"Το φαγητό είναι η μόνη μου διέξοδος" και πώς θα ξεφύγουμε από αυτή τη σκέψη!
Νιώθετε οτι το φαγητό είναι η μόνη σας διέξοδος; Νιώθετε οτι τίποτα άλλο δεν μπορεί να σας πάρει μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να σας κάνει να νιώσετε καλύτερα;
Αν και όλοι οι άνθρωποι τρώμε λιγο εως πολύ συναισθηματικά, η καταφυγή στο φαγητό ως μόνη λύση, όχι μόνο λύση δεν είναι, αλλά εντείνει το πρόβλημα που μας απασχολεί και μας δημιουργεί επιπλέον ψυχικό βάρος, και ενδεχομένως και προβλήματα σωματικής υγείας.
Το φαγητό ως διέξοδος ή αδιέξοδο;
Το φαγητό δεν είναι διέξοδος, είναι ένα "α-διέξοδο".
Ακόμη και αν καταφύγουμε στο φαγητό στην αναζήτηση μιας λύσης για το πρόβλημα που μας απασχολεί ή για να ξεφύγουμε από το πρόβλημά μας, η επίδρασή του είναι παροδική, και η απόλαυση του φαγητού στιγμιαία.
Μπαίνουμε στο αδιέξοδο, και μετά θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω, στο ζήτημα που μας απασχολεί.
Και τι θα κάνω, αν δεν φάω; Το φαγητό είναι το μόνο που με κάνει να νιώσω καλύτερα!
Μπορεί να φαίνεται ακατόρθωτο ή δύσκολο, αλλά μπορούμε να νιώσουμε καλύτερα, αντιμετωπίζοντάς τα προβλήματά μας με καλοσύνη, χωρίς φαγητό! Πώς θα γίνει αυτό;
1. Κατανοούμε τι νιώθουμε
Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματά μας, χωρίς να καταφύγουμε στο φαγητό είναι σημαντικό να τα κατανοήσουμε. Οι Resch & Tribole, πρωτοπόρες της “Διαισθητκής Διατροφής” συστήνουν να αναρωτηθούμε:
- Τι νιώθουμε;
- Τι χρειαζόμαστε;
Και να ζητήσουμε βοήθεια από τους γύρω μας, εαν μπορούν να μας βοηθήσουν.
Άλλωστε, αν κάτι μας απασχολεί είναι πιο πιθανό να μας βοηθήσει μια φίλη, παρά ένα πιάτο φαγητό!
2. Προετοιμαζόμαστε για μελλοντικές παρόμοιες καταστάσεις
Σε κατάσταση ηρεμίας, κάνουμε μια λίστα με δραστηριότητες που μας βοηθούν να νιώοσυμε καλύτερα, πχ. βόλτα, συνομιλία με αγαπητούς φίλους που μπορούμε να μοιραστούμε τον προβληματισμό μας, διάβασμα ενός βιβλίου, χαλαρωτικό μπανιο, περιποίηση προσώπου και άλλα.
Το φαγητό είναι ανάγκη, απόλαυση και μέρος της κοινωνικής μας ζωής. Είναι κομμάτι της ζωής μας, όχι όλη μας η ζωή, και σίγουρα δεν αποτελεί λύση σε κανένα πρόβλημα, πέρα από την πείνα!
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια υγιή σχέση με το φαγητό, μέσω της διατροφικής συμβουλευτικής και εκπαίδευσης.
Vegan & νηστίσιμα τυριά: Ποια είναι, ποια η διατροφική αξία τους, και ποιο να διαλέξω;
Τα νηστίσιμα ή vegan τυριά έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων εδώ και χρόνια. Υπάρχουν πολλών ειδών τυριά σε αυτή την κατηγορία, όπως και συνταγές για να φτιάξουμε τα δικά μας στο σπίτι.
Πιο αναλυτικά, στην αγορά θα βρούμε υποκατάστατα τυριών με βάση το άμυλο πατάτας, ή με βάση τη σόγια, ή υποκατάστατα τριμμένου τυριού με βάση τη διατροφική μαγιά. Κάθε κατηγορία είναι αρκετά διαφορετική μεταξύ τους, με καίριες διαφορές στη θρεπτική αξία.
