορούν τσάγια χωρίς ζάχαρη, αλλά και τσάγια που ενώ αναγράφουν ότι δεν περιέχουν «ζάχαρη», εννοούν «κρυσταλλική ζάχαρη» και περιέχουν φρουκτόζη ή σιρόπια ή άλλα πρόσθετα σάκχαρα. Επίσης, το γεγονός ότι περιέχει ένα ρόφημα στέβια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν περιέχει ζάχαρη! Διαβάστε την ετικέτα στην πίσω πλευρά του προϊόντος για να είστε σίγουροι ότι το προϊόν που επιλέξατε δεν περιέχει ζάχαρη!
Δώστε προσοχή στην υγιεινή τροφίμων και στην τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων, γενικά, αλλά ιδιαίτερα το καλοκαίρι, λόγω ζέστης. Απολαύστε τις διακοπές και την παραλία με προσοχή, ενώ να θυμάστε ότι ακόμη και το καλοκαίρι μπορούμε να κάνουμε πιο υγιεινές επιλογές!