Πόσες θερμίδες έχει ένα κουταλάκι ζάχαρη;
Η ζάχαρη αποτελεί ένα από τα πλέον δαιμονοποιημένα τρόφιμα, με πολλούς να θεωρούν οτι είναι άκρως “παχυντική”. Η πραγματικότητα βέβαια είναι κάπως διαφορετική.
Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό της ζάχαρης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα ελεύθερα σάκχαρα (ζάχαρη) είναι “Όλοι οι μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα από τον παρασκευαστή, τον μάγειρα ή τον καταναλωτή, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια και τους χυμούς φρούτων”. Ο ορισμός αυτός αποκλείει τα φυσικά απαντώμενα σάκχαρα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών και των σακχάρων που βρίσκονται στην κυτταρική δομή των τροφών (πχ. σιτηρά, φρούτα & λαχανικά).
Ένα κουταλάκι του γλυκού λευκή κρυσταλλική ζάχαρη, γύρω στα 4 γραμμάρια προσδίδει 16 θερμίδες, οι οποίες προέρχονται αποκλειστικά από υδατάνθρακες (σάκχαρα), ενώ ουσιαστικά δεν περιέχει άλλα θρεπτικα συστατικά. Το ίδιο ισχύει και για άλλα σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη, η καστανή, η ακατέργαστη ζάχαρη, το μέλι και άλλα σιρόπια.
Σε ορισμένα σιρόπια υπάρχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά, συνήθως σε αμελητέες ποσότητες, με εξαίρεση τη μελασσα η οποία περιέχει Σίδηρο, βιταμίνη Β6 και Ασβέστιο, ενώ το μέλι περιέχει και βιοδραστικές ουσίες. Φυσικά, δεν βασιζόμαστε σε αυτά τα τρόφιμα για να λάβουμε μεγάλη ποσότητα μικροθρεπτικών συστατικών, καθώς αυτο θα σήμαινε και την υπερκατανάλωσή τους!
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συστήνει να μην ξεπερνά η κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων το 10% της ημερήσιας πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων ενώ η επιπλέον μείωση στο 5% έχει επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία. Αυτό δηλαδή σημαίνει οτι δεν χρειάζεται να αποκλείσουμε όλα τα ελευθερα σάκχαρα από τη διατροφή μας, αλλά να τα έχουμε σε περιορισμένη ποσότητα, καθώς η υπερκατανάλωση της ζάχαρης (όλων των ελευθέρων σακχάρων) είναι εκείνη που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για υπερβάλλον σωματικό βάρος και χρόνιες νόσους, και χαμηλής ποιότητας διατροφή.
Στην πράξη, δεν είναι τόσο η ζάχαρη που προστίθεται στον καφέ μας που αποτελεί ζήτημα, αλλά η ζάχαρη που βρίσκεται στα αναψυκτικά, τους χυμούς και άλλα ροφήματα, στα γλυκίσματα, τα δημητριακά πρωινού και τα σνακ που καταναλώνουμε σε τακτική βάση.
Συνεπώς, αναφορικά με τη ζάχαρη, η σύσταση για μείωση της πρόσληψής της δεν έχει να κάνει με το θερμιδικό της περιεχόμενο, αλλά με την έλλειψη θρεπτικών συστατικών, και την εύκολη υπερκατανάλωσή της μέσω τροφίμων που επίσης δεν είναι ιδιαίτερα θρεπτικά.
Πηγές:
Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Ε’
Με το καλοκαίρι να πλησιάζει, όλο και πιο συχνά βλέπουμε σε διαφημίσεις προιόντα για γρήγορη απώλεια βάρους. Ακριβά συμπληρώματα, μέχρι "μαγικός" καφές και τσάι, υπόσχονται απώλεια πόντων και καύση λίπους, την πολυπόθητη ευεξία, ενέργεια, και σφρυγιλό σώμα, και όλα αυτά μέσα σε λίγες ημέρες!
Οι διαφημίσεις, προκαλούν το ενδιαφέρον του καταναλωτή, ο οποίος πιστεύει τα λεγόμενα και τις μαρτυρίες. Όμως, στη διαφήμιση αυτό που παραλείπουν να αναφέρουν ότι μαζί με τα συμπληρώματα αυτά πρέπει το άτομο να προσέχει τη διατροφή του, και μάλιστα να ακολουθεί μια δίαιτα περί των 1500 θερμίδων την ημέρα! Μια διατροφή 1500 θερμίδων, όμως, έτσι και αλλιώς θα οδηγήσει σε απώλεια βάρους για την πλειοψηφία των ατόμων που την ακολουθούν!
