Πρωινό: Είναι τελικά το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας;
Πρωινό: Είναι τελικά το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας;
Το πρωινό είναι το πρώτο γεύμα της ημέρας, μετά από ολονύκτια νηστεία. Είναι, για το σώμα, ένα γεύμα που θα δώσει ενέργεια, αλλά και θρεπτικά συστατικά για τις πρώτες ώρες της ημέρας μας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά και τους εφήβους, αλλά και για όσους έχουν έντονη ημέρα ή δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση θρέψης.
Η κατανάλωση πρωινού έχει ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στην νοητική λειτουργία των παιδιών και ειδικά στην μνήμη, ενώ σχετίζεται και με χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος. Ορισμένες μελέτες δεν βρίσκουν να υπάρχει σύνδεση μεταξύ αποφυγής πρωινού και υπερφαγίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, όμως ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας και μετά-αναλύσεις αναδεικνύουν ότι η τακτική της παράλειψης του πρωινού σχετίζεται με το αυξημένο σωματικό βάρος, αλλά και χειρότερους καρδιομεταβολικούς δείκτες (λιπίδια, αρτηριακή πίεση, αντίσταση στην ινσουλίνη και μεταβολικό σύνδρομο) σε παιδιά και εφήβους.
Στους ενήλικες, η κατανάλωση ποιοτικού πρωινού με σύνθετους υδατάνθρακες, φρούτα και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά συμβάλει σε καλύτερες τιμές καρδιομεταβολικών δεικτών και βάρους. Χαμηλής ποιότητας δεδομένα από μια μετά-ανάλυση δεν δείχνουν διαφορά στην απώλεια βάρους σε άτομα που τρώνε και που παραλείπουν το πρωινό. Δηλαδή, όσον αφορά την απώλεια βάρους, η κατανάλωση ή μη του πρωινού δεν φαίνεται να διευκολύνει ή να δυσχαιρένει την προσπάθεια, ενώ πιο πρόσφατη μετά-ανάλυση δείχνει διαφορά μόλις μισού κιλού στην απώλεια βάρους με την παράλειψη του πρωινού, χωρίς όμως διαφορά στο σωματικό λίπος, αλλά με αύξηση της LDL “κακής” χοληστερόλης.
Ένα ακόμη βασικό στοιχείο στην επίδραση του πρωινού στην υγεία είναι η συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης πρωινού και ψυχικής υγείας, όπου μια πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέδειξε οτι η παράλειψη πρωινού σχετίζεται με την κατάθλιψη και το στρες σε όλες τις ηλικίες, και με το άγχος στην εφηβεία.
Φυσικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ποιότητα του πρωινού αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα για την επίδραση του στο βάρος και την υγεία. Ένα πρωινό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και “καλά" λιπαρά, συμβάλει στα επίπεδα ενέργειας και στο αίσθημα κορεσμού, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει ζωτικά θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την υγεία.
Συνολικά, ενώ το πρωινό μπορεί να είναι ένα σημαντικό γεύμα της ημέρας, για όλες τις ηλιακές ομάδες, δεν είναι απαραίτητα το "πιο σημαντικό" γεύμα για όλους. Η σημασία του μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το άτομο, τις διατροφικές ανάγκες, την κατάσταση της υγείας του και την κατάσταση της θρέψης του, και τον τρόπο ζωής του.
Πηγές:
- Monzani, A.; Ricotti, R.; Caputo, M.; Solito, A.; Archero, F.; Bellone, S.; Prodam, F. A Systematic Review of the Association of Skipping Breakfast with Weight and Cardiometabolic Risk Factors in Children and Adolescents. What Should We Better Investigate in the Future? Nutrients 2019, 11, 387. https://doi.org/10.3390/nu11020387
- Szajewska H, Ruszczynski M. Systematic review demonstrating that breakfast consumption influences body weight outcomes in children and adolescents in Europe. Crit Rev Food Sci Nutr. 2010 Feb;50(2):113-9. doi: 10.1080/10408390903467514. PMID: 20112153.
