Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Η΄ (Η δίαιτα των μονάδων)
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος και η απώλειά του, είναι ένα θέμα που απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κατά καιρούς νέες «μόδες» στην απώλεια βάρους κάνουν την εμφάνισή τους, με κοινό παρονομαστή μία «γρήγορη και ανώδυνη» απώλεια βάρους. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαιτών αυτών δεν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, ούτε σε βασικές αρχές της φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού.
Η δίαιτα των μονάδων είναι μια ανορθόδοξη δίαιτα, που γίνεται όλο και πιο γνωστή στη χώρα μας!
Συνοπτικά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην εν λόγω δίαιτα, οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 6 ή 7 και οι άντρες 7 ή 8 μονάδες την ημέρα, όπου 1 μονάδα ισούται με ένα υλικό. Στους «κανόνες» θα δούμε ότι τυποποιημένα προϊόντα απαγορεύονται, ενώ κάποια «παχυντικά», όπως αναφέρονται, τρόφιμα επιτρέπονται. Υπάρχουν και τρόφιμα χωρίς μονάδες, υπό όρους, όπως τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Επίσης, στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται συνταγές και άρθρα, χωρίς να αναφέρεται πάντα η πηγή για τα άρθρα.
Αναλύοντας τη δίαιτα, παρατηρούμε ότι μια μονάδα μπορεί να είναι από ένα φρούτο μέχρι όσο φαγητό ή γλυκό θέλει κανείς. Αναφέρεται ότι δεν έχουν σημασία οι θερμίδες που προσλαμβάνει το άτομο, παρά μόνον οι μονάδες, κάτι που όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα καθώς μέσω ενεργειακού ελλείμματος οδηγούμαστε σε απώλεια βάρους. Δηλαδή αν τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός μας, τότε χάνουμε βάρος, ενώ εάν τρώμε περισσότερες, τότε βάζουμε βάρος!
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η σοκολάτα υγείας 100 γρ. που έχει 500 θερμίδες περίπου, αντιστοιχεί σε μια μονάδα, άρα αν μια γυναίκα θελήσει να φάει 6 σοκολάτες την ημέρα, δηλαδή 3.000 θερμίδες έχει ακολουθήσει τις οδηγίες, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα χάσει βάρος. Από την άλλη μπορεί να φάει 6 διαφορετικά φρούτα, τα οποία θεωρούνται 1 μονάδα το καθένα, εφόσον είναι διαφορετικά, σύμφωνα με τους κανόνες, άρα και πολύ λίγες θερμίδες, χωρίς όμως να λάβει αρκετά από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
Σύμφωνα με τους κανόνες και τις συνταγές, μπορεί κάποιος να φάει ένα ταψί μηλόπιτα και άλλο ένα ταψί κοτόπιτα και τηγανητά αυγά και κολοκυθάκια και να μην έχει υπερβεί τις 7 μονάδες! Βέβαια, σε μια άλλη ιστοσελίδα με άρθρο για τη δίαιτα αυτή, αναφέρεται ότι δεν υπάρχει όριο στις μερίδες, αλλά πρέπει να τις προσέχουμε εάν θέλουμε να δούμε αποτέλεσμα! Άρα τι ισχύει; Μετράνε οι θερμίδες και οι μερίδες στη δίαιτα αυτή ή όχι;
Είναι αξιόλογο να αναφερθεί το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα θα διαβάσει κανείς ότι η δίαιτα συστήνεται από ιατρούς, ενώ προτείνεται και για θηλάζουσες. Μια θηλάζουσα θα πρέπει να ακολουθεί μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή που να της προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη διατήρηση μιας καλής διατροφικής κατάστασης κατά τη διάρκεια του θηλασμού, και όχι μια αβάσιμη επιστημονικά δίαιτα.
