Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις της επιστημονικής μας ομάδας για το 2019
Ήταν τιμή μου, μαζί με τους επιστημονικούς συνεργάτες μου από Πανεπιστήμια της χώρας να εκπονίσουμε έξι μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά αυτή τη χρονιά, με αποτέλεσμα να βάλουμε και εμείς το λιθαράκι μας στην εξέλιξη της επιστήμης της διατροφής & διαιτολογίας.
Συγκεκριμένα, έχει δημοσιευτεί μια μελέτη για την δράση των cranberry στον καρκίνο, και μια μελέτη για την δράση των συμπληρωμάτων διατροφής σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση.
Ακόμη μια μελέτη δημοσιεύτηκε σχετικά με μια σοβαρή κατάσταση που πλήττει αθλητές, συνήθως αγωνισμάτων αντοχής, την υπονατριαιμία λόγω άσκησης.
Επίσης, δημοσιεύτηκε μια μελέτη για την σχέση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών με τον Δείκτη Μάζας Σώματος και τη στοματική υγεία, ενώ στα πλαίσια της ίδιας διατριβής δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά μελέτη που αφορά την χρησιμότητα παραγόντων αποκάλυψης της οδοντικής πλάκας σε προγράμματα πρόληψης της στοματικής υγείας.
Τέλος, μια σημαντική μελέτη έχει δημοσιευτεί σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των φοιτητών και τη σχέση τους με την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή πρόοδο.
Οι μελέτες παρατίθενται παρακάτω:
-Mantzorou M, Zarros A, Theocharis S, Pavlidou E, Giaginis C Cranberry as a Promising Natural Source of Potential Nutraceuticals with Anticancer Activity. Anticancer Agents Med Chem. 2019 Jul 4.
-Antonopoulou, M, Mantzorou, M, Serdari, A, Bonotis K, Vasios G, Pavlidou E, Trifonos C, Vadikolias K, Petridis D, Giaginis C. Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health? Int J Health Plann Mgmt. 2019; 1– 17. https://doi.org/10.1002/hpm.2881
-Tryfonos, C.; Mantzorou, M.; Fotiou, D.; Vrizas, M.; Vadikolias, K.; Pavlidou, E.; Giaginis, C. Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives. Medicines 2019, 6, 95.
-Fasoulas A, Pavlidou E, Petridis D, Mantzorou M, Seroglou K and Giaginis C. Detection of dental plaque with disclosing agents in the context of preventive oral hygiene training programs Heliyon 5 (2019) e02064
-Fasoulas A, Pavlidou E, Petridis D, Mantzorou M, Seroglou K and Giaginis C. Eating Habits as a Common Risk Factor for Obesity and Oral Health Disorders in School Children. Austin J Nutri Food Sci. 2019; 7(7): 1129.
- Knechtle B, Chlíbková D, Papadopoulou S, Mantzorou M, Rosemann T, Nikolaidis PT. Exercise-Associated Hyponatremia in Endurance and Ultra-Endurance Performance-Aspects of Sex, Race Location, Ambient Temperature, Sports Discipline, and Length of Performance: A Narrative Review. Medicina (Kaunas). 2019 Aug 26;55(9). pii: E537. doi: 10.3390/medicina55090537.
Σοκολατένια κεκάκια με παντζάρι
Ακόμη και αν δεν είστε φαν του παντζαριού, αυτή η συνταγή θα σας αλλάξει τη γνώμη!
Το παντζάρι δίνει γλυκιά γεύση στα κεκάκια, χωρίς όμως να καταλαβαίνει κανείς οτι τρώει παντζάρι!
Τι θα χρειαστείτε για 6 μεγαλα cupcake:
- 1 μέτριο παντζάρι βρασμένο & αλεσμένο στο μπλέντερ (περίπου 1/4-1/2 φλιτζάνι)
- 2/3 φλ. (150 ml) φυτικό ρόφημα ή γάλα 1,5%
- 1 αυγό
- 1/2 φλ. (90 γρ) μέλι
- 2 κ.σ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
- 1 βανιλίνη
- 1/2 φλ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις (100 γρ)
- 1/2 κ.γ. baking powder
- 1/2 κ.γ. σόδα
- 1/3 φλ. κακάο (30 γρ)
Έχετε δοκιμάσει να φτιάξετε βραχάκια σοκολάτας με ρυζογκοφρέτες, cranberries & ξηρούς καρπούς;
Εκτέλεση:
- Αναμείξτε το παντζάρι, το γάλα/ρόφημα, το αυγό, το ελαιόλαδο και το μέλι σε ένα μπολ.
