Διατροφή και υπέρταση
H αυξημένη αρτηριακή πίεση ή υπέρταση, ο επονομαζόμενος σιωπηλός δολοφόνος, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, καθώς και νοσημάτων των νεφρών και βλάβης του αμφιβληστροειδούς. Στην υπέρταση, η συστολική ή μεγάλη πίεση είναι πάνω από 140 mm Hg, ενώ η διαστολική ή μικρή πίεση πάνω από 90 mm Hg.
Η διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση και την αντιμετώπιση της υπέρτασης. Συγκεκριμένα, το άγχος, η έλλειψη άσκησης, το αυξημένο σωματικό βάρος, η υπερκατανάλωση αλκοόλ και αλατιού και η χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών επηρεάζουν αρνητικά την αρτηριακή πίεση, μαζί με τη μεγάλη ηλικία, το χαμηλό ύψος και βάρος γέννησης!
Αρκετές έρευνες έχουν μελετήσει το ρόλο του αλατιού στην υπέρταση και έχουν καταλήξει πως όντως ο μακροχρόνιος περιορισμός του νατρίου, δηλαδή του αλατιού, μειώνει την αρτηριακή πίεση σε άτομα με υπέρταση. Όμως, το 75% του αλατιού που καταναλώνουμε προέρχεται από τα επεξεργασμένα τρόφιμα, επομένως η μείωση του αλατιού στα υπόλοιπα τρόφιμα που προσθέτουμε εμείς αλάτι έχει μικρό όφελος
Είναι σημαντικό άτομα που θέλουν να μειώσουν την αρτηριακή τους πίεση να αποφεύγουν τις έτοιμες σάλτσες, σούπες, το έτοιμο-πρόχειρο φαγητό και τα αλμυρά σνακ, ενώ να αποφεύγουν την προσθήκη επιπλέον αλατιού και στα σπιτικά φαγητά, να βράζουν τα μακαρόνια, το ρύζι και τα λαχανικά χωρίς αλάτι και να ξεπλένουν καλά τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Επιπλέον, το αλάτι μπορεί να αντικατασταθεί με λεμόνι ή μίγματα μπαχαρικών.
Το κάλιο, μαζί με νάτριο, παίζουν καίριο ρόλο στη διατήρηση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης. Το κάλιο έχει την αντίθετη δράση από το νάτριο και βοηθάει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Τα φρούτα, τα λαχανικά και το γάλα είναι καλές πηγές καλίου. Όμως, δεν φτάνει η επιπλέον κατανάλωση καλίου για να μειώσει την αρτηριακή πίεση εάν παράλληλα δε μειωθεί και η κατανάλωση νατρίου!
Η έρευνα έχει δείξει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκουμε στα ψάρια, βοηθούν στη μετρίαση της υπέρτασης, ενώ η μείωση της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών, σε σχέση με τα πολυακόρεστα οξέα, έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Προτιμήστε λοιπόν ελαιόλαδο στη μαγειρική σας και αποφύγετε τα έτοιμα σνακ και τα έτοιμα και επεξεργασμένα τρόφιμα.
Το αλκοόλ είναι επίσης ένας παράγοντας που αυξάνει την αρτηριακή πίεση, παρά την προσωρινή διουρητική του δράση. Μάλιστα, σε μια μικρή έρευνα, νέοι που κατανάλωσαν ένα βράδυ περίπου 2 λίτρα μπύρα παρέμειναν σε κατάσταση υπέρτασης για τις επόμενες 2 ημέρες! Είναι καλό λοιπόν να μην υπερβαίνουμε τις συστάσεις για το αλκοόλ, μέχρι 1 ποτό την ημέρα, οι οποίες πλέον στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι όμοιες για τις γυναίκες και τους άνδρες.
Είναι προτιμότερη η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κάθε μέρα παρά η κατάχρησή του το Σαββατοκύριακο!
Το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίζεται με την υπέρταση, ενώ έχει συνεργατική δράση με την ηλικία στην εμφάνιση υπέρτασης. Το 60% των υπερτασικών ασθενών έχουν αυξημένο βάρος, ενώ στο 20-30% των περιπτώσεων η υπέρταση σχετίζεται με την παχυσαρκία. Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους της τάξης του 5% του βάρους μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στη μείωση της πίεσης σε υπερτασικούς ασθενείς με υπερβάλλον σωματικό βάρος, ειδικά όταν συνδυάζεται με άσκηση.
Αναφορικά με τη διατροφή σαν σύνολο, η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα από τα ευεργετικά πρότυπα διατροφής για μείωση της πίεσης, κυρίως λόγω της ευεργετικής δράσης των φρούτων, των λαχανικών και του ελαιολάδου!
Συμπερασματικά, η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, στα πρότυπα της δικής μας Μεσογειακής Δίαιτας, η δραστήρια ζωή και η επίτευξη ή/και διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και γενικά την υγεία και ευεξία μας.
