Διατροφή & ύπνος
Έχετε παρατηρήσει ότι όταν δεν κοιμάστε αρκετά τρώτε πιο πολύ και ότι δυσκολεύεστε να χάσετε βάρος; Δεν είστε μόνοι, καθώς και η έρευνα αυτό δείχνει!
Επιδημιολογικές μελέτες συνδέουν τη μειωμένη χρονική διάρκεια ύπνου με την παχυσαρκία. Μετα-αναλύσεις σχετικά με τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας αναδεικνύουν οτι και ο αυξημένος και ο μειωμένος χρόνος ύπνου σχετίονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας, κατά 4% και 45%, αντίστοιχα!
Η μειωμένη χρονικη διάρκεια ύπνου σχετίζεται με αυξημένη πρόσληψη τροφής & θερμίδων. Έχει παρατηρηθεί αυξημένη κατανάλωση κατά 300-550 kcal ημερησίως. Παράλληλα, παρατηρείται και συσχέτιση με υψηλότερη πρόσληψη λιπαρών, χαμηλότερη πρόσληψη φρούτων και χαμηλή ποιότητα διατροφής, ακατάστατα γεύματα και κατανάλωση ενεργειακά πυκνών σνακ το βράδυ. Αντιθέτως, η αύξηση του ύπνου σε άτομα που κοιμούνται λίγες ώρες φαίνεται να οδηγεί σε μείωση πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων, λίπους & υδατανθράκων!
Μια μετα-ανάλυση μελετών εξέτασε την επίδραση της μερικής στέρησης ύπνου στην ενεργειακή πρόσληψη (πόσες θερμίδες τρώμε) και δαπάνη (πόσες θερμίδες καίμε). Ενώ ο βασικός μεταβολισμός και η ενεργειακή δαπάνη έμειναν αμετάβλητα, παρατηρήθηκε αύξηση στην ενεργειακή πρόσληψη, καθώς και στην πρόσληψη λίπους, με μείωση στην πρόσληψη πρωτεΐνης. Άλλη μετα-ανάλυση και μελέτες δείχνουν μια τάση και μια μικρή αύξηση στην ενεργειακή δαπάνη, η οποία όμως είναι αρκετά μικρότερη σε σχέση με την παρατηρούμενη αύξηση στην ενεργειακή πρόσληψη.
Αναφορικά με την επίδραση στην απώλεια βάρους, σε άτομα που ακολουθούν πρόγραμμα για απώλεια βάρους, περίπου 1 ώρα ύπνου λιγότερη, 5 φορές την εβδομάδα οδήγησε σε μικρότερη απώλεια λίπους, ενώ μακροπρόθεσμα, αύξηση στο σωματικό βάρος έχει συσχετιστεί με ύπνο διάρκειας <6 ή >8 ωρών.
Φυσικά και η ποιότητα ύπνου παίζει ρόλο. Η μελέτη MedWeight έχει δείξει οτι άτομα με καλύτερη ποιότητα ύπνου είναι πιο πιθανό να διατηρήσουν την απώλεια βάρους τους, ενώ άλλη μελέτη έχει δείξει ότι η χαμηλή ποιότητα ύπνου σχετίζεται με μικρότερη απώλεια λίπους!
Έχετε μετρήσει το μεταβολισμό σας;
Τι μπορούμε να κάνουμε για την βελτίωση του ύπνου; Η απάντηση είναι στην υγιεινή του ύπνου #sleephygiene.
To National Sleep Foundation συστηνει:
- Ο μεσημεριανός ύπνος να διαρκεί μέχρι 30 λεπτά. Δεν μπορεί να συμπληρώσει τον ανεπαρκή βραδινό ύπνο!
- Να αποφεύγεται η καφεϊνη και η νικοτίνη τις ώρες κοντά στον βραδινό ύπνο, ενώ μέτρο χρειάζεται και στην κατανάλωση αλκοόλ.
- Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη ποιότητα ύπνου, αλλά οι πολύ έντονη άσκηση ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο
- Να αποφεύγονται τρόφιμα που μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο, όπως βαριά, λιπαρά, καυτερά γεύματα και τρόφιμα που μπορεί να επιφέρουν γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση ή δυσπεψία.
- Η επαρκής έκθεση στο φυσικό φως είναι σημαντική ειδικά για άτομα που δεν μπορούν συχνά να βγούν έξω. Η έκθεση στο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς και το σκοτάδι τη νύχτα, βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιεινού κύκλου ύπνου-αφύπνισης.
- Δημιουργία μιας τακτικής χαλαρωτικής ρουτίνας για ύπνο. Μια τακτική νυχτερινή ρουτίνα βοηθά το σώμα να αναγνωρίσει ότι είναι ώρα για ύπνο (πχ. μπάνιο, ανάγνωση βιβλίου). Προσπαθήστε να αποφύγετε την συναισθηματική αναστάτωση των συνομιλιών και των δραστηριοτήτων πριν επιχειρήσετε να κοιμηθείτε.
