Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις της επιστημονικής μας ομάδας για το 2019
Ήταν τιμή μου, μαζί με τους επιστημονικούς συνεργάτες μου από Πανεπιστήμια της χώρας να εκπονίσουμε έξι μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά αυτή τη χρονιά, με αποτέλεσμα να βάλουμε και εμείς το λιθαράκι μας στην εξέλιξη της επιστήμης της διατροφής & διαιτολογίας.
Συγκεκριμένα, έχει δημοσιευτεί μια μελέτη για την δράση των cranberry στον καρκίνο, και μια μελέτη για την δράση των συμπληρωμάτων διατροφής σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση.
Ακόμη μια μελέτη δημοσιεύτηκε σχετικά με μια σοβαρή κατάσταση που πλήττει αθλητές, συνήθως αγωνισμάτων αντοχής, την υπονατριαιμία λόγω άσκησης.
Επίσης, δημοσιεύτηκε μια μελέτη για την σχέση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών με τον Δείκτη Μάζας Σώματος και τη στοματική υγεία, ενώ στα πλαίσια της ίδιας διατριβής δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά μελέτη που αφορά την χρησιμότητα παραγόντων αποκάλυψης της οδοντικής πλάκας σε προγράμματα πρόληψης της στοματικής υγείας.
Τέλος, μια σημαντική μελέτη έχει δημοσιευτεί σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των φοιτητών και τη σχέση τους με την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή πρόοδο.
Οι μελέτες παρατίθενται παρακάτω:
-Mantzorou M, Zarros A, Theocharis S, Pavlidou E, Giaginis C Cranberry as a Promising Natural Source of Potential Nutraceuticals with Anticancer Activity. Anticancer Agents Med Chem. 2019 Jul 4.
-Antonopoulou, M, Mantzorou, M, Serdari, A, Bonotis K, Vasios G, Pavlidou E, Trifonos C, Vadikolias K, Petridis D, Giaginis C. Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health? Int J Health Plann Mgmt. 2019; 1– 17. https://doi.org/10.1002/hpm.2881
-Tryfonos, C.; Mantzorou, M.; Fotiou, D.; Vrizas, M.; Vadikolias, K.; Pavlidou, E.; Giaginis, C. Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives. Medicines 2019, 6, 95.
-Fasoulas A, Pavlidou E, Petridis D, Mantzorou M, Seroglou K and Giaginis C. Detection of dental plaque with disclosing agents in the context of preventive oral hygiene training programs Heliyon 5 (2019) e02064
-Fasoulas A, Pavlidou E, Petridis D, Mantzorou M, Seroglou K and Giaginis C. Eating Habits as a Common Risk Factor for Obesity and Oral Health Disorders in School Children. Austin J Nutri Food Sci. 2019; 7(7): 1129.
- Knechtle B, Chlíbková D, Papadopoulou S, Mantzorou M, Rosemann T, Nikolaidis PT. Exercise-Associated Hyponatremia in Endurance and Ultra-Endurance Performance-Aspects of Sex, Race Location, Ambient Temperature, Sports Discipline, and Length of Performance: A Narrative Review. Medicina (Kaunas). 2019 Aug 26;55(9). pii: E537. doi: 10.3390/medicina55090537.
Κόπωση επινεφριδίων: ανύπαρκτη νόσος με υπαρκτά συμπτώματα
Με τον αγχωτικό και κουραστικό τρόπο ζωής μας, όλο και περισσότερα άτομα εμφανίζουν κόπωση και στρες, διαταραχές ύπνου και διαταραχές του πεπτικού συστήματος, οδηγούμενα έτσι σε μειωμένη ποιότητα ζωής. Αν κάποιος αναζητήσει στο διαδίκτυο τα συμπτώματα αυτά ενδέχεται να βρεθεί σε κάποια ιστοσελίδα που αναφέρει την «κόπωση επινεφριδίων» ή «adrenal fatigue» όπως λέγεται στα Αγγλικά.
Τα τελευταία χρόνια αυτή η νέα «νόσος» με συμπτώματα όπως κόπωση/εξάντληση, στρες, υπνηλία, και κακή διάθεση, γαστρεντερικές ενοχλήσεις και ανεξήγητους πόνους έχει κάνει την εμφάνισή της, ενώ διάφορα σκευάσματα υπόσχονται την αντιμετώπισή της.
