Διατροφή και Αντιμετώπιση του Σύνδρομου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ( εν συντομία ΣΠΩ ή στα Αγγλικά Polycystic Ovary Syndrome ή PCOS ) είναι μια ενδοκρινική διαταραχή που παρατηρείται στο 6-22% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αναπαραγωγικές, ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, όπως ινσουλινοαντίσταση & σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, δυσλιπιδαιμία, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπογονημότητα, καθώς και νεοπλασίες, όπως καρκίνο μαστού και ενδομητρίου. Αν και η αιτιολογία πίσω από την εμφάνιση του συνδρόμου δεν είναι γνωστή, γενετικοί & περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του.
Επηρεάζει η διατροφή την αντιμετώπιση του συνδρόμου;
Η παχυσαρκία & δη η ανδρικού τύπου παχυσαρκία, η ινσουλινοαντίσταση και τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D παρατηρούνται σε 1 στις 2 γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες. Μάλιστα, το αυξημένο βάρος, η καθιστική ζωή, η “Δυτικού τύπου” διατροφή και το κάπνισμα δυσχαιρένουν τη νόσο. Παράλληλα, σε γυναίκες με ΣΠΩ παρατηρούνται διαταραγμένη σχέση με το φαγητό και υπερφαγικά επισόδεια.
H βελτίωση τρόπου ζωής (άσκηση & διατροφή) με απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του ΣΠΩ, και αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της αντιμετώπισης του.
Με την αλλαγή τρόπου ζωής ως θεραπετυτική στατηγική, μια μικρή απώλεια βάρους της τάξης του 5%-10% του αρχικού βάρους φαίνεται να βελτιώνει σημαντικά την ινσουλινοαντίσταση, τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων, την έμμηνο ρύση και την γονιμότητα. Μια μετα-ανάλυση μελετών έδειξε ότι η αλλαγή τρόπου ζωής, σε σχέση με την απλή αγωγή επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα, σχετικά με τη μείωση του βάρους, της περίμετρου μέσης, ποσοστού λίπους στο σώμα και της φλεγμονής (μετρημένης μέσω CRP). Παράλληλα, βελτιώθηκε και η φυσική κατάσταση των γυναικών που βελτίωσαν τον τρόπο ζωής τους!
Πώς πρέπει να είναι η διατροφή;
Μια υποθερμιδική δίαιτα για απώλεια βάρους, δηλαδή ένα πρόγραμμα διατροφής με λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός και στη συνέχεια ένα πλάνο για διατήρηση του βάρους στα επιθυμητά επίπεδα είναι απαραίτητη.
Η σύσταση της διατροφής αναφορικά με τα μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, λιπαρά, πρωτεΐνες) δεν φαίνεται να παίζει τόσο σημαντικό ρόλο. Συγκεκριμένα, για τους υδατάνθρακες, μια συστηματική ανασκόπιση της βιβλιογραφίας έδειξε οτι η γονιμότητα, οι ορμόνες, και οι ορμόνες που σχετίζονται με τον κορεσμό δεν διέφεραν μετά από δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες σε σχέση με μια τυπική δίαιτα. Η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων & η απώλεια βάρους στο ΣΠΩ βελτιώνουν τα ποσοστά ωορρηξίας, τη σύλληψη, την υπερανδρογοναιμία, τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης, την αντίσταση στην ινσουλίνη και τις ορμόνες κορεσμού, ενώ η σύνθεση της δίαιτας είναι λιγότερο σημαντική. Συστήνεται η μειωμένη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων (ζάχαρη, μέλι, σιρόπι αγαύης και άλλα σιρόπια, χυμοί φρούτων, ροφήματα με ζάχαρη, υπερκατανάλωση γλυκών) και η προτίμηση σε τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα φρούτα κια τα λαχανικά, και τα όσπρια.
Επιπλέον, λόγω των επιπτώσεων του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών στα λιπίδια του αίματος συστήνεται η μείωση της πρόσληψης κορεσμένων και αποφυγή των τρανς λιπαρών. Πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι το λίπος του κοτόπουλου και του κρέατος, το λάδι καρύδας, το φοινικέλαιο και το βούτυρο και τα λιπαρά των τυριών (μπορούμε να επιλέξουμε τυρί χαμηλό σε λιπαρά). Πηγές τρανς λιπαρών αποτελούν τα υδρογωνομένα λίπη τα οποία χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία τροφίμων για τα σφολιατοειδή, τα κέικ, τα μπισκότα και άλλα είδη αρτοζαχαροπλαστικής.
Ιδίαιτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην βελτίωση των επιπέδων βιταμίνης D, του χρωμίου και των ω-3 λιπαρών οξέων, στην περίπτωση ελλείψεων ή χαμηλών επιπέδων. Η βιταμίνη D είναι η βιταμίνη του ήλιου. Σε περίπτωση έλλειψης συστήνεται η συμπληρωματική αγωγή, ειδικά τους χειμερινούς μήνες. Διατροφικές πηγές Χρωμίου είναι το μπρόκολο, οι πατάτες, η γαλοπούλα, το κόκκινο κρασί, τα μήλα, οι μπανάνες, τα πράσινα φασολάκια, και το ψωμί ολικής άλεσης. Πηγές των ω-3 λιπαρών οξέων είναι τα λιπαρά ψάρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι (πχ. λιναρόσπορος, καρύδια). Άτομα που δεν καταναλώνουν ψάρια και ξηρούς καρπούς και σπόρους μπορεί να επωφεληθούν από συμπλήρωμα ω-3 λιπαρών οξέων.
Αν και συχνά φαίνεται να υπάρχει μια δυσκολία στην απώλεια βάρους, οι παρούσες μελέτες συνολικά δεν δείχνουν να υπάρχει διαφορά στην απώλεια μεταξύ γυναικών με και χωρίς ΣΠΩ.
Συνεπώς, η διατροφή για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια ποικίλη, υγιεινή διατροφή (όπως η Μεσογειακή Διατροφή), ενώ ο συνδυασμός της με άσκηση είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η μέτρια απώλεια και διατήρηση ενός υγιούς βάρους παίζει βαρυσήμαντο ρόλο για την βελτίωση των συμπωμάτων του Συνδρόμου, καθώς και των επιπτώσεών του στην υγεία και τη γονιμότητα.
Πηγές:
BDA Food Fact Sheet Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)
Weight Management Interventions in Women with and without PCOS: A Systematic Review
Characteristics of obesity in polycystic ovary syndrome: Etiology, treatment, and genetics.
Nutritional management in women with polycystic ovary syndrome: A review study.
The effect of dietary carbohydrates in women with polycystic ovary syndrome: a systematic review.
Last updated/ Τελευταία επικαιροποίηση: 29/11/2019
Η διατροφή στις διακοπές του καλοκαιριού
Το καλοκαίρι είναι συνδεδεμένο με τις παραλίες, τον ήλιο και φυσικά τις καλοκαιρινές διακοπές. Τις ημέρες αυτές που περνάμε μακριά από το σπίτι είναι εύκολο να παρασυρθούμε και να αποκλίνουμε από τη συνήθη διατροφή μας. Η διαφορετική κουζίνα, τα ντόπια προϊόντα και η αλλαγή παραστάσεων είναι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν σε υπερφαγία και πρόσληψη σωματικού βάρους, ενώ λόγω αλλαγής προγράμματος οδηγούμαστε σε άστατα γεύματα.
Πώς ακολουθείται η υγιεινή διατροφή στις διακοπές;
1. Φάτε καλό πρωινό! Το πρωινό μάς δίνει ενέργεια για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας, με τα ξενοδοχεία να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία πρωινού για όλα τα γούστα. Δημιουργήστε ένα θρεπτικό, χορταστικό γεύμα με πηγές σύνθετων υδατανθράκων και φυτικών ινών (δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, ψωμί πολύσπορο ή ολικής άλεσης) καθώς και πρωτεϊνών (τυρί, αλλαντικά, αβγά, γιαούρτι, γάλα). Φυσικά, μην ξεχνάτε τα φρούτα!
Για παράδειγμα, μπορείτε να καταναλώσετε γιαούρτι με δημητριακά και αποξηραμένα φρούτα ή τοστ με γαλοπούλα, τυρί και λαχανικά και φρούτο ή ομελέτα με λαχανικά και ψωμί και φρούτο. Επιπλέον, μπορείτε να προμηθευτείτε από το μπουφέ του πρωινού και το δεκατιανό σας και να το καταναλώσετε αργότερα μέσα στη μέρα. Επιλέξτε τρόφιμα που μπορείτε να μεταφέρετε, όπως φρούτα, αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς, τοστ ή πίτες.