Επιπλέον, πολλές φορές τα αποτελέσματα που υπόσχονται τα συμπληρώματα αυτά ισχυρίζονται ότι βασίζονται σε επιστημονικές έρευνες. Όντως, μια έρευνα μπορεί να δείξει ότι το Χ συμπλήρωμα είναι αποτελεσματικό και μάλιστα αυξάνει το μεταβολισμό επί Υ φορές. Μόνο που αυτό μπορεί να ισχύει για κύτταρα που εξετάστηκαν σε δοκιμαστικό σωλήνα, εύρημα που δεν μπορεί να μεταφραστεί σε έναν ζωικό οργανισμό ή στο άνθρωπο, χωρίς επιπλέον μελέτες που μπορεί να διαρκέσουν χρόνια. Επίσης, η ποιότητα των ερευνών που γίγονται και δημοσιεύονται δεν είναι πάντα υψηλή. Ο αριθμός και τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού που πήρε μέρος στην έρευνα πριν και μετά το πειραματικό μέρος (κύτταρα/ζώο/άνθρωπος, βάρος, Δείκτης Μαζας, Σώματος, διατροφικές συνήθειες, επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, και άλλα), το πρωτόκολλο και το είδος της έρευνας, η στατιστική και κλινική σημαντικότητα των αποτελεσμάτων είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την αξιοπιστία και ποιότητα μιας μελέτης και των ευρημάτων της. Επομένως, απλά και μόνο με τη χρήση ενός τέτοιου συμπληρώματος αδυνατίσματος, χωρίς παράλληλη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης το βάρος δεν μειώνεται.
Πέρα από τα συμπληρώματα, τον τελευταίο καιρό και το πράσινο τσάι φημίζεται για τις “αποτοξινωτικές” ιδιότητές του και την αρωγή του στην αύξηση του μεταβολισμού, κάυση του λίπους και στην απώλεια βάρους, μεταξύ άλλων. Μάλιστα, μια εταιρεία στο Ην. Βασίλειο που πουλάει τσάι, διαφημίζε ότι το προιόν της αυξάνει το μεταβολισμό, καίει το λίπος και μειώνει την αποθήκευση τυυ λίπους, ρυθμίζει τα επίπεδα του σακχάρου και βοηθάει στην πέψη των τροφών, μοιώνει την όρεξη, ενώ βελτιώνει την όψη της επιδερμίδας. βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, ενώ παράλληλα αποτοξινώνει τον οργανισμό και βοηθάει στην επίτευξη της απώλειας βάρους. Όταν ζητήθηκε από την εταιρεία να αποδείξει οτι το τσάι που πουλάει όντως επιτυχγάνει τα παραπάνω δεν μπόρεσε να αποδείξει κανέναν από αυτούς τους ισχυρισμούς. Κι όμως, το τσάι αυτό πωλούνταν σχεδόν 50 ευρώ, ενώ δεν ήταν τίποτε παραπάνω από το τυπικό τσάι. Αν και κάποιες έρευνες δείχνουν τα οφέλη του τσαγιού για τη μείωση της χοληστερόλης στους ανθρώπους χρειάζονται επιπλέον μακροπρόθεσμες μελέτες, με βελτιωμένα προτόκολλα, ώστε να υποστηριχθούν τα ωφέλη αυτά. Εαν σας αρέσει το τσάι, να το απολαύσετε, αλλά η κατανάλωσή του δεν θα έχει ώφελος στην απώλεια βάρους!
Κατά καιρούς βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες για τους πολλούς και διάφορους τρόπους που βοηθάνε στην επίτευξη απώλειας βάρους. Με την παχυσαρκία και την απώλεια βάρους να προβληματίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, οι εύκολες λύσεις που παρουσιάζονται φαίνονται αρκετά ελκυστικές. Κάποιοι τρόποι απώλειας βάρους είναι πιο επικίνδυνοι, όπως η αγορά συμπληρωμάτων από το διαδύκτιο, ενώ άλλοι απλά δεν φέρουν αποτέλεσμα και μπορεί να δημιουργήσουν στα άτομα το αίσθημα ότι οι ιδιοι φταίνε και όχι το συμπλήρωμα. Όμως, η λύση δεν είναι κάποιο βοήθημα, η “αποτοξίνωση” ή “ειδικά” τρόφιμα, αλλά μια διατροφή μελετημένη για το κάθε άτομο, η οποία παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί σωστά, ενώ επιτυγχάνεται σταδιακή απώλεια βάρους, και μέσω βελτίωσης του τρόπου ζωής διατήρηση της απώλειας αυτής!
