Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Ο διαιτολόγος θα σου πει τι θα φας
Πολλοί θεωρούν ότι οι διαιτολόγοι θα πουν στον διαιτώμενο τι θα φάει, και τι όχι, ή ότι ο διαιτολόγος έχει έτοιμα προγράμματα διατροφής που δίνει στους διαιτώμενους.
Αν και παλαιότερα κάτι παρεμφερές ίσχυε, πλέον ο κλάδος της διαιτολογίας έχει αλλάξει άρδην. Παλαιότερα, τα προγράμματα διατροφής δεν ήταν εξατομικευμένα, και στόχος ήταν η αυστηρή τήρησή τους. Πλέον, στόχος είναι η σταδιακή βελτίωση του τρόπου ζωής, με την υγιεινή διατροφή να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο. Ο διαιτολόγος βοηθάει τον διαιτώμενο να βελτιώσει τις διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές του, ενώ το πρόγραμμα διατροφής είναι εξατομικευμένο, και φτιαγμένο για τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου.
Συγκεκριμένα για το πρόγραμμα διατροφής, ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον διαιτώμενο θα οργανώσουν και θα καταρτίσουν ένα πλάνο, με τρόφιμα και φαγητά που προτιμά ο διαιτώμενος.
Ακόμη και στην κατάρτιση θεραπευτικών διαιτών (πχ. για νεφροπαθείς, άτομα με δυσθρεψία, άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου) ή σε περίπτωση αλλεργιών, η απόλαυση του φαγητού πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν και το πρόγραμμα να είναι προσαρμοσμένο στο άτομο που θα το ακολουθήσει.
Ακόμη, μπορεί ο διαιτώμενος να επιθυμεί να μην δοθεί διατροφικό πλάνο!
Σημαντικά μέρη της συνεργασίας του διαιτολόγου με τον διαιτωμένο αποτελούν η ενημέρωση και εκπαίδευση για τη διατροφή, η επίλυση προβλημάτων και η συμβουλευτική.
Επομένως, ο διαιτολόγος δεν θα σας πει τι να φάτε και τι όχι, αλλά θα σας βοηθήσει να επιτύχετε τους διατροφικούς σας στόχους, μέσω της βελτίωσης των διατροφικών σας συνηθειών και συμπεριφορών. Άλλωστε, αν δεν υπάρχει ιατρικός λόγος (πχ. αλλεργία) δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο!
Είναι η ζάχαρη εθιστική;
Είναι η ζαχαρη εθιστική;
Τις προάλλες εβλεπα μια σειρά στην τηλεόραση και ο ένας πρωταγωνιστής ρωτάει τον γιατρό της σειράς αν η ζαχαρη κανει κακό. Η απάντησή του ήταν ότι η ζάχαρη είναι 8 φορές πιο εθιστική από την κοκαΐνη!
Ισχύει κάτι τέτοιο; Είναι η ζάχαρη εθιστική; Υπάρχει εθισμόςστην τροφή;
Η ζάχαρη δεν φαίνεται να είναι εθιστική στον άνθρωπο. Ο γευστικότατος συνδυασμός ζάχαρης και λίπους, τον οποίο και απολαμβάνουμε πχ. σε γλυκά είναι σαν εθιστικός, όχι όμως εθιστικός! Άλλωστε, μπορούμε να φάμε με το κουτάλι την πραλίνα σοκολάτας, αλλά όχι την κρυσταλλική ζάχαρη!
Το σώμα μας είναι φτιαγμένο να επιβιωνει, και η τροφή είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας! Ο εγκέφαλός μας, μεσω νευροβιολογικών μηχανισμών, αποκρίνεται στην λήψη τροφής.
Έχει παρατηρηθεί επικάλυψη σε μηχανισμούς απόκρισης του εγκεφάλου μεταξύ τροφών και ψυχοτρόπων ουσιών, γεγονός που χρειάζεται διερεύνηση στον άνθρωπο. Ειδοποιός διαφορά όμως είναι οτι ο άνθρωπος δεν ζει χωρίς τροφή, και φυσιολογικές αποκρίσεις του εγκεφάλου στην τροφή είναι σημαντικές για τη διατήρηση του οργανισμού στη ζωή.
