Adherence to Mediterranean Diet and Nutritional Status in Women with Breast Cancer: What Is Their Impact on Disease Progression and Recurrence-Free Patients’ Survival?
Mantzorou M, Tolia M, Poultsidi A, Vasios GK, Papandreou D, Theocharis S, Kavantzas N, Troumbis AY, Giaginis C. Adherence to Mediterranean Diet and Nutritional Status in Women with Breast Cancer: What Is Their Impact on Disease Progression and Recurrence-Free Patients’ Survival? Current Oncology. 2022; 29(10):7482-7497. https://doi.org/10.3390/curroncol29100589
Introduction: Nutritional status impacts the survival of patients with cancer. There are few studies that investigate the role of nutritional status on breast cancer survival in women with breast cancer, and even fewer regarding the impact of adhering to the Mediterranean diet (MD). The present study aims to assess the nutritional status, MD adherence, physical activity levels and health-related quality of life (HRQOL) in women diagnosed with breast cancer and evaluate these parameters regarding recurrence-free survival. Methods: A total of 114 women, aged 35–87 years old, diagnosed with breast cancer in Larissa, Greece, participated in the study. Tumor histopathology was reported, and anthropometric indices were measured by a trained nurse, while questionnaires regarding nutritional status (via mini nutritional assessment), HRQOL via EORTC QLQ-C30, physical activity levels via IPAQ and Mediterranean diet adherence via MedDietScore were administered. The participants were followed-up for a maximum time interval of 42 months or until recurrence occurred. Results: A total of 74% of patients were overweight or obese, while 4% of women were undernourished, and 28% were at risk of malnutrition. After 42 months of follow-up, 22 patients (19.3%) had relapsed. The median time to recurrence was 38 months (IQR: 33–40 months) and ranged between 23 to 42 months. Higher levels of MD adherence were significantly associated with lower body mass index (BMI) values, earlier disease stage, smaller tumor size, absence of lymph node metastases and better physical activity levels (p < 0.05). Normal nutritional status was significantly associated with higher BMI values and better health-related quality of life (p ≤ 0.05). In univariate analysis, patients with higher levels of MD adherence and well-nourished patients had significantly longer recurrence-free survival (p < 0.05). In multivariate analysis, MD adherence and nutritional status were independently associated with recurrence-free patients’ survival after adjustment for several confounding factors (p < 0.05). Conclusions: The impact of MD on time to recurrence is still under investigation, and future interventional studies need to focus on the role of adhering to the MD before and after therapy in survival and breast cancer progression. Furthermore, the present study also highlights the importance of an adequate nutritional status on disease progression, and the need for nutritional assessment, education and intervention in women with breast cancer.
H υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής και της κατάστασης θρέψης σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού: Ποιος είναι ο αντίκτυπός τους στην εξέλιξη της νόσου και στην επιβίωση των ασθενών χωρίς υποτροπές;
Ο καρκίνος, μια ομάδα νόσων που ολοένα και περισσότερο διαγιγνώσκεται, μπορεί να προληφθεί ως έναν σημαντικό βαθμό, με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με υγιεινή διατροφή, διακοπή καπνίσματος, και τακτική φυσική δραστηριότητα. Ο καρκίνος του μαστού χτυπάει την πόρτα σε ολοένα και περισσότερες γυναίκες, ενώ χάρη στην πρόοδο των επιστημών, σήμερα έχουμε τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και αποτελεσματικότερης θεραπείας. Σύμφωνα με την American Cancer Society, η πενταετή επιβίωση από τον καρκίνο του μαστού είναι στο 90% για όλα τα στάδια της νόσου.
Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί εργαλείο στην πρόληψη διάφορων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του μαστού, όμως οι έρευνες γύρω από την επίδραση αυτού του προτύπου διατροφής στην επιβίωση των ασθενών είναι λιγοστές. Μια νέα Ελληνική μελέτη, σε 114 γυναίκες που διήρκησε 3 έτη, ανέδειξε την σημαντικότητα της Μεσογειακής Διατροφής στην καθυστέρηση εμφάνισης υποτροπής μετά από τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, αλλά και το ρόλο που παίζει η κατάσταση θρέψης και ο Δείκτης Μάζας Σώματος στην επιβίωση χωρίς υποτροπή.
Συγκεκριμένα, η χαμηλή προσκόλληση στο διατροφικό πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής σχετίστηκε με χειρότερη κατάσταση θρέψης, αλλά με και συντομότερο χρόνο μέχρι την υποτροπή της νόσου. Επιπλέον, συντομότερος χρόνος μέχρι την υποτροπή παρατηρήθηκε σε γυναίκες με υψηλότερο βάρος για το ύψος τους (Δείκτη Μάζας Σώματος), με χαμηλότερη ποιότητα ζωής και χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Δηλαδή, γυναίκες με υψηλό βάρος, και χαμηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή διατροφή και χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας εμφάνιζαν νωρίτερα υποτροπή της νόσου, σε σχέση με γυναίκες με φυσιολογικό βάρος, υψηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή και υψηλότερη φυσική δραστηριότητα.