- Σε άλλο μπολ αναμείξτε τα υπόλοιπα, στερεά υλικά (αλεύρι, κακάο, baking powder, σόδα, βανιλίνη)
- Αναμείξτε τα στερεά & υγρά υλικά
- Ψήστε σε προθερμασμένο φούρνο σοτυς 190 βαθμούς για 20 λεπτά
- Καλή απόλαυση
Αν σας αρέσει η σοκολάτα και ο καφές, εδώ θα βρείτε τις μπάρες που περιμένατε!
Extra tips
- Αν περισέψει παντζάρι αλεσμένο, απολαύστε το πάνω σε ψωμί με τυρί κρέμα
-Για ακόμη πιο σοκολατένια γεύση προσθέστε σοκολατένιο φυτικό ρόφημα
-Αντί για μέλι μπορείτε να βάλετε μαρμελάδα πορτοκάλι που ταιριάζει με τη σοκολάτα
Οι διατροφικοί μύθοι για τον καρκίνο βλάπτουν σοβαρά τους ασθενείς
Ο καρκίνος αποτελεί μια πλέον κοινή νόσο, με την Ελλάδα να έχει 67.401 νέα περιστατικά και 33.288 θανάτους από καρκίνο το 2018 [1].
Η θεραπεία (ή μάλλον θεραπείες) του καρκίνου έχει βελτιωθεί άρδην τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να επιζούν περισσότερα χρόνια μετά τη διάγνωση. Σύμφωνα με το Cancer Research UK για το Ην. Βασίλειο [2] οι μισοί ασθενείς με καρκίνο ζουν για τουλάχιστον 10 χρόνια μετά τη διάγνωση, δηλαδή διπλάσια επιβίωση σε σχέση με τα 40 προηγούμενα έτη.
Η 10ετής επιβίωση ποικίλει ανάλογα με τον τύπο καρκίνου, από το 98% για τον καρκίνο των όρχεων εως 1% για τον καρκίνο του παγκρέατος.
Παρόλα αυτά, αρκετοί μύθοι γύρω από την πρόληψη & αντιμετώπιση του καρκίνου συνεχίζουν να διαδίδονται, με σοβαρό κίνδυνο για την υγεία & επιβίωση των ασθενών!
Υπάρχουν ροφήματα που σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα;
Και ποιός δεν έχει δει αναρτήσεις που "ενημερώνουν" για το ρόφημα Χ που θεραπεύει τον καρκίνο;
Δεν υπάρχουν ροφήματα με τέτοιες ιδιότητες, και οι αναρτήσεις αυτές είναι παραπλανητικές και δυνητικά επικίνδυνες. Οι αρνητικές συνέπειες που επέρχονται με την αναπαραγωγή τέτοιου είδους αναρτήσεων έχουν να κάνουν με την ψυχική και σωματική υγεία ασθενών, ενώ παραπλανούν και υγιή άτομα σε πρακτικές που δεν οφελούν την υγεία τους.
Μάλιστα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι όταν οι καρκινοπαθείς με θεραπεύσιμους καρκίνους ακολουθούν συμπληρωματικές πρακτικές (complimentary medicine) είναι πιο πιθανό να καθυστερήσουν την θεραπεία τους, με αποτέλεσμα να μειώνεται το προσδόκιμο ζωής τους, σε σχέση με ασθενείς που δεν ακολουθούν συμπληρωματικές πρακτικές [2]. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε φυσικά και το γεγονός οτι η αδυναμία βελτίωσης με τέτοιου είδους πρακτικές επίσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία των ασθενών, αλλά να υπάρξουν και επιπρόσθετες παρενέργειες. Άλλωστε, ακόμη και όταν ένα προϊόν ή ρόφημα παρουσιάζεται ως φυσικό/φυτικό δεν σημαίνει οτι είναι και ασφαλές.
