Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Γ
Σήμερα, πιο πολύ από ποτέ, στα περιοδικά και το ίντερνετ, βλέπουμε νέες δίαιτες να έρχονται στο φως της δημοσιότητας.
Όλο και κάποιος νέος τρόπος για μόνιμη, γρήγορη και ανώδυνη απώλεια βάρους προκύπτει και όλο και κάποιο συστατικό στη διατροφή φταίει που «κόλλησε η ζυγαριά». Οι δίαιτες ανάλογα με την ομάδα αίματος, οι δίαιτες χωρίς γλουτένη και ανάλογα με διατροφικές δυσανεξίες είναι μερικοί από αυτούς τους τρόπους.
Μια δίαιτα που έχει γίνει γνωστή τα τελευταία χρόνια, είναι η δίαιτα ανάλογα με την ομάδα αίματος, σύμφωνα με την οποία αποκλείονται τρόφιμα ανάλογα με την ομάδα αίματος του ατόμου λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα τρόφιμα είναι ανεκτά μόνο από ορισμένες ομάδες αίματος.
Ο Βρετανικός Σύλλογος Διαιτολόγων - Διατροφολόγων τονίζει ότι δεν υπάρχει επιστημονική βάση, αλλά ψευδοεπιστήμη πίσω από τη δίαιτα αυτή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών.
Η δίαιτα χωρίς γλουτένη μάλλον είναι η δίαιτα που όλοι σίγουρα έχουν ακούσει τα τελευταία χρόνια. Είναι πολύ απλή: αποκλείει κάθε πηγή γλουτένης -αν και δεν είναι σίγουρο ότι οι ακόλουθοί της ξέρουν πού βρίσκεται η γλουτένη, καθώς υπάρχουν πολλές κρυφές πηγές της πρωτεΐνης. Η εν λόγω δίαιτα δεν επιτρέπει την κατανάλωση της γλουτένης, η οποία βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη και υποτίθεται ότι παχαίνει.
Στην πραγματικότητα, η γλουτένη δεν παχαίνει και ο αποκλεισμός της από τη δίαιτα είναι απαραίτητος μόνο σε περίπτωση κοιλιοκάκης, μιας αυτοάνοσης ασθένειας. Μάλιστα, τα προϊόντα δίχως γλουτένη περιέχουν περισσότερο λίπος από τα συμβατικά και περισσότερες θερμίδες, οπότε η κατανάλωσή τους μόνο στην απώλεια βάρους δε θα βοηθήσει.
Τέλος, μια νέα μόδα στη διατροφή είναι τα τεστ διατροφικής δυσανεξίας. Οι τροφές μπορούν να προκαλέσουν αντιδράσεις στον οργανισμό, όπως αλλεργία και δυσανεξία.
Στην περίπτωση της δυσανεξίας σε μια τροφή, τα άτομα με διατροφική δυσανεξία σε ένα συστατικό μπορούν να το καταναλώσουν σε μικρή ποσότητα (π.χ. ένα ποτήρι γάλα σε περίπτωση δυσανεξίας στη λακτόζη), αλλά σε μεγαλύτερες ποσότητες θα έχουν δυσάρεστα συμπτώματα, κυρίως στο γαστρεντερικό σύστημα.
Τα πολυδιαφημισμένα όμως αυτά τεστ δυσανεξίας, όχι μόνο δεν αναφέρονται στις διατροφικές δυσανεξίες, αλλά συνδέουν τα αποτελέσματά τους με την πρόσληψη βάρους! Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο που από μόνο του θα προκαλέσει αύξηση βάρους! Είναι το ενεργειακό περιεχόμενο της διατροφής που καθορίζει το ενεργειακό ισοζύγιο και την πρόσληψη ή την απώλεια βάρους.
Μάλιστα, λόγω της μεγάλης δημοσιότητας που πήραν τα τεστ αυτά, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας κατέληξε στο ότι «ουδεμία σχέση έχουν οι τροφικές υπερευαισθησίες με το σωματικό βάρος ή το μεταβολικό ρυθμό, τη ρύθμισή του, την απώλεια βάρους και το σχεδιασμό διαιτολογίου με αυτόν το σκοπό.
Οποιοσδήποτε επικαλείται κάτι τέτοιο, εκμεταλλεύεται με δόλο την άγνοια του κοινού».
Είναι πολλές οι δίαιτες που υπόσχονται δραστικές αλλαγές στο βάρος σε μικρό χρονικό διάστημα. Δεν υπάρχει κάποιο μαγικό συστατικό που να παχαίνει ή να αδυνατίζει.