- Poorolajal J, Sahraei F, Mohamdadi Y, Doosti-Irani A, Moradi L. Behavioral factors influencing childhood obesity: a systematic review and meta-analysis. Obes Res Clin Pract. 2020 Mar-Apr;14(2):109-118. doi: 10.1016/j.orcp.2020.03.002. Epub 2020 Mar 19. PMID: 32199860.
- Timlin MT, Pereira MA. Breakfast frequency and quality in the etiology of adult obesity and chronic diseases. Nutr Rev. 2007 Jun;65(6 Pt 1):268-81. doi: 10.1301/nr.2007.jun.268-281. PMID: 17605303.
- Sievert K, Hussain SM, Page MJ, et al. Effect of breakfast on weight and energy intake: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ. 2019;364:l42. Published 2019 Jan 30. doi:10.1136/bmj.l42
- Bonnet JP, Cardel MI, Cellini J, Hu FB, Guasch-Ferré M. Breakfast Skipping, Body Composition, and Cardiometabolic Risk: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Trials. Obesity (Silver Spring). 2020 Jun;28(6):1098-1109. doi: 10.1002/oby.22791. Epub 2020 Apr 18. PMID: 32304359; PMCID: PMC7304383.
- Zahedi H, Djalalinia S, Sadeghi O, Zare Garizi F, Asayesh H, Payab M, Zarei M, Qorbani M. Breakfast consumption and mental health: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Nutr Neurosci. 2022 Jun;25(6):1250-1264. doi: 10.1080/1028415X.2020.1853411. Epub 2020 Dec 14. PMID: 33314992.
Φαγητό εκτός σπιτιού
Δεν είναι λίγες οι φορές που τρώμε εκτός σπιτιού, σε ταβέρνες, εστιατόρια ή από delivery. Γενικά θα λέγαμε ότι είναι δύσκολο να αποφύγουμε τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά, το επιπλέον αλάτι, την πρόσθετη ζάχαρη, και τις θερμίδες, όταν δε φτιάχνουμε τα γεύματά μας στο σπίτι, με τα υλικά που επιλέγουμε εμείς στην ποσότητα που θέλουμε, και με τον δικό μας τρόπο μαγειρικής.
Κάνοντας υγιεινές επιλογές, όμως, μπορεί να γίνει η έξοδος για φαγητό λιγότερο επιβαρυντική για την υγεία και το σωματικό βάρος, χωρίς να μειωθεί η απόλαυση!
Πολλοί είναι αυτοί που πριν την έξοδο για βραδινό αποφεύγουν το μεσημεριανό ή δεν τρώνε για ώρες. Αυτό όμως οδηγεί σε υπερφαγία στο εστιατόριο. Είναι προτιμότερο να φάτε κανονικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς να παραλείψετε κάποιο γεύμα ή σνακ, αλλά μπορείτε να φάτε ένα ελαφρύ μεσημεριανό, όπως θα τρώγατε το βράδυ, και στο εστιατόριο να φάτε όπως θα τρώγατε το μεσημέρι!
Στο εστιατόριο είναι προτιμότερο αποφύγετε το ψωμί το χρονικό διάστημα που περιμένετε το φαγητό. Απομακρύνετέ το από κοντά σας και μιλήστε με την παρέα σας για να το «ξεχάσετε», και επαναφέρτε το όταν φτάσουν τα πρώτα πιάτα. Μπροείτε να ξεκινήστε με σαλάτα και να ζητήστε να σας τη φέρουν χωρίς αλάτι και λάδι, ώστε να προσθέσετε την ποσότητα που εσείς θέλετε.
Συνήθως μαζί με το φαγητό παραγγέλνουμε πολλά και διάφορα ορεκτικά. Όσο μικρές και αν σας φαίνονται οι μερίδες, στην πλειοψηφία τους τα ορεκτικά είναι τηγανητά και αλμυρά. Είναι προτιμότερο να μείνετε στη σαλάτα και να φάτε κατευθείαν το κυρίως πιάτο, ή να επιλέξετε μικρή ποσότητα από λίγα αγαπημένα σας ορεκτικά, και να τα απολαύσετε!
