Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος ΣΤ΄)
Κάθε καλοκαίρι τα κρύα τσάγια και τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, κάνουν την επανεμφάνισή τους. Πόσο «διαιτητικά» είναι στην πραγματικότητα αυτά τα τρόφιμα;
1. Όλο και περισσότερα κρύα τσάγια κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά, με πολλά από αυτά να διαφημίζονται ως προϊόντα «χωρίς ζάχαρη», με αποτέλεσμα να είναι πιο ελκυστικά στους καταναλωτές. Μερικές φορές όμως παρατηρούμε ότι μαζί με τη φράση «χωρίς ζάχαρη» έρχεται και η φράση «με Χ% λιγότερες θερμίδες».
Πώς γίνεται, όμως, ένα προϊόν όπως το τσάι, το οποίο σκέτο δεν έχει θερμίδες, να παρουσιάζεται ότι έχει, ακόμα και αν δεν υπάρχει προσθήκη ζάχαρης; Πολύ απλά γιατί η ζάχαρη που αναφέρεται ότι δεν προστέθηκε στο προϊόν, είναι η κρυσταλλική ζάχαρη, και όχι όλα τα ελεύθερα σάκχαρα (πχ. φρουκτόζη, μέλι, και άλλα σιρόπια). Επομένως, η εταιρεία που φτιάχνει το προϊόν αυτό, ουσιαστικά μας λέει είναι ότι δεν πρόσθεσε κρυσταλλική ζάχαρη!
Άρα τι γλυκαντικό μπήκε στο τσάι; Πολλές φορές, μιας που είναι και στη μόδα, προστίθεται στέβια, η οποία όμως δεν είναι ζάχαρη και δεν έχει θερμίδες! Συνεπώς, έχει προστεθεί κάποια άλλη ζάχαρη! Μάλιστα, σε πολλά από αυτά τα προϊόντα θα διαβάσουμε ότι περιέχονται φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από φρούτα, φράση που μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι το προϊόν είναι «υγιεινό», καθώς περιέχει συστατικά που βρίσκονται στα φρούτα. Όμως, όταν παίρνουμε τη φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από τα φρούτα, πλέον έχουμε μόνο ελεύθερα σάκχαρα, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά! Δηλαδή, η εταιρεία έβγαλε από το προϊόν την κρυσταλλική ζάχαρη και έβαλε μέσα μια άλλη ζάχαρη! Απλώς, λόγω του ότι η φρουκτόζη είναι πιο γλυκιά, μπαίνει μικρότερη ποσότητα, εξ ου και οι λιγότερες θερμίδες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το νέο προϊόν είναι πολύ πιο υγιεινό από το παλιό! Μάλιστα, η φρουκτόζη (σε μορφή ζάχαρης) σε μεγάλη ποσότητα, έχει αρνητική επίδραση στην υγεία μας, και πρέπει να αποφεύγεται από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
2. Τα παγωτά «χωρίς ζάχαρη» αποτελούν ελκυστική επιλογή από άτομα που θέλουν να προσέξουν το βάρος τους. Και πάλι, όμως, δεν είναι όλα τα παγωτά που διαφημίζονται ως «παγωτά χωρίς ζάχαρη», όντως χωρίς ζάχαρη. Πολλές φορές τα παγωτά αυτά δεν περιέχουν κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά σιρόπια (πχ. σιρόπι καλαμποκιού). Μάλιστα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ένα παγωτό «χωρίς ζάχαρη», όπου το δεύτερο συστατικό ήταν χυμός φρούτων και το τρίτο ήταν σιρόπι καλαμποκιού. Το γεγονός ότι βρίσκονταν στην αρχή της λίστας με τα συστατικά, σημαίνει ότι βρισκόντουσαν και σε μεγάλη ποσότητα, καθώς τα συστατικά μπαίνουν με σειρά μεγαλύτερης προς μικρότερη ποσότητα στη συνταγή! Παρομοίως, πολλές συνταγές για παγωτό -αλλά και για άλλα γλυκά- στο διαδίκτυο αν και λένε ότι δεν έχουν ζάχαρη, περιέχουν άλλα ελεύθερα σάκχαρα, όπως μέλι ή σιρόπια!
Η ζάχαρη, δηλαδή όλα τα ελεύθερα σάκχαρα, είτε ως κρυσταλλική ζάχαρη, είτε ως μέλι, σιρόπια και φυσικά γλυκαντικά από φρούτα, αναγνωρίζεται το ίδιο για τον οργανισμό μας! Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τα συστατικά που περιέχονται στο προϊόν και να είμαστε σίγουροι ότι το προϊόν που μας διαφημίζουνε και που διαλέξαμε είναι όντως χωρίς ζάχαρη, καθώς και να υπολογίσουμε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνουμε!