- Βεβαιωθείτε ότι το περιβάλλον του ύπνου είναι ευχάριστο. Τα στρώματα και τα μαξιλάρια πρέπει να είναι άνετα. Η κρεβατοκάμαρα πρέπει να είναι δροσερή για βέλτιστο ύπνο. Το φωτεινό φως από τους λαμπτήρες, το κινητό και την τηλεόραση δυσχαιρένουν τον ύπνο. Δοκιμάστε κουρτίνες που δεν αφήνουν το ηλιακό φως να περασει, μασκα ύπνου, ωτοασπίδες, μηχανές “λευκού θορύβου” για να βοηθείστε τον ύπνο και μια χαλαρωτική ατμόσφαιρα.
Πηγές
- Sleep–obesity relation: underlying mechanisms and consequences for treatment
- A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials of the Impact of Sleep Duration on Adiposity and Components of Energy Balance
- Influence of sleep restriction on weight loss outcomes associated with caloric restriction
- Sleep quality is associated with weight loss maintenance status: the MedWeight study
- Changes in Diet and Lifestyle and Long-Term Weight Gain in Women and Men
- Insufficient sleep undermines dietary efforts to reduce adiposity.
- Short Sleep Duration and Dietary Intake: Epidemiologic Evidence, Mechanisms, and Health Implications
- The Effects of Partial Sleep Deprivation on Energy Balance: A Systematic Review and Meta-Analysis.
- Sleep duration and obesity among adults: a meta-analysis of prospective studies.
- Long sleep duration predicts a higher risk of obesity in adults: a meta-analysis of prospective cohort studies.
- Sleep extension is a feasible lifestyle intervention in free-living adults who are habitually short sleepers: a potential strategy for decreasing intake of free sugars? A randomized controlled pilot study
Γιατί δεν έχασα βάρος;
Η απώλεια βάρους είναι μια σχετικά μακροχρόνια διαδικασία, η οποία απαιτεί προσπάθεια, παρά τους ισχυρισμούς για “γρήγορη, χωρίς κόπο” απώλεια βάρους που συνοδεύουν τις περιοριστικές δίαιτες εξπρές. Σίγουρα δεν χρειάζεται η προσπάθεια να είναι σαν μαρτύριο, αλλά για να δούμε την αλλαγή πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που κάναμε πριν.
Η απώλεια λίπους εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το -αρνητικό- ισοζύγιο ενέργειας. Δηλαδή, για την απώλεια λίπους θα πρέπει η πρόσληψη θερμίδων να είναι λιγότερη από την κατανάλωση θερμίδων. Έτσι, το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει το ήδη αποθηκευμένο λίπος! Συνεπώς, αν βρισκόμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, ανεξαρτήτως της ένδειξης της ζυγαριάς θα υπάρξει απώλεια λίπους!
Σχεδόν όλοι, αν όχι όλοι, οι διαιτώμενοι θα έρθουν αντιμέτωποι με τη μη απώλεια ή μικρή αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς τους, και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
“Μα τα έκανα όλα σωστά, γιατί δεν έχασα;”
Καταρχάς, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το βάρος μας έχει καθημερινές αυξομειώσεις, μέρα με τη μέρα και μέσα στη μέρα. Οι αυξομειώσεις μπορεί να οφείλονται σε μεγαλύτερο όγκο τροφής, μεγάλη πρόσληψη Νατρίου (αλατιού), φαρμακευτική αγωγή, τον κύκλο της έμμηνου ρύσης και σε άλλες ορμονικές αλλαγές, και οδηγούν σε αυξομειώσεις στα υγρά του σώματος. Επιπλέον, άτομα με δυσκοιλιότητα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να δυσκολευτούν να δουν αλλαγή στη ζυγαριά και στα ρούχα, λόγω φουσκώματος.
Επίσης, οι άνθρωποι υποεκτιμούμε την πρόσληψη τροφής και θερμίδων (μελέτη 1 και 2). Δηλαδή, τρώμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που νομίζουμε ότι τρώμε, και το γεγονός αυτό έχει καταγραφεί και σε μελέτες. Είτε είναι μεγάλύτερη η μερίδα, περισσότερο το ελαιόλαδο ή τα κουλουράκια με τον καφέ, το κερασμένο γλυκισμα, το φαγητό των παιδιών που περίσεψε, η μπουκίτσα που δοκιμάσαμε, συνολικά μπορεί αυτές οι μικρές αποκλίσεις να μας οδηγήσουν σιγά σιγά μακριά από την προβλεπόμενη απώλεια βάρους, χωρίς καν να το καταλάβουμε!