Όμως, σε αντίθεση με την ανεπάρκεια επινεφριδίων, όπου υπάρχει ανεπαρκής παραγωγή μιας ή περισσοτέρων ορμονών που παράγονται από τα επινεφρίδια, δηλαδή τη νόσο Addison, η «κόπωση επινεφριδίων» δεν είναι νόσος, παρά την ύπαρξη των συμπτωμάτων! Μάλιστα, μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση 58 μελετών κατέληξε στο ότι η νόσος δεν υπάρχει, ενώ την χαρακτηρίζει ως «μύθο»! Προσφατο statement από το University of Cape Town έχει τον ειρωινκό τίτλο We are tired of 'adrenal fatigue'.
Και αυτό γιατί όχι μόνο δεν υπάρχουν μετρήσιμες αλλαγές στη λειτουργία των επινεφριδίων, αλλά τα συμπτώματα είναι όμοια με πολλές νόσους, όπως η νόσος Addison, η κατάθλιψη και η αγχώδης διαταραχή, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, καθώς και πολλές διατροφικές ελλείψεις, όπως έλλειψη Σιδήρου, και βιταμίνης Β12.
Παράλληλα, διάφορα σκευάσματα κυκλοφορούν με σκοπό την «θεραπεία» της νόσου. Τα σκευάσματα αυτά, όπως όλα τα συμπληρώματα διατροφής, δεν ελέγχονται από φορείς όπως τον ΕΟΦ, ενώ περιέχουν βιταμίνες, όπως βιταμίνη C και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, και συνεπώς ενδέχεται η «δράση» τους να οφείλεται πέρα από το φαινόμενο placebo, στη βελτίωση των επιπέδων κάποιων βιταμινών!
Η σωστή διάγνωση των διατροφικών ελλείψεων, του άγχους και της κατάθλιψης είναι απαραίτητη, έτσι ώστε να λαμβάνουμε την κατάλληλη θεραπεία, και όχι να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε μια ανύπαρκτη νόσο, θέτοντας σε περαιτέρω κίνδυνο την υγεία μας!
Αναφορικά με τη διατροφή, η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, μας προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας. Σε περίπτωση διάγνωσης διατροφικών ελλείψεων, επιβάλλεται η συμπληρωματική αγωγή, σε συνδυασμό με μια πλήρη, ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή.
Με την επιστημονική πρόοδο, νέες ασθένειες και θεραπείες έχουν ανακαλυφθεί. Η κόπωση επινεφριδίων δεν είναι μια από αυτές! Αν παρατηρείτε κάποια από τα συμπτώματα θα χρειαστεί να κάνετε τις αντίστοιχες εξετάσεις για μια πραγματική, επιστημονικά τεκμηριωμένη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, ή της νόσου και των διατροφικών ελλείψεων!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 2-7 Ιουλίου 2018
1. Δοκιμάστε μια διαφορετική συνταγή για δροσερά overnight oats, με γιαούρτι, γάλα, και σπόρους!
2. Είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ/ BMI) ένας καλός δείκτης για το βάρος μας και την υγεία μας;
5 επαγγελματίες υγείας απαντούν πώς όχι δεν είναι.
Και αυτό γιατί, όπως και με το βάρος μας, δεν μας δείχνει τη σύσταση του σώματός μας και την κατανομή του λίπους στο σώμα μας, ενώ υπάρχουν διαφυλετικές διαφορές σχετικά με τη σχέση υγείας και ΔΜΣ.
Επομένως, χρησιμοποιούμε το ΔΜΣ (και το βάρος) ως ένα αρχικό δείκτη, ο οποίος μας δείνει το έναυσμα να εξετάσουμε και τη σύσταση του σώματος, μέσω της ανάλυσης σύστασης σώματος, τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, καθώς και άλλους δείκτες υγείας.
