Πώς θα καταλάβουμε οτι κάποιος πάσχει από διατροφική διαταραχή από την εμφάνισή του;
Πώς θα καταλάβουμε ότι ένας άνθρωπος πασχει από διατροφική διαταραχή κοιτώντας τον;
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ!
Εχούμε ακούσει πολλές φορές τη φράση "είναι ανορεξικια" για αδύνατες κοπέλες, χωρίς να ξέρουμε τι πραγματικά σημαίνει νευρογενής ανορεξία, και αντιστρόφως βλέποντας ένα άτομο με φυσιολογικό ή και γυμνασμένο σώμα θεωρούμε ότι το άτομο αυτό δεν έχει κανένα θέμα με την εμφάνιση και τη διατροφή του.
Κι όμως, το σωμα και η εμφάνιση δεν αποτελούν στοιχείο διάγνωσης διατροφικής διαταραχής!
Στο γραφείο βλέπω πολλα ατομα με φυσιολογικό βάρος να παλευουν με την ανορεξία, τη βουλιμία ή την αδηφαγικη διαταραχή και ο περίγυρος τους να μην έχει καταλάβει τίποτα απολυτως, γιατί οι διατροφικές διαταραχές δεν αναγράφονται στο σώμα τους!
Για παραδειγμα, ένα άτομο που πληροί τα διαγνωστικά κριτηρια για την ανορεξία και έχει φυσιολογικό βάρος δεν σημαίνει οτι δεν έχει ανορέξια ακόμη και δεν χρειάζεται θεραπεία μέχρι να φτασει σε επικίνδυνα χαμηλό βάρος για τη ζωη του! Δηλαδή, η ανορεξία "δουλεύει" και ας μην υπάρχει η τυπική εικόνα της ανορεξίας που έχουμε μυαλό μας!
Μάλιστα, το γεγονός ότι δεν είμαστε σε θέση να "διαγνωσουμε" & να αποκλείσουμε μια διατροφική διαταραχή σε ένα άτομο είναι ένας από τους λόγους που επιμένουμε εμείς οι διαιτολόγοι (και οι ψυχολόγοι) στο να μην γίνονται σχόλια σχετικά με την εμφάνιση και τη διατροφή!
Για την αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών χρειάζεται διεπιστημονική ομάδα ιατρών, ψυχολόγου & διαιτολόγου.
Διαιτολογος, διατροφολόγος ή σύμβουλος διατροφής; Σε ποιόν θα απευθυνθούμε;
Διαιτολόγος, διατροφολόγος, σύμβουλος διατροφής, διαιτητικός, ολιστικός διατροφολόγος. Είναι το ίδιο; Ποιές είναι οι διαφορές τους; Σε ποιόν απευθυνόμαστε;
Ακούγονται παρόμοια, αν όχι ίδια, αλλά οι παραπάνω τίτλοι έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, και είναι πολύ σημαντικό να είμαστε ενήμεροι για αυτές, ειδικά όταν θέλουμε να απευθυνούμε σε έναν ειδικό σε θέματα διατροφής.
Στην Ελλάδα ο επίσημος και ελεγχόμενος τίτλος για τους ειδικούς σε θέματα διατροφής είναι εκείνος του “Διαιτολόγου-Διατροφολόγου”. Σε αντίθεση με το εξωτερικό όπου οι δύο τίτλοι είναι διακριτοί, στην Ελλαδα ο διαιτολόγος είναι και διατροφολόγος!
Το επάγγελμα του διαιτολόγου-διατροφολόγου είναι πλέον νομικά κατοχυρωμένο, συνεπώς δεν μπορεί οποιοσδήποτε να ενστερνιστεί τον τίτλο. Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι εδώ και λίγα χρόνια χρειάζονται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για την άσκηση του επαγγέλματος. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ότι έχουν ολοκληρώσει τετραετείς σπουδές στην επιστήμη της διαιτολογίας-διατροφής (BSc) σε ελληνικό ίδρυμα ή ίδρυμα του εξωτερικού μετά από αναγνώριση του ΔΟΑΤΑΠ. Μεταπτυχιακό στον κλάδο της διαιτολογίας δεν αντιστοιχεί σε πτυχίο διαιτολόγου-διατροφολόγου, ούτε δίνεται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος! Επίσης, η παρακολούθηση σεμιναρίων και συνεδρίων δεν αντιστοιχούν σε τίλτους σπουδών.