Τα τυριά με βάση το άμυλο πατάτας δεν περιέχουν καθόλου πρωτεΐνη, ενώ είναι ιδιαίτερα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά (συνολικά λιπαρά 21 γρ/100 γρ προϊόντος, εκ των οποίων τα 18,4 γρ κορεσμένα λιπαρά), ενώ δεν είναι και εμπλουτισμένα με μικροθρεπτικά συστατικά, όπως είναι το Ασβέστιο, και η βιταμίνη Β12, που αποτελούν θρεπτικά συστατικά χαρακτηριστικά του τυριού και στα οποία χρειάζεται να δωθεί έμφαση στη νηστεία και στη vegan διατροφή. Συνεπώς, τα τυριά αυτά δεν είναι θρεπτικά, παρά μόνον θυμίζουν την όψη και τη γεύση του τυριού.
Τα τυριά με βάση τη σόγια, ουσιαστικά είναι το τόφου, και είναι πιο πλούσιο σε πρωτεΐνη, χάρη στη σόγια. Τα 100 γρ τόφου αποδίδουν 70 θερμίδες, περιέχουν 8 γραμμάρια πρωτεΐνης, 2 γραμμάρια υδατανθράκων, 1 γραμμάριο φυτικών ινών και 4 γραμμάρια λιπαρών, ενώ η ποσότητα αυτή προσδίδει περί το 30% του Μαγγανίου, το 20% του Ασβεστίου, το 14% του Σεληνίου, το 9% του Σιδήρου το 6% του Ψευδαργύρου και το 9% του Μαγνησίου που χρειάζεται το σώμα κάθε μέρα. Το τόφου δεν έχει ιδιαίτερη γεύση, αλλά παίρνει τη γεύση που του δίνει ο καταναλωτής με μυρωδικά ή λαδόξυδο.
Τα “τυριά” με βάση τη διατροφική μαγιά πωλούνται σε μορφή τριμμένου τυριού, και είναι συχνά εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12, και περιέχουν πρωτεΐνη. Συγκεκριμένα, η διατροφική μαγιά αποτελεί πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, ιχνοστοιχείων Ψευδαργύρου, Σεληνίου και Μαγγανίου, καθώς και αντιοξειδωτικών, ενώ περιέχει και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, περί τα 2 γραμμάρια ανά κουταλιά της σούπας και φυτικές ίνες περί τα 5 γραμμάρια ανά 2 κουταλιές της σούπας.
Τέλος, στο διαδίκτυο θα βρούμε πληθώρα συνταγών για σπιτικό νηστίσιμο τυρί, με βάση τους ξηρούς καρπούς, που είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ακόρεστα λιπαρά και βιταμίνες.
Μέχρι τώρα, τα νηστίσιμα/vegan υποκατάστατα τυριών δεν μπορούν να συγκριθούν με το τυρί, όσον αφορά τη θρεπτική του αξία, και κυρίως την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, Ασβέστιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Παρόλα αυτά, το τόφου και η διατροφική μαγιά αποτελούν καλές εναλλακτικές για χρήση σε μια vegan διατροφή ή κατά τη διάρκεια της νητείας.
Πώς θα φτιάξουμε το δικό μας νηστίσιμο τυρί;
Συνταγή 1: Νηστίσιμο/Vegan τυρί φέτα από σόγια
Υλικά:
- 1 συσκευασία τόφου (firm tofu)
- 2 κ.σ. εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. ξύδι
- πιπέρι
- ρίγανη
- 1/2 κ.γ. σκόνη σκόρδου
Εκτέλεση:
- Κόψτε το τόφου σε κυβάκια
- Τοποθετηστε το σε ένα μπολ/βαζάκι που κλείνει αεροστεγώς.
- Ρίξτε από πανω τα υπόλοιπα υλικά και ανακινήστε καλά.
- Αφήστε το στο ψυγείο το βράδυ, και ανακινήστε καλά ξανά το βαζάκι για να παει παντου το μίγμα του λαδιου και των μυρωδικών.
Συνταγή 2: “Κατσικίσιο τυρί” από κάσιους
Υλικά:
- 1 ½ φλ. κάσιους
- 1/3 φλ. χυμό λεμονιού
- 1/4 φλ. νερό
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- 1 ½ κ.γ. αλάτι
- 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1/2 κ.γ. μουστάρδα Dijon
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ μουλιάστε τα κάδιους σε καυτό νερό για 20-30 λεπτά. Ύστερα, ξεπλύνετε τα και στεγνώστε τα.
- Σε ένα μπλέντερ προσθέστε τα κάσιους, και τα υπόλοιπα υλικά και αναμείξτε για 5 λεπτά, ώστε το μίγμα να ομογενοποιηθεί. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέστε λίγο παραπάνω νερό.