Τέλος, ας μην ξεχνάμε οτι η ζωή δεν πάει πάντα με το πρόγραμμα διατροφής μας. Θα βγούμε έξω για φαγητό, θα πάμε διακοπές και θα ευχαριστηθούμε το φαγητό και τα γλυκίσματα των εορτών. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό ότι θα καταναλώσουμε και θα απολαύσουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφής απ΄ότι συνήθως, και ενδέχεται να μην χάσουμε βάρος ή να μην χάσουμε τόσο όσο θα θέλαμε.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε την απογοήτευση που επέρχεται με την μη απώλεια του βάρους;
Η τήρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων μας βοηθάει πολύ να δούμε όχι μόνο τι τρώμε, αλλά να αναγνωρίσουμε συμπεριφορές και “επικίνδυνες καταστάσεις”, και να έχουμε μια ρεαλιστική εικόνα της διατροφής και των διατροφικών μας συνηθειών. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τι είναι αυτό που μας οδήγησε στην παρούσα κατάσταση, έτσι ώστε να το αντιμετωπίσουμε και να προετοιμαστούμε για μελλοντικές παρόμοιες καταστάσεις!
Οι ρεαλιστικοί στόχοι & προσδοκίες, η ενημέρωση και εκπαίδευση γύρω από τη διατροφή, τις φυσιολογικές αυξομειώσεις του βάρους & το ισοζύγιο ενέργειας μας βοηθούν να έχουμε καλυτερη εικόνα της κατάστασης και της προόδου μας! Επίσης, η επίλυση προβλημάτων σε συνεργασία με τον διαιτολόγο-διατροφολόγο αποτελούν από τα πιο σημαντικά κομμάτια της διατροφικής συμβουλευτικής στην αντιμετώπιση και πρόληψη ολισθημάτων.
Η απώλεια και η διατήρηση της απώλειας βάρους είναι μια διαδικασία, η οποία απαιτεί ενεργητική προσπάθεια, βελτίωση συνηθειών και απόκτηση νέων δεξιότητων. Δεν θα δούμε κάθε φορά μείωση στη ζυγαριά, αλλά αν δεν επιμείνουμε, δεν αναγνωρίσουμε τους λόγους που οδηγήσαν στην μη απώλεια, τότε δεν θα φτάσουμε ποτέ στον στόχο μας!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 23-29 Ιανουαριου 2017
1. Ακρυλαμίδιο: ουσία που παράγεται με το μεγείρεμα αμυλούχων τροφών σε υψηλές θερμοκρασίες, που έχουν μαυρίσει. Αν και στα ζώα είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο, στους ανθρώπους δεν έχουμε σαφή δεδομένα. Για να μειώστε την πρόσληψή του απογύγετε τη συχνή κατανάλωση έτοιμων προϊόντων, όπως πατατάκια και μπισκότα, ενώ μαγειρέψτε τις πατάτες και ψήστε το ψωμί μέχρι να ροδίσουν, όχι να μαυρίσουν! https://www.newscientist.com/article/2118565-are-potatoes-now-a-cancer-r...
2.Δίαιτες κατά του καρκίνου και μαγικές τροφές που νικούν τον καρκίνο δυστυχώς δεν υπάρχουν, όσο και αν κάποιοι θέλουν να πείσουν το ανυποψίαστο κοινό. Ακόμα και τα "φυσικά" συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τη φαρμακευτική αγωγή ή τη χημειοθεραπεία και καλό είναι να σταματά η χρήση τους πριν την αγωγή! Δεν υπάρχει ειδική διατροφή για να γιατρευτεί ο καρκίνος. Είναι μια πολύπλοκη ασθένεια, της οποίας η λύση δεν βρίσκεται σε απλουστευμένες προτάσεις. Η διατροφή είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση, αλλά από μόνη της δεν επαρκεί για την θεραπεία! https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/jan/16/everything-you-want...
3. Διαβάστε το άρθρο μου πάνω στο clean eating και άλλα άρθρα μου στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, κάθε Πέμπτη! http://www.emprosnet.gr/blogs/diaitologika/90637-kathari-diatrofi-ti-kry...
