Ζάχαρη ή γλυκαντικό; Τι να προτιμήσω;
Η υπερκατανάλωση των ελευθέρων σακχάρων (κρυσταλλική ζάχαρη, μέλι, φρουκτόζη, σιρόπια, χυμοί κ.α.) είναι καταγεγραμμένη σε πληθώρα μελετών, όπως είναι και οι αρνητικές επιδράσεις τους στην υγεία, καθώς σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για μη-μεταδιδόμενες χρόνιες νόσους, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, και η τερηδόνα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει η κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων να μην ξεπερνά το 5% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, δηλαδή περί τα 6-8 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα. Παγκοσμίως, η κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων ποικίλει, από το 7-8% στην Ουγγαρία και τη Νορβηγία, έως το 25% στην Πορτογαλία, ενώ ποσοστιαία τα παιδιά καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη, σε σχέση με τους ενήλικες στην Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017!
Τα σάκχαρα δεν είναι μόνο η λευκή κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά και η μαύρη/καστανή ζάχαρη, ακατέργαστη ζάχαρη, τα σιρόπια, οι χυμοί, η φρουκτόζη, και όλα τα σάκχαρα που προστίθενται στα τρόφιμα κατά την επεξεργασία τους, ακόμη σε τρόφιμα που δεν έχουν κατεξοχήν γλυκιά γεύση! Επίσης, ενώ το μέλι φημίζεται για τις αντιβακτηριακές του δράσεις, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το χρησιμοποιούμε χωρίς μέτρο, ενώ ανήκει στα ελεύθερα σάκχαρα/ζάχαρη, επομένως, θα πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, όπως όλα τα υπόλοιπα σάκχαρα! Επιπροσθέτως, πολλές φορές βλέπουμε προϊόντα με «ακατέργαστα σάκχαρα» ή «unrefined sugar», ή «φυσικά υποκατάστατα ζάχαρης» όπως το σιρόπι αγαύης, το σιρόπι σφενδάμου, το μέλι, η ζάχαρη καρύδας κ.α. Όλα αυτά τα «υποκατάστατα» δεν είναι υποκατάστατα, αλλά ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα, ενώ τα θρεπτικά συστατικά που διαφημίζεται ότι περιέχουν είναι ίχνη, και δεν παρέχουν κανένα επιπρόσθετο όφελος στην υγεία μας, σε σχέση με την κρυσταλλική ζάχαρη.
Η αντικατάσταση των σακχάρων με μη θερμιδικά γλυκαντικά είναι ένας τρόπος μείωσης της πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων, καθώς παρέχουν τη γλυκιά γεύση, χωρίς να είναι ελεύθερα σάκχαρα, και χωρίς να έχουν θερμίδες. Πολλοί αναρωτιούνται εάν τα γλυκαντικά αυτά είναι ασφαλή, και αν θα βοηθήσουν στην προσπάθεια για απώλεια βάρους.
Τα τεχνητά (πχ. ασπαρτάμη) και τα φυσικά (πχ. στέβια) γλυκαντικά, όπως όλα τα πρόσθετα τροφίμων περνούν από ενδελεχείς ελέγχους και κλινικές μελέτες, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια κατανάλωσής τους από το κοινό, όπως και η χρησιμότητά τους, επομένως, τα γλυκαντικά είναι ασφαλή προς κατανάλωση! Αν και υπάρχει όριο για την αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) γλυκαντικών, η κατανάλωση των γλυκαντικών είναι πολύ μικρότερη του ADI.
Μελέτες δείχνουν συσχέτιση μεταξύ αυξημένου κινδύνου διαβήτη τύπου ΙΙ και αυξημένης κατανάλωσης αναψυκτικών χωρίς ζάχαρη, εύρημα που χρειάζεται επιπλέον διερεύνηση. Επιπλέον, πιο πρόσφατες μελέτες διερευνούν την επίδραση των μη θερμιδικών γλυκαντικών στο μικροβίωμα του εντέρου με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα, ενώ διερευνάται και η μεταβολική απόκριση του οργανισμού στα γλυκαντικά.