- Δοκιμάστε το μίγμα, και αν θέλετε μπορείτε να προσθέστε περισσότερο λεμόνι ή μουστάρδα.
- Μεταφέρετε το vegan τυρί σας σε ένα αεροστεγές δοχείο και αφήστε το στο ψυγείο για τουλάχιστον μισή ώρα.
- Μπορείτε να το κρατήστε το ψυγείο για 5 ημέρες.
Πρόσθετη ζάχαρη και παχυσαρκία
Η ζάχαρη αποτελεί συστατικό της διατροφής μας, καθώς υπάρχει σε πολλά τρόφιμα, ακόμη κι αν δεν το γνωρίζουμε. Έχει ενοχοποιηθεί ως κύρια αιτία για τη φθορά των δοντιών, ενώ η έρευνα έχει δείξει ότι η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, ειδικά όταν πρόκειται για ποτά με πρόσθετη ζάχαρη.
Ιδιαίτερα σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος που κάνουν καθιστική ζωή, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη και άλλων παθήσεων. Η αποφυγή τους μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.
Στη φύση τα σάκχαρα υπάρχουν στο γάλα, στα φρούτα και στα λαχανικά, μαζί με βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες, όχι όμως και στα επεξεργασμένα τρόφιμα! Για παράδειγμα, τα αναψυκτικά με πρόσθετη ζάχαρη, συνήθως περιέχουν μεγάλες ποσότητες σακχάρων, αυξάνοντας έτσι το θερμιδικό περιεχόμενο και την πρόσληψη ζάχαρης, χωρίς να έχουν ιδιαίτερη θρεπτική αξία. Επίσης, δε βοηθούν στο αίσθημα κορεσμού όσο οι στερεές τροφές, με αποτέλεσμα την κατανάλωση επιπλέον τροφής και θερμίδων που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.
Yπάρχουν πολλές κρυφές πηγές ζάχαρης, που συμβάλλουν στην αυξημένη κατανάλωσή της. Για παράδειγμα, η κέτσαπ και η μουστάρδα, το ψωμί και τα γιαούρτια με γεύσεις περιέχουν ζάχαρη. Τα ενεργειακά ποτά, τα έτοιμα milkshakes, τα φρουτοποτά και τα αναψυκτικά μπορεί να περιέχουν μέχρι και 18 κουταλιές του γλυκού ζάχαρη!
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει ότι η ημερήσια κατανάλωση ζάχαρης δεν πρέπει να ξεπερνά το 5%, το οποίο μεταφράζεται σε 25 γρ. (έξι κουταλιές του γλυκού) για τις γυναίκες και σε 35 γρ. (οκτώ κουταλιές του γλυκού) για τους άνδρες την ημέρα. Εξάλλου και στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής, τα γλυκά, τα αναψυκτικά και τα προϊόντα που είναι πλούσια σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι βρίσκονται στην κορυφή, που σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνονται σπάνια και με μέτρο.
Πώς όμως μπορεί να εφαρμοστεί αυτό;
1. Μειώστε την ποσότητα ζάχαρης που προσθέτετε σε τρόφιμα, όπως δημητριακά. Για πιο γλυκιά γεύση μπορείτε να βάλετε φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα στο γιαούρτι και το γάλα.
2. Στο τσάι και τον καφέ προσθέστε γλυκαντικά, αντί για ζάχαρη ή σιρόπι.
3. Μειώστε την ποσότητα ζάχαρης σε γλυκά που φτιάχνετε. Εναλλακτικά, αναμείξτε ζάχαρη με γλυκαντικά ή χρησιμοποιήστε μόνο γλυκαντικά. Οι χουρμάδες και η μπανάνα λειτουργούν ως γλυκαντικά και ταιριάζουν πολύ στα γλυκά.
4. Τα μπαχαρικά, όπως το ginger, το μοσχοκάρυδο και η κανέλα μπορούν να προστεθούν σε συνταγές ως βελτιωτικά γεύσης.
5. Προτιμήστε ποτά και αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη. Το νερό είναι φυσικά η καλύτερη επιλογή.
6. Ειδικά για τα παιδιά προτιμήστε το γάλα ή το νερό αντί για αναψυκτικά, ενώ ακόμα και το γάλα με κακάο είναι προτιμότερη επιλογή από τα αναψυτκικά.
Μικρές αλλαγές στην καθημερινή ζωή μπορεί να φέρουν μεγάλα αποτελέσματα με την πάροδο του χρόνου στο σωματικό βάρος και ιδιαίτερα στην υγεία και την ευεξία.Καμία τροφή δεν απαγορεύεται, πρέπει όμως να υπάρχει μέτρο και σύνεση στην κατανάλωση κάποιων τροφίμων για την επίτευξη μιας ισορροπημένης διατροφής.