Η μελέτη αυτή έρχεται να ισχυροποιήσει δεδομένα γνωστά από τη βιβλιογραφία σχετικά με το πόσο σημαντική είναι η διασφάλιση μιας καλής θρέψης στον καρκίνο του μαστού, ακόμη και σε γυναίκες με υπερβάλλον σωματικό βάρος, ενώ αναδεικνύει και την ανάγκη για ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα οφέλη της διατήρησης ενός υγιούς βάρους, μιας υγιεινής διατροφής και της τακτικής άσκησης για την εξέλιξη της νόσου.
Δυστυχώς στη χώρα μας, απομακρυνόμαστε από το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής, με αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, στο επίπεδο της πρόληψης, αλλά και της αντιμετώπισης χρόνιων νόσων. Η Μεσογειακή Διατροφή, όπως κάθε πρότυπο υγιεινής διατροφής χαρακτηρίζονται από χρώμα και γεύση, και όχι από περιορισμούς και απαγορεύσεις. Η Μεσογειακή Διατροφή εκπροσωπείται από τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα φρούτα και τα λαχανικά, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά, το ψάρι και τα όσπρια. Πλέον, υπάρχει πληθώρα εύκολων συνταγών που όλοι μπορούμε να βάλουμε στην καθημερινότητά μας, και να θρέψουμε και να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 25-30 Σεπτέμβρη 2017
1. Οι σούπερ-σαλάτες αποτελούν μια εύκολη λύση για μεσημεριανό ή και βραδινό! Η συνταγή του Άκη Πετρετζίκη περιέχει φασόλια που είναι εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών και φυτικών ινών, ενώ το αβοκάντο είναι πηγή ακόρεστων "καλών" λιπαρών!!!
2. Όλοι γνωρίζουμε ότι η υγιεινή διατροφή είναι αρωγός στην διασφάλιση της υγείας μας. Η προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής σχετίζεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών και πρόωρου θανάτου.
Πολλές φορές νομίζουμε ότι το να τρώμε σωστά είναι δύσκολο και ενέχει αρκετούς περιορισμούς που μας στερούν την απόλαυση του φαγητού. Στην πραγματικότητα, όμως, η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι πιο απολαυστική, και πιο γευστική από την προσκόλληση σε μια «δυτικού» τύπου διατροφή.
Διαβάστε εδώ 4 πεποιθήσεις που σαμποτάρουν την προσπάθειά μας να τρώμε υγιεινά!
3.Πολλές φορές η επιβράβευσή μας είναι το φαγητό. Έτσι, όμως, καταλήγουμε σε μια μη υγιή σχέση με το φαγητό! Μακροπρόθεσμα αυτή η σύνδεση συναισθημάτων και φαγητού καταλήγει σε ένα μη υγιές σώμα!
Διαβάστε εδώ 18 προτιμότερους τρόπους επιβράβευσης, που κρατάνε περισσότερο από τη στιγμιαία απόλαυση του φαγητού (πχ. ένα κραγιόν), και μπορούν να έχουν θετική επίδραση και στο βάρος μας (πχ. μια βόλτα με μια φίλη)!
4. Ας φτιάξουμε μπισκότα με 3 υλικά!
Απλά ανακατεύουμε 2 μπανάνες, και 1 φλιτζάνι βρώμη και προσθέτουμε:
α) κομματάκια σοκολάτας ή
β) σταφίδες ή
γ) φυστικοβούτυρο ή όποιο άλλο υλικό θέλουμε
Ψήνουμε για 12 λεπτά και … έτοιμα!!!
5. Από πού λαμβάνουμε πληροφορίες και συμβουλές για τη διατροφή μας;
Οι μόνοι ειδικοί πάνω στη διατροφή είναι οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι, με άδεια άσκησης επαγγέλματος!
Είναι σημαντικό για την υγεία μας να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς!!!
Υπουργική απόφαση περί τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού
Τα τεστ δυσανεξίας είναι από τις πιο πετυχημένες "διατροφικές απάτες" των τελευταίων ετών. Πλέον και με υπουργική απόφαση τα τεστ δυσανεξίας απομυθοποιούνται!!!