Αναφορικά με την υποβοήθηση στην απώλεια βάρους, εάν τα γλυκαντικά αντικαταστήσουν τη ζάχαρη, με αποτέλεσμα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, τότε ναι η αντικατάσταση αυτή θα οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Από την άλλη, υπάρχει μια θεωρία που αναφέρεται στο ότι τα γλυκαντικά δεν βοηθούν την απώλεια βάρους, καθώς αυξάνεται η όρεξη, μέσω της γλυκιάς γεύσης των γλυκαντικών, υπό έλλειψη υδατανθράκων. Φυσικά, αν υπάρχει αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, τότε υπάρχει και απώλεια βάρους.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι η μείωση της πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων είναι απαραίτητη, καθώς ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει περισσότερα ελεύθερα σάκχαρα από αυτά που συστήνονται, με αποτέλεσμα να υπάρχει αρνητική επίδραση στην υγεία του. Η αντικατάσταση μέρους των σακχάρων με γλυκαντικά είναι ένας τρόπος για τη μείωση της κατανάλωσής τους, αρκεί να θυμόμαστε ότι εξίσου σημαντικό είναι να ακολουθούμε μια συνολικά υγιεινή διατροφή, όπου κανένα τρόφιμο δεν απαγορεύεται, ενώ η ζάχαρη δεν είναι εχθρός, αλλά η χρόνια υπερκατανάλωσή της μπορεί να επιφέρει προβλήματα υγείας.
Βιβλιογραφία:
Sugars intake for adults and children http://www.who.int/nutrition/publications/guidelines/sugars_intake/en/
A review of total & added sugar intakes and dietary sources in Europe https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5251321/
Sugars and Sweeteners https://ec.europa.eu/jrc/en/health-knowledge-gateway/promotion-preventio...
OPINION of the French Agency for Food, Environmental and Occupational Health & Safety on the assessment of the nutritional benefits and risks related to intense sweeteners https://www.anses.fr/en/system/files/NUT2011sa0161RaEN.pdf
Πώς θα κάνουμε τις γλυκές συνταγές πιο θρεπτικές;
Πολλές συνταγές γλυκών εδεσμάτων μπορούν να γίνουν πολύ πιο θρεπτικές με μικρές αλλαγές!
Πλέον θα βρούμε πολύ εύκολα στο διαδίκτυο πιο θρεπτικές συνταγές με υλικά όπως φρούτα, πηγές καλών λιπαρών και ξηρούς καρπούς.
Για εύκολες & θρεπτικές συνταγές είστε στο σωστό μέρος! Πατήστε εδώ!
- Η ζάχαρη μπορεί να αντικατασταθεί με φρούτα (μπανάνα, μήλο), αποξηραμένα φρούτα & χουρμάδες, καθώς και με την προσθήκη μπαχαρικών, όπως κανέλα, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο κ.α. Σε πολλές συνταγές μπορεί να γίνει αντικατάσταση της ζαχαρης με μη θερμιδικά γλυκαντικά, όπως στέβια ή ασπαρτάμη
- Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ταχίνι ή φυστικοβούτυρο, ενώ και ο πουρές φρούτων (πχ. μπανανας, μήλου), και το γιαούρτι μπορούν να χρησιμοποιηθούν
- Για περισσότερες φυτικές ίνες το λευκό αλεύρι μπορεί να αντικατασταθεί από αλεύρι ολικής άλεσης, αλεύρι βρώμης, ή ακόμη και από αλεύρι αμυγδάλου. Επίσης, υπάρχουν πολλές συνταγές με αλεύρι ρεβυθιού ή ακόμη ρεβύθια και γλυκοπατάτα. Μάλιστα, σε αυτές τις συνταγές η γεύση του ρεβυθιού ή της γλυκοπατάτας δεν είναι έντονες, και τα εδέσματα είναι γευστικότατα!
- Το αλάτι μπορεί να αντικατασταθεί από υποκατάστατα αλατιού, λεμόνι και μυρωδικά όπως κύμινο, κάρυ, σκόνη σκόρδου, δεντρολίβανο, μπαχάρι, πάπρικα, τζίντζερ κ.α.
