Πεινάω ή διψάω;
Θα έχετε ακούσει τη φράση, “δεν πεινάς, διψάς”.
Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση έχει τις ρίζες της στην κουλτούρα της δίαιτας, και όχι στην επιστήμη, καθώς η πείνα και η δίψα είναι δύο διακριτά φυσιολογικά φαινόμενα που ελέγχονται από διάφορους μηχανισμούς στον οργανισμό, και έχουν διαφορετικά σημάδια αναγνώρισης.
Η πείνα προκαλείται από έναν συνδυασμό φυσιολογικών, και νευροενδοκρινολογικών παραγόντων. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πείνα περιλαμβάνουν την κενότητα του στομάχου, την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες όπως η γκρελίνη και η λεπτίνη. Οι νευρώνες στον εγκέφαλο, ειδικότερα στο υποθάλαμο, ανταποκρίνονται σε αυτές τις αλλαγές και παράγουν την αίσθηση της πείνας. Πεινάμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, ανά 3-4 ώρες, και η πείνα αυξάνεται σταδιακά, ενώ ικανοποιείται με το φαγητό.
Από την άλλη πλευρά, η δίψα είναι η αίσθηση που προκαλείται από την αύξηση της οσμωτικότητα του αίματος, την μείωση του όγκου του αίματος ή την απώλεια νερού από τον οργανισμό, και ρυθμίζεται επίσης από τον υποθάλαμο, μέσω νευρολογικών οδών.
Αν και η πείνα και η δίψα είναι αισθήσεις που προκαλούνται από τον οργανισμό ως απάντηση σε βιολογικές ανάγκες, και ρυθμίζονται από τον υποθάλαμο, η πείνα είναι συνήθως συνδεδεμένη με την ανάγκη για ενέργεια και θρεπτικά στοιχεία, ενώ η δίψα είναι συνδεδεμένη με την ανάγκη για νερό, και είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τη διαφορά τους!
Δυστυχώς, λόγω της πανταχού παρούσας κουλτούρας της δίαιτας, έχουμε πειστεί ότι δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες του σώματος μας. Και ενώ όντως είναι συχνό φαινόμενο να μην ακούμε την πείνα και τον κορεσμό, ο διαχωρισμός της πείνας και της δίψας είναι αρκετά πιο εύκολος!
Πηγές:
- Augustine V, Lee S, Oka Y. Neural Control and Modulation of Thirst, Sodium Appetite, and Hunger. Cell. 2020 Jan 9;180(1):25-32. doi: 10.1016/j.cell.2019.11.040. PMID: 31923398; PMCID: PMC7406138.
- Crooks B, Stamataki NS, McLaughlin JT. Appetite, the enteroendocrine system, gastrointestinal disease and obesity. Proc Nutr Soc. 2021 Feb;80(1):50-58. doi: 10.1017/S0029665120006965. Epub 2020 May 4. PMID: 32364087.
- Sternson SM, Eiselt AK. Three Pillars for the Neural Control of Appetite. Annu Rev Physiol. 2017 Feb 10;79:401-423. doi: 10.1146/annurev-physiol-021115-104948. Epub 2016 Nov 28. PMID: 27912679.
"Δεν μπορώ να μπω σε δίαιτα"
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ασχολείται με προγράμματα απώλειας βάρους, άλλα επιστημονικώς τεκμηριωμένα, και άλλα όχι. Πολλές φορές ακούμε τη φράση “δεν μπορώ να μπω σε πρόγραμμα” ή “δεν μπορώ να τηρήσω μια δίαιτα”. Ποιός όμως λέει ότι για την επίτευξη της απώλειας βάρους πρέπει κανείς να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα;
Σίγουρα υπάρχουν άτομα που χρειάζονται ιδιαίτερα πρόγραμματα με τα γεύματα και τα σνακ, όπως άτομα με χρόνιες νόσους, οι οποίες χρειάζονται ειδική προσαρμογή στη διατροφή, και σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά (πχ. νεφροπαθείς ή διαβητικοί).
Επίσης, πολλοί είναι εκείνοι που βοηθώνται και διευκολύνονται με το να έχουν συγκεκριμένες επιλογές γευμάτων και σνακ να επιλέξουν. Όμως, για την απώλεια βάρους δεν είναι απαραίτητο να “μπει κάποιος σε πρόγραμμα/δίαιτα”! Και αυτό συμαβίνει για πολλούς λόγους!