Μπορείτε να βρείτε τη λίστα με τους κατόχους άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του διαιτολόγου-διατροφολόγου στην ιστοσελίδα του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων (πατήστε εδώ για να δείτε όλη τη λίστα). Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι με την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος μπορούν να δημιουργήσουν και να λειτουργούν νόμιμο διαιτολογικό γραφείο με την αντίστοιχη άδεια λειτουργίας.
Ο ρόλος του διαιτολόγου-διατροφολόγου δεν περιορίζεται μόνο στην απώλεια βάρους, αλλά ο διαιτολόγος-διατροφολόγος έχει εκπαιδευτεί πάνω στην διαιτητική θεραπεία και αντιμετώπιση ενός μεγάλου φάσματος ασθενειών, ενώ αποτελεί απαραίτητο μέλος στην αντιμετώπιση χρόνιων και μη ασθενειών (πχ. νεφοπάθειες, καρκίνος, σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά, διατροφικές διαταραχές, ασθένειες του γαστρεντερικού συστήματος) σε συνεργασία με ιατρούς και ψυχολόγους.
Όλοι οι υπόλοιποι τίτλοι (σύμβουλος διατροφής, διαιτητικός, συμβουλος ευεξίας κ.α.) δεν ελέγχονται, και σημαίνει ότι τα άτομα δεν έχουν ολοκληρώσει 4ετείς σπουδές σε εκπαιδευτικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε τμήμα διαιτολογίας-διατροφής! Ακόμη και αν έχουν ολοκληρώσει τις 2ετείς σπουδές σε ΙΕΚ δεν σημαίνει ότι έχουν τις κατάλληλες γνώσεις και εφόδια, ούτε έχουν επαγγελματικά δικαιώματα διαιτολόγου. Επιπλέον, δεν δίνεται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, ούτε η δυνατότητα δημιουργίας νόμιμου διαιτολογικού γραφείου. Οι τίτλοι εκείνοι ουσιαστικά αντιστοιχούν σε επάγγελμα βοηθού του διαιτολόγου.
Δυστυχώς ανα την επικράτεια θα βρούμε αρκετούς που ενστερνίζονται τον τίτλο του διαιτολόγου-διατροφολόγου, ή διακριτά χρησιμοποιούν τον όρο διαιτολόγος ή διατροφολόγος και άλλους ευφάνταστους τίτλους (πχ. κβαντικός διαιτολόγος) και λειτουργούν ιδιωτικά γραφεία ή εργαζόνται σε κέντρα αισθητικής και εταιρείες συμπληρωμάτων “αδυνατίσματος”, και σε άλλες θέσεις, ή λειτουργούν "online διαιτολογικά γραφεία"!
Η άσκηση του επαγγέλματος του διαιτολόγου-διατροφολόγου χωρίς τις αντίστοιχες γνώσεις και νόμιμες επαγγελματικές διαπιστεύσεις θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του κοινού! Οι μόνοι ειδικοί πάνω στη διατροφή είτε για απώλεια βάρους, είτε σε νόσους σχετιζόμενες με τη διατροφή (πχ. διαβήτης, νεφροπάθειες, καρδιαγγειακά, λιπώδη διήθιση ήπατος, περι-εγχειριτικές οδηγίες διατροφής κ.α.) είναι οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος! Μην διστάζετε να ζητάτε να δείτε το πτυχίο του διαιτολόγου-διατροφολόγου σας, ειδικά αν δεν είναι κρεμασμένο στον τοίχο, ή και την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος!
Η έγκυρη πληροφόρηση από τους πραγματικούς ειδικούς είναι αδιαπραγμάτευτη, και συνδέεται άμεσα με την υγεία μας!
Τελευταία ενημέρωση/Last update: 4/1/2020
Κombucha: έχει οφέλη στην υγεία, σύμφωνα με την έρευνα;
Το τσάι Κombucha, ένα ζυμωμένο ρόφημα -μαύρου κυρίως- τσαγιού, το οποίο είναι πηγή προβιοτικών και έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια, αν και φαίνεται να έχει τις ρίζες του στην Κίνα το 220 π.Χ.
Το ρόφημα αυτό μπορεί να παρασκευαστεί στο σπίτι, ενώ κυκλοφορεί και στο εμπόριο, συνήθως μαζί με χυμό ή γλυκαντικά προς βελτίωση της γεύσης του! Για την παρασκευή του χρησιμοποιείται τσάι, ζάχαρη (τροφή για τα βακτήρια και τις ζύμες), και συμβιωτική καλλιέργεια βακτηρίων και ζυμών (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast - SCOBY). Το μίγμα ζυμώνεται για 7-10 μέρες.