Το κλειδί στην απώλεια βάρους είναι μια υποθερμιδική, αλλά ισορροπημένη δίαιτα, σύμφωνα με τις διατροφικές προτιμήσεις και το καθημερινό πρόγραμμα του κάθε ατόμου, καθώς και τακτική άσκηση προς αποφυγή απώλειας μυϊκής μάζας κατά τη διάρκεια της δίαιτας.
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Στην καθημερινότητα μπορεί να αναφερόμαστε στο ελαιόλαδο που χρησιμοποιούμε απλώς ως “ελαιόλαδο”, εφόσον είναι το έλαιο της ελιάς. Στην βιομηχανία τροφίμων όμως, και σύμφωνα με τη νομοθεσία το ελαιόλαδο δεν είναι αυτό που νομίζουμε και αυτό που έχουμε συνιθίσει.
Αναφορικά με το έλαιο της ελιάς διακρίνουμε τρεις κατηγορίες. Το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, το “παρθένο ελαιόλαδο” και το “ελαιόλαδο”. Τα τρία διαφορετικά αυτά έλαια διαφέρουν στην τιμή, την γεύση, το χρώμα, και τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά, και τα αντιοξειδωτικά. Το έλαιο που συνήθως χρησιμοποιούμε στο σπίτι, ως νησί ελαιοπαραγωγών είναι το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο” είναι το έλαιο της ελιάς, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου (πλύση και έκθλιψη ελαιοκάρπου, μετάγγιση, φυγοκέντρηση και διήθηση ελαίου), και έχει οξύτητα μικρότερη του 0,8%. Το “παρθένο ελαιόλαδο” λαμβάνεται μέσω των παραπάνω μεθόδων και έχει οξύτητα μικρότερη του 2%, ενώ το “ελαιόλαδο” είναι μείγμα εξευγενισμένου ελαιολάδου (βλ. παρακάτω) και βρώσιμου παρθένου ελαιολάδου με οξύτητα όχι μεγαλύτερη από 1%.
Ας μην ξεχνάμε όμως και το ελαιόλαδο λαμπάντε, το οποίο προέρχεται από ελαιόλαδο, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου, αλλά έχει οξύτητα μεγαλύτερη του 2% και δεν είναι κατάλληλο προς κατανάλωση, αλλά ύστερα από επεξεργασία μετατρέπεται σε εξευγενισμένο ή ραφιναρισμένο ελαιόλαδο.
Τα παραπάνω έλαια διαφερουν αρκετά στο χρώμα και την οσμή, με τα βέλτιστα χαρακτηριστικά να ανήκουν στο “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, ενώ υπάρχουν και διαφορές στη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών και άλλων ευεργετικών για την υγεία ουσιών.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες διαθέτει και ισχυρισμό υγείας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA - Commission Regulation (EU) 432/2012). Η κατανάλωση πολυφαινολών ελαιολάδου προστατεύει την LDL-χοληστερόλη από την οξείδωση, ύστερα από καθημερινή κατανάλωση 5mg υδροξυτυροσόλης και παραγώγων της (σύμπλεγμα ελευρωπαΐνης και τυροσόλης), τα οποία προέρχονται από 20γρ. ελαιόλαδο. Παράλληλα, το ελαιόλαδο είναι τρόφιμο με «υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά».
Στο ελαιόλαδο δεν προστίθενται συντηρητικά. Για την βέλτιστη συντήρηση του ελαιολάδου θα πρέπει να φυλάσσεται σε δροσερό, σκιερό μέρος, σε δοχείο με σκούρο χρώμα. Ιδανικά θα πρέπει να καταναλώμεται εντός 18 μηνών.
Κατά το μαγείρεμα καλό είναι να χρησιμοποιείται προς το τέλος, έτσι ώστε να διατηρηθούν οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει. Μάλιστα, χάρη σε αυτές τις αντιοξειδωτικές ουσίες το ελαιόλαδο δεν “καταστρέφεται” εύκολα, καθώς τα αντιοξειδωτικά “θυσιάζονται” για να παραμείνουν τα ακόρεστα λιπαρά του ελαιολάδου αναλοίωτα. Όμως αυτό σημαίνει ότι δεν θα προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα αυτά τα αντιοξειδωτικά αν αφήσουμε για πολλή ώρα το ελαιόλαδο σε υψηλές θερμοκρασίες.