Τέσσερις τρόποι να σαμποτάρετε την προσπάθεια σας για απώλεια βάρους
Η απώλεια βάρους απασχολεί ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών και γυναικών, είτε πρόκειται για λόγους υγείας, είτε για λόγους εξωτερικής εμφάνισης. Ακόμη και με τη βοήθεια ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου μπορεί κανείς να σαμποτάρει την προσπάθειά του για απώλεια βάρους, ανεξάρτητα από την προσκόλληση στο πλάνο διατροφής.
Με ποιούς τρόπους μπορεί κάποιος να «χαλάσει τη δίαιτα», χωρίς να το καταλάβει;
1. «Δεν τα πήγα καλά αυτή την εβδομάδα, δεν θα πάω στο ραντεβού με το διαιτολόγο»
Αποτελεί μια από τις πιο συχνές αφορμές για την αναβολή της συνάντησης με το διαιτολόγο, που μας απομακρύνει από το στόχο μας για απώλεια βάρους!
Αν και το να ακολουθήσουμε το πρόγραμμα διατροφής είναι ένας βασικός στόχος, η αδυναμία τήρησής του είναι ένα δυνατό έναυσμα για συζήτηση πάνω στις συνθήκες που οδηγούν σε παρέκκλιση από το πρόγραμμα, με σκοπό τη βελτίωση της διατροφής, καθώς και των διατροφικών συνηθειών! Επομένως, εάν δεν τα πήγατε καλά μια εβδομάδα, είναι προτιμότερο και πιο αποδοτικό να το συζητήσετε εκτενώς με το διαιτολόγο-διατροφολόγο σας και να βρείτε μαζί τις αιτίες που σας οδηγούν να «βγαίνετε εκτός προγράμματος» και τις πιθανές λύσεις στα διατροφικά ζητήματα που αντιμετωπίζετε!
2. «Ανέβηκα στη ζυγαριά και δεν έδειξε (μεγάλη) διαφορά! Τι πάει λάθος;»
Η ένδειξη της ζυγαριάς είναι ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος να δει κανείς την πρόοδο του στην προσπάθεια απώλειας βάρους. Στην πραγματικότητα, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η απώλεια του λίπους και όχι τόσο του βάρους! Υπάρχει περίπτωση να έχετε χάσει λίπος, αλλά να έχετε αυξήσει την άλιπη μάζα σας, δηλαδή να έχετε ενυδατωθεί ή και να έχετε αυξήσει τη μυϊκή σας μάζα! Ως αποτέλεσμα, η διαφορά στη ζυγαριά μπορεί να μην είναι η αναμενόμενη, αλλά η βελτίωση στην σύσταση του σώματος είναι επιθυμητή και πολύ σημαντική! Άρα, μην βιαστείτε να κρίνετε το αποτέλεσμα, χωρίς να δείτε την αλλαγή στη σύσταση του σώματος!
3. «Να χάσω τα κιλά, να φάω μια πίτα/πίτσα/γλυκό!»
Πολλές φορές ακούμε ότι στην προσπάθεια απώλειας βάρους απαγορεύονται τα γλυκά, οι πίτσες, οι πίτες και άλλα «παχυντικά» τρόφιμα. Κανένα τρόφιμο δεν απαγορεύεται από τη διατροφή μας, εκτός και αν υπάρχει λόγος υγείας. Επίσης, δεν υπάρχουν «παχυντικά» τρόφιμα, των οποίων η κατανάλωση θα μας οδηγήσει αυτόματα σε πρόσληψη βάρους. Ακόμη και σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή και ο «Eatwell Guide», τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι δεν απαγορεύονται, αλλά συστήνεται η περιστασιακή κατανάλωσή τους. Άρα, μπορείτε να καταναλώσετε κάποιο γλυκό ή πίτα/πίτσα, ενώ προσέχετε τη διατροφή σας, αλλά με μέτρο, λίγες φορές το μήνα!
4. «Θα φάω λιγότερο από αυτό που λέει στο διαιτολόγιο για να χάσω πιο γρήγορα τα κιλά!»