3. Πρέπει να ακολουθούμε δίαιτα χωρίς λεκτίνες;
Το τελευταίο διάστημα ακούγεται όλο και πιο πολύ η δίαιτα χωρίς λεκτίνες, η οποία υπόσχεται μείωση της φλεγμονής (?) και απώλεια βάρους (αλίμονο… πώς θα γίνει γνωστή αν δεν βοηθά στην απώλεια βάρους!).
Τι είναι οι λεκτίνες;
Οι λεκτίνες είναι ουσίες που βρίσκουμε σε φυτικούς οργανισμούς, και κυρίως στα όσπρια, οι οποίες έχουν τοξική δράση στον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό πριν φάμε όσπρια τα μουλιάζουμε και τα βράζουμε, για να απενεργοποιηθούν.
Παρόλο που η δίαιτα χωρίς λεκτίνες έχει γίνει της μοδός δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, καθώς έτσι κι αλλιώς η ποσότητα των λεκτινών που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας είναι είναι αμελητέα, αν όχι μηδαμινή. Άλλωστε, τα τρόφιμα στα οποία βρίσκεται είναι πολύ θρεπτικά, σχετίζονται με οφέλη για την υγεία, και τα μαγειρεύουμε καλά ούτως ή άλλως!
4. Πρέπει να φοβόμαστε τα τεχνητά γλυκαντικά;
Η The Food Medic Dr Hazel Wallace αναλύει τη βιβλιογραφία και καταλήγει στο ότι σύμφωνα με τις παρούσες μελέτες και την ποσότητα των τεχνητών γλυκαντικών που καταναλώνεται μπορούμε να πούμε ότι:
α) η χρήση τους είναι ασφαλής, και
β) μπορεί να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, εαν αντικαταστήσουν τη ζάχαρη, άρα και θερμίδες.
Βέβαια, είναι πιο σημαντικό να ασχοληθούμε με τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες ως σύνολο. Δηλαδή, ναι μεν είναι ένα καλό βήμα η αντικατάσταση των αναψυκτικών με ζάχαρη με αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη, αλλά η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι βαρυσήμαντη και απαραίτητη.
5. Όταν χρειαζόμαστε βοήθεια, πηγαίνουμε στον ειδικό! Γιατί δεν το κάνουμε αυτό και με τη διατροφή μας;
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο μοναδικός ειδικός πάνω στη διατροφή, με τουλάχιστον 4 έτη εκπαίδευσης στην επιστήμη διαιτολογίας-διατροφής, και εκατοντάδες ώρες πρακτικής άσκησης για την απόκτηση του πτυχίου και της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος!
Πολλές φορές θα ακούσουμε τις "συμβουλές" των φίλων, συγγενών, πωλητών, διασήμων και άλλων ατόμων, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία μας!!!
Εμπιστευτείτε μόνο τους διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, καθώς ανά την επικράτεια υπάρχουν άτομα που παριστάνουν τους διαιτολόγους, και πολλές φορές διατηρούν διαιτολογικά γραφεία!!!
Ο Ιπποκράτης και η ψευδοεπιστήμη: Τροφή, φάρμακο ή και τα δύο;
Ο Ιπποκράτης έλεγε «η τροφή να είναι το φάρμακό μας, και το φάρμακό μας η τροφή μας». Τι σημαίνει όμως αυτό; Σήμερα, με την πληθώρα νέων δεδομένων και τη ραγδαία πρόοδο της επιστήμης, η φράση του πατέρα της Ιατρικής έχει βάση;
Το γεγονός ότι η διατροφή παίζει βαρυσήμαντο ρόλο στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων, αλλά και γενικά στη βέλτιστη λειτουργία του σώματός μας είναι πλέον κοινή γνώση. Πιο αναλυτικά, όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας για να λειτουργεί τα προσλαμβάνει μέσω της τροφής, επομένως χρειάζεται επαρκείς ποσότητες πληθώρας θρεπτικών συστατικών. Επίσης, η Μεσογειακή Διατροφή, το πιο εκτενώς μελετημένο πρότυπο υγιεινής διατροφής συνδέεται σημαντικά με την πρόληψη χρόνιων νόσων, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών, διάφορους τύπους καρκίνου, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, έως την οστεοπόρωση και την πτώση της γνωστικής λειτουργίας! Επιπλέον, η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα, παίζοντας σημαντικό ρόλο στη μακροζωία!
