Blondies με μπανάνα, κανέλα και φυστικοβούτυρο
Όταν έχεις μια πολυ ώριμη μπανάνα, την κανεις γλύκισμα! Οι μπανάνες στη ζαχαροπλαστική μπορούν να αντικαταστήσουν το βούτυρο, ενώ με τη χρήση ώριμων φρούτων σε συνταγές μειώνουμε και τη σπατάλη τροφίμων και να κάνουμε τη διατροφή μας πιο φιλική προς το περιβάλλον.
Για 9 κομμάτια θα χρειαστείτε:
- 1 ώριμη μπανάνα λιωμένη με πιρούνι
- 1/3 φλ φυστικοβούτυρο
- 1/4 φλ μέλι ή άλλο σιρόπι
- 1/3 φλ ρόφημα αμυγδάλου ή γάλα
- 1 1/2 φλ αλεύρι βρώμης (βρώμη στο μπλέντερ)
- 1/4 κ.γ. σόδα
- 1 κ.γ. κανέλα
- 1 βανιλίνη
Εκτέλεση:
1. Προθερμάνετε το φούρνο στους 200 βαθμούς
2. Σε ένα μπολ αναμείξτε τη μπανάνα, το ρόφημα αμυγδάλου, το μέλι και το φυστικοβούτυρο.
3. Προσθέστε τα υπόλοιπα υλικά και ανακατέψτε καλά
4. Τοποθετήστε το μίγμα σε ένα μεσαίου μεγέθους τετράγωνο πυρέξ και ψήστε για 15 λεπτά.
Αν θέλετε μπορείτε να πασπαλίσετε το ωμό μίγμα με λίγη ζάχαρη & κανέλα.
Καλη απόλαυση!
Ασπαρτάμη και καρκίνος: τι σημαίνει η νέα κατάταξη της ασπαρτάμης;
Η ασπαρτάμη είναι μια τεχνητή γλυκαντική ουσία, 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, που βρίσκεται σε χιλιάδες τρόφιμα και ποτά, και έχει πάρει έγκριση από τον FDA από το 1974. Δεκαετίες μελετών έχουν αξιολογήσει την επικινδυνότητα και την ασφάλεια της ασπαρτάμης.
Πρόσφατα, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), κατέταξε την ασπαρτάμη ως "πιθανώς καρκινογόνα ουσια” (κατηγορία 2Β). Αυτή η απόφαση βασίστηκε σε περιορισμένα στοιχεία για τον καρκίνο του ήπατος σε μελέτες σε ανθρώπους και τρωκτικά.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κατηγοριοποίηση του IARC βασίζεται στον κίνδυνο (hazard) και όχι στην επικινδυνότητα (risk). Η νέα κατηγοριοποίηση έρχεται ως αποτέλεσμα 3 μελετών παρατήρησης, μέσω των οποίων δεν μπορεί να εξαχθεί αποτέλεσμα αιτίου-αιτιατού, ενώ είχαν χρησιμοποιηθεί ημερολόγια καταγραφής τροφίμων, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστα για την έκθεση στην ασπαρτάμη. Συνεπώς, αναμένονται και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για τη διερεύνηση της επικινδυνότητας της ασπαρτάμης.
Ωστόσο, η Κοινή Επιτροπή FAO/WHO για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA) δήλωσε ότι τα όρια ασφαλείας για την ημερήσια ποσότητα κατανάλωσης της ασπαρτάμης δεν θα αλλάξουν, και παραμένουν ως έχουν στα 40mg/kg σωματικού βάρους, δηλαδή, 9-14 κουτάκια αναψυκτικών με ασπαρτάμη ημερησίως.
Όπως τονίζεται, η νέα ταξινόμηση δεν πρέπει να ληφθεί ως μια άμεση δήλωση ότι υπάρχει γνωστός κίνδυνος καρκίνου από την κατανάλωση ασπαρτάμης, αλλά ως μια πρόσκληση προς την επιστημονική κοινότητα να διερευνήσει καλύτερα την πιθανή καρκινογόνα δράση της ασπαρτάμης, καθώς οι μέχρι τώρα μελέτες είναι χαμηλής ποιότητας και με ασαφή συμπεράσματα.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στην κατηγορία 2Β, μαζί με την ασπαρτάμη βρίσκεται και το εκχύλισμα χυμού αλόης, όπως και το κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι). Παράλληλα, στην κατηγορία 1, δηλαδή “καρκινογόνες ουσίες”, βρίσκονται τα αλλαντικά και το αλκοόλ.
