Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 19-23 Φεβρουαρίου 2018
1. Τι πρωινό θα επιλέξουμε τη Σαρακοστή;
2. Οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων βρίσκονται στο προσκήνιο στο χώρο της δίαιτας για χρόνια. Έχουν διαφορά όμως από τις δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων;
Μια πρόσφατη έρευνα (DIETFITS) μελέτησε τη διαφορά στην απώλεια βάρους και άλλους δείκτες υγείας, μετά από προσκόλληση σε ένα πρόγραμμα διατροφής χαμηλό σε υδατάνθρακες, και ένα πρόγραμμα διατροφής χαμηλό σε λιπαρά.
Οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες από διαιτολόγους για αλλαγή διατροφικών συνηθειών και για προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή χαμηλών λιπαρών (48% υδατάνθρακες και 29% λιαπρά) και υγιεινή διατροφή χαμηλών υδατανθράκων (30% υδατάνθρακες και 45% λιπαρά).
Μετά από 1 έτος, και οι 2 ομάδες έχασαν βάρος και λίπος, μείωσαν την περιφέρεια μέσης, την αρτηριακή πίεση, την ινσουλίνη νηστείας και γλκόζη νηστείας, χωρίς όμως η μείωση στο βάρος και τους δείκτες να είναι διαφορετική, μεταξύ των ομάδων.
Επιπλέον, τα γονίδια δεν επιρρέασαν την απώλεια βάρους, ενώ ούτε και η έκκριση ινσουλίνης φάνηκε να επιρρέαζει την απώλεια.
Όμως, η ομάδα που ακολουθούσε τη διατροφή χαμηλών λιπαρών μείωσε την LDL "κακή" χοληστερόλη, ενώ στην ομάδα με τη διατροφή χαμηλών υδατανθράκων η LDL χοληστερόλη αυξήθηκε, αλλά παρατηρήθηκε μεγαλύτερη αύξηση της HDL "καλής" χοληστερόλης και μείωση των τριγλυκεριδίων.
Συνεπώς, η μελέτη αυτή δείχνει ότι αναφορικά με την απώλεια βάρους και άλλους δείκτες υγείας δεν έχει σημασία αν ακολουθούμε ένα πρόγραμμα διατροφής χαμηλό σε υδατάνθρακες ή λιπαρά!!!
Το σημαντικό είναι να ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή μεν, αλλά να ταιριάζει στις προτιμήσεις μας και στον τρόπο ζωής μας, ώστε να μπορέσουμε να το ακολουθήσουμε μακροπρόθεσμα!
Δημοσιεύτηκε το 2ο επιστημονικό μου άρθρο, μια ανασκόπιση των νέων κλινικών δεδομένων για το ρόλο της συμπληρωματικής αγωγής με κουρκουμίνη (τη δραστική ουσία του κουρκουμά) σε χρόνιες νόσους.
Η ανασκόπιση δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Phytotherapy Research
4. Ξηροί καρποί: ένα ιδανικό σνακ πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά! Το γνωρίζατε ότι οι ξηροί καρποί περιέχουν ω-3 λιπαρά οξέα;
Διαβάστε στο άρθρο για τα οφέλη των ξηρών καρπών, ποιοί περιέχουν τη μεγαλύτερη ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων, και πώς θα τους βάλουμε στη διατροφή μας!
Ενδοφλέβιες εγχύσεις βιταμινών: Έχουν αποτέλεσμα;
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μόδα οι ενδοφλέβιες χορηγήσεις ορών με βιταμίνες (IV drips), που υπόσχονται αποτοξίνωση, λαμπερή επιδερμίδα, ενέργεια, ανάρρωση από hangover και άλλα. Το κόστος τους είναι αρκετά μεγάλο, και διάσημοι συχνά προωθούν τους ορούς αυτούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Είναι ασφαλής η χρήση και χορήγησή τους; Έχουν αποτέλεσμα;
Η χρήση ενδοφλέβιων ορών αποτελούν ιατρική πράξη, και για ασφάλεια και αποφυγή μολύνσεων θα πρέπει να γίνεται σε νοσοκομείο από νοσηλευτή. Όμως, η μόδα αυτή, δυστυχώς, εφαρμόζεται σε κέντρα και ινστιτούτα ομορφιάς, στα οποία δεν είναι σίογυρο ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις για σωστή χρήση των βελονών, των συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής, ενώ δεν είναι σίγουρο ότι η τοποθέτηση γίνεται από νοσηλευτή. Επιπλέον, η ενδοφλέβια χορήγηση είτε φαρμάκων, είτε απλού ορού, παρεντερικής διατροφής και βιταμινών, προϋποθέτει τον αυστηρό έλεγχο ποιότητας των σκευασμάτων, για διασφάλιση της σωστής οσμωτικότητας του διαλύματος, και για να διασφαλιστεί το γεγονός ότι το διάλυμα είναι άσηπτο!
