Πόσο κοντά είμαστε στη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας;
Οι εξελίξεις πάνω στη γενετική έχουν φέρει επανάσταση τα τελευταία χρόνια και στη διατροφή μας.
Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε ανάλογα με τα γονίδιά μας να ακολουθήσουμε μια απόλυτα εξατομικευμένη διατροφή, έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών ασθενειών. Στην πράξη όμως τι γίνεται; Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Αν και έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά, δεν έχουμε σαφή αποτελέσματα, ώστε να σχηματίσουμε την πλήρη εικόνα και να είμαστε σε θέση να εξατομικεύσουμε την διατροφή μας, σύμφωνα με το DNA μας. Μάλιστα, αν και υπάρχουν κάποιες εταιρείες που υπόσχονται διατροφή σύμφωνα με τα γονίδια, εξετάζουν μόνο μερικά γονίδια, και ουσιαστικά προτείνουν μια διατροφή που λίγες διαφορές έχει από ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής.
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Επιπλέον, δεν είναι μόνο τα γονίδια μας, αλλά και το περιβάλλον μας, και ο τρόπος ζωής μας που επηρεάζει τον κίνδυνο στον οποίο βρισκόμαστε για εμφάνιση χρόνιων ασθενειών, ενώ δεν πρέπει να απομονώνουμε και την συμβολή της εντερικής μας μιρκοχλωρίδας, η οποία φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλείεται ο παράγοντας περιβάλλον και τρόπος ζωής!
Συνεπώς, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, όπως τη μικροχλωρίδα του εντέρου και τον τρόπο ζωής μας, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population
Christodoulou Efstratios, Pavlidou Eleni, Mantzorou Maria, Koutelidakis Antonios, Vadikolias Konstantinos, Psara Evmorfia, Vorvolakos Theofanis, Antasouras Georgios, Serdari Aspasia, Vasios Georgios & Giaginis Constantinos(2023) Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population, Psychology, Health & Medicine, DOI: 10.1080/13548506.2023.2221446
Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας συνδέονται μεταξύ τους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους;
Η παρούσα μελέτη που περιλάμβανε πάνω από 3.400 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αναζήτησε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Υπήρχε υψηλή επικράτηση κατάθλιψης και κακής ποιότητας ζωής, χαμηλών επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και ανεπαρκούς ποιότητας ύπνου στον πληθυσμό των ηλικιωμένων. Ενδιαφέρον το γεγονός οτι η κατάθλιψη συσχετίστηκε ανεξάρτητα με χειρότερη ποιότητα ζωής, κακή φυσική δραστηριότητα, ανεπαρκή ποιότητα ύπνου, γυναικείο φύλο, υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος και το να ζει κανείς μόνος του.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και επιβεβαίωση μέσω μελλοντικών τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και η φυσική δραστηριότητα είναι όλα σημαντικά στοιχεία της υγείας των ηλικιωμένων, και ότι η βελτίωση σε οποιοδήποτε από αυτά τα πεδία μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στα άλλα. Αυτή η μελέτη είναι ένα ισχυρό υπενθύμιση για τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης στην υγεία και την ευεξία, ιδιαίτερα καθώς γερνάμε.
Πατήστε εδώ για να διαβάστε την περίληψη. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο επίστημονικό περιοδικό.
Το επιστημονικό περιοδικό έχει δώσει δωρεάν ηλεκτρονική πρόσβαση στο άθρο για 50 άτομα (50 clicks) μέσω του συνδέσμου που θα βρείτε εδώ.
Υδατάνθρακες και λιπαρά: Έχουμε νέα δεδομένα που αλλάζουν ο,τι ξέραμε;
"Οι δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά σκοτώνουν", "οι υδατάνθρακες σκοτώνουν", "σοκ στην επιστημονική κοινότητα" και άλλοι βαρύγδουποι τίτλοι συνόδεψαν τα (παραφρασμένα) αποτελέσματα μιας νέας μεγάλης μελέτης παρατήρησης που εκδόθηκε στο περιοδικό Lancet.
Η έρευνα "the PURE study" μελέτησε τις δίαιτες 135.335 ατόμων σε 18 χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Ευρώπης και της Αμερικής.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη διατροφή των συμμετεχόντων για 7 έτη και μελέτησαν τη σχέση διατροφής (ποσοστά μακροθρεπτικών συστατικών) και των αιτιών θανάτων των συμμετεχόντων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
Τα άτομα που έτρωγαν τους περισσότερους υδατάνθρακες (77% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από υδατάνθρακες!!!!) βρισκόντουσαν σε 28% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν τους λιγότερους υδατάνθρακες!
Εκείνοι που έτρωγαν το περισσότερο λίπος (35% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από λίπος) βρίσκονταν σε 23% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν το λιγότερο λίπος (10%ων συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από λίπος).
Ο τύπος των λιπαρών δεν σχετιζόταν με τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και καρδιακών συμβαμάτων, ενώ χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών σχετίστηκε με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Επομένως τι συμβαίνει; Οι υδατάνθρακες μας σκοτώνουν και τα λιπαρά μας σώζουν;
Όχι φυσικά!