Εν κατακλείδι, με βάση τα δεδομένα δεκαετιών που υπάρχουν, και τη νέα κατηγοριοποίηση της ασπαρτάμης είναι σημαντικό να περιορίσουμε την κατανάλωση της σε περίπτωση υπερκατανάλωσης, να κάνουμε τη διατροφή μαμ λιγότερο γλυκιά, να εστιάσουμε σε φυσικά γλυκά τρόφιμα όπως τα φρούτα, και να ακολουθούμε τη Μεσογειακή Διατροφή, ως το πρότυπο που έχει επανειλημμένα συσχετιστεί με καλύτερη υγεία και χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο.
Πηγές:
- Carcinogenicity of aspartame, methyleugenol, and isoeugenol https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lanonc/PIIS1470-2045(23)00341-8.pdf
- Aspartame is a possible carcinogen: the science behind the decision https://doi.org/10.1038/d41586-023-02306-0
Πόσο έγκυρη ενημέρωση έχουμε πάνω σε θέματα διατροφής και υγείας;
Τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους έχουν κάνει τα «fake news», δηλαδή ειδήσεις που δεν είναι πραγματικές, αλλά αναπαράγονται, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από πολλούς θεωρούνται ισχύοντα, αλλοιώνοντας έτσι την πραγματικότητα και εξαπατώντας την κοινή γνώμη. Ένα όμοιο φαινόμενο βλέπουμε και στον κλάδο της διαιτολογίας και διατροφής.
Πόσο πολύ όμως μπορεί η μη έγκυρη ενημέρωση πάνω σε θέματα διατροφής, να μας επηρεάσει;
Αρκετά. Και σε ατομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο δημόσιας υγείας.
Ένα πρόσφατο άρθρο πάνω σε «μύθους» της διατροφής, από μια δερματολόγο, μεταξύ άλλων μη επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεων, ανέφερε ότι οι αμερικανικές οδηγίες για την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και φυτικών προϊόντων είναι «φτιαγμένη» για να εξυπηρετεί συμφέροντα των γεωργών. Όμως, η Μεσογειακή Διατροφή, που αποτελεί τον κλασσικό τρόπο διατροφής που παρατηρήθηκε ότι ακολουθείται από Κρητικούς από τη μελέτη των 7 χωρών, είναι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, και πληθώρα μελετών αναδεικνύουν ότι η προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, ακόμη και άνοια!
Πριν λίγο καιρό ήρθε στο φως της δημοσιότητας το αποτέλεσμα μιας έρευνας για τα πτυχία ενός «ιατρού», που έγινε γνωστός μέσα από σεμινάρια που έκανε σε όλη την Ελλάδα και είχε φιλοξενηθεί και στην ΕΡΤ για να μιλήσει για τις απόψεις του. Όπως έγινε γνωστό από την έρευνα των «ελληνικών hoaxes», ο εν λόγω «ιατρός» μόνο ιατρός δεν είναι, και ενώ παρουσίαζε αρκετά πτυχία και διδακτορικά, δεν κατέχει κανένα. Εξαιτίας του ότι δεν έγινε έλεγχος για τη δράση του και τις συστάσεις που έδινε, όπως να μην γίνονται εμβολιασμοί, να μην γίνονται μαστογραφίες και χημειοθεραπείες, έχει καταγραφεί τουλάχιστον ένα περιστατικό θανάτου μιας νέας γυναίκας με καρκίνο που ακολουθούσε τις οδηγίες του.
Πέρυσι, ύστερα από υπουργική απόφαση, απαγορεύτηκε η διεξαγωγή των τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού, καθώς δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες μέθοδοι, ενώ δεν συνάδουν με τη φυσιολογία του οργανισμού μας. Βέβαια, για χρόνια, ιδιώτες παραπλανούσαν το κοινό με τα τεστ αυτά, και τους υπόσχονταν ότι θα έβρισκαν τα τρόφιμα στα οποία έχουν δυσανεξία και των οποίων η απαγόρευση θα επέφερε μείωση βάρους. Φυσικά απαγορεύονταν τρόφιμα πλούσια σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι, ενώ συχνά συνοδεύονταν και από υποθερμιδική διατροφή για σίγουρη απώλεια βάρους!
Τα παραπάνω είναι μερικά παραδείγματα που δείχνουν την έκταση της παραπληροφόρησης γύρω από την υγεία και τη διατροφή στην Ελλάδα. Το κοινό που στην απελπισία ή την άγνοιά του, εμπιστεύεται το «κάτι διαφορετικό» και ελπίζει. Όμως, η παραπληροφόρηση αυτή, όπως φαίνεται, οδηγεί σε μη υγιεινή διατροφή, διατροφικές ελλείψεις, αυξημένο κίνδυνο για χρόνια νοσήματα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμη και στο θάνατο.