Στόχος είναι η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών. Πολλές φορές έχουμε στο μυαλό μας τη χρονική περίοδο της δίαιτας ως μια περίοδο στέρησης, με σκοπό να πέσει (γρήγορα) το νούμερο της ζυγαριάς. Αυτό που όμως πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι η περιόδος της δίαιτας είναι μια περίοδος όπου μαθαίνουμε να τρώμε υγιεινά, να έχουμε καλή σχέση με το φαγητό και τις βελτιώσεις στη διατροφή που κάνουμε την περίοδο αυτή θα τις τηρήσουμε και αφού φτάσουμε στο βάρος-στόχο μας, έτσι ώστε να διατηρήσουμε το νέο αυτό σωματικό βάρος. Μάλιστα, οι συστάσεις του National Institute for Health and Care Excellence του Ην. Βασιλείου αναφέρουν ότι η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών είναι σημαντική για την υγεία, ακόμη και αν δεν υπάρχει απώλεια βάρους.
Κάλιο αργά, παρά ποτέ. Η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να διαφημίζεται από τα περιοδικά και διάφορους διασήμους, αλλά οδηγεί και σε γρήγορη επαναπρόσληψη βάρους! Επιπλέον, καθένας χάνει βάρος με διαφορετικό ρυθμό, ανάλογα με το αρχικό βάρος, τον μεταβολισμό, και την καθημερινή κίνηση που κάνει. Είναι προτιμότερο να χάνει κάποιος και 100 γραμμάρια την εβδομάδα, παρά να χάσει 1 κιλό τη μια εβδομάδα και να πάρει 2 κιλά την επόμενη!
Θέλετε να βελτιώστε τη διατροφή & το σώμα σας; Κλείστε το εξ΄αποστάσεως ή δια ζώσης ραντεβού σας εδώ!
Η ζωή δεν πάει ανάλογα με το πρόγραμμα. Γιορτές, καλέσματα, ταξίδια, και ασθένειες είναι σίγουρο ότι θα μας βγάλουν από το διατροφικό πρόγραμμα. Ε και; Τα παραπάνω είναι στο πρόγραμμα! Η ζωή μας δεν κυλάει σαν ταινία όπου όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχουμε θέσει και τίποτα δεν πάει στραβά! Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς αντιμετωπίζουμε τις περιπτώσεις που ξεφεύγουμε λίγο παραπάνω στο φαγητό ή και το ποτό, και πώς θα επανέλθουμε μετά από κραιπάλες. Και η επαναφορά φυσικά δεν περιλαμβάνει “αποτοξίνωση” ή νηστεία!
Η υγιεινή διατροφή, και οι αρχές υγιεινής διατροφής μπορούν και επιβάλλεται να προσαρμοστούν στο κάθε άτομο ξεχωριστά. Καθένας μας έχει διαφορετικές διατροφικές αρέσκειες. Μια υγιεινή διατροφή έχει μεν κάποιες βασικές αρχές, αλλά μπορεί και επιβάλλεται να προσαρμόζεται στο κάθε άτομο. Έτσι, δυο άτομα μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετική διατροφή, που είναι όμως υγιεινη! Κατά την προσπάθεια απώλειας βάρους φυσικά θέλουμε να ακολουθούμε μια πλήρη υγιεινή διατροφή, με φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά, όσπρια και λαδερά (όχι δεν παχαίνουν!), ψάρι, πουλερικά, και κρέας, και καλά λιπαρά! Δηλαδή, στην υγιεινή διατροφή τίποτα δεν απαγόρευεται (εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος)!
Συνεπώς, το περιβόητο “πρόγραμμα” στο οποίο φαίνεται να δυσκολεύονται κάποιοι “να μπούνε” δεν θα πρέπει να τους φοβίζει ή να τους αποθαρρύνει, καθώς είναι εξατομικευμένο, δεν είναι περιοριστικό, και δεν είναι καν απαραίτητο να είναι γραμμένο σε μια κόλλα χαρτί! Η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και συμπεριφορών μας είναι που επιφέρει απώλεια βάρους και βοηθά στη διατήρηση του νέου σωματικού βάρους!
Πώς θα κάνουμε τις γλυκές συνταγές πιο θρεπτικές;
Πολλές συνταγές γλυκών εδεσμάτων μπορούν να γίνουν πολύ πιο θρεπτικές με μικρές αλλαγές!