2. Απολαύστε τα τοπικά εδέσματα, αλλά περπατήστε! Είναι αδύνατον να επισκεφτείτε έναν νέο τόπο χωρίς να δοκιμάσετε τα ντόπια προϊόντα και την τοπική κουζίνα. Καταναλώστε, με μέτρο φυσικά, και εξισορροπήστε την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων με περπάτημα! Εξερευνήστε την περιοχή με τα πόδια ή με το ποδήλατο ώστε να γνωρίσετε καλύτερα την περιοχή και κολυμπήστε, εάν βρίσκεστε σε παραθαλάσσια περιοχή!
Δεν είναι απαραίτητο να τρώτε έξω κάθε γεύμα! Εάν το δωμάτιο του ξενοδοχείου σας έχει κουζίνα, μπορείτε να μαγειρέψετε ένα ελαφρύ γεύμα αντί να πάτε σε κάποιο ξενοδοχείο! Έτσι, είναι πιο εύκολο να ελέγξετε τι τρώτε και να εξοικονομήσετε και χρήματα! Αλλά ακόμη και όταν τρώτε σε εστιατόριο, μπορείτε να ζητήσετε αλλαγές στο πιάτο σας ώστε να γίνει πιο ελαφρύ!
3. Μη ξεχνάτε τα υγρά! Το καλοκαίρι οι ανάγκες μας σε υγρά είναι μεγαλύτερες, καθώς η αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος μάς κάνει να ιδρώνουμε πιο πολύ! Να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό και να υπενθυμίζετε συχνά σε παιδιά και ηλικιωμένους να ενυδατώνονται!
Σε εξόδους το αλκοόλ αποτελεί τη νούμερο ένα επιλογή για πολλούς. Το αλκοόλ, αν και υγρό, όχι μόνο δεν ενυδατώνει τον οργανισμό μας, αλλά λειτουργεί σαν διουρητικό και μας αφυδατώνει. Επιπλέον, τα καλοκαιρινά κοκτέιλ περιέχουν αρκετή ζάχαρη και θερμίδες, πολλές φορές όσες ένα γεύμα! Επομένως, μπορείτε να διαλέξετε ένα ελαφρύ ποτό (όπως μπύρα ή κρασί) ή να μείνετε στο ένα κοκτέιλ και να το συνοδέψετε με νερό!
4. Ξεχάστε το mini-bar του ξενοδοχείου! Το γεμάτο αλκοόλ και γλυκά ψυγειάκι αποτελεί πειρασμό! Μπορείτε να ζητήσετε να το αδειάσουν και έτσι όχι μόνο δεν θα μπείτε στον πειρασμό, αλλά θα έχετε και χώρο για να βάλετε το νερό σας και τρόφιμα που εσείς επιλέγετε. Μπορείτε να επισκεφθείτε ένα σουπερμάρκετ την πρώτη ημέρα των διακοπών σας και να εφοδιαστείτε με νερό, ανάλατους ξηρούς καρπούς, μπάρες δημητριακών και φρούτα και να τα έχετε μαζί σας σαν σνακ!
Οι διακοπές είναι για χαλάρωση και μια ευκαιρία για να γνωρίσουμε μια περιοχή. Η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών δεν είναι άπιαστη! Απολαύστε τις διακοπές σας και συνεχίστε την καλή προσπάθεια!
Diet Quality Impacts Mental Health Aspects of University Students
Mantzorou M, Serdari A, Kostopoulos M and Giaginis C. Diet Quality Impacts Mental Health Aspects of University Students. Austin J Nutri Food Sci. 2021; 9(2): 1158.
Η ψυχική υγεία των φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει αποτελέσει αντικείμενο αυξανόμενης ανησυχίας τα τελευταία χρόνια, ακόμη και πριν από την πανδημία του COVID-19. Οι πιέσεις και οι περιορισμοί που συνδέονται με την πανδημία έχουν αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ψυχικών προβλημάτων στους φοιτητές, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ακαδημαϊκή τους επιτυχία, τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις και τις μελλοντικές τους επαγγελματικές και προσωπικές ευκαιρίες.