Η χώρα που ανάδειξε την Μεσογειακή Διατροφή, ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, με πλούσια βιβλιογραφία πάνω στα οφέλη για την υγεία που έχει η προσκόλληση σε αυτή, δυστυχώς αναδεικνύει ότι και στον κλάδο της διατροφής και της υγείας ισχύει το «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Ο ρόλος της διατροφής στην πρόληψη της άνοιας
Ο πληθυσμός της Γης γερνάει. Όλο και μεγαλώνει το ποσοστό των ανθρώπων άνω των 65 ετών, ενώ ταυτόχρονα οι νέοι αντιπροσωπεύουν όλο και μικρότερο κομμάτι του κόσμου.
Τα γηρατειά συνοδεύονται από πληθώρα ασθενειών και προβλημάτων. Ανάμεσα σε αυτά είναι και η άνοια, μια από τις κύριες αιτίες θανάτου σε ηλικιωμένους. Η διατροφή συνδέεται με την εμφάνιση και την εξέλιξη της.
Σύμφωνα με έρευνες, εκτός από την ηλικία (1 στους 6 ηλικιωμένους άνω των 80 ετών πάσχει από άνοια) η έλλειψη φυσικής άσκησης συνδέεται με μεγαλύτερη γνωστική έκπτωση. Επιπλέον, η δυσκολία μάσησης και η απώλεια δοντιών αποτελούν παράγοντα κινδύνου, ενώ ο υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ/ΒΜΙ) αποτελεί προστατευτικό παράγοντα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το υπερβάλλον σωματικό βάρος από μόνο του προστατεύει!
Η διατροφή επηρεάζεται άμεσα σε ασθενείς με νόσο Alzheimer και συνεχή παρακολούθηση και βοήθεια. Στα αρχικά στάδια ο ασθενής μπορεί να ξεχνάει να φάει, να τρώει πολύ κρύα, ζεστά ή χαλασμένα τρόφιμα, ενώ ενδέχεται να έχει σοβαρές δυσκολίες στα ψώνια και το μαγείρεμα του φαγητού.
Ιδιαίτερα σε πιο προχωρημένα στάδια ο ασθενείς μπορεί είτε να τρώει παθολογικά, χωρίς να πεινάει, είτε να αρνείται τη σίτιση, καθώς και να προσπαθεί να φάει μη φαγώσιμα αντικείμενα.
Όσον αφορά την πρόληψη της ασθένειας, η σωστή διατροφή έχει προστατευτικό ρόλο! Η μεσογειακή διατροφή έχει εξεταστεί εκτενώς για τη θετική της επίδραση. Η τήρηση μιας τέτοιας διατροφής συνδέεται με έως και 68% μικρότερο κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου Alzheimer, σε σχέση με τη μη τήρηση του διατροφικού αυτού προτύπου.
Επομένως, η υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης, ξηρών καρπών και όσπριων, η προτίμηση στο ελαιόλαδο, η μέτρια κατανάλωση ψαριού και πουλερικών, η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών, με μέτρο το αλκοόλ και φυσικά το αρκετό νερό μας προστατεύουν!
Τα αντιοξειδωτικά (πολυφαινόλες, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, β-καροτένιο) βρίσκονται σε πληθώρα στο πρότυπο της μεσογειακής διατροφής και έχουν ρόλο-κλειδί στον εγκέφαλο, ο οποίος είναι ευάλωτος στην οξειδωτική βλάβη.
Επιπλέον, μια μελέτη σε μη ασθενείς άνω των 65 ετών έδειξε ότι μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά ψάρια, ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς, φρούτα, σκούρα πράσινα λαχανικά, ντομάτες και σταυρανθούς είχε θετική επίδραση στη μείωση του κινδύνου για άνοια.
Αντίθετα, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ολόπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων, η κατανάλωση οργάνων ζώων και βουτύρου αύξανε τις πιθανότητες για την εμφάνιση της νόσου.
Τέλος, το μαύρο τσάι (English Breakfast, Earl Grey κ.α.) έχει προστατευτικό ρόλο κατά της μείωσης της γνωστικής λειτουργίας, μάλλον λόγο της περιεκτικότητάς του σε αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες!
Άτομα που καταναλώνουν μαύρο τσάι όχι μόνο έχουν υψηλότερο γνωστικό σκορ, αλλά και στην περίπτωση άνοιας η γνωστική έκπτωση είναι λιγότερο απότομη. Τα αποτελέσματα όμως αυτά δεν επεκτείνονται στον καφέ και το πράσινο τσάι.
Η ποιότητα της διατροφής είναι πολύ σημαντική για τη γνωστική λειτουργία. Μια διατροφή, στο πρότυπο της μεσογειακής δίαιτας χωρίς επεξεργασμένα τρόφιμα, πρόσθετη ζάχαρη, και τηγανητά τρόφιμα είναι εξαιρετικά ευεργετική για την πρόληψη και την επιβράδυνση της ασθένειας!
Ο υγιεινός τρόπος ζωής πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλους, νέους και μεγαλύτερους, για μακροζωία υψηλής ποιότητας και βέλτιστη πρόληψη ασθενειών!