Στο κυρίως πιάτο διαλέξτε μια πηγή πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι και συνοδέψτε το με λαχανικά, ή ρύζι ή ψητές πατάτες. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις τηγανητές πατάτες. Παράλληλα, πολλά από τα φαγητά έχουν σάλτσες. Μπορείτε να ζητήστε να σας αντικαταστήσουν τις τηγανητές πατάτες του κυρίως γεύματός σας με ρύζι ή πατάτες ψητές, αν και σπάνια είναι ελαφρά μαγειρεμενα! Εναλλακτικά ζητήστε έξτρα λαχανικά στο πιάτο σας!
Αν τρώτε ένα πιάτο με σάλτσα προτιμήστε σάλτσα από ντομάτα, αντί για λευκή σάλτσα με τυρί ή και κρέμα γάλακτος. Εάν παραγγέλνετε μόνο ορεκτικά παραγγείλτε σαλάτα, και όσπρια που είναι πηγές πρωτεΐνης και φυτικών ινών (όπως φασολάκια και φάβα, αλλά ζητήστε να σας τα φέρουν χωρίς λάδι), καθώς και θαλασσινά ή ψάρια (κατά προτίμηση όχι παστά, γιατί είναι πλούσια σε αλάτι).
Οι σαλάτες με κοτόπουλο είναι επίσης μια καλή επιλογή, αρκεί να μην έχουν περίσσεια σάλτσας. Μπορείτε να ζητήστε να σας φέρουν το dressing στο πλάι και να βάλετε μικρή ποσότητα, ή να ζητήστε μια πιο απλή σάλτσα, όπως vignegrette.
Το αλκοόλ συνοδεύει αν όχι όλες τις εξόδους, την πλειοψηφία αυτών. Εάν καταναλώνετε αλκοόλ, μείνετε στο ένα ποτό για τις γυναίκες και δύο για τους άνδρες, ενώ μην ξεχνάτε το νερό! Εάν θέλετε αναψυκτικό επιλέξτε ένα χωρίς θερμίδες, καθώς τα συμβατικά αναψυκτικά περιέχουν υπερβολική ποσότητα ζάχαρης (ένα κουτάκι coca cola περιέχει 35 γραμμάρια ζάχαρη, δηλαδή γύρω στα 9 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη).
Όσον αφορά το επιδόρπιο, πολλά εστιατόρια προσφέρουν φρούτα μετά το φαγητό. Εάν θέλετε κάποιο γλυκό προτιμήστε γιαούρτι με φρούτα ή γλυκό του κουταλιού. Επιπλέον, μπορείτε να αφήστε το επιδόρπιο για πιο μετά, ώστε να το απολαύσετε πραγματικά, και όχι αμέσως μετά το φαγητό ενώ έχετε χορτάσει! Επίσης μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας ένα ελαφρύ επιδόρπιο στο σπίτι, καθώς στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες με ελαφριές συνταγές, ενώ είναι προτιμότερο να επιλέξετε το αγαπημένο σας γλυκό, από ένα άλλο που δεν σας αρέσει και τόσο.
Οι έξοδοι για φαγητό αποτελούν ευκαιρία για συνεύρεση με την παρέα σας. Τρώτε αργά και μιλήστε. Έτσι, θα καταλάβετε πιο εύκολα το αίσθημα του κορεσμού και δε θα καταναλώστε περισσότερο φαγητό.
Μια υγιεινή διατροφή δεν αποκλείει κανένα τρόφιμο, όμως είναι ευεργετικό να αποφεύγετε την κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι και λίπος, καθώς δεν βοηθούν στην βελτίωση της διατροφής και της υγείας.
Cranberry as a Promising Natural Source of Potential Nutraceuticals with Anticancer Activity.
Mantzorou M, Zarros A, Theocharis S, Pavlidou E, Giaginis C Cranberry as a Promising Natural Source of Potential Nutraceuticals with Anticancer Activity. Anticancer Agents Med Chem. 2019 Jul 4.doi: 10.2174/1871520619666190704163301
Η παρούσα ανασκόπιση της βιβλιογραφίας αποσκοπεί στην διερεύνηση των αντικαρκινικών ιδιοτήτων των συστατικών των cranberry.