Πλέον θα βρούμε πολύ εύκολα στο διαδίκτυο πιο θρεπτικές συνταγές με υλικά όπως φρούτα, πηγές καλών λιπαρών και ξηρούς καρπούς.
Για εύκολες & θρεπτικές συνταγές είστε στο σωστό μέρος! Πατήστε εδώ!
- Η ζάχαρη μπορεί να αντικατασταθεί με φρούτα (μπανάνα, μήλο), αποξηραμένα φρούτα & χουρμάδες, καθώς και με την προσθήκη μπαχαρικών, όπως κανέλα, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο κ.α. Σε πολλές συνταγές μπορεί να γίνει αντικατάσταση της ζαχαρης με μη θερμιδικά γλυκαντικά, όπως στέβια ή ασπαρτάμη
- Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ταχίνι ή φυστικοβούτυρο, ενώ και ο πουρές φρούτων (πχ. μπανανας, μήλου), και το γιαούρτι μπορούν να χρησιμοποιηθούν
- Για περισσότερες φυτικές ίνες το λευκό αλεύρι μπορεί να αντικατασταθεί από αλεύρι ολικής άλεσης, αλεύρι βρώμης, ή ακόμη και από αλεύρι αμυγδάλου. Επίσης, υπάρχουν πολλές συνταγές με αλεύρι ρεβυθιού ή ακόμη ρεβύθια και γλυκοπατάτα. Μάλιστα, σε αυτές τις συνταγές η γεύση του ρεβυθιού ή της γλυκοπατάτας δεν είναι έντονες, και τα εδέσματα είναι γευστικότατα!
- Το αλάτι μπορεί να αντικατασταθεί από υποκατάστατα αλατιού, λεμόνι και μυρωδικά όπως κύμινο, κάρυ, σκόνη σκόρδου, δεντρολίβανο, μπαχάρι, πάπρικα, τζίντζερ κ.α.
Και αν είμαι vegan και θέλω να αντικαταστήσω το αυγό & το γάλα;
Το αυγό και τα γαλακτοκομικά είναι πολύ θρεπτικά, επομένως η αντικατάστασή τους θα πρέπει να είναι επίσης θρεπτική!
Το αυγό μπορεί να αντικατασταθεί από μίγμα νερού με αλεσμένο λιναρόσπορο (1 κ.σ. λιναρόπορο & 3 κ.σ. ζεστό νερό) ή chia seeds (1 κ.σ. chia seeds & 2 1/2 κ.σ. ζεστό νερό) το οποίο αφήνουμε για 10-15 λεπτά να “δέσει”
Το γάλα μπορεί να αντικατασταθεί από φυτικά ροφήματα. Το γάλα σόγιας έχει περισσότερη πρωτεΐνη σε σχέση με τα άλλα ροφήματα, ενώ πλέον υπάρχουν και άλλα φυτικά ροφήματα με εξτρα πρωτεΐνη. Τα φυτικά ροφήματα του εμπορίου είναι εμπλουτισμένα με Ασβέστιο & άλλες βιταμίνες.
Γιαούρτι με γεύση φράουλα και φλίδες σοκολάτας
Θυμάστε τα γιαούρτια με γεύση φράουλα και μπαλάκια σοκολάτας;
Μπορούμε στο σπίτι να φτιάξουμε κάτι παρόμοιο, αλλά πιο θρεπτικό!
Τι θα χρειαστούμε:
- 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% και λίγο γάλα 1,5% ή 1 φλ. κεφίρ
- 1 κ.σ. σπόρους chia
- 2 κ.σ. βρώμη
- Κατεψυγμένεςή νωπές φράουλες
- 10 γρ μαύρη σοκολάτα
Εκτέλεση:
- Ανακατεύουμε το γιαούρτι με λίγο γάλα για να γίνει πιο ιδαρές ή χρησιμοποιούμε 1 φλ. κεφίρ (είναι ήδη παχύρευστο)
- Στο μπλέντερ ανακατεύουμε το μίγμα μαζί με κατεψυγμένες ή νωπές φράουλες
- Προσθέτουμε στο παραπάνω μίγμα τη βρώμη & τους σπόρους chia και τα αφήνουμε στο ψυγείο για 1 ώρα
- Ρίχνουμε από πάνω τις φλίδες τριμμένης σοκολάτας
- Καλή απόλαυση!