Η ζάχαρη προκαλεί ή θρέφει τον καρκίνο;
Ο ρόλος της ζάχαρης στην εμφάνιση και αντιμετώπιση του καρκίνου αποτελεί έναν από τους πιο κοινούς διατροφικούς μύθους γύρω από τη νόσο [4].
Η ζάχαρη δεν προκαλεί καρκίνο. Αιτίες καρκινογέννεσης αποτελούν γενετικοί (το DNA μας), περιβαλλοντικοί παράγοντες και το γήρας. Η μη υγιεινή διατροφή, το αλκοόλ, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα και οι μολύνσεις (πχ. HPV, H. Pylori) αποτελούν παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου [5]. Το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίζεται με τον καρκίνο, και για το λόγο αυτό τα ενεργειακά πυκνά τρόφιμα, τα οποία συνήθως είναι και πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα & λίπος, συστήνεται να καταναλώνονται πιο αραιά.
Αναφορικά με το αν η ζάχαρη ταΐζει τα καρκινικά κύτταρα, η απάντηση είναι απλή. Οι υδατάνθρακες είτε προέχονται από την ζάχαρη, είτε από φρούτο ή φακές, στο αίμα μας θα κυκλοφορήσουν ως γλυκόζη. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα καρκινικά κύτταρα (τα οποία πάλι είναι κύτταρα του σώματός μας που αναπτύσσονται ταχέως, παρεκλείνοντας από τις φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες και τον κυτταρικό έλεγχο) χρειάζονται ενέργεια για να αναπτυχθούν, υπό μορφή γλυκόζης. Έτσι, αναπόφευκτα χρησιμοποιούν ενέργεια, όπως όλα τα κύτταρα, ενώ έχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας/γλυκόζης. Δεν σημαίνει ότι αν σταματήσουμε να τρώμε ζάχαρη, ή/και οποιαδήποτε πηγή υδατανθράκων θα σταματήσει η εξέλιξη της νόσου!
Οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού πρέπει να αποφεύγουν κρέας και γαλακτοκομικά;
Σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού τα ερευνητικά δεδομένα [6] δεν μπορούν να μας οδηγήσουν σε σαφή συμπεράσματα αναφορικά με το αν η κατανάλωση λίπους και κορεσμένου λίπους, άρα και των τροφίμων που τα περιέχουν όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά επηρεάζουν την επιβίωση των ασθενών. Ενδέχεται η χαμηλότερη κατανάλωση λιπαρών να μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη επανεμφάνισης της νόσου.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το σώμα, ειδικά σε ασθένεια χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη για την διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης. Επίσης, λόγω των παρενεργειών της θεραπείας ενδέχεται η σίτιση να δυσχαιρένεται, επομένως, η κατανάλωση ποικιλίας θρεπτικών τροφίμων κρίνεται ακόμη πιο σημαντική. Έτσι, τα γαλακτοκομικά, και το κρέας που είναι τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά μπορούν να είναι μέρος της διατροφής, όπως άλλωστε και σε υγιή άτομα. Φυσικά, όπως και για όλους μας συστήνεται η αποφυγή υπερκατανάλωσης λιπαρών και κορεσμένων λιπαρών, επομένως είναι προτιμότερη η κατανάλωση γαλακτοκομικών με χαμηλότερα λιπαρά, και άπαχου κρέατος .
Είναι η αλκαλική διατροφή θεραπεία στον καρκίνο;
Σύμφωνα με τους δημιουργούς και διάσημους ακόλουθους της, υποτίθεται οτι η “αλκαλική δίαιτα” οδηγεί τον οργανισμό να διατηρεί το pH του αίματος σταθερό, και βοηθά τον οργανισμό να είναι υγιής, και να αντιμετωπίζει ασθένειες. Όμως, ο οργανισμός μας μόνος του κρατάει το pH του αίματός μας πάντοτε σε σταθερό pH 7,35-7,45, ενώ το pH σε άλλα μέρη του σώματος είναι διαφορετικό (πχ. το στομάχι μας έχει αρκετά όξινο pH γύρω στο 3,5). Η διατροφή μας δεν επηρεάζει το pH του αίματος! Εάν το pH του αίματός μας μεταβληθεί έστω και λίγο αυτό δείχνει ότι νοσούμε σοβαρά και χρειαζόμαστε άμεσα ιατρική περίθαλψη.
