Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 11-16 Δεκέμβρη 2017
1. Για να μην σας πληγώνει ποτέ η ζυγαριά να θυμάστε ότι:
-Ο αριθμός στη ζυγαριά είναι απλά ένας αριθμός! Δεν δείχνει ούτε την αξία μας, ουτε την εξυπνάδα μας, ούτε την προσωπικότητά μας!
- Το βάρος μας αυξομειώνεται μέρα με τη μέρα και μέσα στη μέρα. Δεν γίνεται σε 1 μέρα να χάσαμε ή να πήραμε 1 κιλό. Αν ζυγιζόμαστε κάθε μέρα και βλέπουμε αυτές φυσιολογικότατες αυξομειώσεις, θα τρελαθούμε!
- Ακόμη και όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος ή βρισκόμαστε σε πρόγραμμα διατροφής για απώλεια βάρους η ζυγαριά δεν μας λέει όλη την αλήθεια! Μας δείχνει μαζί και τη λιπώδη και την άλιπη μάζα! Γι' αυτό κάνουμε λιπομέτρηση! Η ανάλυση σύστασης σώματος, μας δίνει πολλές περισσότερες πληροφορίες, τις οποίες μπορούμε να μετρήσουμε και να αξιολογήσουμε σε βάθος χρόνου. Η λιπομέτρηση θα μας δείξει αν χάσαμε λίπος, που είναι το "κομμάτι" που βάρους μας που θέλουμε να χάσουμε!
- Αν παρά τις προσπάθειές σας για απώλεια βάρους ο αριθμός στη ζυγαριά κατεβαίνει αργά, ή καθόλου μην απελπίζεστε! Μπορεί να χάνετε λίπος και να βάζετε μυική μάζα, και αυτή την σημαντική αλλαγή η ζυγαριά δεν μπορεί να τη δείξει (τα ρούχα σας μπορεί να είναι καλύτερος δείκτης απώλειας λίπους από τη ζυγαριά!!!)
Και μην ξεχνάτε ότι καθένας μας χάνει βάρος με διαφορετικό ρυθμό, ενώ ο υγιής ρυθμός απώλειας βάρους είναι 0,5-1 κιλό την εβδομάδα!
2. Οι γιορτές πλησιάζουν σιγά σιγά, μαζι με τα γιορτινά εδέσματα και καλέσματα! Πώς θα αποφύγουμε την υπερφαγία και την πρόσληψη βάρους στις γιορτές, απολαμβάνοντας όμως το φαγητό και τα γλυκά;
3. Ο διαβήτης τύπου 2 ή ο διαβήτης των ενηλίκων δεν απαντάται πλέον μόνο σε ενήλικες.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι έφηβοι, εμφανίζουν αυτόν τον τύπο διαβήτη. Αν και ακόμη η εμφάνιση της νόσου σε αυτή την ηλικία θεωρείται σπάνια, το γεγονός της αύξησης στις διαγνώσεις προκαλεί έκπληξη και ανησυχία στους επαγγελματίες υγείας.
4. Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση: Τα ποτήρια του κρασιού είναι 7 φορές μεγαλύτερα σήμερα σε σχέση με το 1700!
Μάλιστα, τα ποτήρια ήταν 66ml το 1700, ενώ τη δεκατία 2000-2010 ήταν 417ml, και τώρα (2016-2017) είναι ακόμη μεγαλύτερα στα 449ml!!!
Τι μου έμαθαν δύο χρόνια άσκησης
Πέρασαν κιόλας δύο χρόνια απ’ όταν ξεκίνησα και πάλι να ασκούμαι συστηματικά. Η δεύτερη χρονιά ήταν εν μέσω πανδημίας!
Και ενώ πριν βρω την άσκηση που μου ταιριάζει και με χαροποιεί, κατά πάσα πιθανότητα η καραντίνα θα ήταν η τέλεια δικαιολογία να σταματήσω να ασκούμαι, φέτος η άσκηση ήταν το αποκορύφωμα της χρονιάς (η μετακινηση 6 η καλύτερη ώρα της μέρας), συνεχίστηκε και συνεχίζεται -σχεδόν- κανονικά!
Έτσι, αν και το κλείσιμο των γυμναστηρίων με στεναχώρησε, δεν πτοήθηκα και άρχισα να περπατάω καθημερινά. Όταν άνοιξαν τα γυμναστήρια, συνέχισα να πηγαίνω, ενώ πλέον συνεχίζω με διαδικτυακή άσκηση!
Δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε συνήθειες, πόσο μάλλον να τις κρατήσουμε όταν οι συνθήκες αλλάζουν! Ο εγκέφαλός μας θέλει το οικείο του, τη βόλεψή του. Θα πρέπει τα προτερήματα της νέας συνήθειας να υπερτερούν των μειονεκτημάτων, να επιμείνουμε, να βάλουμε προτεραιότητες και να θυμόμαστε το “γιατί” κάνουμε αυτή την προσπάθεια για αλλαγή. Θα χρειαστεί να βάλουμε περισσότερη ενέργεια στην αρχή, μέχρι να εδραιωθεί η νέα συνήθεια, και μετά γίνεται κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Όπως έγινε με εμένα και την άσκηση, από εκεί που δεν πίστευα οτι δεν θα έβρισκα τη φυσική δραστηριότητα που μου αρέσει, πλέον ούτε η πανδημία μπορεί να με πάρει μακριά της! Αυτό οφείλεται στο ότι:
- βρήκα την άσκηση που ταιριάζει, ανάλογα με τις συνθηκες (personal training & περπάτημα)
- την έβαλα προτεραιότητα (σημειώνεται πάντα στο ημερολόγιό μου)
- δίνω έμφαση στα πολλά θετικά που μου παρέχει, πέρα από την μεγάλη αλλαγή στο σώμα μου
Η άσκηση για εμένα είναι ποιοτικός χρόνος με και για τον εαυτό μου, μια πράξη φροντίδας για τη σωματική και ψυχική μου υγεία. Η κόπωση κατά την άσκηση είναι εκεί (για όλους τους ασκούμενους), αλλά η ευεξία τη νικά με διαφορά!
Διαβάστε εδώ τι έγινε την πρώτη χρονιά στο γυμναστήριο!
Φυτοφαγία: τι πρέπει να προσέχουμε
Η φυτοφαγία είναι ένας τρόπος διατροφής, με ποικιλία στις διαιτητικές επιλογές των ατόμων που την ακολουθούν. Υπάρχουν φυτοφάγοι που αποκλείουν το κόκκινο κρέας από τη διατροφή τους, εκείνοι που από τα ζωικά προϊόντα καταναλώνουν μόνο τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αβγά, ή μια από τις δύο ομάδες, ενώ υπάρχουν και οι vegans ή καθαροί φυτοφάγοι που απέχουν από την κατανάλωση όλων των ζωικών προϊόντων τόσο στη διατροφή όσο και στην ένδυση και προσωπική υγιεινή.
Ακόμη, υπάρχουν και άλλες ομάδες φυτοφάγων, λιγότερο διαδεδομένων διατητικών συνηθειών.
Μία μη καλά μελετημένη φυτοφαγική διατροφή, με έλλειψη ποικιλίας τροφίμων, μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις. Η βιταμίνη Β12, ο σίδηρος και τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι μερικά θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τα τρόφιμα μη ζωικής προέλευσης, ενώ η χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε υποθρεψία μικρά παιδιά.
Επιπλέον, ο μη-αιμικός σίδηρος φυτικών τροφίμων είναι λιγότερο βιοδιαθέσιμος, επομένως υπάρχει κίνδυνος αναιμίας. Μάλιστα, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπου έλλειψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό βάρος γέννησης και κίνδυνο υπέρτασης στο παιδί.
Ειδικά σε περίπτωση αποφυγής γαλακτοκομικών η πρόσληψη ασβεστίου είναι επίσης χαμηλή, ενώ σε συνδυασμό με μη επεξεργασμένα δημητριακά που είναι υψηλά σε φυτικό οξύ, δυσχεραίνεται η απορρόφηση του ασβεστίου, με αποτέλεσμα αύξηση του κινδύνου για ραχίτιδα και οστεομαλακία. Επιπλέον, η βιολογική αξία των πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης είναι χαμηλότερη από της ζωικής προέλευσης, με αποτέλεσμα την έλλειψη απαραίτητων αμινοξέων.
Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα παραπάνω;
Μια υγιεινή διατροφή, με ποικιλία τροφίμων, σωστούς συνδυασμούς και επιλογές τροφίμων μπορεί να βοηθήσει. Καλές πηγές βιταμίνης Β12 για φυτοφάγους αποτελούν τα αβγά, το γάλα, το τυρί και κάποια εμπλουτισμένα δημητριακά και φυτικά γάλατα.
Όσον αφορά τη βιταμίνη D, συντίθεται στο σώμα μας με τη βοήθεια του ήλιου, ενώ πρόδρομες ενώσεις της βρίσκονται και σε ορισμένα τρόφιμα όπως τα αβγά και εμπλουτισμένα τρόφιμα. Αναφορικά με το ασβέστιο, πολλά φυτικά γάλατα και άλλα τρόφιμα έχουν πλέον εμπλουτιστεί με ασβέστιο, ενώ σκούρα πράσινα λαχανικά (π.χ. μπρόκολο, λαχανίδα), ξηροί καρποί και φασόλια περιέχουν ασβέστιο.
Η έλλειψη σιδήρου αποτελεί την πιο συχνή έλλειψη θρεπτικού συστατικού. Τα φασόλια και τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και άλλα εμπλουτισμένα προϊόντα, το τόφου και τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν πηγές σιδήρου.