Αναφορικά με το αν πραγματικά λειτουργούν, η απόδοσή τους δεν είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένη. Αν είναι κάποιος αφυδατωμένος, σίγουρα θα βοηθηθεί, αλλά θα μπορούσε με πολύ μικρότερο κόστος να πιεί υγρά! Η ενδοφλέφια χορήγηση μεγάλων δόσεων βιταμινών συστήνεται για μερικές βιταμίνες, στην περίπτωση σοβαρής έλλειψης, και γίνεται αποκλειστικά σε νοσοκομεία, υπό ιατρική επίβλεψη, και σύμφωνα με αντίστοιχα πρωτόκολλα. Επιπλέον, ότα δεν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης ή άλλων θρεπτικών συστατικών η συμπληρωματική χορήγηση (πχ. σε χάπι) δεν χρησιμεύει, ενώ η περίσσεια βιταμινών που δεν αποθηκεύεται αποβάλλεται από τον οργανισμό. Ομοίως, και στην περίπτωση ενδοφλέβιας χορήγησης, ενώ υπάρχει και κίνδυνος ηπατοτοξικότητας, καθώς το ήπαρ θα πρέπει να διαχειριστεί μεγαδόση βιταμινών.
Πρόσφατα, μια “κλινική” είχε ως υπηρεσία για το σχετικά μεγάλο ποσό των 200 Αγγλικών λιρών ενδοφλέφια χορήγηση βιταμινών για ενίσχυση της γονιμότητας. Το γεγονός αυτό πήρε δημοσιότητα, καθώς πέρα από το γεγονός ότι η πρακτική αυτή είναι μη επιστημονικά τεκμηριωμένη, εκμεταλλεύεται την μεγάλη επιθυμία γυναικών με υπογονιμότητα για απόκτηση τέκνου. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με άλλα διαλύματα που υπόσχονται από αποτοξίνωση, εως ισχυρό ανοσοποιητικό, καλή διάθεση και άλλα.
Μόνο στην περίπτωση που ο ιατρός σας, σύμφωνα με το ιστορικό και τις εξετάσεις σας συστήνει ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών (πχ. σοβαρη αφυδάτωση λόγω ακατάσχετων εμετών) ή βιταμινών ( σε σοβαρή έλλειψη), τότε φυσικά και θα γίνει η διαδικασία αυτή στο νοσοκομείο υπό επίβλεψη!
Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν ακούμε ή διαβάζουμε τέτοιου είδους ισχυρισμούς. Πολλές φορές μας πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, και σίγουρα από τη μια η πολιτεία θα πρέπει να προστατεύει το κοινό, αλλά από την άλλη το κοινό θα πρέπει να εμπιστεύεται τους εκάστοτε ειδικούς.
Διατροφή στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους Εντέρου Μέρος Α΄
Οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι Εντέρου ή συνοπτικά ΙΦΝΕ είναι οι χρόνιες αυτοάνοσοι νόσοι Εκλώδης Κολίτιδα και Νόσος Crohn. Δεν πρέπει να συγχέονται με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου ή τη σπαστική κολίτιδα.