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο ειδικός που εκπαιδεύτηκε στη διατροφή και στο σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων διατροφής για συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας, καθώς και για την απώλεια βάρους. Επίσης, έχει εκπαιδευτεί στην παροχή συμβουλών για βελτίωση διατροφικών συνήθειών, έτσι ώστε η απώλεια βάρους να διατηρηθεί, ενώ στόχος είναι και η προστασία της υγείας του ατόμου.
Συμπερασματικά, βλέπουμε μια σύγχυση στους κανόνες, πέρα από την αβασιμότητά τους. Είναι πασιφανές ότι η δίαιτα αυτή δεν βασίζεται σε βασικές, σημαντικές αρχές της φυσιολογίας του οργανισμού, ούτε σε επιστημονικά δεδομένα! Παράλληλα, δεν αναφέρεται πουθενά η αλλαγή του τρόπου ζωής και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, που είναι αναπόσπαστοι στόχοι της προσπάθειας για απώλεια βάρους. Τέλος, η δημοσίευση ανυπόγραφων άρθρων σχετικά με τη διατροφή, είναι δυνητικά επικίνδυνη, καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιός και με τι γνώσεις γράφει το εκάστοτε άρθρο και την εγκυρότητα των ισχυρισμών του!
Τηγανοψωμάκια με φέτα, μέλι και θυμάρι
Το τηγανόψωμο είναι απο τα αγαπημένα μου πιάτα. Είτε έχει περισσέψει ζύμη από πίτσα, είτε όχι, είναι μια ωραία ιδέα για ορεκτικό ή συνοδευτικό σε τραπέζια ή ακόμη και σνακ, ειδικά όταν είναι γεμιστό με τυρί φέτα, που είναι πηγή πρωτεϊνης και Ασβεστίου. Συνοδεύεται υπέροχα με μέλι για ακόμη πιο πλούσια γεύση.
Για να γίνει πιο ελαφρύ δεν τηγανίζεται, αλλά ψήνεται σε αντικολλητικό τηγάνι!
Αν σας αρέσουν οι ελαφριές παραλλαγές θρεπτικών συνταγών, είστε στην κατάλληλη σελίδα! Πατήστε εδώ!
Τι θα χρειαστείτε για 10-13 τηγανοψωμάκια:
Για τη ζύμη:
- 300 γρ χλιαρό νερό
- 1 φακελάκι μαγιά
- 1 κ.σ. ξύδι (για τραγανή ζύμη)
- 500 γρ αλεύρι
- 1 κ.σ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Για τη γέμιση:
-περίπου 250-300 γρ τυρί φέτα light
-θυμάρι
Για το σερβίρισμα:
-μέλι (θυμαρίσιο)
Εκτέλεση:
1. Σε ενα μπολ αναμείξτε το νερό με τη μαγιά και αφήστε τα λιγα λεπτά να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
2. Ρίξτε το αλεύρι και το ξίδι και το ελαιόλαδο και αναμείξτε καλα να σχηματιστεί μια ελαστική ζύμη. Για ευκολία μπορείτε να χρησιμοποιείστε μίξερ με γαντζο.
3. Αφήστε στην άκρη τη ζύμη να διπλασιαστεί.
4. Αφού διπλασιαστεί χωρίστε τη σε μπαλίτσες και ανοιξτε τις με τον πλάστη.
5. Τοποθεστείτε μέσα τη φέτα σε μικρά κομματακια και το θυμάρι και κλείστε τη ζύμη σαν να είναι φάκελος. Ξαναπεράστε με τον πλάστη ή πατήστε την καλά με το χέρι και λιγο νερό να κλείσουν τα ανοίγματα της ζύμης.
6. Ψήστε για περίπου 3-4 λεπτά ανά επιφάνεια, σε αντικολλητικό τηγάνι το κάθε πιτάκι.
7. Σερβίρετε με μέλι.
Καλή απόλαυση!
Η συνταγή είναι παραλλαγή της συνταγής του Άκη Πετρετζίκη.