Τα προβλήματα ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα η κατάθλιψη και το άγχος, μεταξύ των φοιτητών Πανεπιστημίου είναι ευρέως διαδεδομένα και ξεκινούν από το Λύκειο. Η διατροφή είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην ψυχική υγεία σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Η παρούσα ανασκόπηση στοχεύει να συνοψίσει τις μελέτες παρατήρησης και τις κλινικές μελέτες που έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ ψυχικής υγείας και ποιότητας διατροφής σε φοιτητές πανεπιστημίων. Το PubMed ερευνήθηκε εκτενώς για να εντοπίσει μελέτες που διερευνούν το ρόλο των πτυχών της ποιότητας της διατροφής στην ποιότητα ζωής, την κατάθλιψη και το άγχος σε φοιτητές Πανεπιστημίου.
Τα υγιεινά διατροφικά πρότυπα, όπως η Μεσογειακή διατροφή και η δίαιτα DASH, οι δίαιτες με υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών και αντιοξειδωτικών βιταμινών, Φυλλικού οξέος, Ψευδάργυρου και Ασβεστίου συνδέονται με λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης. Η υψηλότερη πρόσληψη αλκοόλ και αλατιού έχει επίσης συσχετιστεί με την κατάθλιψη.
Τα υγιεινά διατροφικά πρότυπα, με επαρκή πρόσληψη μικροθρεπτικών και αντιοξειδωτικών συσχετίζονται με καλύτερη κατάσταση ψυχικής υγείας. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες προκειμένου να διευκρινιστεί η αιτία και το αποτέλεσμα των παρατηρούμενων συσχετίσεων.
Overnight oats: φτιάχνουμε το πρωινό μας από το προηγούμενο βράδυ
Η κατανάλωση πρωινού είναι μια εξαιρετική διατροφική συνήθεια. Μια κοινή δικαιολογία για την παράλειψη του πρωινού είναι η έλλειψη χρόνου. Υπάρχουν, φυσικά, πολλές λύσεις στο πρόβλημα αυτό, όπως το να ξυπνήσουμε πιο νωρίς, ή να ετοιμάσουμε το πρωινό μας από το προηγούμενο βράδυ.
Τα overinight oats είναι μια γευστική λύση όταν δεν έχουμε χρόνο για την προετοιμασία του πρωινού. Απώς τα προετοιμάζουμε το βράδυ και το επόμενο πρωί είναι έτοιμα για κατανάλωση!
Όπως και με το χυλό βρώμης (porridge), τα overnight oats μπορούν να συνδυαστούν με διάφορα υλικά και γίνουν αμέτρητοι συνδυασμοί, για να μην βαρεθούμε ποτέ!!!
Ας δούμε τη βασική συνταγή:
Θα χρειαστείτε:
- 1/2 φλ. γάλα 1,5% ή ρόφημα αμυγδάλου ή σόγιας
- 1/2 φλ. βρώμη (rolled oats για καλύτερη υφή!!!)
Προσθέστε επιπλέον υλικά όπως κανέλλα, chia seeds, λιναρόσπορο, ξηρούς καρπούς και σπόρους, αποξηραμένα φρούτα, ταχίνι, μέλι, φυστικοβούτυρο, ή κόψτε φρούτα το πρωί! Ακόμη μπορείτε να προσθέστε κακάο σε σκόνη για σοκολατένια γεύση!
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ/δοχείο που κλείνει με καπάκι ανακατέψτε την βρώμη και το γάλα, ώστε όλη η βρώμη να μουσκέψει.
- Προσθέστε τα υλικά της επιλογής σας και ανακατέψτε.
- Κλείστε καλά το καπάκι και αφήστε το δοχείο στο ψυγείο όλο το βράδυ.
- Το επόμενο πρωί απολαύστε το πρωινό σας!!!
Μπορείτε να πάρετε ιδέες από εδω:
https://minimalistbaker.com/peanut-butter-overnight-oats/
http://www.quakeroats.com/cooking-and-recipes/overnightoats
http://www.foodnetwork.com/healthyeats/recipes/2015/05/as-you-like-it-ov...