Αντιοξειδωτικά: μας ωφελούν;
Καθημερινά τα κύτταρα του σώματός μας έρχονται αντιμέτωπα με διάφορους παράγοντες που απειλούν τη σωστή και ομαλή τους λειτουργία, όπως παθογόνα βακτήρια, ιοί και ελεύθερες ρίζες.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθείς ενώσεις, των οποίων το οξυγόνο χρειάζεται ένα ηλεκτρόνιο για να σταθεροποιηθεί, παίρνοντάς το από άλλα μόρια. Οι ελεύθερες ρίζες μπορεί να προέρχονται από το φαγητό μας, τον αέρα που αναπνέουμε, το τσιγάρο, τις ηλιακές ακτίνες, ενώ και το σώμα μας τις παράγει σαν παραπροϊόν του μεταβολισμού μας καθώς και σαν όπλο ενάντια σε «εισβολείς»-μικροοργανισμούς.
Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να δημιουργήσουν βλάβες στις μεμβράνες των κυττάρων και στο γενετικό υλικό (DNA), με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία κυττάρων, οξείδωση της LDL-κακής χοληστερόλης και αύξηση της αθηρωμάτωσης καθώς και μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό. Η υπέρμετρη δράση των ελεύθερων ριζών έχει συσχετιστεί με τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την απώλεια της όρασης και άλλες χρόνιες ασθένειες.
Ο οργανισμός μας για να προστατευτεί χρησιμοποιεί πληθώρα διαφορετικών ουσιών που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, τα αντιοξειδωτικά. Κοινά αντιοξειδωτικά είναι οι βιταμίνες C, E, το β-καροτένιο, οι πολυφαινλόλες, η γλουταθειόνη και άλλα. Κάθε αντιοξειδωτικό έχει συγκεκριμένο ρόλο στον οργανισμό μας, ενώ υπό συνθήκες ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη, έχοντας προ-οξειδωτική δράση. Η ισορροπία στη δράση των ελευθέρων ριζών και των αντιοξειδωτικών είναι κλειδί για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Από τη διατροφή μας λαμβάνουμε ουσίες με αντιοξειδωτική δράση, όπως βιταμίνη Ε από το ελαιόλαδο, βιταμίνη C και β-καροτένιο από φρούτα και λαχανικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα που καταναλώνουν φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης βρίσκονται σε μικρότερο κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες. Παράλληλα, συμπληρώματα αντιοξειδωτικών και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα πωλούνται ευρέως, αν και η έρευνα δεν έχει αναδείξει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Μάλιστα, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι συμπληρώματα αντιοξειδωτικών δεν βοηθούν στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών, αν και κάποιο όφελος έχουν τα άτομα με χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών. Για παράδειγμα, δύο μεγάλες έρευνες σε καπνιστές έδειξαν ότι συμπλήρωμα αντιοξειδωτικών βιταμινών αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο!
Αυτό το αποτέλεσμα βέβαια μπορεί να οφείλεται στο ότι τα άτομα αυτά αύξησαν τη συχνότητα καπνίσματος, αναμένοντας θετική επίδραση από τη λήψη αντιοξειδωτικών. Αντιθέτως, μια μακροσκελής έρευνα με άτομα που λάμβαναν για 18 χρόνια συμπλήρωμα με β-καροτένιο έδειξε θετική επίδραση στην καθυστέρηση της νοητικής λειτουργίας.
Τα φυτικά προϊόντα είναι πλούσιες πηγές αντιοξειδωτικών ουσιών. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης, οι ξηροί καρποί, ο καφές και το κακάο μερικά παραδείγματα. Μάλιστα, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά είναι κατά το πλείστον χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη, ενώ είναι πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα.
Η έρευνα έως τώρα έχει δείξει συγκρουόμενα αποτελέσματα αναφορικά με τη λήψη συμπληρωμάτων ουσιών με αντιοξειδωτική δράση και περισσότερες έρευνες χρειάζονται για να καταλήξουμε σε σαφή συμπεράσματα. Αντίθετα, η πρόσληψή τους από τη διατροφή είναι ο προτιμότερος τρόπος. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλες τις ουσίες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για την ομαλή του λειτουργία.
Πώς σαμποτάρουμε την προσπάθειά μας για απώλεια βάρους, ενώ ακολουθούμε το πρόγραμμα;
Η προσπάθεια για απώλεια βάρους απασχολεί πολλούς και είναι από τα κυριότερα θέματα που ασχολούνται τα περιοδικά, τα ιστολόγια και διάφορες ιστοσελίδες. Ακόμη και αν ακολουθούμε ένα πρόγραμμα διατροφής, μπορεί ασυναίσθητα να σαμποτάρουμε την προσπάθειά μας.
Διαβάστε παρακάτω τρεις τρόπους με τους οποίους επηρεάζουμε αρνητικά την έκβαση της προσπάθειάς μας.