Συνοδέψτε τα τρόφιμα αυτά με πηγές βιταμίνης C, όπως λεμόνι, πορτοκάλι, φράουλες, και πιπεριές για καλύτερη απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Δίαιτες που δεν περιέχουν ψάρι και αβγά είναι χαμηλές σε ω-3 λιπαρά οξέα. Προτιμήστε λιναρόσπορο, chia seeds, σόγια και τα εμπλουτισμένα προϊόντα με ω-3 λιπαρά οξέα.
Τέλος, η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας και ποιότητας πρωτεΐνης είναι βαρυσήμαντη. Γενικά, σπάνια η πρόσληψή της δεν επαρκεί, αλλά ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη βιολογική αξία των προσλαμβανόμενων πρωτεϊνών.
Τα φασόλια, το όσπρια, τα αβγά, η σόγια και το τόφου και οι ξηροί καρποί είναι καλές πηγές πρωτεϊνών. Όμως, δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε κατάλληλες ποσότητες. Γι’ αυτό είναι καλό να συνδυάζονται με άλλα δημητριακά (πχ. όπως το φακόρυζο, φασόλια και ψωμί) για τη βελτίωση της βιολογικής αξίας του γεύματος και την πρόσληψη περισσότερων αμινοξέων.
Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο φυτικής ή ζωικής προέλευσης που να αποδίδει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
Η ποικιλία τροφίμων, μαζί με την προτίμηση σε εμπλουτισμένα τρόφιμα και λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, σε περίπτωση έλλειψης θρεπτικών συστατικών, μπορούν να βοηθήσουν σε μια ισορροπημένη φυτοφαγική διατροφή.
Να πάρω βιταμίνη C για να προλάβω το κρυολόγημα;
Είναι κοινή πρακτική το φθινόπωρο και τον χειμώνα να οδηγούμαστε στην πρόσληψη βιταμίνης C για την πρόληψη κρυολογήματος. Έχει όμως αποτέλεσμα;
Η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη με αντιοξειδωτική δράση. Έχει δράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά στην απορρόφηση του Σιδήρου από φυτικές πηγές και είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου.
Η βιταμίνη C βρίσκεται στα φρούτα και τα λαχανικά, όπως τα πορτοκάλια, την πιπεριά, το μπρόκολο, την ντομάτα, και τη φράουλα, με αποτέλεσμα η έλλειψη βιταμίνης C (το σκορβούτο) να είναι ιδιαίτερα σπάνια. Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης C παρατηρούνται σε καπνιστές και παθητικούς καπνιστές, σε άτομα με χρόνιες νόσους, και σε άτομα που εμφανίζουν δυσαπορρόφηση και άτομα που δεν έχουν ποικιλία στη διατροφή τους.
Υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης C δεν συστήνεται, και οδηγεί σε μη ιδιαίτερα σοβαρά συμπτώματα, όπως διάρροια, ναυτία, κοιλιακές κράμπες και γαστρεντερικές διαταραχές, ενώ αυξάνεται ο κίνδυνος λίθων οξαλικού και ουρικού οξέος στους νεφρούς σε άτομα με ιστορικό.
Αναφορικά με το κρυολόγημα και την συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη C, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η επιστημονική έρευνα δεν έχει παράσχει ομόφωνη υποστήριξη για την ισχυρισμένη αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C στην πρόληψη ή τη θεραπεία του κρυολογήματος. Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η βιταμίνη C μπορεί να μειώσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων, αλλά άλλες δεν έχουν βρει σημαντικά αποτελέσματα.
Οι μελέτες δείχνουν ότι όφελος μπορεί να δουν άτομα που εκτίθενται σε ακραίες συνθήκες και διαμένουν σε κρύα κλίματα, άτομα που κάνουν ιδιαίτερα έντονη άσκηση, οι ηλικιωμένοι και οι καπνιστές. Στον γενικό πληθυσμό, η συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη C μπορεί να μειώσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων κατά λίγες ώρες, αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται αν η χορήγηση της βιταμίνης C γίνει μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Πηγές:
- Yuan Y, Wang RT, Xia J, Cao HJ. Interventions for preventing influenza: An overview of Cochrane systematic reviews and a Bayesian network meta-analysis. J Integr Med. 2021 Nov;19(6):503-514. doi: 10.1016/j.joim.2021.09.001. Epub 2021 Sep 4. PMID: 34544670.
- Hemilä H, Chalker E. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jan 31;2013(1):CD000980. doi: 10.1002/14651858.CD000980.pub4. PMID: 23440782; PMCID: PMC8078152.
- Douglas RM, Hemilä H, Chalker E, Treacy B. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jul 18;(3):CD000980. doi: 10.1002/14651858.CD000980.pub3. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2013;1:CD000980. PMID: 17636648.