Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives
Tryfonos, C.; Mantzorou, M.; Fotiou, D.; Vrizas, M.; Vadikolias, K.; Pavlidou, E.; Giaginis, C. Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives. Medicines 2019, 6, 95.
Abstract
Background: Multiple sclerosis (MS) constitutes a chronic progressive demyelinating disease which negatively affects the central nervous system. MS symptoms detrimentally affect the quality of life, as well as the life expectancy of MS patients. In this aspect, the present study aims to critically summarize and evaluate the currently available clinical studies focusing on the potential beneficial effects of dietary supplements on controlling MS symptomatology and relapse. Methods: PubMed database was comprehensively searched, using relative keywords to identify clinical trials that investigated the beneficial effects of dietary supplementation against MS symptomatology and progression. 40 clinical trials were found, which were divided into categories. Results: Nutritional status of MS patients, as well as supplementation have been suggested as potential factors affecting progression. Several substantial studies have documented a systematically high prevalence of vitamin A, B12 and D3 deficiency amongst MS patients. At present, clinical data have suggested that most of the dietary supplements under study may exert antioxidant and anti-inflammatory properties, improving depression symptomatology and quality of life overall. However, malnutrition risk in MS patients has not been adequately explored in order for more precise conclusions to be drawn. The supplements that may have a positive effect on MS are vitamins, fatty acids, antioxidants, phytochemicals and melatonin. Conclusions: Several dietary supplements may decrease inflammation and fatigue, also increasing also autoimmunity tolerance in MS patients, and thus improving quality of life and life expectancy. Currently, there is no effective clinical indication for applying dietary supplementation as complementary treatment against MS symptomatology.
Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health?
Antonopoulou, M, Mantzorou, M, Serdari, A, et al. Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health? Int J Health Plann Mgmt. 2019; 1– 17. https://doi.org/10.1002/hpm.2881
Abstract
Adherence to a healthy diet such as Mediterranean Diet (MD) may exert beneficial effects in university students, promoting their academic performance and quality of life, as well as their mental and physical health status. In this aspect, the present study aimed to critically analyze the current epidemiological evidence concerning MD adherence of university students’ populations. PubMed database was comprehensively searched, using relative keywords.
Students’ dietary habits are moving away from MD guidelines towards unhealthy eating patterns, especially for those living away from home and even for students with a Mediterranean country origin. Most of the available studies have documented that poorer students’ health status was associated with lower MD adherence. Higher MD adherence was correlated with lower depression risk, while higher perceived stress score with lower fruit and vegetables intake. The access of students to information and knowledge provided by courses and lectures did not effectively enhance their compliance to MD. Alarmingly enough, the majority of students, even from medical and nutritional university departments, showed inadequate knowledge on healthy eating habits. Due to the influence of diet on the quality of life and the mental and physical health of students, it is crucial to redirect research focus on this important aspect.
Διατροφή στην εγκυμοσύνη
Η εγκυμοσύνη είναι μια πολύ σημαντική περίοδος για όλους μας. Με αυτή ξεκινά η ζωή μας, και κατά τη διάρκειά της θέτονται οι βάσεις για την υγεία μας, και για τις διατροφικές μας συνήθειες!
Η διατροφή της εγκύου πρέπει να είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να παρέχει επαρκή θρεπτικά συστατικά για την ίδια και το έμβρυο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να τρώει για δύο! Η ποσότητα φαγητού που χρειάζεται μια έγκυος εξαρτάται από την ηλικία, την όρεξη, το ρυθμό αύξησης βάρους, και το Δείκτη Μάζα Σώματός της προ εγκυμοσύνης (ΔΜΣ), καθώς με βάση αυτόν έχουμε διαφορετικό στόχο πρόσληψης βάρους για την εγκυμοσύνη. Επιπλέον, πέρα από την υγιεινή διατροφή που είναι απαραίτητη, συστήνεται και η συμπληρωματική αγωγή με φολικό οξύ (ή αλλιώς φυλλικό οξύ) για την πρόληψη ανωμαλιών νευρικού σωλήνα (όπως η δισχιδής ράχη), καθώς και βιταμίνη D. Επιπρόσθετα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να χορηγηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας.
Αναλυτικά, η αύξηση του σωματικού βάρους σε γυναικες κατά την εγκυμοσύνη πρέπει να είναι επαρκής μεν, περιορισμένη δε, ανάλογα με το ΔΜΣ. Για γυναίκες με φυσιολογικό βάρος (ΔΜΣ 18,5 έως 24,9 kg/m2) συστήνεται η πρόσληψη βάρους 11-16 κιλά, ενώ για γυναίκες με ΔΜΣ 25-30 kg/m2 συστήνεται η πρόσληψη βάρους 7-11 κιλά και για γυναίκες με ΔΜΣ πάνω από 30 συστήνεται η πρόσληψη βάρους 5-9 κιλά. Σε περίπτωση δίδυμης κύησης συστήνεται αύξηση βάρους από 16 έως 20,5 κιλά. Η επιπρόσθετη αύξηση βάρους σε γυναίκες με υπερβάλλον σωματικό βάρος σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα κατά την κύηση και τον τοκετό, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος για σακαρώδη διαβήτη κύησης, υπέρταση, τοκετό με Καισαρική, και γενετικές ανωμαλίες, ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα για παχυσαρκία στο παιδί.
Πόσο πρέπει να τρώει η έγκυος;
Γενικά θα πρέπει να καταναλώνει περί τις 2.200 - 2.900 θερμίδες την ημέρα, με σταδιακή αύξηση της ποσότητας τροφής. Οι Αμερικάνικες οδηγίες συστήνουν ότι στο 1ο τρίμηνο δεν χρειάζεται αύξηση σε θερμίδες, σε σχέση με τη διατροφή προ εγκυμοσύνης. Στο δεύτερο τρίμηνο οι ανάγκες αυξάνονται κατά 340 θερμίδες (πχ. 2 φέτες ψωμί ολικής άλεσης με 2 φέτες τυρί χαμηλό σε λιπαρά και 1 φρούτο), σε σχέση με προ εγκυμοσύνης, ενώ στο 3ο τρίμηνο οι ανάγκες αυξάνονται κατά 450 θερμίδες (πχ. 2 φέτες ψωμί ολικής άλεσης με 2 φέτες τυρί χαμηλό σε λιπαρά, 1 φρούτο και 15 αμύγδαλα), σε σχέση με πριν την εγκυμοσύνη. Οι Βρετανικές οδηγίες συστήνουν ότι δεν χρειάζεται αύξηση στις θερμίδες, παρά 190 kcal αύξηση στο 3ο τρίμηνο!
Φυσικά είναι απαραίτητο οι επιπλέον θερμίδες να προέρχονται από θρεπτικά τρόφιμα, όπως πηγή άπαχη πρωτεΐνης, προϊόντα ολικής άλεσης, γαλακτοκομικά, φρούτα και λαχανικά. Καλό είναι να αποφεύγεται η τατκτική κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε λιπαρά (και ειδικά κορεσμένα και τρανς λιπαρά), ζάχαρη (πχ. ζάχαρη, μέλι, σιρόπια, ζάχαρη καρύδας κ.α.), αναψυκτικά, γλυκά και τηγανητά. Σημαντική είναι η κατανάλωση τροφίμων όλων των γεύσεων, καθώς το παιδί θα είναι πιο δεκτικό σε πληθώρα τροφών μετά.
Η φυσική δραστηριότητα είναι επίσης πολύ σημαντική, και συστήνεται 30 λεπτά τακτική μέτριας έντασης άσκηση, ύστερα από συνενόηση με τον ιατρό.
Τι πρέπει να τρώει η έγκυος;
‘Οπως και για τον γενικό πληθυσμό, συστήνεται η κατανάλωση 3 κυρίων γευμάτων και 2-3 σνακ την ημέρα. Κάθε γεύμα πρέπει να περιέχει πηγή αμύλου, πρωτεΐνης και λαχανικά.
Πηγές αμύλου: έμφαση δίνεται σε αμυλούχα λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης (πχ. ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτα, αρακάς), που είναι πιο θρεπτικά και χορταστικά σε σχέση με τα μη-ολικής (πχ. λευκό ψωμί).