4. Αλάτι Ιμαλαϊων: είναι καλύτερο από το κοινό αλάτι; Αν και κατά καιρούς ακούμε πόσο πιο υγιεινή επιλογή είναι το ροζ αλάτι σε σχέση με το γνωστό μας επιτραπέζιο αλάτι, στην πραγματικότητα οι διαφορές μεταξύ τους είναι μηδαμηνές. Επιλέξτε το αλάτι που σας αρέσει πιο πολύ, αλλά μην ξεχνάτε ότι η υπερκατανάλωση αλατιού, οποιουδήποτε χρώματος δεν είναι ευεργετική για τον οργανισμό μας, και συνδέεται με την υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την ηπατική και νεφρική νόσο, καθώς και την οστεοπόρωση. http://www.medicalnewstoday.com/articles/315081.php
Τα διατροφικά νέα των εβδομάδων 27 Φεβρουαρίου-11 Μαρτίου 2017 σε τίτλους
1. Η παχυσαρκία είναι οικογενειακή υπόθεση! Μια μελέτη σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενς χώρες έδειξε ότι τα παιδιά "κληρονομούν" το Δείκτη Μάζας Σώματός (ΔΜΣ) τους από τους γονείς τους. Γενικά, τα παιδιά "κληρονομούν" περί το 20% του ΔΜΣ τους από κάθε γονέα, όμως φαίνεται ότι η επιρροή του γονεϊκού ΔΜΣ στο ΔΜΣ του παιδιού εξαρτάται από το ΔΜΣ του παιδιού. Συγκεκριμένα, όσο μικρότερο το ΔΜΣ του παιδιού, τόσο μικρότερη η επιρροή του ΔΜΣ των γονιών. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/02/170220084210.htm
2. Φτιάξτε ρυζόγαλο με ρύζι που περίσσεψε! http://mantzorou.gr/el/blog/ryzogalo-me-ryzi-poy-perissepse
3. Τι μας προσφέρει η λιπομέτρηση; Δείτε το σχετικό βίντεο για τον πολυσυχνοτικό αναλυτή σύστασης σώματος με τμηματική ανάλυση TanitaMC-980! https://www.youtube.com/watch?v=z1XhW_1pDOM
4. Πού βρίσκουμε τα "καλά λιπαρά"; https://www.facebook.com/157783734427074/photos/a.166769386861842.107374...
5. Τι πρέπει να προσέξουμε κατά την περίοδο της νηστείας; http://mantzorou.gr/el/blog/nisteia-ti-prepei-na-prosexoyme
6. Η υπερκατανάλωση αλατιού δεν κάνει καλό ούτε στους ενήλικες, ούτε και στα παιδιά! https://www.facebook.com/nutrischool.gr/photos/a.1675767555977001.107374...
7. Πώς υποκαθιστούμε το γάλα στη νηστεία; http://www.mantzorou.gr/el/blog/nisteia-pos-ypokathistoyme-gala
8. Πόσα φρούτα "χωράνε" στη μέρα μας; Μια νέα μελέτη με δεδομένα 95 μελετών, με 2 εκατομμύρια συμμετέχοντες, βρήκε ότι η ημερήσια κατανάλωση 800 γραμμαρίων/ 10 μερίδων φρούτων και λαχανικών είναι ακόμη πιο ευεργετική! Πώς θα αυξήσουμε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών; http://mantzorou.gr/el/blog/posa-froyta-kai-lahanika-horane-sti-mera-mas
9. Πέντε φρούτα την ημέρα, την άνοια κάνουν πέρα! Μια έρευνα σε 17.700 ηλικιωμένους Κινέζους έδειξε ότι η κατανάλωση τουλάχιστον 2 μερίδων φρούτων και 3 μερίδων λαχανικών ημερησίως μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας για τα 6 χρόνια που διήρκησε η μελέτη.http://www.medicalnewstoday.com/articles/316055.php
10. Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την απώλεια βάρους; Μια νέα έρευνα σε 188 παχύσαρκους άνδρες και 34 παχύσαρκες γυναίκες συστήνει διάφορους τρόπους για μείωση της πιθανότητας επαναπρόσληψης βάρους μετά από ένα πρόγραμμα διατροφής. Θετικά ήταν τα αποτελέσματα σε άτομα που πήραν μέρος σε συνεδρίες και τηλεφωνικές συνεδρίες, όπου έλαβαν οδηγίες για την ημερήσια πρόσληψη ενέργειας, οδηγίες για άσκηση και υποστήριξη από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον, και οδηγίες για ζύγιση. Στις τηλεφωνικές συνεδρίες οι εθελοντές μίλησαν για τον τρόπο με τον οποίο βελτιώθηκε η ζωή τους με την απώλεια βάρους, τους ζητήθηκε να κάνουν σχέδια για καταστάσεις που υπάρχει περίπτωση να γυρίσουν στις πρότερες διατροφικές τους συνήθειες, να προσδιορίσουν πόσο συχνά ζυγίζονταν και να ανακαλέσουν την προσπάθεια απώλειας βάρους, εαν είχαν πάρει βάρος. Αναμένουμε επιπλέον μελέτες πάνω στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα της διατήρησης του σωματικού βάρους μετά από απώλεια βάρους. http://edition.cnn.com/2017/02/20/health/weight-loss-maintenance-tips-st...