1. «Κάνουμε υπομονή» και στερούμαστε αγαπημένα τρόφιμα μέχρι να φτάσουμε στο στόχο μας. Ένα πρόγραμμα διατροφής πέρα από την απώλεια βάρους, έχει ως στόχο την βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, έτσι ώστε η απώλεια του βάρους να διατηρηθεί και μετά το πέρας της δίαιτας. Ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής δεν αποκλείει κάποιο τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων, χωρίς ιατρικό λόγο. Έτσι, τα γλυκά και αλμυρά σνακ έχουν θέση στην διατροφή, αλλά πιο σπάνια και σε μετρημένες μερίδες, για παράδειγμα ένα κομμάτι τούρτα, μια φορά την εβδομάδα. Επίσης, οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τη διατροφή μας, άρα το ψωμί, οι πατάτες, το ρύζι και τα ζυμαρικά δεν αποκλείονται από την διατροφή, αλλά θα πρέπει να καταλαμβάνουν το 1/4 του πιάτου μας, καθημερινά.
2. Δεν κινούμαστε. Στην προσπάθεια για απώλεια βάρους, το μεγαλύτερο ενεργειακό έλλειμμα προέρχεται από την διατροφή. Η άσκηση δημιουργεί ενεργειακό έλλειμμα, αλλά μικρότερο απ’ ό,τι μια υποθερμιδική διατροφή, αλλά μας βοηθάει στην καύση του λίπους και στην διατήρηση της μυϊκής μάζας, που αποτελούν μέρος του στόχου στην απώλεια βάρους. Ακόμη και αν δεν γυμναζόμαστε συστηματικά, η καθημερινή φυσική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για τη σωστή απώλεια βάρους και λίπους, αλλά και για την υγεία μας. Με την μη οργανωμένη άσκηση μπορούμε να κάψουμε έως και 600 θερμίδες τη μέρα! Επομένως, εάν δεν έχετε το χρόνο να ασκηθείτε, περπατήστε περισσότερο, ανεβείτε με τις σκάλες, πηγαίνετε μια βόλτα με τα πόδια, ή ασχοληθείτε με τις δουλειές του σπιτιού και του κήπου.
3. Συγκρίνουμε το ρυθμό απώλειας βάρους μας με τον ρυθμό κάποιας φίλης ή φίλου μας. Καθένας έχει το δικό του ρυθμό απώλειας βάρους. Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός, δηλαδή οι θερμίδες που χρειαζόμαστε μέσα σε ένα 24ωρο, όταν βρισκόμαστε σε ηρεμία, διαφέρει από άτομο σε άτομο, και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το βάρος, το ύψος, η ηλικία, το φύλο, το ποσοστό του λίπους και της μυϊκής μάζας στο σώμα μας. Επιπλέον, το πόσο δραστήρια είναι η ζωή του καθένα μας, διαφέρει, με αποτέλεσμα ο ρυθμός απώλειας βάρους και λίπους επίσης να διαφέρει. Επομένως, συγκρίνοντας τον ρυθμό απώλειας βάρους μας με το ρυθμό κάποιου άλλου, συγκρίνουμε δύο ανόμοιες καταστάσεις, και το αποτέλεσμα ενδέχεται να μας επηρεάσει αρνητικά, χωρίς λόγο!
Σοκολατένια pancakes φούρνου
Σοκολατένια pancakes φούρνου ετοιμα σε 30 λεπτά, για γρήγορο & γευστικό πρωινό!
Αν και έχουμε συνηθίσει τα pancakes στο τηγάνι, στον φρούρνο γίνονται λίγο διαφορετικά, αλλά το ίδιο γευστικά! Αν και μοιάζουν πιο πολύ με κέικ, η γεύση είναι σαν τα κλασσικά pancakes!
Τι θα χρειαστείτε για περίπου 6 μερίδες:
- 2 μπανάνες ώριμες
- 2 κ.σ. μέλι ή σιρόπι σφενδάμου
- 180 γρ αλεύρι
- 80 γρ αλεύρι βρώμης (βρώμη στο blender)
- 1 1/2 κ. γλυκού baking powder
- 350 ml γάλα 1,5% ή φυτικό ρόφημα
- 1 κ.σ. chia seeds
- 2 κ.σ. φυστικοβούτυρο
- 100 γρ σταγόνες σοκολάτας
Βρείτε και άλλες συνταγές εδώ!
Εκτέλεση:
- Προθερμάνετε το φούρνο στους 180 βαθμούς
- Βάλτε στο μπλέντερ τις μπανάνες για να γίνουν κρέμα (αλλιώς λιώστε τις με ένα πιρούνι)
- Προσθέστε το φυστικοβούτυρο & το μέλι και αναμείξτε
- Μεταφέρετε το μίγμα σε ένα μπολ
- Προσθέστε το γάλα, τα chia seeds, το baking powder & τα άλευρα και αναμείξτε καλά
- Στο τέλος, αναμείξτε και τις σταγόνες σοκολάτας
- Μεταφέρετε το μίγμα σε ενα ταψάκι με αντικολλητικό χαρτί
- Ψήστε για 25-30 λεπτά
- Συνοδέψτε τα baked pancakes με μέλι και μπανάνα ή και γιαούρτι
- Καλή απόλαυση!