Τέλος, άλλη μια παρανόηση σχετικά με το ελαιόλαδο και άλλα έλαια είναι η θερμιδική πυκνότητά του. Το ελαιόλαδο, όπως και όλα τα άλλα έλαια (πχ. ηλιέλαιο) περιέχουν 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Επομένως, είτε χρησιμοποιήσουμε ελαιόλαδο είτε κάποιο άλλο έλαιο, το θερμιδικό περιεχόμενο παραμένει το ίδιο, αλλά η ποιότητα του ελαιολάδου (ειδικά του “εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου”) είναι σαφώς ανώτερη.
Συνοψίζοντας, στο τρόφιμο ελαιόλαδο έχουμε διάφορες κατηγορίες και ποιότητες. Ας δόσουμε προσοχή στο ελαιόλαδο που αγοράζουμε ή/και παράγουμε, και ας παρατηρήδουμε και τα τρόφιμα (παξιμάδια, κριτσίνια, κ.α.) που αγοράζουμε τα οποία επί το πλείστον χρησιμοποιούν “ελαιόλαδο”.
Πηγές
Διατροφή και σωματικό βάρος στην εμμηνόπαυση
Η εμμηνόπαυση είναι μια δύσκολη περίοδος για τη γυναίκα, όπου πολλές αλλαγές παρατηρούνται στο σώμα και τη διάθεση, ως απόρροια ορμονικών αλλαγών.
Η εμμηνόπαυση διαρκεί 2-5 έτη. Με την μείωση των επιπέδων οιστρογόνων παρατηρείται μια συστάδα συμπτωμάτων, από την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τη δυσλιπιδαιμία ως την αύξηση του βάρους, την ευερεθιστότητα και τις εξάψεις. Τα συμπτώματα διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα αναφορικά με την ένταση και τη διαρκεια, ενώ παράλληλα, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοόπρωσης, υπέρτασης και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Μπορούμε να ελέγξουμε τα συμπτώματα;
Για τη διαχείρηση των συμτωμάτων συστήνεται είτε ορμονική θεραπεία, είτε αλλαγές στον τρόπο ζωής. Μελέτες δείχνουν οτι η ορμονική θεραπεία ενδέχεται να βοηθήσει στα συμπτώματα και τη διαχείρηση του σωματικού βάρους, αλλά δεδομένου ότι πολλές γυναίκες δεν την επιλέγουν θα σταθούμε στις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Παραδόξως, δεν είναι λιγες οι φορές που ακούμε από γυναίκες στην εμμηνόπαυση οτι τους έχουν πει οτι οι αλλαγές στο σώμα τους δεν είναι διαχειρίσιμες. Αυτό, δυστυχώς, οδηγεί πολλές γυναίκες σε χειρότερη ψυχική και σωματική κατάσταση υγείας.
Μπορούμε να ελέγξουμε το βάρος κατά την εμμηνόπαυση;
Ένα από τα πλέον κοινά αλλά σημαντικά συμπτώματα-επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης αποτελεί η αύξηση στο βαρος. Αν και συχνα ακούμε για μεγάλες αλλαγές στο βάρος, κατά μέσο όρο η αύξηση είναι 2-2,5 κιλα στα 3 χρόνια της εμμηνόπαυσης, ή αλλιώς 0,7 κιλά το χρόνο για την 5η και 6η δεκαετία ζωής, ενώ συνοδεύεται από την τάση για αύξηση λίπους στον κορμό, μείωση της μυικής μάζας και της φυσικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα χαμηλότερες ενεργειακές ανάγκες. Οι αλλαγές αυτές, βέβαια, εν μέρει οφείλονται και στη γήρανση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση του βάρους στην εμμηνόπαυση δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των ορμονικών αλλαγών, αλλά κυρίως αλλαγών στον τρόπο ζωής. Σημειώνεται ότι η ορμονική θεραπεία δεν συστήνεται για την διαχείρηση του βάρους.
Η άσκηση και η μικρή μείωση της ενεργειακής πρόσληψης μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης των χρόνιων νόσων και της αύξησης του βάρους στην εμμηνόπαυση, καθώς και να βοηθήσουν στη διαχείρηση των συμπτωμάτων. Είναι σημαντικό να βοηθηθούν οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση, ώστε να μπορέσουν να εφαρμόσουν τις συστηνόμενες αλλαγές τρόπου ζωής, επιλύοντας τα προβλήματα και ξεπερνώντας τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η κάθε γυναίκα, όπως δυσκολίες στον ύπνο, αλλαγές στη διάθεση, κατάθλιψη και συναισθηματική πείνα.