Οι ΙΦΝΕ χαρακτηρίζονται από υφέσεις και εξάρσεις. Η εκλώδης κολίτιδα προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο, ενώ η νόσος Crohn μπορεί να προσβάλει το λεπτό ή το παχύ έντερο ή και τα δύο. Στην ελκώδη κολίτιδα προσβάλλεται ο βλεννογόνος του εντέρου, με συνεχή φλεγμονή, ενώ στη νόσο Crohn η φλεγμονή είναι ανομοιόμορφη, και προσβάλει όλο το πάχος του εντέρου. Αναφορικά με τα συμπτώματα, διάρροια με αίμα παρατηρείται στην ελκώδη κολίτιδα, ενώ η νόσος Crohn εμφανίζεται με πόνο, διάρροια, πυρετό, απώλεια βάρους και υποθρεψία.
Η αιτιολογία και η παθογένεια των ΙΦΝΕ δεν είναι καλά αναπτυγμένες στη βιβλιογραφία. Γενετικοί παράγοντες και το περιβάλλον παίζουν ρόλο στην εμφάνιση των νόσων. Περί τα 100 γονίδια έχουν αναγνωριστεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ, ενώ τα αυξανόμενα ποσοστά που παρατηρούνται σε πρόσφατα αναπτυγμένες και ανεπτυγμένες χώρες, υποδεικνύει και επίδραση από τον τρόπο ζωής. Το κάπνισμα, η κατάχρηση αντιβιοτικών, και η διατροφή ενδέχεται να είναι αντιστρέψιμοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της Νόσου Crohn και της Ελκώδους Κολίτιδας.
Η διατροφή φαίνεται να παίζει ρόλο στην εμφάνιση της νόσου και έχει μελετηθεί εκτενώς.
Άτομα με διατροφή «Δυτικού τύπου», δηλαδή με αυξημένη κατανάλωση γρήγορου φαγητού, υψηλότερη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων, και χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών φαίνεται να έχουν υψηλότερη εμφάνιση ΙΦΝΕ. Η χλωρίδα του εντέρου επίσης φαίνεται να παίζει ρόλο στην παθογένεια, ενώ η Δυτικού τύπου διατροφή φαίνεται να αλλάζει τη σύσταση του μικροβιώματος του εντέρου, με αρνητική επίδραση στη λειτουργία του εντέρου.
Μάλιστα, η υψηλότερη κατανάλωση κορεσμένων, πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών και αυξημένη κατανάλωση κρέατος σχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για Νόσο Crohn, ενώ η αυξημένη κατανάλωση λίπους και πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών σχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Ελκώδους Κολίτιδας. Χαμηλή πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων και υψηλή κατανάλωση ω-6 λιπαρών οξέων επίσης σχετίστηκε με γενικώς αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Ενδέχεται τα λιπαρά να διέπουν την ανοσολογική απόκριση και να αλλάζουν το μικροβίωμα του εντέρου.
Υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών, και ειδικά διαλυτών φυτικών ινών, όπως φρούτα και λαχανικά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Γενικά, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει ευεργετική επίδραση στην πρόληψη των Ιδιοπαθών Φλεγμονοδών Νόσων Εντέρου.
Η βιταμίνη D επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Η διάγνωση έλλειψης βιταμίνης D είναι συχνή σε νεο-διαγνωσμένους ασθενείς, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, ενώ αυξημένη πρόσληψη βιταμίνης D φαίνεται να προστατεύει από τη Νόσο Crohn. Η υψηλή πρόσληψη ψευδαργύρου επίσης έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Νόσου Crohn.
Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, πλούσια σε ω-3 λιπαρά, και χαμηλή σε ω-6 λιπαρά έχει προστατευτική δράση ενάντια στην εμφάνιση των ΙΦΝΕ. Εφόσον, η διατροφή είναι ένας αναστρέψιμος παράγοντας κινδύνου, και βοηθά στην πρόληψη των επίπονων αυτών νόσων είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπ’ όψιν, ειδικά από άτομα με γενετική προδιάθεση και οικογενειακό ιστορικό.
Νηστεία: Κάνει καλό στην υγεία μας;
Η νηστεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία διαρκεί 180-200 ημέρες το χρόνο, με κάθε περίοδο νηστείας να διαφέρει σε σχέση με το τι τρόφιμα αποφεύγονται. Βέβαια, όπως έδειξε μια μελέτη, αρκετοί πιστοί ακολουθούν δικούς τους κανόνες αναφορικά με τα τρόφιμα που νηστεύουν και τις περιόδους νηστείας. Μιας που η νηστεία λαμβάνει χώρα ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, έχουν γίνει μελέτες σε μοναχούς και πολίτες που νηστεύουν, σχετικά με την επίδραση της νηστείας στην υγεία.