Δεν υπάρχει καμία απολυτως ένδειξη ή μηχανισμός που να υποδεικνύει ότι η Αλκαλική Διατροφή έχει αντικαρκινική δράση [7,8].
Οι ασθενείς με καρκίνο είναι σημαντικό να εμπιστευτούν τον θεράποντα ιατρό & να ζητήσουν τη βοήθεια διαιτολόγου-διατροφολόγου, ειδικά σε περίπτωση αυξημένου κινδύνου για ή ύπαρξης υποθρεψίας.
Πηγές
4. Sugar and cancer – what you need to know
6. Nutrition and Survival After the Diagnosis of Breast Cancer: A Review of the Evidence
8. Don’t believe the hype – 10 persistent cancer myths debunked
Τι έφαγα; Μια σαλατούλα μόνο!
Η σαλάτα θεωρείται συχνά ένα "διαιτητικό" γεύμα, και ειδικά τώρα το καλοκαίρι την επιλέγουν πολλοί που προσέχουν τη διατροφή τους. Όμως, είναι η σάλατα όντως "διαιτητική", ή πρέπει να προσέξουμε τι επιλέγουμε;
Οι σαλάτες είναι αναπόσπαστο κομμάτι των κύριων γευμάτων μας. Ωμές ή βραστές αποτελούν εξαιρετική επιλογή για τα γεύματά μας, πλούσιες σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες, και νερό. Παράλληλα, τα λαχανικά αποδίδουν πολύ λίγες θερμίδες, συγκριτικά με τον όγκο τους.
Όμως, πολλές φορές οι σαλάτες συνοδεύονται με dressing που εκτοξεύουν το θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου. Μάλιστα, μια σαλάτα λόγω του dressing/ σως μπορεί να έχει περισσότερες θερμίδες και λιπαρά από ένα burger (McDonald's salad has more calories than Big Mac)! Επίσης, το θερμιδικό περιεχόμενο αυξάνεται με την προσθήκη τηγανισμένου ή και παναρισμένου κοτόπουλου ή κρέατος ή υπερβολική ποσότητα (ολόπαχων) τυριών.
Επομένως, τι μπορούμε να κάνουμε, για να αποφύγουμε μια σαλάτα- θερμιδική βόμβα;
1. Να ζητήσουμε να μας βάλουν λιγότερο dressing/ σως, ή να μας φέρουν τη σαλάτα σκέτη και να βάλουμε εμείς λίγο λάδι.
2. Να επιλέξουμε ψητό κοτόπουλο στη σαλάτα μας, ειδικά αν η σαλάτα θα είναι το γεύμα μας, και όχι το συνοδευτικό. Έτσι, λαμβάνουμε την άπαχη πηγή πρωτεΐνης που μας αναλογεί, και χορταίνουμε περισσότερο! Μάλιστα, εαν πεινάτε πολύ ζητήστε την προσθήκη επιπλέον κοτόπουλου.
3. Εάν η σαλάτα μας έχει κοτόπουλο δεν χρειάζεται να προσθέσουμε έξτρα τυρί, καθώς όχι μόνο θα αυξήσουμε τις θερμίδες και τα λιπαρά του πιάτου, αλλά θα δυσκολέψουμε και την απορρόφηση του Σιδήρου από το κοτόπουλο.
4. Αφού βάλαμε στη σαλάτα και την πηγή πρωτεΐνης, αυτό που μας μένει είναι η πηγή υδατανθράκων (που όχι δεν παχαίνουν!)! Το καλαμπόκι, το παξιμάδι και το ψωμί ολικής άλεσης αποτελούν καλές και θρετπικές επιλογές πηγών υδατανθράκων. Αν και πολλές φορές προτιμάμε τα κρουτόν, καλό είναι να τα περιορίσουμε σε λίγα κομμάτια και να προτιμήσουμε μια πιο θρεπτική πηγή αμύλου!
Απολαύστε λοιπόν τη δροσιστική σαλάτα σας, χωρίς να ξεχνάτε ότι και οι σαλάτες μπορεί να μην είναι πάντα τόσο "αθώες"!