Και αν είμαι vegan και θέλω να αντικαταστήσω το αυγό & το γάλα;
Το αυγό και τα γαλακτοκομικά είναι πολύ θρεπτικά, επομένως η αντικατάστασή τους θα πρέπει να είναι επίσης θρεπτική!
Το αυγό μπορεί να αντικατασταθεί από μίγμα νερού με αλεσμένο λιναρόσπορο (1 κ.σ. λιναρόπορο & 3 κ.σ. ζεστό νερό) ή chia seeds (1 κ.σ. chia seeds & 2 1/2 κ.σ. ζεστό νερό) το οποίο αφήνουμε για 10-15 λεπτά να “δέσει”
Το γάλα μπορεί να αντικατασταθεί από φυτικά ροφήματα. Το γάλα σόγιας έχει περισσότερη πρωτεΐνη σε σχέση με τα άλλα ροφήματα, ενώ πλέον υπάρχουν και άλλα φυτικά ροφήματα με εξτρα πρωτεΐνη. Τα φυτικά ροφήματα του εμπορίου είναι εμπλουτισμένα με Ασβέστιο & άλλες βιταμίνες.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 30 Ιανουαρίου-5 Φεβρουαρίου 2017
1. Καθιστική ζωή σημαίνει ταχύτερη γήρανση, όπως φαίνεται από μελέτη σε ηλικιωμένες γυναίκες! http://www.medicalnewstoday.com/articles/315347.php
2. Αποτοξίνωση! Ο ιδανικός τρόπος να χάσετε… τα λεφτά σας (μπορεί ακόμα και τη ζωή σας)! http://mantzorou.gr/el/blog/apotoxinosi-i-magiki-lysi-gia-varos-toy-port...
3. Λέμε “Ναι!” στη Μεσογειακή Δίαιτα και για τα παιδιά! Έρευνες δείχνουν ότι η προσκόλληση στηΜεσογειακή Διατροφή σχετίζεται χαμηλότερο κίνδυνο για παιδική παχυσαρκία, άσθμα, και αλλεργίες, ενώ η μη προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με συμπτώματα ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)! http://edition.cnn.com/2017/02/01/health/mediterranean-diet-kids-study/i...
4. Κι όμως μπορεί να σαμποτάρετε την προσπάθειά σας για απώλεια βάρους χωρίς να το καταλάβετε! http://mantzorou.gr/el/blog/tesseris-tropoi-na-sampotarete-tin-prospathe...
5. Με το πέρας του χρόνου μειώνεται η οστική μας μάζα, και αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η προσκόλληση σε μια διατροφή, πλούσια σε αντιφλεγμονώδη τρόφιμα φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένη απώλεια οστικής μάζας σε Καυκάσιες γυναίκες. http://www.medicalnewstoday.com/articles/315537.php
6. Ένα λιπαρό γεύμα την ημέρα τη λιπώδη διήθηση του ήπατος φέρνει πιο κοντά! Μεταβολικές αλλαγές ξεκινούν άμεσα μετά την κατανάλωση ενός λιπαρού γέυματος με κορεσμένα λιπαρά, θέτοντας τις βάσεις για τη λιπώδη διήθηση του ήπατος! http://www.medicalnewstoday.com/articles/315396.php
7. Το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου! Διαβάστε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Ο τρόπος ζωής παίζει πολύ σημαντικό ρόλο! https://www.facebook.com/mantzoroumaria/photos/a.1647627168858599.107374...
Δείτε στατιστικά στοιχεία για τον καρκίνο εδώ από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων Διατροφολόγων: https://www.facebook.com/HellenicDieteticAssociation/photos/pcb.15885188...
Gift Guide 2018: Τι δώρα να πάρουμε στους αγαπημένους μας;
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αναρωτιόμστε τι δώρο να πάρουμε στους αγαπημένους μας. Τι δώρο θα πάρουμε σε κάποιον που θέλει να προσέξει την ποιότητα της διατροφής του;
1. Βιβλιο συναταγων
Με τη νέα χρονιά, γιατί να μην πειραματιστούμε με νέες συταγές; Ο αγαπημένος chef Jamie Oliver έχει ένα εκπληκτικό βιβλίο συνταγών (έχει μεταφραστεί στα ελληνικά), όπου κάθε συνταγή έχει 5 υλικά!!! Μάλιστα, κάτω από κάθε συνταγή θα βρούμε και πίνακα με τη διατροφική αξία του πιάτου ανά μερίδα!
Για όσους νηστεύουν, το βιβλίο της διαιτολόγου Παναγιώτας Καρακασίδου, με τίτλο “Η διατροφή στη Νηστεία" μας δίνει συμβουλές διατροφής, αλλά και πολλές νηστίσιμες συνταγές!
2. Βιβλίο διατροφης
Γνωρίζουμε πραγματικά τι σημαίνει υγιεινή διατροφή; Η παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή είναι πολύ συχνή, και δυνητικά επικίνδυνη για τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Δεν είναι εύκολο να βρουμε βιβλία διατροφής με επιστημονικά τεκμηριωμένες συμβουλές, ενώ πολλές φορές τα βιβλία που κυκλοφορούν αναφέρονται σε αυστηρές και παράδοξες δίαιτες για απώλεια βάρους.
Αντί να εστιάσουμε σε τέτοια βιβλία, ας δωρήσουμε βιβλία που αναφέρονται στην υγιή σχέση με το φαγητό. Μερικά από τα αγαπημένα μου είναι το βιβλίο “The Angry Chef” που καταρρίπτει αρκετούς μύθους, το “Eat Up” που μας οδηγεί στο να μην βάζουμε ταμπέλες στα τρόφιμα.
3. Μπουκάλι για νερό ή μια ωραία καράφα.
Πόσες φορές έχει περάσει η μέρα και αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχουμε πιεί αρκετά υγρά; Πολλοί από εμάς ξεχνάμε το νερό ή λόγω δουλειάς δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε διάλλειμα. Ένα μπουκάλι-θερμός για νερό είναι εξαιρετική επιλογή για δώρο, καθώς ο παραλήπτης όχι μόνο θα έχει ένα ωραίο μπουκάλι και δεν θα χρειάζεται να αγοράσει νερό σε πλαστικά μπουκαλάκια, αυξάνοντας την περιβαλλοντική μόλυνση, αλλά είναι και ευκαιρία να πιεί νερό όποτε το θελήσει!
Αν κάποιος δουλεύει σε γραφείο, μια ωραία καράφα για το γραφείο είναι άλλη μια ωραία επιλογή!
4. Fitness tracker
Υπάρχουν πολλά fitness trackers ρολόγια στη αγορά. Αν και δεν είναι απολύτως ακριβή, μπορεί να βοηθήσουν στο να θέσουμε και να επιτύχουμε στόχους σχετικούς με την άσκηση!
5. Μινι ψυγείο ή δοχεία για φαγητό
Υπάρχουν στο εμπόριο μίνι ψυγεία, που ναι μεν είναι μικρού όγκου, αλλά χωράνε τα σνακ μας. ιδανική λύση για γραφείο, όπου δεν υπάρχει κουζίνα ή αρκετός χώρος για τα σνακ μας! Επιπλέον, υπάρχουν εξαιρετικά αεροστεγή σκεύη για φαγητό και σνακ, που διευκολύνουν τη μεταφορά των γευμάτων και των σνακ μας, ενώ μερικά είναι και σαν θερμός, κρατώντας το φαγητό κρύο ή ζεστό, αναλόγως!
Πολλές οι επιλογές για δώρα! Είναι ωραίο να κάνουμε χρήσιμα και πρακτικά δώρα. Μη ξεχνάτε ότι η υγιεινή διατροφή είναι για όλους μας, ανεξαρτήτως βάρους, ενώ τα παραπάνω δώρα είναι καλό να χαρίζονται χωρίς σχόλια για σώμα του παραλήπτη!