Τα προβιοτικά που περιέχει είναι βακτήρια και ζύμες, τα οποία αποικίζουν το παχύ έντερο και οδηγούν σε οφέλη για την υγεία. Υπάρχουν πολλά προβιοτικά και καθένα έχει σχετιστεί με διαφορετικά οφέλη. Η έρευνα προχωρά και στο μέλλον θα έχουμε πιο σαφή συμπεράσματα, σχετικά με τη μικροχλωρίδα του εντέρου και την υγεία.
Για το τσάι kombucha ακούμε από πολλούς για τις θετικές επιδράσεις που έχει στην υγεία και την υγεία του εντέρου. Το ρόφημα περιέχει προβιοτικά, συνεπώς ενδέχεται η κατανάλωσή του να έχει θετική δράση στην υγεία του εντέρου, αλλά και γενικώς. Όμως, δεν υπάρχουν έρευνες που να μελετούν την προβιοτική του επίδράση. Πέρα από τα προβιοτικά, το ρόφημα αυτό περιέχει και αντιοξειδωτικά, λόγω του τσαγιού που χρησιμοποιείται. Η κατανάλωση τσαγιού έχει σχετιστεί με θετικά οφέλη για τα λιπίδια του αίματος, όπως και για την πτώση της γνωστικής λειτουργίας. Επίσης, μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, επομένως, η πρόσληψη αντιοξειδωτικών έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία.
Η έρευνα τι δείχνει για το τσάι kombucha;
Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπιση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα οφέλη του ροφήματος αυτού στην υγεία του ανθρώπου δεν βρήκε κλινικές μελέτες σχετικά με τα οφέλη του ροφήματος. Μονο μια μελέτη βρέθηκε να αναφέρει θετική επίδραση στην γλυκαιμία 24 ατόμων ηλικίας 45-55 ετών, οι οποίοι είχαν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, μετά από κατανάλωση 60 ml τσαγιού kombucha για 90 ημέρες, ενώ παρατηρήθηκαν και βελτιώσεις σε άτομα με ήπια υπέρταση ή άλλα προβλήματα υγείας. Η μελέτη όμως δεν είχε ομάδα ελέγχου για πιο ισχυρά και σαφή αποτελέσματα και συμπεράσματα. Οι συγγραφείς παρατήρησαν οτι υπάρχουν περιστατικά δηλητηρίασης λόγω ζύμωσης του τσαγιού σε ακατάλληλα σκεύη, ναυτία και έμετο, υπονατριαιμία, τοξική ηπατίτιδα και οξεία νεφρική ανεπάρκεια, αλλά γενικά η κατανάλωσή του θεωρείται ασφαλής.
Η έλλειψη κλινικών μελετών στον άνθρωπο για το kombucha αποτελεί ζήτημα για την ασφάλεια και τα οφέλη στην υγεία που ενδέχεται να έχει το ρόφημα. Λόγω της μικρής ποσότητας αλκοόλ που περιέχει θεωρείται ακατάλληλο για εγκύους, ενώ η παρασκευή του στο σπίτι θα πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά, προς αποφυγή επιμολύνσεων και μεταφοράς βαρέων μετάλλων και μολυβδου από τα ακατάλληλα σκεύη στο ρόφημα.
Αν θέλετε να δοκομάσετε το kombucha μπορείτε να το προμηθευτείτε και από το εμπόριο, αλλά σιγουρευτείτε ότι δεν έχει μεγάλη ποσότητα πρόσθετων σακχάρων!
Πηγή:
Kombucha: a systematic review of the empirical evidence of human health benefit
Διατροφή και σωματικό βάρος στην εμμηνόπαυση
Η εμμηνόπαυση είναι μια δύσκολη περίοδος για τη γυναίκα, όπου πολλές αλλαγές παρατηρούνται στο σώμα και τη διάθεση, ως απόρροια ορμονικών αλλαγών.