Διαλλειματική νηστεία: τι μας λέει η έρευνα;
Η διαλλειματική νηστεία, ή στα αγγλικά intermittent fasting, είναι μια ομάδα πρακτικών διατροφής, όπου η σίτιση δεν είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά σε περιόδους ημερών ή ωρών. Δηλαδή, τα άτομα είτε τρώνε 8 ώρες τη μέρα (πχ. 8:16) ή διαννείμουν την ενέργεια που καταναλώνουν κυρίως σε μερικές μέρες της εβδομάδας (πχ. 5:2). Η πρακτικές αυτές πολλές φορές συγκρίνονται με το Ραμαζάνι. Η διαλλειματική νηστεία έχει γίνει της μόδας, ειδικά για την απώλεια βάρους. Όμως τι έχει να μας πει η έρευνα σχετικά με την επίδρασή της στην υγεία και την απώλεια βάρους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να διαρκούν επαρκές χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα λίγα άτομα έχουν πάρει μέρος στις μελέτες αυτές, καθώς και ο σχεδιασμός των μελετών δεν ευδοκιμεί τη σύγκριση μεταξύ τους, γεγονός που οδηγεί σε μη σαφή και μη ισχυρά συμπεράσματα.
Σχετικά με τη νηστεία ανά μέρα, τα δεδομένα είναι ασαφή σχετικά με μεταβολικούς βιοδείκτες, ενδεχομένως γιατί στις μελέτες έλαβαν μέρος υγιή άτομα. Αντίθετα, η πείνα φάνηκε αυξημένη και η διάθεση χαμηλή τις ημέρες της νηστείας.
Αναφορικά με τις διαιτες όπου για 2 μερες η ενεργειακη προσληψη ειναι αρκετα χαμηλή (μόλις το 25% των απαιτούμενων θερμίδων), σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος φάνηκε αναμενόμενη απώλεια βάρους, η οποία όμως δεν διαφέρει από την αναμενόμενη απώλεια βάρους μιας τυπικής υποθερμιδικής διατροφής. Οι βιοδείκτες έδειξαν μικρή ή καμία βελτίωση, η οποία βεβαια μπορεί να οφείλεται στην απώλεια βάρους, και όχι σε ανωτερότητα της διαλλειματικής νηστείας.
Συστηματικές ανασκοπίσεις και μετα-αναλύσεις μελετών δείχνουν ότι δεν υπερέχει αυτού του τύπου η διαλλειματική νηστεία, από την τυπική υποθερμιδική διατροφή, είτε για την απώλεια βάρους, είτε για τους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τέλος, η πλέον γνωστή μέθοδος διαλλειματικής νηστείας είναι εκείνη όπου τα άτομα καταναλώνουν την τροφή τους μέσα σε 8 ώρες του 24ώρου (πχ. 12:00- 20:00). Στην πράξη, δεν διαφέρει από την παράλλειψη του πρωινού (και την κατανάλωση του βραδινού σχετικά νωρίς για τον Έλληνα)! Σε μια μελέτη 6 εβδομάδων, δεν παρατητήθηκε όφελος σχετικά με την αλλαγή στο σωματικό βάρος, και ούτε στον γλυκαιμικό έλεγχο, τα λιπίδια, και τους δείκτες φλεγμονής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έτρωγε κανονικά.
Κάθε νηστεία προ εξετάσεων θα έχει θετικό αποτέλεσμα σε βιοδείκτες. Για το λόγο αυτό μένουμε και νηστικοί πριν από αιματολογικές εξετάσεις. Επίσης, σε άτομα με δυσλιπιδαιμία ή μη ελεγχόμενες τιμές γλυκόζης, αναμένεται βελτίωση μετά από διατροφική παρέμβαση, δη σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σίτισης. Γενικά, η μέχρι τώρα υπάρχει έλλειψη ισχυρών αποτελεσμάτων για τη διαλλειματική νηστεία, ειδικά σε σχέση με την τυπική διατροφή. Σε ζωικά μοντέλα και σε κύτταρα (σε μελέτες in vitro - όχι σε οργανισμούς) μπορεί να παρατηρούνται θετικές επιδράσεις, οι οποίες όμως δεν μεταφράζονται στον άνθρωπο!
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε δεδομένα για σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις διάφορες πρακτικές της διαλλειματικής νηστείας, αλλά αναμένουμε υψηλής ποιότητας μελέτες στο μέλλον να διαλευκάνουν τη χρησιμότητά τους και τους πιθανούς κινδύνους. Αναφορικά με την απώλεια βάρους, μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή θα οδηγήσει έστω βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους. Σίγουρα, κάποιοι προτιμούν να τρώνε τα γεύματά τους εντός 8 ωρών, ή για κάποιους η διελλειματική νηστεία είναι μια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους, αρκεί οι θερμίδες που λαμβάνονται να είναι χαμηλότερες των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού. Η ποιότητα της διατροφής είναι βαρυσήμαντη, και είναι ακρογωνιαίος λίθος για την υγεία μας.
Πόσο έγκυρα είναι τα ντοκυμαντέρ του Netflix;
Το 2014, και ενώ έκανα το μεταπτυχιακό μου στο King’s College London ανακάλυψα το Netflix (είχε μείνει σε σύνδεση από κάποιον στο cinema room της εστίας που έμενα) και δυστυχώς και τα ντοκυμαντέρ διατροφής του. Είχα δει ένα #ντοκυμαντέρ που ακόμα και σήμερα θεωρείται πολύ πετυχημένο, όμως είναι μη επιστημονικώς τεκμηριωμένο και έχει συνετεύξεις από πολλούς γνωστούς απατεώνες διατροφής.
Τότε, είχα άγνοια του γεγονότος οτι στον κόσμο υπάρχουν ψευδο-επιστήμονες (=απατεώνες) που έχουν “κλινικές” και εκμεταλλεύονται απελπισμένους ασθενείς, ή που κάνουν εντελώς αβάσιμους ισχυρισμούς, ενώ δεν πίστευα οτι θα είχαν και το θράσος να ανακοινώνουν δημοσίως αυτούς τους επικίνδυνους και παραπλανητικούς ισχυρισμούς.
Στο “ντοκυμαντερ” αυτό ( shockumentary ), μια κυρία είπε οτι θεράπευσε ασθενή με καρκίνο χρησιμοποιώντας μεγαδόση βιταμίνης C. Επειδή μου φάνηκε περίεργο ρώτησα τον πιο αυστηρό καθηγητή της σχολής, ο οποίος ήταν και επιβλέπων στην διπλωματική μου, η οποία αφορούσε τον καρκίνο. Έγινα προφανέστατα ρεζίλι, καθώς πίστεψα ως ενα βαθμό ότι τα ντοκυμαντερ αυτά έχουν εγλκυρότητα, τη στιγμή που από το παν/πιο έμαθα ότι πρέπει να είμαι σκεπτική και να (ανα)ζητώ βιβλιογραφικές αναφορές, και πραγματική επιστημονική τεκμηρίωση για κάθε ισχυρισμό!
Αυτό το shockumentary, λοιπόν, ήταν ένα από τα μεγαλύτερά μου παθήματα & μαθήματα. Όπως, πολλά (αν όχι όλα) τα ντοκυμαντέρ διατροφής υπάρχει πολύ μεγάλη μεροληψία, παραπληροφόρηση και ο τηλεθεατής οδηγείται σε άκυρα συμπεράσματα!
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μεγάλη ενασχόληση με τη διατροφή, ενώ πολλοί ασχολούνται με το να αναδείξουν τη διατροφή που θεωρούν οι ίδιοι ότι είναι η καλύτερη, αγνοώντας το σύνολο της επιστημονικής βιβλιογραφίας, την μοναδικότητα και τις ανάγκες του κάθε άνθρωπου, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τα άτομα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη της διατροφής.