Ο υγιεινός ρυθμός απώλειας βάρους είναι 0,5-1 κιλό την εβδομάδα. Υπερβαίνοντας το ρυθμό αυτό υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα απώλειας μυϊκής μάζας, γεγονός που δεν είναι επιθυμητό, καθώς στόχος είναι η απώλεια λιπώδους ιστού και η διατήρηση της μυϊκής μάζας. Επιπλέον, αυξημένη απώλεια μυϊκής μάζας οδηγεί και σε μείωση του βασικού μεταβολισμού, που δυσχεραίνει την απώλεια βάρους! Επομένως, ακολουθώντας το πρόγραμμα διατροφής δεν στερείστε φαγητού και προστατεύεται τη μυϊκή σας μάζα. Φυσικά, μπορείτε να αυξήσετε τη φυσική σας δραστηριότητα για μεγαλύτερη απώλεια λίπους και καλύτερη υγεία!
Στην προσπάθεια για απώλεια βάρους, ανάμεσα στους βασικούς στόχους είναι η διατήρηση της απώλειας, αλλά και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών! Εάν δεν βελτιώσουμε τον τρόπο διατροφής μας και τη σχέση μας με το φαγητό κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους, κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγηθούμε σε επαναπρόσληψη του βάρους, ύστερα από την επίτευξη του βάρους-στόχου, και θα μπούμε στο φαύλο κύκλο της απώλειας και επαναπρόσληψης βάρους!
Πόσο έγκυρη ενημέρωση έχουμε πάνω σε θέματα διατροφής και υγείας;
Τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους έχουν κάνει τα «fake news», δηλαδή ειδήσεις που δεν είναι πραγματικές, αλλά αναπαράγονται, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από πολλούς θεωρούνται ισχύοντα, αλλοιώνοντας έτσι την πραγματικότητα και εξαπατώντας την κοινή γνώμη. Ένα όμοιο φαινόμενο βλέπουμε και στον κλάδο της διαιτολογίας και διατροφής.
Πόσο πολύ όμως μπορεί η μη έγκυρη ενημέρωση πάνω σε θέματα διατροφής, να μας επηρεάσει;
Αρκετά. Και σε ατομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο δημόσιας υγείας.
Ένα πρόσφατο άρθρο πάνω σε «μύθους» της διατροφής, από μια δερματολόγο, μεταξύ άλλων μη επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεων, ανέφερε ότι οι αμερικανικές οδηγίες για την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και φυτικών προϊόντων είναι «φτιαγμένη» για να εξυπηρετεί συμφέροντα των γεωργών. Όμως, η Μεσογειακή Διατροφή, που αποτελεί τον κλασσικό τρόπο διατροφής που παρατηρήθηκε ότι ακολουθείται από Κρητικούς από τη μελέτη των 7 χωρών, είναι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, και πληθώρα μελετών αναδεικνύουν ότι η προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, ακόμη και άνοια!
Πριν λίγο καιρό ήρθε στο φως της δημοσιότητας το αποτέλεσμα μιας έρευνας για τα πτυχία ενός «ιατρού», που έγινε γνωστός μέσα από σεμινάρια που έκανε σε όλη την Ελλάδα και είχε φιλοξενηθεί και στην ΕΡΤ για να μιλήσει για τις απόψεις του. Όπως έγινε γνωστό από την έρευνα των «ελληνικών hoaxes», ο εν λόγω «ιατρός» μόνο ιατρός δεν είναι, και ενώ παρουσίαζε αρκετά πτυχία και διδακτορικά, δεν κατέχει κανένα. Εξαιτίας του ότι δεν έγινε έλεγχος για τη δράση του και τις συστάσεις που έδινε, όπως να μην γίνονται εμβολιασμοί, να μην γίνονται μαστογραφίες και χημειοθεραπείες, έχει καταγραφεί τουλάχιστον ένα περιστατικό θανάτου μιας νέας γυναίκας με καρκίνο που ακολουθούσε τις οδηγίες του.
Πέρυσι, ύστερα από υπουργική απόφαση, απαγορεύτηκε η διεξαγωγή των τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού, καθώς δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες μέθοδοι, ενώ δεν συνάδουν με τη φυσιολογία του οργανισμού μας. Βέβαια, για χρόνια, ιδιώτες παραπλανούσαν το κοινό με τα τεστ αυτά, και τους υπόσχονταν ότι θα έβρισκαν τα τρόφιμα στα οποία έχουν δυσανεξία και των οποίων η απαγόρευση θα επέφερε μείωση βάρους. Φυσικά απαγορεύονταν τρόφιμα πλούσια σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι, ενώ συχνά συνοδεύονταν και από υποθερμιδική διατροφή για σίγουρη απώλεια βάρους!