Σύμφωνα με τα εν λόγω τεστ υπάρχουν κάποιες τροφές που μας παχαίνουν και άλλες που μας αδυνατίζουν. Όμως, σύμφωνα με τη βιοχημεία και τη φυσιολογία του οργανισμού μας κάτι τέτοιο δεν ισχύει! Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο, του οποίου η κατανάλωση θα οδηγήσει σε αυτόματη αύξηση ή μείωση του βάρους μας. Αν προσλαμβάνουμε περισσότερη ενέργεια (θερμίδες) από αυτή που χρειαζόμαστε το βάρος μας θα αυξηθεί, ενώ αν προσλαμβάνουμε λιγότερη το βάρος μας θα μειωθεί.
Δυστυχώς, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πίστεψαν ότι πάσχουν από δυσανεξίες σε τρόφιμα και οτι η κατανάλωσή συγκεκριμένων τροφίμων ήταν η αιτία για αυξημένο βάρος ή για πρόσληψη βάρους.
Η απώλεια βάρους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τεστ δεν οφείλεται στην αποφυγή των τροφίμων αυτών, αλλά στην υποθερμιδική διατροφή που ακολουθεί το άτομο, ενώ τα τρόφιμα για τα οποία γίνεται το τεστ είναι κοινά και πολλές φορές προτείνεται η πλήρης αποφυγή τους, καθώς και η αποφυγή συστατικών που υπάρχουν σε πληθώρα τροφών!
Όμως, η αποφυγή κατανάλωσης αρκετών τροφών, ιδιαίτερα από μια ομάδα τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό με δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία!
Στην πραγματικότητα, όταν μιλάμε για "τροφική δυσανεξία" ή "τροφική υπερευαισθησία" αναφερόμαστε στη διαταραχή της φυσιολογίας του οργανισμού μετά την κατανάλωση κάποιου συστατικού, η οποία οφείλεται σε προβλήματα του μεταβολισμού του συστατικού αυτού, όπως είναι η δυσανεξία στη λακτόζη και η δυσανεξία στη γλουτένη (ή κοιλιοκάκη).
Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν έχουν το ένζυμο λακτάση, το οποίο μετατρέπει τη λακτόζη σε γλυκόζη και γαλακτόζη, επομένως η λακτόζη μεταβολίζεται από τα βακτήρια του παχέος εντέρου, με αποτέλεσμα φούσκωμα και κοιλιακό άλγος.
Άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη πάσχουν από κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση νόσος, στην οποία το ανοσοποιητικό στρέφεται εναντίον της γλουτένης στον εντερικό αυλό με αποτέλεσμα την καταστροφή των εντερικών λαχνών, και πληθώρα εντερικών και εγω-εντερικών συμπτωμάτων. Η θεραπεία για την κοιλιοκάκη είναι η εφόρου ζωής διατροφή χωρίς γλουτένη, την οποία τα άτομα πρέπει να ακοπλουθήσουν μετά από διάγνωση από τον ιατρό τους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων:
"Κάποιοι όμως “βαφτίζουν” ως δυσανεξία στις τροφές την “τροφική υπερευαισθησία”, που αναφέρεται σε μια καθυστερημένη αλλεργική αντίδραση προερχόμενη από διατροφικά συστατικά, τα συμπτώματα της οποίας για να εμφανισθούν, μπορεί να περάσουν από μερικές ώρες έως και ημέρες. Στην τροφική υπερευαισθησία εμπλέκεται το ανοσοποιητικό σύστημα και συγκεκριμένα οι ανοσοφαιρίνες τύπου G* (IgG), οι οποίες προσδιορίζονται από τεστ. Οι τροφικές όμως υπερευαισθησίες αποτελούν στην ουσία αλλεργικές αντιδράσεις των τροφών στους ανθρώπους με κλασικότερα συμπτώματα τον κνησμό και τις πεπτικές διαταραχές. Η συμπτωματολογία τους μπορεί να συμπεριλάβει την επιδείνωση χρόνιων φλεγμονών του οργανισμού (π.χ. αρθρίτιδα, χρόνια ρινίτιδα, κλπ) ή να αποτελέσει έδαφος για την ανάπτυξη συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, δερματοπαθειών κλπ. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα βρούμε επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, που να καταλήγει στο ότι η τροφική υπερευαισθησία, αυτό που κάποιοι εννοούν ως «τροφική δυσανεξία», οδηγεί σε παχυσαρκία και ότι αρκεί να αποβάλλουμε από το διαιτολόγιο τις τροφές που μας υποδεικνύει το τεστ, για να χάσουμε βάρος.
Η θέση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων είναι ότι κανένα εμπορικό τεστ που κυκλοφορεί στην αγορά (τεστ δυσανεξίας, αλλεργίας, DNA, γενετική ανάλυση τροφιμών ή οποιοδήποτε άλλο) δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέσο για την ελάττωση του σωματικού βάρους.”