Πρεβιοτικά: τα οφέλη στην υγεία μας
Τα πρεβιοτικά μαζί με τα προβιοτικά ακούγονται όλο και πιο συχνά σήμερα. Τα πρεβιοτικά είναι άπεπτοι, ζυμώσιμοι υδατάνθρακες, που οδηγούν σε επιλεκτική ανάπτυξη ή και δράση συγκεκριμένων μικροβίων της εντερικής χλωρίδας, ωφελώντας την υγεία του ατόμου που τα καταναλώνει.
Οι φυτικές ίνες είναι άπεπτοι υδατάνθρακες που ζυμώνονται στο παχύ έντερο, αλλά δεν έχουν απαραίτητα πρεβιοτική δράση, καθώς μπορεί να ζυμώνονται και από μη ωφέλιμα βακτήρια.
Τα πρεβιοτικά χαρακτηρίζονται από την αντίστασή τους στην πέψη στον ανώτερο γαστρεντερικό σωλήνα, την ικανότητα να ζυμώνονται από την εντερική χλωρίδα και να επάγουν την ανάπτυξη ή και δράση συγκεκριμένων βακτηρίων.
Ουσιαστικά αποτελούν την τροφή των βακτηρίων του παχέος εντέρου και δρουν έμμεσα, ενισχύοντας τη δράση των προβιοτικών, ειδικά με την ταυτόχρονη κατανάλωσή τους.
Η σύσταση της εντερικής χλωρίδας επηρεάζεται από τη σύσταση της διατροφής μας. Έτσι, αν αλλάξουμε τη διατροφή μας, τα είδη των βακτηρίων του εντέρου που θα αναπτύσσονται περισσότερο θα είναι διαφορετικά, ανάλογα με τα πρεβιοτικά που καταναλώνουμε.
Οι περισσότερες έρευνες μέχρι τώρα έχουν γίνει με συμπληρώματα πρεβιοτικών, οπότε δεν είναι ξεκάθαρη η επίδραση μιας διατροφής πλούσιας σε πρεβιοτικά καθώς και η βέλτιστη δόση πρεβιοτικών για θετικά αποτελέσματα, χωρίς ενοχλήσεις από το γαστρεντερικό.
Η έρευνα υποδεικνύει ότι τα οφέλη για την υγεία που προέρχονται από τη δράση των πρεβιοτικών δεν αφορούν μόνο την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, αλλά και την απορρόφηση μετάλλων και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Αν και δεν έχουμε πολλές έρευνες πάνω σε ανθρώπους, φαίνεται ότι τα πρεβιοτικά βοηθούν στη μείωση εντεροπαθογόνων μικροοργανισμών, ενδεχομένως μέσω ανάπτυξης ωφέλιμων βακτηρίων, ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος στο γαστρεντερικό σωλήνα ή μέσω των λιπαρών οξέων μικρής αλυσίδας που είναι μεταβολικά προϊόντα των βακτηρίων, με δράσεις που προάγουν την υγεία.
Μερικές από τις δράσεις των πρεβιοτικών που εξετάζονται είναι η μείωση των διαρροιών λόγω μολύνσεων ή αγωγής με αντιβίωση, βελτίωση συμπτωμάτων των φλεγμονωδών νόσων εντέρου, προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας μετάλλων, όπως του ασβεστίου, του μαγνησίου και ενδεχομένως του σιδήρου, μείωση κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και επαγωγή του κορεσμού και επομένως υποβοήθηση της απώλειας βάρους.
Βέβαια, χρειάζονται επιπρόσθετες μελέτες σε ανθρώπους για την επικύρωση των μέχρι τώρα ευρημάτων.
Στην πράξη, εφόσον δεν συνίσταται συγκεκριμένη ποσότητα πρεβιοτικών, που είναι ευεργετική για την υγεία μας, μπορούμε να έχουμε ως στόχο την αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών και προϊόντων που φυσικά περιέχουν πρεβιοτικά, ενώ συμπλήρωμα πρεβιοτικών δεν είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της υγείας μας.
Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών, ενώ τρόφιμα όπως οι μπανάνες, τα κρεμμύδια, η βρώμη, τα όσπρια, οι αγκινάρες είναι πηγές φυτικών ινών με πρεβιοτική δράση και είναι καλό να είναι μέρος της διατροφής μας.