Οι τρέχουσες in vitro μελέτεςδείχνουν ότι τα cranberry και / ή τα συστατικά τους μπορεί να λειτουργούν ως χημειο-προληπτικοί παράγοντες, μειώνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο αναστέλλοντας τις διαδικασίες οξείδωσης των κυττάρων και τις φλεγμονώδεις διαδικασίες, ενώ μπορούν επίσης να ασκήσουν χημειοθεραπευτικά αποτελέσματα αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και την αγγειογένεση, την απόπτωση και την εξασθένηση της ικανότητας των καρκινικών κυττάρων για εισβολή και μετάσταση. Περιορισμένες in vivo μελέτες έχουν περαιτέρω τεκμηριώσει πιθανή αντικαρκινική δραστηριότητα. Τα cranberry μπορεί να θεωρηθoύν ως ένα συσσωμάτωμα ουσιών με πιθανή φαρμακολογική δράση.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 20-26 Φεβρουαρίου 2017
1. Δεν ονομάζουμε μόνο την κρυσταλλική ζάχαρη, ζάχαρη! Το μέλι, τα σιρόπια, οι χυμοί, η καστανή και μαύρη ζάχαρη ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα, των οποίων την κατανάλωση θέλουμε να μειώσουμε σε 6-8 κουτ. γλυκού την ημέρα! https://www.facebook.com/nutrischool.gr/photos/a.1675767555977001.107374...
2. Διαβάστε 7 απλά βήματα για πιο ισορροπημένη διατροφή! https://www.facebook.com/nutrischool.gr/photos/a.1675767555977001.107374...
3. Μια νέα μελέτη με εκατοντάδες χιλιάδες συμμετέχοντες έδειξε ότι η αυξημένη αναλογία περιμέτρου μέσης σε σχέση με την περίμετρο γοφών (waist to hip ratio), ανεξαρτήτου Δείκτη Μάζας Σώματος σχετιζόταν με αυξημένες τιμές λιπιδίων, γλυκόζης, ινσουλίνης, συστολικής πίεσης και υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και στεφανιαίας νόσου. Τα αποτελέσματα υποδυκνύουν ότι το αυξημένο σπλαχνικό λίπος μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 και στεφανιαία νόσο. http://www.medicalnewstoday.com/articles/315849.php
4. Αυξημένη κατανάλωση φρουκτόζης, η οποία συχνά βρίσκεται στα αναψυκτικά, τα ροφήματα με πρόσθετα σάκχαρα, αλλά και στο σιρόπι αγαύης, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας σε ανηλίκους με μη αλκοολική λιπώδη διήθιση του ήπατος! http://www.medicalnewstoday.com/articles/315812.php
5. Πώς θα σταματήσει το παιδί να τρώει συνεχώς γλυκά; Διαβάστε το άρθρο μου εδώ: http://mantzorou.gr/el/blog/pos-tha-stamatisei-paidi-na-troei-synehos-glyka
6. Συστήνεται η κατανάλωση 5 μερίδων (400 γρ) φρούτων και λαχανικών την ημέρα, όμως η διπλάσια ποσότητα (800 γρ) φαίνεται να έχει επιπλέον οφέλη για την υγεία μας! Συγκεκριμένα, από δεδομένα 95 μελετών, με 2 εκατομμύρια συμμετέχοντες βρήκε ότι η κατανάλωση 800 γρ την ημέρα φρούτων και λαχανικών σχετιζόταν με 24% χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, 33% χαμηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό, 28% χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, 13% χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο και 31% χαμηλότερο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο! https://www.theguardian.com/society/2017/feb/23/five-day-10-portions-fru...
7. Ας ρίξουμε μια ματιά στα γλυκαντικά. Ποιά η διαφορά της στέβιας από τη ζάχαρη και την ασπαρτάμη; https://www.facebook.com/nutrischool.gr/photos/a.1675767555977001.107374...
Κάντε like στην σελίδα μου στο facebook και ενημερωθείτε για την υγιεινή διατροφή και τις νέες εξελίξεις σε θέματα διατροφής!