Επιπλέον, οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει αναφορικά με τον εθισμό στην τροφή έχουν γίνει σε ζώα, γεγονός που σημαίνει οτι τα αποτελέσματα δεν μπορούν να μεταφραστούν αυτόματα στον άνθρωπο. Παράλληλα, υπάρχουν πολλά μεθοδολογικά προβλήματα στην μελέτη για την διερεύνηση του εθισμού στην τροφή για τον άνθρωπο.
Συνεπώς, μην ανησυχείτε! Η ζάχαρη δεν είναι 8 φορές πιο εθιστική από την κοκαΐνη, ή εθιστική γενικά.
Σίγουρα, όλοι μας επωφελούμαστε με το να καταναλώνουμε με μέτρο τα ελεύθερα σάκχαρα (μέλι, ζάχαρη, σιρόπια κ.α.), και να εστιάζουμε σε πιο υγιεινά πρότυπα διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 24-30 Απριλίου 2017
1. Πολλές φορές δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε την πείνα από την όρεξη. Πότε πεινάμε και πότε έχουμε λιγούρα; Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τις λιγούρες μας; http://mantzorou.gr/el/blog/peinao-i-eho-ligoyra
2. Μπορούν τα γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά να μειώσουν τον κίνδυνο για κατάθλιψη; Σε μια νέα έρευνα παρατηρήθηκε ότι ενήλικες που κατανάλωναν 1 με 4 φορές την εβδομάδα light γαλακτοκομικά είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανιζουν συμπτώματα κατάθλιψης, σε σχέση με εκείνους που δεν κατανάλωναν light γαλακτοκομικά, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, δίαιτας και τρόπου ζωής, και κατάστασης υγείας! Φυσικά, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να διαλευκανθεί ο μηχανισμός που συνδέει τα γαλακτοκομικά με λιγότερα λιπαρά και την κατάθλιψη! http://www.medicalnewstoday.com/articles/316956.php
3. Τα αβοκάντο έχουν γίνει πολύ της μόδας τα τελευταία χρόνια και όχι άδικα! Είναι πλούσια σε "καλά" λιπαρά, έχουν ωραία γεύση και ταιριάζουν σε ντιπ, σε σαλάτες και σάντουιτς! Μια ανασκόπιση έδειξε ότι υπάρχουν ικανοποιητικά δεδομένα για την αρωγή τους στην αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου, επιδρώντας στα λιπίδια του αίματος, δηαλαδή στην "καλή" HDL, στην "κακή" LDL χοληστερόλη, στην ολική χοληστερόλη και στα τριγλυκερίδια. Επίσης, δεδομένα μελετών δείχνουν συσχέτιση με την απώλεια βάρους και την μείωση της αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικούς ασθενείς. Επιπλέον μελέτες πρέπει να γίνουν για πιο σαφή κλινικά αποτελέσματα, σχετικά με την χρήση του αβοκάντο και ως συμπλήρωμα διατροφής για άτομα με μεταβολικό σύνδρομο. http://www.medicalnewstoday.com/articles/316885.php
4. Η διατροφή μας επιρρεάζει την υγεία μας και την υγεία των οστών μας! Σύμφωνα με μια μελέτη του National Osteoporosis Society (Εθνική Εταιρεία Οστεοπόρωσης στο Ην. Βασίλειο) σε 2000 ενήλικες παρατηρήθηκε ότι πάνω από το 70% της ηλικιακής ομάδας 18-35 ετών κάνει τώρα ή στο παρελθόν δίαιτα, με τους περισσότερους να ακολουθούν τώρα ή στο παρελθόν “clean eating” (καθαρή διατροφή). Μάλιστα, το 20% είχαν μειώσει αρκετά ή είχαν κόψει εντελώς την ακτανάλωση γαλακτοκομικών, μιας πολύ σημαντικής ομάδας- πηγής ασβεστίου, που είναι απαραίτητο για την καλή οστική υγεία. Στη διατροφική τρέλα του clean eating τα γαλακτοκομικά έχουν γίνει στόχος, και "απαγορεύονται" χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση! Ως αποτέλεσμα, η οστική υγεία των ατόμων που αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά, χωρίς λόγο, βρίσκεται σε κίνδυνο. Φυσικά, υπάρχουν και μη-γαλακτοκομικές πηγές ασβεστίου, αλλά σε περίπτωση αποκλεισμού των γαλακτοκομικών, η διατροφή πρέπει να είναι πολύ προσεγμένη για να είναι επαρκής η πρόσληψη ασβεστίου. http://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/12/clean-eating-ticking-timebomb...