Μπορεί η τροφή να είναι το φάρμακό μας;
Πολλά από τα φαρμακευτικά σκευάσματα που έχουμε στη διάθεσή μας προέρχονται από την φύση, με ορισμένα να είναι μεμονωμένες ουσίες, οι οποίες προέρχονται από φυτά τα οποία καταναλώνουμε, δηλαδή είναι βρώσιμα. Για παράδειγμα, οι προανθοκυανιδίνες που περιέχονται στα cranberries φαίνεται να βοηθούν στην πρόληψη επανεμφάνισης ουρολοιμώξεων σε γυναίκες που υποφέρουν από συνεχείς ουρολοιμώξεις, αν και τα cranberries στην πλειοψηφεία των μελετών δίνονται με τη μορφή συμπληρώματος διατροφής, με υψηλή συγκέντρωση προανθοκυανιδινών, που δύσκολα θα λαμβάναμε αν τρώγαμε τα cranberries! Επίσης, σε άτομα με κοιλιοκάκη η μόνη θεραπεία είναι η αποφυγή της γλουτένης, άρα αυτή η αλλαγή στη διατροφή είναι το «φάρμακο», χωρίς όμως να γιατρεύεται η νόσος! Επιπλέον, η βελτίωση ή η διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης και η επαρκής σίτιση είναι πολύ σημαντική σε άτομα που πάσχουν από χρόνιες νόσους, οι οποίες επιφέρουν συχνά απώλεια βάρους, όπως ο καρκίνος ή και οι φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, είναι απαραίτητη η μετατροπή της σύστασης της διατροφής, σύμφωνα με τις οδηγίες οργανισμών που έχουν μελετήσει εκτενώς τη βιβλιογραφία, σχετικά με τη βελτίωση δεικτών και τη διαφύλαξη της κατάστασης θρέψης των ασθενών! Συνεπώς, βλέπουμε ότι η διατροφή και η κατάσταση θρέψης ναι μεν παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση ασθενειών, δεν αποτελούν όμως θεραπεία!
Ο Ιπποκράτης, και άλλοι επιστήμονες της εποχής αυτής ναι μεν έκαναν κάποιες σημαντικές παρατηρήσεις, αλλά δεν είχαν τα μέσα που έχουμε σήμερα να μελετάμε το ανθρώπινο σώμα, τον κόσμο γύρω και μέσα μας! Ακόμη και αυτή τη στιγμή, ανά τον κόσμο η Ιατρική και οι άλλες επιστήμες ακμάζουν και προοδεύουν.
Δυστυχώς, όμως, πολλοί εκμεταλλεύονται τα λεγόμενα των αρχαίων επιστημόνων προς όφελός τους (οικονομικό όφελος, απήχηση, δημοσιότητα), ενώ παρερμηνεύουν την έρευνα, παρασύρουν και φανατίζουν αρκετούς συμπολίτες μας. Λαμπρό παράδειγμα ο εμπνευστής της αλκαλικής δίαιτας, ο οποίος εξαπάτησε πολλούς καρκινοπαθείς τελικού σταδίου, λέγοντάς τους ότι η δίαιτα αυτή θα τους γιατρέψει. Σήμερα, έχει καταδικαστεί για τις πράξεις του. Αλλά και στη χώρα μας τουλάχιστον μια παρόμοια περίπτωση έχει καταγραφεί, χωρίς όμως να έχει καταδικαστεί ο ψευδο-επιστήμονας!
Εν κατακλείδι, ενώ η διατροφή παίζει σημαντικότατο ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ασθενειών, δεν είναι θεραπεία, ενώ την πολύτιμη φράση του Ιπποκράτη πολλοί ψευδο-επιστήμονες την έχουν καταχραστεί με σκοπό την δική τους ανάδειξη. Αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι να επαληθεύουμε τις πληροφορίες που δεχόμαστε. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με λανθασμένες πληροφορίες και δυνητικά επικίνδυνες συμβουλές, αλλά οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ή ο British Dietetic Association παρέχουν πληροφορίες προς το κοινό.
Είμαι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία σχετική με τη διατροφή χρειάζεστε.