Τα παραπάνω είναι μερικά παραδείγματα που δείχνουν την έκταση της παραπληροφόρησης γύρω από την υγεία και τη διατροφή στην Ελλάδα. Το κοινό που στην απελπισία ή την άγνοιά του, εμπιστεύεται το «κάτι διαφορετικό» και ελπίζει. Όμως, η παραπληροφόρηση αυτή, όπως φαίνεται, οδηγεί σε μη υγιεινή διατροφή, διατροφικές ελλείψεις, αυξημένο κίνδυνο για χρόνια νοσήματα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμη και στο θάνατο.
Η χώρα που ανάδειξε την Μεσογειακή Διατροφή, ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, με πλούσια βιβλιογραφία πάνω στα οφέλη για την υγεία που έχει η προσκόλληση σε αυτή, δυστυχώς αναδεικνύει ότι και στον κλάδο της διατροφής και της υγείας ισχύει το «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 29 Ιανουαρίου- 2 Φεβρουαρίου 2018
1. "Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις!" Άλλωστε αν θυμάμαι καλά μας το λένε από το Δημοτικό!
Και αυτή η φράση, δυστυχώς, ισχύει και στον κλάδο της διαιτολογίας-διατροφής, όπου πολλοί ψευδο-διαιτολόγοι λειτουργούν παράνομα, ακόμη και με δικά τους γραφεία!
Εμπιστευτείτε τους ειδικούς και μην ντραπείτε να ζητήστε να δείτε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματός τους! Ο διαιτολόγος σας θα χαρεί να σας δείξει την άδειά του! Κουράστηκε γι' αυτή, άλλωστε!!!
Δείτε τι σχολίασε ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Κωνσταντίνος Ξένος πάνω στο θέμα εδώ.
2. Αντί να αγοράσετε μαγιονέζα φτιάξτε τη μόνοι σας στο σπίτι με απλά υλικά, εντός λίγων λεπτών!!! Δείτε τη συνταγή εδώ.
3. New Year Resolutions: Πέρασε ο 1ος μήνας το 2018. Καταφέρατε να κρατήσετε τα New Year Resolutions σας;
Κάθε νέο έτος θέτουμε στόχους και ένας από αυτούς είναι η απώλεια βάρους!
Πόσες φορές όμως καταφέραμε να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο;
Γιατί φέτος να μην κάνουμε μια αλλαγή; Αντί να επικεντρωθούμε στο βάρος, ας επικεντρωθούμε στις διατροφικές μας συνήθειες και την άσκηση.
Για παράδειγμα, ας βάλουμε στόχο:
- την κατανάλωση 1 επιπλέον μερίδας φρούτου την ημέρα
- την κατανάλωση 1 ακόμη ποτηριού νερου την ημέρα
- την κατανάλωση λαχανικών στο μεσημεριανό (και το βραδινό) μας σε καθημερινή βάση
- την ενασχόληση με τη μαγειρική στο σπίτι, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση έτοιμου, γρήγορου φαγητού
- το παρκάρισμα του αυτοκινήτου 5-10 λεπτά πιο μακριά από τη δουλειά μας
4. Μια χορτοφαγική δίαιτα είναι υγιεινή; Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι υγιεινή, ούτε ότι δεν είναι! Ποικίλει με το άτομο και το πώς τρώει!
Δηλαδή, μπορεί να κάποιος να ακολουθεί μια υγιεινή χορτοφαγική διατροφή, με ποικιλία τροφίμων, και σωστούς συνδυασμούς για κατανάλωση όλων των απαραίτητων αμινοξέων, και να παίρνει και τα απαραίτητα συμπληρώματα διατροφής (κυρίως βιταμίνη B12).
Κάποιος άλλος μπορεί να ακολουθεί μια διατροφή με σκέτη σαλάτα, τηγανητές πατάτες, τσιπς και σοκολάτες που ανήκουν στα χορτοφαγικά τρόφιμα, χωρίς να προσφέρουν όμως ποικιλία θρεπτικών συστατικών!
Επομένως, όπως και για οποιοδήποτε άλλο τρόπο διατροφής παίζει ρόλο η σύνθεση της διατροφής και όχι απλά το όνομα που της δίνουμε!
Διαβάστε το άρθρο μου για τη χορτοφαγία εδώ.
5. Αν σας αρέσουν τα μανιτάρια, θα λατρέψετε αυτή τη μανιταρόσουπα!!!!