Πώς πρέπει να είναι η διατροφή;
Αναφορικά με τη διατροφή, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις διατροφής για την εμμηνόπαυση, πέρα από τις συστάσεις υγιεινής διατροφής, αλλά λόγω του αυξημένου κιδνύνου για χρόνιες νόσους και οστεοπόρωση συτήνεται να δοθεί έμφαση στην υγεία των οστών & στον κίνδυνο εφάνισης καρδιεγγαειακών.
Συγκεκριμένα, για την υγεία των οστών η επαρκής πρόσληψη Ασβεστίου και βιταμίνης D είναι σημαντική, ενώ απαραίτητη για την καρδειαγγειακή υγεία είναι μια πλήρης υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρι και όσπρια με έμφαση στα ακόρεστα λιπαρά (εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ψάρι, ξηρούς καρπούς).
Τέλος, αναφορικά με τα φυτο-οιστρογόνα (πχ. από σόγια), τα δεδομένα παραμένουν σχετικά ασαφή σχετικά με την επίδραση τους στη μείωση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, ενώ για τις εξάψεις, μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ, καυτερών φαγητών και καφεϊνης σε συνδυασμό με απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει.
Συμπερασματικά, η δειαχείρηση του βάρους και η τακτική φυσική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με μια υγιεινή διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείρηση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών.
Χρήσιμες πηγές:
- Manual of Dietetic Practice, 5th edition
- Metabolic implications of menopause.
- Menopause: highlighting the effects of resistance training.
- 12 weeks of combined exercise is better than aerobic exercise for increasing growth hormone in middle-aged women.
- Weight Gain in Women at Midlife: A Concise Review of the Pathophysiology and Strategies for Management.
- Effects of phytoestrogens on bone mineral density during the menopause transition: a systematic review of randomized, controlled trials.
- Efficacy of phytoestrogens for menopausal symptoms: a meta-analysis and systematic review.
- BDA Food Fact Sheet Menopause.
Καρκινογόνα τρόφιμα
Ξέρετε ποια είναι τα πραγματικά καρκινογόνα τρόφιμα;
Κατά καιρούς βομβαρδιζόμαστε από πληροφορίες σχετικά με καρκινογόνα τρόφιμα, ή ακούμε από γνωστούς μας οτι αποφεύγουν το τάδε τρόφιμο επειδή είναι καρκινογόνο.
Στην πραγματικότητα μόνο δύο ομάδες τροφίμων είναι καρκινογόνες:
- το αλκοόλ και
- το επεξεργασμένο κρέας
Συνεπως, συστήνεται η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και επεξεργασμενου κρέατος.
Πιο συγκεκριμένα, συστήνεται να μην καταναλώνουμε πάνω από 1 ποτό ημερησίως, ή 7 την εβδομάδα, και γενικότερα να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο αλκοόλ.
Το αλκοόλ μπορεί να αντικατασταθεί με ροφήματα χωρίς αλκοόλ όπως κρασί ή μπύρα χωρίς αλκοόλ, virgin cocktails, και σόδες με γεύση. Επίσης, η μπύρα ως ποτό, η οποία έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, και μεγάλη ποσότητα μπύρας να αντιστοιχεί στο 1 ποτό. Η παρατεταμένη κατάχρηση αλκοόλ συνδέεται με χειρότερη κατάσταση ψυχικής υγείας, προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης, καρδιαγγειακά νοσήματα, ηπατικά και παγκρεατικά νοσήματα, καρκίνο του ήπατος, του εντέρου, του στόματος, και του μαστού.
Επίσης, συστήνεται να αποφεύγουμε την τακτική κατανάλωση αλλαντικών, συμπεριλαμβανομένης και της γαλοπούλας που πολλοί θεωρούν πιο "αθώα" επιλογή.
Και τι θα βάλουμε στο τοστ; Μερικές ιδέες είναι:
- τυρί φέτα και ντομάτα
- τυρί και αυγό (bonus η προσθήκη λαχανικών όπως αβοκάντο και ντομάτα)
- τυρί κρέμα και τυρί του τοστ (bonus η προσθήκη λαχανικών)
- χούμους και λαχανικά
Αν αναρωτιέστε για την ασπαρτάμη που ακούμε εδώ και χρόνια ότι είναι καρκινογόνα, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Διαβάστε εδώ περισσότερα για την ασπαρτάμη και τον καρκίνο.
Παράλληλα, το κόκκινο κρέας είναι επίσης στην κατηγορία των "πιθανώς καρκινογόνων" ουσιών. Διαβάστε εδώ για το κόκκινο κρέας.
Πηγή: