Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος ΣΤ΄)
Κάθε καλοκαίρι τα κρύα τσάγια και τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, κάνουν την επανεμφάνισή τους. Πόσο «διαιτητικά» είναι στην πραγματικότητα αυτά τα τρόφιμα;
1. Όλο και περισσότερα κρύα τσάγια κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά, με πολλά από αυτά να διαφημίζονται ως προϊόντα «χωρίς ζάχαρη», με αποτέλεσμα να είναι πιο ελκυστικά στους καταναλωτές. Μερικές φορές όμως παρατηρούμε ότι μαζί με τη φράση «χωρίς ζάχαρη» έρχεται και η φράση «με Χ% λιγότερες θερμίδες».
Πώς γίνεται, όμως, ένα προϊόν όπως το τσάι, το οποίο σκέτο δεν έχει θερμίδες, να παρουσιάζεται ότι έχει, ακόμα και αν δεν υπάρχει προσθήκη ζάχαρης; Πολύ απλά γιατί η ζάχαρη που αναφέρεται ότι δεν προστέθηκε στο προϊόν, είναι η κρυσταλλική ζάχαρη, και όχι όλα τα ελεύθερα σάκχαρα (πχ. φρουκτόζη, μέλι, και άλλα σιρόπια). Επομένως, η εταιρεία που φτιάχνει το προϊόν αυτό, ουσιαστικά μας λέει είναι ότι δεν πρόσθεσε κρυσταλλική ζάχαρη!
Άρα τι γλυκαντικό μπήκε στο τσάι; Πολλές φορές, μιας που είναι και στη μόδα, προστίθεται στέβια, η οποία όμως δεν είναι ζάχαρη και δεν έχει θερμίδες! Συνεπώς, έχει προστεθεί κάποια άλλη ζάχαρη! Μάλιστα, σε πολλά από αυτά τα προϊόντα θα διαβάσουμε ότι περιέχονται φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από φρούτα, φράση που μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι το προϊόν είναι «υγιεινό», καθώς περιέχει συστατικά που βρίσκονται στα φρούτα. Όμως, όταν παίρνουμε τη φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από τα φρούτα, πλέον έχουμε μόνο ελεύθερα σάκχαρα, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά! Δηλαδή, η εταιρεία έβγαλε από το προϊόν την κρυσταλλική ζάχαρη και έβαλε μέσα μια άλλη ζάχαρη! Απλώς, λόγω του ότι η φρουκτόζη είναι πιο γλυκιά, μπαίνει μικρότερη ποσότητα, εξ ου και οι λιγότερες θερμίδες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το νέο προϊόν είναι πολύ πιο υγιεινό από το παλιό! Μάλιστα, η φρουκτόζη (σε μορφή ζάχαρης) σε μεγάλη ποσότητα, έχει αρνητική επίδραση στην υγεία μας, και πρέπει να αποφεύγεται από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
2. Τα παγωτά «χωρίς ζάχαρη» αποτελούν ελκυστική επιλογή από άτομα που θέλουν να προσέξουν το βάρος τους. Και πάλι, όμως, δεν είναι όλα τα παγωτά που διαφημίζονται ως «παγωτά χωρίς ζάχαρη», όντως χωρίς ζάχαρη. Πολλές φορές τα παγωτά αυτά δεν περιέχουν κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά σιρόπια (πχ. σιρόπι καλαμποκιού). Μάλιστα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ένα παγωτό «χωρίς ζάχαρη», όπου το δεύτερο συστατικό ήταν χυμός φρούτων και το τρίτο ήταν σιρόπι καλαμποκιού. Το γεγονός ότι βρίσκονταν στην αρχή της λίστας με τα συστατικά, σημαίνει ότι βρισκόντουσαν και σε μεγάλη ποσότητα, καθώς τα συστατικά μπαίνουν με σειρά μεγαλύτερης προς μικρότερη ποσότητα στη συνταγή! Παρομοίως, πολλές συνταγές για παγωτό -αλλά και για άλλα γλυκά- στο διαδίκτυο αν και λένε ότι δεν έχουν ζάχαρη, περιέχουν άλλα ελεύθερα σάκχαρα, όπως μέλι ή σιρόπια!
Η ζάχαρη, δηλαδή όλα τα ελεύθερα σάκχαρα, είτε ως κρυσταλλική ζάχαρη, είτε ως μέλι, σιρόπια και φυσικά γλυκαντικά από φρούτα, αναγνωρίζεται το ίδιο για τον οργανισμό μας! Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τα συστατικά που περιέχονται στο προϊόν και να είμαστε σίγουροι ότι το προϊόν που μας διαφημίζουνε και που διαλέξαμε είναι όντως χωρίς ζάχαρη, καθώς και να υπολογίσουμε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνουμε!
Διαλλειματική νηστεία: τι μας λέει η έρευνα;
Η διαλλειματική νηστεία, ή στα αγγλικά intermittent fasting, είναι μια ομάδα πρακτικών διατροφής, όπου η σίτιση δεν είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά σε περιόδους ημερών ή ωρών. Δηλαδή, τα άτομα είτε τρώνε 8 ώρες τη μέρα (πχ. 8:16) ή διαννείμουν την ενέργεια που καταναλώνουν κυρίως σε μερικές μέρες της εβδομάδας (πχ. 5:2). Η πρακτικές αυτές πολλές φορές συγκρίνονται με το Ραμαζάνι. Η διαλλειματική νηστεία έχει γίνει της μόδας, ειδικά για την απώλεια βάρους. Όμως τι έχει να μας πει η έρευνα σχετικά με την επίδρασή της στην υγεία και την απώλεια βάρους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να διαρκούν επαρκές χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα λίγα άτομα έχουν πάρει μέρος στις μελέτες αυτές, καθώς και ο σχεδιασμός των μελετών δεν ευδοκιμεί τη σύγκριση μεταξύ τους, γεγονός που οδηγεί σε μη σαφή και μη ισχυρά συμπεράσματα.
Σχετικά με τη νηστεία ανά μέρα, τα δεδομένα είναι ασαφή σχετικά με μεταβολικούς βιοδείκτες, ενδεχομένως γιατί στις μελέτες έλαβαν μέρος υγιή άτομα. Αντίθετα, η πείνα φάνηκε αυξημένη και η διάθεση χαμηλή τις ημέρες της νηστείας.
Αναφορικά με τις διαιτες όπου για 2 μερες η ενεργειακη προσληψη ειναι αρκετα χαμηλή (μόλις το 25% των απαιτούμενων θερμίδων), σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος φάνηκε αναμενόμενη απώλεια βάρους, η οποία όμως δεν διαφέρει από την αναμενόμενη απώλεια βάρους μιας τυπικής υποθερμιδικής διατροφής. Οι βιοδείκτες έδειξαν μικρή ή καμία βελτίωση, η οποία βεβαια μπορεί να οφείλεται στην απώλεια βάρους, και όχι σε ανωτερότητα της διαλλειματικής νηστείας.
Συστηματικές ανασκοπίσεις και μετα-αναλύσεις μελετών δείχνουν ότι δεν υπερέχει αυτού του τύπου η διαλλειματική νηστεία, από την τυπική υποθερμιδική διατροφή, είτε για την απώλεια βάρους, είτε για τους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τέλος, η πλέον γνωστή μέθοδος διαλλειματικής νηστείας είναι εκείνη όπου τα άτομα καταναλώνουν την τροφή τους μέσα σε 8 ώρες του 24ώρου (πχ. 12:00- 20:00). Στην πράξη, δεν διαφέρει από την παράλλειψη του πρωινού (και την κατανάλωση του βραδινού σχετικά νωρίς για τον Έλληνα)! Σε μια μελέτη 6 εβδομάδων, δεν παρατητήθηκε όφελος σχετικά με την αλλαγή στο σωματικό βάρος, και ούτε στον γλυκαιμικό έλεγχο, τα λιπίδια, και τους δείκτες φλεγμονής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έτρωγε κανονικά.
Κάθε νηστεία προ εξετάσεων θα έχει θετικό αποτέλεσμα σε βιοδείκτες. Για το λόγο αυτό μένουμε και νηστικοί πριν από αιματολογικές εξετάσεις. Επίσης, σε άτομα με δυσλιπιδαιμία ή μη ελεγχόμενες τιμές γλυκόζης, αναμένεται βελτίωση μετά από διατροφική παρέμβαση, δη σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σίτισης. Γενικά, η μέχρι τώρα υπάρχει έλλειψη ισχυρών αποτελεσμάτων για τη διαλλειματική νηστεία, ειδικά σε σχέση με την τυπική διατροφή. Σε ζωικά μοντέλα και σε κύτταρα (σε μελέτες in vitro - όχι σε οργανισμούς) μπορεί να παρατηρούνται θετικές επιδράσεις, οι οποίες όμως δεν μεταφράζονται στον άνθρωπο!
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε δεδομένα για σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις διάφορες πρακτικές της διαλλειματικής νηστείας, αλλά αναμένουμε υψηλής ποιότητας μελέτες στο μέλλον να διαλευκάνουν τη χρησιμότητά τους και τους πιθανούς κινδύνους. Αναφορικά με την απώλεια βάρους, μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή θα οδηγήσει έστω βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους. Σίγουρα, κάποιοι προτιμούν να τρώνε τα γεύματά τους εντός 8 ωρών, ή για κάποιους η διελλειματική νηστεία είναι μια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους, αρκεί οι θερμίδες που λαμβάνονται να είναι χαμηλότερες των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού. Η ποιότητα της διατροφής είναι βαρυσήμαντη, και είναι ακρογωνιαίος λίθος για την υγεία μας.
Η διατροφή τα Χριστούγεννα
Οι γιορτές είναι «επικίνδυνες» για πρόσληψη βάρους. Τα Χριστούγεννα με τα οικογενειακά τραπέζια πλησιάζουν, που σημαίνει ότι όλο και περισσότερα γλυκά και εδέσματα πλούσια σε λίπος και ζάχαρη είναι στο οπτικό πεδίο.
Μπορεί να είναι δύσκολο να αντισταθείτε, αλλά υπάρχει τρόπος να κρατήσετε τις ισορροπίες και να αποφύγετε την πρόσληψη βάρους. Η διατήρηση των διατροφικών συνηθειών κατά τη διάρκεια των γιορτών ίσως να είναι μια πρόκληση, αλλά μπορεί να επιτευχθεί!
Πολλοί διοργανώνουν πλούσια εορταστικά τραπέζια αυτήν την περίοδο. Γεμίστε το πιάτο σας με σαλάτα και προσθέστε πηγή πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο ή γαλοπούλα (χωρίς την πέτσα), και ολοκληρώστε το πιάτο με πατάτες φούρνου, ρύζι ή μακαρόνια σε μέτρια ποσότητα.
Εάν ακολουθείτε συγκεκριμένο διαιτολόγιο, δεν είναι κακό να ρωτήσετε την οικοδέσποινα τι θα περιλαμβάνει το μενού, ώστε να κανονίσετε από πριν τι θα φάτε. Σαν επιδόρπιο τα φρούτα είναι η πρώτη επιλογή, αλλά ένα μέτριο κομμάτι γλυκό είναι επίσης επιλογή, αρκεί να μην ξεφεύγετε.
Όσον αφορά το ποτό και τα αναψυκτικά αρκεστείτε σε ένα με δύο ποτήρια κρασί και προτιμήστε νερό ή αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη. Βάλτε στο πιάτο σας τη μερίδα που θα φάτε και καθίστε μακριά από τις πιατέλες με το φαί, ενώ αποφύγετε να ξαναγεμίσετε το πιάτο σας. Τρώτε αργά και μιλάτε με τους υπόλοιπους καλεσμένους.
Αν διοργανώνετε εσείς το τραπέζι, επιλέξτε τι θα μαγειρέψετε και κάντε αλλαγές στις συνταγές για πιο light φαγητό, χρησιμοποιώντας light προϊόντα και λιγότερο λάδι, βούτυρο και ζάχαρη.
Υπάρχουν πολλές συνταγές στο διαδίκτυο για νόστιμα και ελαφριά χριστουγεννιάτικα γεύματα.
Εξοπλίστε το σπίτι με φρούτα και ελαφριά σνακ, όπως μπάρες δημητριακών ή γιαούρτι και μαρέγκες.
Έτσι, θα έχετε πιο υγιεινές επιλογές όταν βαριέστε ή όταν θέλετε να τσιμπήσετε κάτι. Επιπλέον, μπορείτε στο τέλος της βραδιάς να δώσετε στους καλεσμένους τα γλυκά που τυχόν σας περίσσεψαν!
Κρύβοντας τα γλυκά από εμφανή σημεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στο να «ξεχάσετε» την ύπαρξή τους. Μπορείτε να ζητήσετε από συγγενείς και φίλους να μη σας φέρουν γλυκά, αλλά, αν σας φέρουν, προσφέρετέ τα στους καλεσμένους ή τους συνεργάτες σας ή ακόμα καλύτερα σε οικογένειες που έχουν ανάγκη!
Τα ψώνια την περίοδο αυτή είναι αναπόφευκτα! Αποφύγετε τα ψώνια στο σουπερμάρκετ εάν πεινάτε, καθώς θα είναι πιο δύσκολο να αντισταθείτε στα διάφορα εποχιακά γλυκίσματα. Τα δώρα όμως των Χριστουγέννων είναι μια καλή ευκαιρία για άσκηση. Αφήστε το αυτοκίνητο μακριά από την αγορά και περπατήστε!
Λίγο πριν τις γιορτές και μετά, τα περιοδικά και η τηλεόραση παρουσιάζουν δίαιτες αποτοξίνωσης για γρήγορη απώλεια βάρους. Αυτές οι δίαιτες είναι στην πλειοψηφία τους εξαντλητικές, δεν έχουν μακροχρόνιο αποτέλεσμα και, αν τις ακολουθήσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη θρεπτικών συστατικών.
Η προετοιμασία είναι σημαντική για να μην ξεφύγετε! Υπάρχουν πολλοί πειρασμοί, αλλά και άλλοι τόσοι τρόποι να τους αποφύγετε! Κρατήστε ισορροπίες στο φαγητό και ειδικά στα γλυκίσματα, ενώ μην ξεχνάτε ότι οι γιορτές είναι ευκαιρία για άσκηση, είτε πρόκειται για το στολισμό του δέντρου είτε για βόλτα στα μαγαζιά.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 31 Ιουλίου-6 Αυγούστου 2017
1. Πόσο συχνά πίνετε;
Μια έρευνα από το University of Southern Denmark, με 70.551 συμμετέχοντες που παρακολουθήθηκαν για 4,9 χρόνια, έδειξε ότι η κατανάλωση αλκοόλ, και ιδιαίτερα η κατανάλωση κρασιού 3-4 φορές την εβδομάδα σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη!
Μάλιστα, αναφορικά με την ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ φαίνεται ότι οι άνδρες που κατανάλωναν 14 ποτά την εβδομάδα είχαν 43% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και οι γυναίκες που κατανάλωναν 9 ποτά την εβδομάδα είχαν 58% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε σχέση με εκείνους που δεν πίνουν.
Όσον αφορά τη συχνότητα κατανάλωσης των ποτών, χαμηλότερος κίνδυνος φαίνεται να σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ 3-4 φορές την εβδομάδα. Συγκεκριμένα, για τους άνδρες ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη είναι κατά 27% χαμηλότερος, ενώ για τις γυναίκες 32% χαμηλότερος σε σχέση με εκείνους που καταναλώνουν αλκοόλ 1 φορά την εβδομάδα.
Για το κρασί, φαίνεται ότι η κατανάλωση 7-9 ποτηριών κρασί την εβδομάδα σχετίζεται με 25-30% χαμηλότερο κίνδυνο για διαβήτη, σε σχέση με την κατανάλωσή του λιγότερο από 1 φορά την εβδομάδα.
Τέλος, αν και τα πιο βαριά ποτά (πχ. ουίσκι) δεν σχετίστηκαν με τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη στους άνδρες, στις γυναίκες η κατανάλωσή τους πάνω από 7 τέτοια ποτά την εβδομάδα σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου κατά 83% , σε σχέση με γυναίκες που έπιναν κάτω από ένα βαρύ ποτό την εβδομάδα!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/318684.php
2. Πόσες ώρες κοιμάστε;
Μια νέα έρευνα έδειξε ότι ο μικρότερης διάρκειας ύπνος σχετίζεται με την παχυσαρκία και την αυξημένη περιφέρεια μέσης!