- Πηγές πρωτεΐνης: Τα γεύματα συμπληρώνουν οι πηγές πρωτεΐνης (πχ. όσπρια, άπαχο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, καλά μαγειρεμένο αυγό) με έμφαση στην κατανάλωση 1-2 μερίδων ψαριού την εβδομάδα.
- Φρούτα και λαχανικά: Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι φυσικά αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής, με στόχο τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα (1 μερίδα= 1 μέτριο φρούτο= 2 μικρά φρούτα= 1 φλ. ωμά λαχανικά= 1/2 φλ. βρασμένα λαχανικά).
Πηγές ασβεστίου: Τρεις μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα (1 μερίδα= 1 φλ. γάλα= 1 κεσεδάκι γιαούρτι= 30 γρ τυρί) προσδίδουν επαρκή ποσότητες ασβεστίου. Φυσικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και εμπλουτισμένα υποκατάστατα γάλακτος (πχ. γάλα σόγιας ή αμυγδάλου), ενώ έχουμε και μη γαλακτοκομικές πηγές ασβεστίου όπως οι σαρδέλες, το ταχίνι, τα αμύγδαλα, το μπρόκολο, τα φασόλια και το σπανάκι.
Έλαια: Έμφαση σε ακόρεστα λιπαρά πρέπει να δίνεται, όπως το ελαιόλαδο, και να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Επιπλέον, μειωμένη πρέπει να είναι η κατανάλωση αναψυκτικών, γλυκών και αλμυρών σνακ, που είναι πλούσια σε λιπαρά.
Υγρά: Τουλάχιστον 8 ποτήρια υγρών είναι καλό να καταναλώνονται καθημερινά. Στα υγρά ανήκει και το γάλα και οι χυμοί. Καλό να είναι να μην καταναλώνεται πάνω από 1 ποτήρι χυμού την ημέρα, και να αποφέυγεται η κατανάλωση καφέ σε ποσότητες άνω των 2 φλιτζανιών και τσαγιού σε ποσότητα άνω των 3.
Τι πρέπει να προσέξει ή να αποφύγει η έγκυος;
Προσοχή πρέπει να δίνεται στην ασφάλεια τροφίμων που διαχειρίζεται και καταναλώνει η έγκυος. Πέρα από την τήρηση των κανόνων υγιεινής, είναι απαραίτητο να αποφεύγεται η κατανάλωση ωμών ή λίγο μαγειρεμένων κρεάτων, κοτόπουλου, ψαριού, οστράκων και αυγού! Επίσης, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση τυριών που έχουν ωριμάσει σε μούχλα (brie, camembert, chavroux, roquefort), μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών και παγωτού μηχανής.
Καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάωση μεγάλων ψαριών όπως καρχαρία, marlin και ξιφία, ενώ η κατανάλωση φιλέτου τόνου και σολομού δεν πρέπει να ξεπερνά τις 2 φορές την εβδομάδα.
Συμπληρώματα με βιταμίνη Α δεν πρέπει να χορηγούνται κατά την εγκυμοσύνη, λόγω αυξημένου κινδύνου για τερατογένεση, όπως και η κατανάλωση ήπατος (συκωτιού) και προϊόντων του, καθώς περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α.
Τέλος, το αλκοόλ καλό είναι αποφεύγεται, αν και υπάρχει διαφωνία για το αν μπορούν να καταναλώνουν οι έγκυες μικρές ποσότητες αλκοόλ.
Συμπερασματικά, η διατροφή της εγκύου είναι βαρυσήμαντη τόσο για την έκβαση της εγκυμοσύνης, όσο και για τη μετέπειτα ζωή του εμβρύου. Η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη, και ιδανικά ξεκινά πριν την κύηση. Η συμπληρωματική αγωγή φολικού και βιταμίνης D είναι καλό να μην παραμελείται, όπως και η τήρηση κανόνων υγιεινής και η αποφυγή ορισμένων δυνητικά επικίνδυνων τροφίμων.
Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study
Papadopoulou, Sousana K, Maria Mentzelou, Eleni Pavlidou, Georgios K Vasios, Maria Spanoudaki, Georgios Antasouras, Anastasia Sampani, Evmorfia Psara, Gavriela Voulgaridou, Gerasimos Tsourouflis, Maria Mantzorou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study" Medicina 59, no. 4: 664. https://doi.org/10.3390/medicina59040664
Background and Objectives: In the last decades, simultaneously increasing trends have been recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity around the world, which are considered serious public health concerns, negatively affecting child health. Aim: The present study aims to investigate whether caesarean section is associated with the increased rates of childhood overweight/obesity, low childbirth anthropometric indices and postnatal complications in pre-school age. Materials and Methods: This is a cross-sectional study in which 5215 pre-school children aged 2–5 years old were enrolled from nine different Greek regions after applying specific inclusion and exclusion criteria. Non-adjusted and adjusted statistical analysis was performed to assess the impact of caesarean section in comparison to vaginal delivery. Results: Children delivered by caesarean section were significantly more frequently overweight or obese at the age of 2–5 years, also presenting a higher prevalence of low birth weight, length and head circumference. Caesarean section was also associated with higher incidence of asthma and diabetes type I at the age of 2–5 years. In a multivariate analysis, caesarean section increased the risk of childhood overweight/obesity and low childbirth anthropometric indices even if adjusting for several childhood and maternal confounding factors. Conclusions: Increasing trends were recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity, which are considered serious public health concerns. Caesarean section independently increased childhood overweight/obesity in pre-school age, highlighting the emergent need to promote health policies and strategies to inform future mothers about its short and long-term risks and that this mode of delivery should preferably be performed only when there are strong medical recommendations in emergency obstetric conditions.
Ο τοκετός με Καισαρική τομή σχετίζεται με το υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, το χαμηλό βάρος τοκετού και τις μεταγεννητικές επιπλοκές: Μια διατομεακή μελέτη
Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταγραφεί ταυτόχρονα αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Kαισαρική τομή, όσο και για το υπέρβαρο και την παχυσαρκία στα παιδιά σε όλο τον κόσμο, οι οποίες θεωρούνται σοβαρές ανησυχίες για τη δημόσια υγεία, επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία των παιδιών.
Η παρούσα μελέτη στοχεύει να διερευνήσει εάν η Καισαρική τομή σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά παιδικού υπέρβαρου/παχυσαρκίας, χαμηλούς ανθρωπομετρικούς δείκτες τοκετού και μεταγεννητικές επιπλοκές στην προσχολική ηλικία. Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη στην οποία εντάχθηκαν 5215 παιδιά προσχολικής ηλικίας 2-5 ετών από εννέα διαφορετικές ελληνικές περιφέρειες μετά από εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού.
Τα παιδιά που γεννήθηκαν με Καισαρική τομή ήταν σημαντικά πιο συχνά στις κλίμακες του υπέρβαρου ή παχυσαρκίας στην ηλικία των 2-5 ετών, παρουσιάζοντας επίσης υψηλότερο επιπολασμό χαμηλού βάρους γέννησης, μήκους και περιφέρειας κεφαλής. Η Καισαρική τομή συσχετίστηκε επίσης με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άσθματος και σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι στην ηλικία των 2-5 ετών. Σε μια πολυπαραγοντική ανάλυση, η καισαρική τομή αύξησε τον κίνδυνο παιδικού υπερβολικού βάρους/παχυσαρκίας και χαμηλών ανθρωπομετρικών δεικτών τοκετού, ακόμη και αν προσαρμόζονταν για αρκετούς συγχυτικούς παράγοντες της παιδικής ηλικίας και της μητέρας.
Καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Καισαρική τομή όσο και για το υπέρβαρο/παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, τα οποία θεωρούνται σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας. Η Καισαρική τομή αύξησε ανεξάρτητα το παιδικό υπέρβαρο/παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη προώθησης πολιτικών και στρατηγικών υγείας για την ενημέρωση των μελλοντικών μητέρων σχετικά με τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους και ότι αυτός ο τρόπος τοκετού θα πρέπει κατά προτίμηση να πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχουν ισχυρές ιατρικές συστάσεις σε επείγουσες μαιευτικές καταστάσεις.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.