Η μελέτη αυτή αποτελεί μια μελέτη παρατήρησης, η οποία μπορεί να μας δείξει συσχέτιση και όχι αίτια! Άρα, δεν μπορούμε να πούμε ότι η υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων είναι η αιτία για τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου!!!
Επίσης, ο κίνδυνος θανάτου ήταν υψηλότερος για κατανάλωση υδατανθράκων στο 77% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, ποσοστό πολύ υψηλό, ενώ η "υψηλή" κατανάλωση λίπους, μόνο υψηλή δεν θα χαρακτηριζόταν στο 35% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, ποσοστό που συνάδει με τη Μεσογειακή Διατροφή.
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες της μελέτης προέρχονται από φτωχές χώρες, όπου τα τρόφιμα-πηγές υδατανθράκων είναι πιο φτηνά, όπως το ρύζι στην Ασία.
Αν και μελετήθηκαν τα είδη λιπαρών, κάτι τέτοιο δεν έγινε για τους υδατάνθρακες, ώστε να δούμε τη συσχέτιση των σακχάρων στην θνησιμότητα.
Η μελέτη εξέτασε μακροθρεπτικά συστατικά και όχι τρόφιμα. Κορεσμένα λιπαρά βρίσκουμε σε τρόφιμα όπως στα γαλακτοκομικά, στο λίπος του κρέατος και του κοτόπουλου, που αποτελούν πηγές πρωτεϊνών και άλλων απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.
Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή μας δείχνει αυτό που έχουν δείξει και άλλες μελέτες στο παρελθόν, και επιβεβαιώνει ότι είναι σημαντικό να έχουμε μια ποικίλη διατροφή, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, η οποία δεν στερείται καλών λιπαρών, περιέχει αρκετούς υδατάνθρακες και επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών!
Επίσης, ο ντόρος που έγινε με τη μελέτη αυτή αναδυκνείει για άλλη μια φορά ότι η κατανόηση των επιστημονικών άρθρων είναι σοβαρή υπόθεση.Είναι δυνητικά επικίνδυνο να παραφράζονται με τέτοιο τρόπο τα αποτελέσματα μελετών με συνέπεια την παραπληροφόρηση των αγαγνωστών για την απόσπαση like!
Διαβάστε την περίληψη της μελέτης εδώ.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 23-29 Ιανουαριου 2017
1. Ακρυλαμίδιο: ουσία που παράγεται με το μεγείρεμα αμυλούχων τροφών σε υψηλές θερμοκρασίες, που έχουν μαυρίσει. Αν και στα ζώα είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο, στους ανθρώπους δεν έχουμε σαφή δεδομένα. Για να μειώστε την πρόσληψή του απογύγετε τη συχνή κατανάλωση έτοιμων προϊόντων, όπως πατατάκια και μπισκότα, ενώ μαγειρέψτε τις πατάτες και ψήστε το ψωμί μέχρι να ροδίσουν, όχι να μαυρίσουν! https://www.newscientist.com/article/2118565-are-potatoes-now-a-cancer-r...
2.Δίαιτες κατά του καρκίνου και μαγικές τροφές που νικούν τον καρκίνο δυστυχώς δεν υπάρχουν, όσο και αν κάποιοι θέλουν να πείσουν το ανυποψίαστο κοινό. Ακόμα και τα "φυσικά" συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τη φαρμακευτική αγωγή ή τη χημειοθεραπεία και καλό είναι να σταματά η χρήση τους πριν την αγωγή! Δεν υπάρχει ειδική διατροφή για να γιατρευτεί ο καρκίνος. Είναι μια πολύπλοκη ασθένεια, της οποίας η λύση δεν βρίσκεται σε απλουστευμένες προτάσεις. Η διατροφή είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση, αλλά από μόνη της δεν επαρκεί για την θεραπεία! https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/jan/16/everything-you-want...
3. Διαβάστε το άρθρο μου πάνω στο clean eating και άλλα άρθρα μου στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, κάθε Πέμπτη! http://www.emprosnet.gr/blogs/diaitologika/90637-kathari-diatrofi-ti-kry...
4. Αλάτι Ιμαλαϊων: είναι καλύτερο από το κοινό αλάτι; Αν και κατά καιρούς ακούμε πόσο πιο υγιεινή επιλογή είναι το ροζ αλάτι σε σχέση με το γνωστό μας επιτραπέζιο αλάτι, στην πραγματικότητα οι διαφορές μεταξύ τους είναι μηδαμηνές. Επιλέξτε το αλάτι που σας αρέσει πιο πολύ, αλλά μην ξεχνάτε ότι η υπερκατανάλωση αλατιού, οποιουδήποτε χρώματος δεν είναι ευεργετική για τον οργανισμό μας, και συνδέεται με την υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την ηπατική και νεφρική νόσο, καθώς και την οστεοπόρωση. http://www.medicalnewstoday.com/articles/315081.php