5. Αν ψάξει κάποιος στο διαδύκτιο για κλινικές μελέτες θα βρει εκατοντάδες χιλιάδες μελέτες. Μάλιστα, πολλές μελέτες πάνω σε ένα θέμα μπορεί να έχουν αντικορουόμενα αποτελέσματα, για διάφορους λόγους! Το είδος και η ποιότητα των μελετών είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Δεν είναι όλες οι μελέτες το ίδιο, ενώ για ένα θέμα πρέπει να γίνουν αρκετές έρευνες, που εξετάζουν το θέμα από πολλές πλευρές, και λεπτομερώς. Για να είμαστε σίγουροι για έναν ισχυρισμό πρέπει να δούμε τι στοιχεία-αποδείξεις έχουμε. Αν τα μόνα θετικά στοιχεία που έχουμε είναι από τις διαφημίσεις, τότε καλό είναι να το ξανασκεφτούμε! https://www.facebook.com/therootedproject/photos/a.1272706409421382.1073...
Αλληλεπιδράσεις τροφίμων-φαρμάκων: τι πρέπει να προσέχουμε
Θα έχετε σίγουρα ακούσει ότι δεν πρέπει να καταναλώνουμε αλκοόλ όταν είμαστε σε αγωγή με αντιβιοτικά ή ότι τα άτομα που παίρνουν «Sintrom» δεν πρέπει να καταναλώνουν σπανάκι. Αυτές είναι δύο κλασικές περιπτώσεις αλληλεπίδρασης τροφίμων/θρεπτικών συστατικών και φαρμάκων, στις οποίες τα τρόφιμα ή συστατικά τους επηρεάζουν τη λειτουργία του φαρμάκου στον οργανισμό, επιδρώντας στην απορρόφηση, βιοδιαθεσιμότητα, το μεταβολισμό, τη δράση ή και την απομάκρυνσή του από τον οργανισμό.
Αρκετές είναι οι αλληλεπιδράσεις τροφίμων και φαρμάκων, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τη σωστή χρήση και αξιολόγηση της δράσης τού εκάστοτε φαρμάκου. Παρακάτω αναλύονται μερικές από τις πιο κοινές.
1. Χυμός γκρέιπφρουτ. Οι φουρανοκουμαρίνες του χυμού γκρέιπφρουτ αλληλεπιδρούν με πολλά φάρμακα, επιδρώντας στο μεταβολισμό τους. Οι στατίνες για τη μείωση της χοληστερόλης, τα αντισταμινικά, τα αντιυπερτασικά φάρμακα, τα αντισυλληπτικά και τα αντιόξινα είναι μεταξύ των φαρμάκων, των οποίων ο μεταβολισμός επηρεάζεται. Επομένως, καλύτερα να αποφύγετε την κατανάλωση του χυμού αυτού όταν παίρνετε τα φάρμακα αυτά.
2. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η βαρφαρίνη («Sintrom») για την αραίωση του αίματος επιδρά με τις οδούς πήξης αίματος, οι οποίες εξαρτώνται από τη βιταμίνη Κ. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, επομένως η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τής βιταμίνης αυτής οδηγεί σε μείωση της δράσης της βαρφαρίνης για αποφυγή θρομβώσεων. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πλήρη αποφυγή των λαχανικών και της βιταμίνης Κ. Η πρόσληψή τους πρέπει να είναι μέτρια, αλλά σταθερή κάθε μέρα, και να αποφεύγονται οι διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα.