Η εμμηνόπαυση διαρκεί 2-5 έτη. Με την μείωση των επιπέδων οιστρογόνων παρατηρείται μια συστάδα συμπτωμάτων, από την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τη δυσλιπιδαιμία ως την αύξηση του βάρους, την ευερεθιστότητα και τις εξάψεις. Τα συμπτώματα διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα αναφορικά με την ένταση και τη διαρκεια, ενώ παράλληλα, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοόπρωσης, υπέρτασης και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Μπορούμε να ελέγξουμε τα συμπτώματα;
Για τη διαχείρηση των συμτωμάτων συστήνεται είτε ορμονική θεραπεία, είτε αλλαγές στον τρόπο ζωής. Μελέτες δείχνουν οτι η ορμονική θεραπεία ενδέχεται να βοηθήσει στα συμπτώματα και τη διαχείρηση του σωματικού βάρους, αλλά δεδομένου ότι πολλές γυναίκες δεν την επιλέγουν θα σταθούμε στις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Παραδόξως, δεν είναι λιγες οι φορές που ακούμε από γυναίκες στην εμμηνόπαυση οτι τους έχουν πει οτι οι αλλαγές στο σώμα τους δεν είναι διαχειρίσιμες. Αυτό, δυστυχώς, οδηγεί πολλές γυναίκες σε χειρότερη ψυχική και σωματική κατάσταση υγείας.
Μπορούμε να ελέγξουμε το βάρος κατά την εμμηνόπαυση;
Ένα από τα πλέον κοινά αλλά σημαντικά συμπτώματα-επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης αποτελεί η αύξηση στο βαρος. Αν και συχνα ακούμε για μεγάλες αλλαγές στο βάρος, κατά μέσο όρο η αύξηση είναι 2-2,5 κιλα στα 3 χρόνια της εμμηνόπαυσης, ή αλλιώς 0,7 κιλά το χρόνο για την 5η και 6η δεκαετία ζωής, ενώ συνοδεύεται από την τάση για αύξηση λίπους στον κορμό, μείωση της μυικής μάζας και της φυσικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα χαμηλότερες ενεργειακές ανάγκες. Οι αλλαγές αυτές, βέβαια, εν μέρει οφείλονται και στη γήρανση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση του βάρους στην εμμηνόπαυση δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των ορμονικών αλλαγών, αλλά κυρίως αλλαγών στον τρόπο ζωής. Σημειώνεται ότι η ορμονική θεραπεία δεν συστήνεται για την διαχείρηση του βάρους.
Η άσκηση και η μικρή μείωση της ενεργειακής πρόσληψης μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης των χρόνιων νόσων και της αύξησης του βάρους στην εμμηνόπαυση, καθώς και να βοηθήσουν στη διαχείρηση των συμπτωμάτων. Είναι σημαντικό να βοηθηθούν οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση, ώστε να μπορέσουν να εφαρμόσουν τις συστηνόμενες αλλαγές τρόπου ζωής, επιλύοντας τα προβλήματα και ξεπερνώντας τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η κάθε γυναίκα, όπως δυσκολίες στον ύπνο, αλλαγές στη διάθεση, κατάθλιψη και συναισθηματική πείνα.
Πώς πρέπει να είναι η διατροφή;
Αναφορικά με τη διατροφή, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις διατροφής για την εμμηνόπαυση, πέρα από τις συστάσεις υγιεινής διατροφής, αλλά λόγω του αυξημένου κιδνύνου για χρόνιες νόσους και οστεοπόρωση συτήνεται να δοθεί έμφαση στην υγεία των οστών & στον κίνδυνο εφάνισης καρδιεγγαειακών.
Συγκεκριμένα, για την υγεία των οστών η επαρκής πρόσληψη Ασβεστίου και βιταμίνης D είναι σημαντική, ενώ απαραίτητη για την καρδειαγγειακή υγεία είναι μια πλήρης υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρι και όσπρια με έμφαση στα ακόρεστα λιπαρά (εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ψάρι, ξηρούς καρπούς).
Τέλος, αναφορικά με τα φυτο-οιστρογόνα (πχ. από σόγια), τα δεδομένα παραμένουν σχετικά ασαφή σχετικά με την επίδραση τους στη μείωση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, ενώ για τις εξάψεις, μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ, καυτερών φαγητών και καφεϊνης σε συνδυασμό με απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει.
Συμπερασματικά, η δειαχείρηση του βάρους και η τακτική φυσική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με μια υγιεινή διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείρηση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών.
Χρήσιμες πηγές:
- Manual of Dietetic Practice, 5th edition
- Metabolic implications of menopause.
- Menopause: highlighting the effects of resistance training.
- 12 weeks of combined exercise is better than aerobic exercise for increasing growth hormone in middle-aged women.
- Weight Gain in Women at Midlife: A Concise Review of the Pathophysiology and Strategies for Management.
- Effects of phytoestrogens on bone mineral density during the menopause transition: a systematic review of randomized, controlled trials.
- Efficacy of phytoestrogens for menopausal symptoms: a meta-analysis and systematic review.
- BDA Food Fact Sheet Menopause.