Σωματικό βάρος & Ποιότητα Διατροφής
Πολλές φορές συναντάμε την παραπάνω εικόνα.
Ενα σώμα με υπερβάλλον σωματικό βάρος απεικονισμένο με πρόχειρο φαγητό, να παραπέμπει σε μη υγιή άτομο με κακή ποιότητα διατροφής, και ενα σώμα με επιθυμητό σωματικό βάρος, γεμάτο φρούτα & λαχανικά, να παραπέμπει σε υγιές άτομο. Μάλιστα, αν κοιτάξετε καλύτερα την εικόνα θα δείτε πέρα από φαγητό, και νόσους και λέξεις όπως "failure" (αποτυχία) στο σώμα με το υπερβάλλον σωματικό βάρος, ενώ αντίθετα τις λέξεις “body care” (φροντίδα σώματις), “health” (υγεία) & “fitness” στο σώμα με το επιθυμητό βάρος.
Αναμφίβολα, ένα υγιές σωματικό βάρος και μια καλή ποιότητα διατροφής σχετίζονται μεταξύ τους και με καλύτερη κατάσταση υγείας, ενώ η προσκόλληση σε ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, η απώλεια λίπους και η φυσική δραστηριότητα αποτελούν στρατηγικές πρόληψης & αντιμετώπισης χρόνιων νόσων.
Από την άλλη, όμως, κρατώντας αυτή την εικόνα στο μυαλό μας, αυτόματα θεωρούμε οτι τα άτομα με υψηλό σωματικό βάρος διάγουν εναν μη υγιή τρόπο ζωής, ενώ τα άτομα με επιθυμητό σωματικό βάρος διάγουν έναν υγιή τρόπο ζωής, χωρίς κάτι τέτοιο να ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις.
Δηλαδή, θα δούμε άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος να εχουν μη υγιείς συνήθειες (πχ. καπνισμα, καθιστική ζωή, μη υγιεινή διατροφή) και να πάσχουν από χρόνιες νόσους, και άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος να έχουν υγιείς συνήθειες και να είναι υγιείς!
Αυτό οδηγεί σε μεροληπτική στάση απέναντι στα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος, ενώ ενδέχεται άτομα με διαφορετικό σωματικό βάρος να μην λάβουν την ίδια προσοχή από τον θεράποντα ιατρό τους!
Θέλετε να μάθετε ποιά είναι η σύσταση του σώματός σας; Κλείστε το ραντεβού σας για ανάλυση σύστασης σώματος εδώ!
Συνεπώς, το βάρος από μόνο του δεν είναι αυτό στο οποίο θα βασιστούμε για να κρίνουμε τη διατροφή και την υγεία ενός ατόμου, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψιν και άλλες παραμέτρους, από την ψυχική υγεία και το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, εως τις διατροφικές συνήθειες και την κατάσταση υγείας (πχ. βιοχημικές αναλύσεις)!
Παράλληλα, η αξία και οι δυνατότητες του κάθε ανθρώπου (το failure που ειδαμε στην εικόνα) δεν μετριέται σε κιλά!
Χρήσιμες Πηγές:
Obesity in adults: a clinical practice guideline
A systematic review of diet quality indices in relation to obesity
4 Φεβρουαρίου 2018: Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου
Σήμερα είναι Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου.
Πώς θα μειώσουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας;
1. Δεν καπνίζουμε, και δεν καπνίζουμε μέσα στο σπίτι
2. Αποφεύγουμε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και φοράμε αντηλιακό
3. Ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή
4. Μειώνουμε την περιβαλλοντική μόλυνση
5. Ασκούμαστε
6. Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο νόσου της μητέρας
7. Περιορίζουμε την κατανάλωση αλκοόλ
8. Εμβολιαζόμαστε κατά της Ηπατίτιδας Β και του ιού HPV
9. Παίρνουμε μέρος σε οργανωμένα προγράμματα εξέτασης και διάγνωσης καρκίνου
Διαβάστε τα άρθρα μου πάνω στον καρκίνο:
Η διατροφή στην πρόληψη του καρκίνου
Βελτίωση του τρόπου ζωής για την πρόληψη του καρκίνου
Καρκίνος του μαστού: πώς θα προστατευτούμε μέσω της διατροφής;