Έτσι, φτάνουμε στο να έχουμε από ομάδες στα social media μέχρι και “ντοκυμαντέρ” από μεγάλους παραγωγούς που επιλέγουν να βάλουν παρωπίδες στους ίδιους & το κοινό με σκοπό την “ισχυροποίηση” των πεποιθήσεών τους.
Το νέο ντοκυμαντέρ του Netflix δεν αποτελεί εξαίρεση.
Παρουσιάζει vegan αθλητές να ισχυρίζονται οτι η vegan διατροφή τους βοήθησε να φτάσουν σε υψηλό επίπεδο, ξεχνώντας το γεγονός ότι οι αθλητές δεν ήταν εξ’αρχής #vegan και κατά πάσα βρίσκονται υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση, ενώ δεν γνωρίζουμε εαν έχουν και έξτρα “βοήθεια” από νόμιμα και μη σκευάσματα.
Με αυτή τη λογική, θα μπορούσαμε να πάρουμε αθλητές που υπερκαταναλώνουν κρέας και να δούμε τις καλές επιδόσεις τους και να βγάλουμε το συμπέρασμα οτι πρέπει να τρώμε πολύ κρέας!
Επίσης, γίνονται αναφορές σε συγκεκριμένα αποτελέσματα μελετών που βολεύουν την εξαγωγή συγκεκριμένων συμπερασμάτων, ξεχνώντας τα μειονεκτήματα/ σημεία προσοχής σε μια τέτοια διατροφή ειδικά για αθλητές, καθώς και το τι αναφέρει το σύνολο της βιβλιογραφίας.
Παράλληλα, γίνεται αναφορά στους μονομάχους (gladiators) της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως ανέφερε ο @thenutritional_advocate στο instagram, οι μονομάχοι τότε δεν έχουν καμία σχέση με εκείνους που βλεπουμε στις ταινίες!
Τέλος, όπως αναφέρει ο συνάδελφος κ. Ξένος στην κριτική του, ο παραγωγός James Cameron έχει conflict of interest εφόσον έχει επενδύσει σε vegan πρωτεϊνες.
Έχουμε την τάση να στρεφόμαστε προς το τι κάνουν οι διάσημοι ηθοποιοί & αθλητές για να έχουν τη φόρμα που έχουν. Ποιός μας λέει όμως οτι αυτά που λένε είναι αλήθεια, ή ολόκληρη η αλήθεια; Γιατί νομίζουμε ότι ο εκάστοτε διάσημος έχει περισσότερες γνώσεις ή καλύτερη κριτική σκέψη από το κοινό σε θέματα πάνω στα οποία δεν έχουν καμία επιστημονική γνώση; Είναι άνθρωποι και έχουν μια άποψη, η οποία όμως δεν σημαίνει ότι είναι σωστή, απλά και μόνο επειδή είναι διάσημοι ή γυμνασμένοι ή αδύνατοι ή όμορφοι!
Η επιστήμες δεν έχουν να κάνουν με απόψεις, αλλά με ερευνητικά δεδομένα, τα οποία θα πρέπει να εξεσταστούν αμερόληπτα, από άτομα που έχουν τις γνώσεις & τις δεξιότητες να τα εξετάσουν σωστά! Συνεπώς, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν βλέπουμε ντοκυμαντέρ διατροφής, καθώς είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε στα λανθασμένα συμπεράσματα που θέλουν να μας οδηγήσουν οι δημιουργοί τους.
Διαβάστε αξιόλογες κριτικές της ταινίας:
-Game changers: Το ντοκιμαντέρ για τη διατροφή που συζητήθηκε εντόνως. Τι «κράτησα» - τι «πέταξα»…
Στο instagram:
-@thealanaragon το post από 23/10
-@thenutritional_advocate τα stories με τίτλο Historical BS
- @greek_spartan το post με την εικονα του poster της ταινίας