Διαβάστε τις υπουργικές αποφάσεις για τα τεστ δυσανεξίας και το βιοσυντονισμό:
https://www.ed-de.gr/images/diafora/test_dysanexias/test_dysanexias.pdf
https://www.ed-de.gr/images/diafora/test_dysanexias/biosyntonismos.pdf
Διαβάστε σχετικά με τα τεστ δυσανεξίας:
1. Ανακοίνωση του Π.Σ.Δ.Δ. http://www.hda.gr/anakoinosi-gia-test-poy-yposxontai-to/
2. Με σχετική απόφαση τάξη στη χρήση των τεστ τροφικής δυσανεξίας για αδυνάτισμα βάζει το υπουργείο Υγείας http://health.in.gr/news/healthpolicies/article/?aid=1500097116
3. Επίσημο “χαστούκι” στα τεστ δυσανεξίας http://virus.com.gr/episimo-chastouki-sta-test-disanexias/
4. Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Γ http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-meros-g
* Οι ανοσοσφαιρίνες IgG θα λέγαμε ότι είναι δείκτης "ανοχής" και όχι "δυσανοχής" σε ένα τρόφιμο. Αυξάνονται φυσιολογικά μετά από κατανάλωση τροφής. Αν μετρήσουμε τις ανοσσοφαιρίνες IgG, αυτό που ουσιαστικά θα δούμε είναι τα τρόφιμα που το άτομο έφαγε το τελευταίο χρονικό διάστημα!
Christmas gift guide: Τι δώρο θα πάρουμε στα άτομα (ή στον εαυτό μας;) που προσέχουν τη διατροφή τους;
Τι δώρο θα πάρουμε στα άτομα που προσέχουν τη διατροφή τους; Οι επιλογές είναι πολλές...
1. Δοχείο λαδιού με ψεκαστήρα. Ψεκάζοντας τη σαλάτα το λάδι πάει παντού και δεν ξεφεύγουμε στην ποσότητα! Δείτε κάποιες επιλογές εδώ και εδώ. Υπάρχει και δοχείο με δοσομετρητη!
2.Μπουκάλι νερού. Το νερό μας είναι απαραίτητο, αλλά πολλές φορές το ξεχνάμε. Αν έχουμε μαζί μας ένα ωραίο μπουκάλι δεν θα το ξεχάσουμε! Υπάρχουν και smart μπουκάλια που μας υπενθυμίζουν να πιούμε νερό!!! Πάρτε ιδέες από εδώ, εδώ και εδώ.
3.Καφετιέρα. Τα οφέλη του καφέ είναι πολλά και μια καφετιέρα είναι απαραίτητη για κάθε σπίτι. Καλύτερα να αποφύγετε αυτή με το έμβολο, καθώς δεν φιλτράρει την καφεστόλη, η οποία σχετίζεται με αυξημένη χοληστερόλη. Υπάρχουν θήκες φίλτρου στις οποίες βάζουμε απλά το φίλτρο, την τοποθετούμε πάνω από το φλιτζάνι και ρίχνουμε βρασμένο νερό σιγά σιγά. Αλλιώς υπάρχει και μια πιο chic εκδοχή που μου αρέσει πολύ!
4. Δοσομετρητης με εξτρα αξεσουάρ κουζίνας. Είναι πολλά σε 1! Και σίγουρα θα χρησιμοποιηθεί όχι μόνο στη μέτρηση της μερίδας μας, αλλά και για την εκτέλεση πολλών συνταγών!
5. Μπολ για έυκολη προετοιμασία σαλάτας. Υπάρχει στο διαδύκτιο ένα μπολ στο οποίο μπορούμε να βάλουμε τα λαχανικά ολόκληρα και να τα κόψουμε σε σαλάτα μέσω των εγκοπών που έχει! Τέλος οι δικαιολογίες για την έλλειψη χρόνου για προετοιμασία σαλάτας!!!
6. Ένα βιβλίο για τη διατροφή διαφορετικό από τα άλλα. The Angry Chef: Bad Science and the Truth About Healthy Eating. Η σύγχυση και η παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή είναι πιο έντονη από ποτέ. Ο Anthony Warner διαλευκάνει πολλούς μύθους διατροφής και βλέπει πίσω από τις διάφορες παράδοξες δίαιτες που έγιναν μόδα, αναδυκνύοντας την έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσής τους και τους κινδύνους που κρύβει η προσκόλληση σε αυτές.
7. Μια ιδιαίτερη ποδιά. Το σπιτικό φαγητό είναι πιο θρεπτικό και υγιεινό σε σχέση με το φαγητό που παραγγέλνουμε. Με μια ωραία, διαφορετική ποδιά το μαγείρεμα γίνεται πιο διασκεδαστικό! Από denim, εως ποδιά-φόρεμα υπάρχει ποικιλία διαφορετικών ποδιών!!!
Τα προϊόντα είναι ενδεικτικά! Υπάρχουν πολλές επιλογές σε τοπικά καταστήματα και σε ελληνικά online καταστήματα.