Η νηστεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία θα μπορούσε να συγκριθεί με μια παροδικά vegetarian ή αλλιώς flexitarian διατροφή, ακόμη και με περιόδους βιγκανισμού (vegan διαττροφή), ενώ άλλοι την συγκρίνουν και με το κλασσικό πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής. Δηλαδή, η νηστίσιμη διατροφή είναι συγκρίσιμη με πρότυπα που συνάδουν με μια υγιεινή διατροφή. Και όντως, η έρευνα αναδυκνείει τα οφέλη που έχει η νηστεία στην υγεία μας.
Αναφορικά με τη γλυκόζη, φαίνεται ότι οι μοναχοί οι οποίοι νηστεύουν αυστηρά σύμφωνα με τις οδηγίες της κάθε περιόδου νηστείας, έχουν καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο, και καλύτερη ανοχή στη γλυκόζη, ενώ για το κοινό τα ευρήματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Όσον αφορά τα λιπίδια του αίματος, φαίνεται να υπάρχει βελτίωση στην ολική και την LDL “κακή” χοληστερόλη μετά τη νηστεία.
Πολλοί θεωρούν ότι με τη νηστεία παίρνουμε βάρος. Αυτό ισχύει μόνο στην περίπτωση που προσλαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα μας. Είναι, βέβαια, πολύ εύκολο να παρασυρθούμε με τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες, όπως ο χαλβάς, αλλά τρόφιμα που επιλέγουμε συχνά στη νηστεία, όπως τα όσπρια είναι θρεπτικά και αρκετά χορταστικά!
Η έρευνα δείχνει ότι μετά την περίοδο της νηστείας, άτομα που νηστεύουν έχουν χαμηλότερο βάρος, ενώ οι μοναχοί πέρα από γενικά χαμηλότερο βάρος τους, έχουν και χαμηλότερο ποσοστό λίπους, σε σχέση με πολίτες που νηστεύουν. Ένα ενδιαφέρον έυρημα μιας μελέτης ήταν ότι κατά τη νηστεία, τα άτομα που νηστεύουν προσλαμβάνουν 180 θερμίδες λιγότερες απ’ ότι όταν δεν νηστεύουν, ενώ εκείνοι που δεν νηστεύουν, κατά τη διάρκεια της νηστείας προσλαμβάνουν 137 θερμίδες επιπλέον! Συνεπώς, η νηστεία μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Λόγω των περιορισμών που φέρει η νηστεία, η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών απασχολεί τους πιστούς που επιλέγουν να νηστέψουν. Η έρευνα δείχνει ότι κατά τη νηστεία καταναλώνουμε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και όσπρια, περισσότερες φυτικές ίνες, και λιγότερα λιπαρά γενικά και λιγότερα κορεσμένα και τρανς λιπαρά και πρωτεΐνες. Κατά τη νηστεία μειώνεται η πρόσληψη αλατιού και ασβεστίου, κια αυξάνεται η πρόσληψη Μαγνησίου. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι έρευνες δείχνουν ότι όχι μόνο δεν επιρρεάζονται αρνητικά οι αποθήκες Σιδήρου κατά τη νηστεία, αλλά αντιθέτως όσοι νηστεύουν έχουν καλύτερα επίπεδα Φερριτίνης!
Τέλος, όσον αφορά την ψυχική υγεία, η οποία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία, οι μοναχοί βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση ψυχικής υγείας, ενώ έχουν πιο υγιείς συμπεριφορές, όπως ηρεμία, ικανοποιητική ζωή, υγιεινή διατροφή, προσωπική υγιεινή και σωματική άσκηση.
Συνεπώς, η νηστεία ως πρότυπο και τρόπος διατροφής (και ζωής) μπορεί να αποτελέσει έναν παράγοντα με θετική επίδραση στην σωματική και ψυχική υγεία.