Στην έρευνα τα δεδομένα από 1615 ενήλικες, ηλικίας 19-65 ετών, 57,1% των οποίων γυναίκες, αναλύθηκαν ως προς την σχεση μεταξύ της διάρκειας ύπνου και του λίπους, ορισμένων δεικτών υγείας, και διατροφής.
Εφόσον λήφθηκαν υπόψιν η ηλικία, η εθνικότητα, το φύλο, το κάπνισμα, και το κοινωνικο-οικονομικό στάτους παρατηρήθηκε ότι η διάρκεια του ύπνου σχετιζόταν αρνητικά με το Δείκτη Μάζας σώματος (ΔΜΣ) και την περιφέρεια μέσης, δηλαδή ο μικρότερης διάρκειας ύπνος σχετίζεται με μεγαλύτερο ΔΜΣ και περιφέρεια μέσης. Ενδεικτικά αύξηση κατά 0,46 kg/m2 του ΔΜΣ και 0,9 cm της πειφέρειας μέσης επιφέρει η μια ώρα λιγότερος ύπνος!!! Επίσης, θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε με την HDL "καλή" χοληστερόλη, και την ελεύθερη θυροξίνη, δηλαδή όσο μεγαλύτερος ο ύπνος τόσο πιο υψηλά τα επίπεδά τους. Παράλληλα, αρνητική συσχέτιση παρατηρήθηκε με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HbA1c και την CRP!
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0182195
3. Καμία διαφορά στην απόλαυση, μικρή διαφορά στο μάτι, μεγάλη διαφορά στις θερμίδες! Το μέγεθος της μερίδας μας μετράει! Και με μικρές αλλαγές μπορούμε να πετύχουμε μια μεγάλη αλλαγή στην υγεία και το σώμα μας!
https://www.facebook.com/FitnessRe/photos/a.142359345882840.27701.142216...
4. Το λάδι καρύδας (coconut oil) είναι γνωστό κυρίως γιατί περιέχεται σε κρέμες σώματος και μαλλιών. Όμως, χρησιμοποιείται και στη μαγειρική, κυρίως σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει η «νέα διατροφική μόδα» και δεν είναι λίγοι εκείνοι που το χρησιμοποιούν καθημερινά στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
Το λάδι καρύδας διαφημίζεται ως ένα «υγιεινό» λάδι, ένα «superfood» που βοηθά στην απώλεια βάρους, ενώ συνοδεύεται και από μια αρκετά υψηλή για την εποχή τιμή, γύρω στα 20 ευρώ το λίτρο!
Τι ισχύει, όμως, για αυτό το λάδι; Είναι όντως τόσο υγιεινό ή μήπως να μείνουμε στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδό μας;
http://www.mantzorou.gr/el/blog/ladi-karydas-ti-ishyei-telika
5. Ανακοίνωση του ΠΣΔΔ για το Πόρισμα της Διαιτολογικής Πράξης που κατατέθηκε στο Υπουργείο Υγείας
"Με δεδομένο ότι η διαιτολογική πράξη εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης της υγείας του ανθρώπου μέσω της ορθής Διατροφικής Φροντίδας, που παρέχεται είτε δια ζώσης, είτε εξ’ αποστάσεως σε άτομα, ομάδες ή πληθυσμούς, είναι αναγκαίος ο επίσημος ορισμός της και η εφαρμογή της αποκλειστικά από τους Διαιτολόγους – Διατροφολόγους, όπως αυτοί ορίζονται από το Προεδρικό Διάταγμα υπ’αρίθμ.133, ΦΕΚ 213, 1.10.2014, προκειμένου να διασφαλιστεί η Δημόσια Υγεία."
http://www.hda.gr/to-porisma-orismos-tis-diaitologikis/
http://www.moh.gov.gr/articles/kentriko-symboylio-ygeias-ndash-kesy/kate...