3. Γλυκίριζα. Η γλυκίριζα είναι το φυσικό συστατικό με το οποίο φτιάχνεται η μαύρη γλυκόριζα, το οποίο μπορεί να μειώσει το κάλιο του οργανισμού και να οδηγήσει σε κατακράτηση νατρίου και υγρών. Όταν ο οργανισμός έχει έλλειψη καλίου, η δράση της διγοξίνης, ενός φαρμάκου για την καρδιακή ανεπάρκεια, αυξάνεται με αποτέλεσμα την εμφάνιση αρρυθμιών. Παράλληλα, η γλυκίριζα μπορεί να μειώσει τη δράση αντιυπερτασικών φαρμάκων ενώ και ο μεταβολισμός της βαρφαρίνης μπορεί να επηρεαστεί, οδηγώντας σε αύξηση του κινδύνου για θρόμβωση.
4. Υποκατάστατα αλατιού. Ασθενείς σε αγωγή με διγοξίνη, λόγω καρδιακής ανεπάρκειας, ή σε αναστολείς ΜΕΑ (αντιυπερτασικών φαρμάκων) πρέπει να είναι προσεκτικοί με τη λήψη υποκατάστατων αλατιού. Τα υποκατάστατα αυτά αντί για νάτριο περιέχουν κάλιο, το οποίο έχει την αντίθετη δράση από το νάτριο. Οι ασθενείς που λαμβάνουν διγοξίνη πρέπει να είναι προσεκτικοί με τα επίπεδα καλίου στο αίμα, καθώς σε περίπτωση υποκαλιαιμίας η διγοξίνη μπορεί να γίνει τοξική. Επιπλέον, τα άτομα που παίρνουν αναστολείς ΜΕΑ μπορεί να οδηγηθούν σε αύξηση του καλίου του αίματός τους.
5. Προϊόντα που περιέχουν το αμινοξύ τυραμίνη. Αρκετά φάρμακα επιδρούν στον καταβολισμό της τυραμίνης, όπως οι αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (αντικαταθλιπτικά), φάρμακα για το Πάρκινσον και άλλα. Όταν ένας ασθενής κάνει αγωγή με αυτά τα φάρμακα, καλό είναι να αποφύγει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε τυραμίνη, όπως σοκολάτα, παλαιωμένα ή ζυμωμένα αλλαντικά, παλαιωμένα και ώριμα τυριά, ζυμωμένα προϊόντα σόγιας και βαρελίσια μπύρα.
6. Αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί είτε να αυξήσει είτε να μειώσει τη δράση των φαρμάκων, με αποτέλεσμα να γίνουν από τοξικά για τον οργανισμό έως και άχρηστα. Μάλιστα, η χρήση αλκοόλ σε συνδυασμό με φάρμακα μπορεί να επιφέρει έντονες παρενέργειες του φαρμάκου, όπως τάση για έμετο, υπνηλία, ανώμαλη συμπεριφορά, πονοκέφαλο και απώλεια συντονισμού, ενώ μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε καρδιακά προβλήματα, εσωτερική αιμορραγία, ηπατική βλάβη και προβλήματα αναπνοής.
Οι παραπάνω αλληλεπιδράσεις είναι μερικές από τις πιθανές επιδράσεις που μπορεί να έχει ένα τρόφιμο ή συστατικό του στη φαρμακευτική αγωγή, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλία τροφίμων, συστατικών καθώς και βοτάνων και θεραπευτικών ουσιών που είναι διαθέσιμα.
Η αποφυγή τους είναι σημαντική για την πρόσληψη της κατάλληλης δόσης, τη δράση του φαρμάκου, την αποφυγή παρενεργειών και επιπλοκών και τη διατήρηση της καλής κατάστασης θρέψης του ασθενούς.