Διατροφή και ψωρίαση
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική φλεγμονώδης δερματοπάθεια, που εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ αυτή η δερματοπάθεια επηρεάζει το 0.09–11.43% του παγκόσμιου πληθυσμού, και στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό των ασθενών είναι 1.5% με 5%. Η κλινική εικόνα των ασθενών διαφέρει ανάλογα με τη μορφή της. Η πλειονότητα των ασθενών εμφανίζει δερματικές πλάκες, συμμετρικά, κυρίως στους αγκώνες, τα γόνατα, στη μέση και το κεφάλι, που προκαλούν φαγούρα, πόνο και κάψιμο στο δέρμα. Οι δερματικές πλάκες δημιουργούνται από την υπερπλασία κυττάρων του δέρματος (κερατινοκυττάρων).
Η ψωρίαση διαγιγνώσκεται κυρίως μέσω φυσικής εξέτασης από δερματολόγο. Ενδέχεται να πραγματοποιηθεί βιοψία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η θεραπεία στοχεύει συχνά στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των εξάρσεων. Κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν τοπικά κορτικοστεροειδή, ανάλογα της βιταμίνης D, φωτοθεραπεία, στοματικά ή ενέσιμα φάρμακα και βιολογικούς παράγοντες που στοχεύουν σε συγκεκριμένα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ψωρίασης, αν και δεν την προκαλεί. Οι διατροφικές συστάσεις έχουν εστιάσει ιδιαίτερα γύρω από την ποιότητα της διατροφής.
- Διαχείριση Βάρους Το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ψωρίασης. Επομένως, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, και την καλύτερη αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Μάλιστα, ακόμη και μικρή απώλεια βάρους, της τάξης του 5% του αρχικού βάρους έχει θετικά αποτελέσματα!
- Μεσογειακή Διατροφή Η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα πρότυπο διατροφής πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, με την έμφαση στα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, τα σιτηρά ολικής άλεσης, το ψάρι, τα όσπρια και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Μάλιστα, συστήνεται η τακτική εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού και οσπρίων, όπως και κόκκινης σάλτσας στο φαγητό, η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και η καθημερινή χρήση ελαιολάδου. Αυτό το διατροφικό πρότυπο μπορεί να έχει ευεργετική δράση για τα άτομα με ψωρίαση λόγω των συστατικών των τροφίμων που τη χαρακτηρίζουν.
- Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα Η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που σχετίζεται με τη ψωρίαση. Καλές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων είναι τα λιπαρά ψάρια, οι σπόροι και ξηροί καρποί.
- Συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D σε περίπτωση χαμηλών επιπέδων Ορισμένες μελέτες δείχνουν βελτίωση στα συμπτώματα με συμπληρωματική αγωγή σε άτομα που έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
- Δίαιτα Χωρίς Γλουτένη Μόνο σε άτομα με ψωρίαση και κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, μια διατροφή χωρίς γλουτένη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Εαν δεν υπάρχει κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, δεν υπάρχει λόγος αποφυγής της γλουτένης.
Τι πρέπει να προσέξει το άτομο με ψωρίαση στη διατροφή του;
Ελεγχόμενη Κατανάλωση Αλκοόλ Η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τα συμπτώματα της ψωρίασης, επομένως η μείωση ή η αποφυγή του αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της ασθένειας (Qureshi et al., 2009, Archives of Dermatology).
Χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει αρνητική επίδραση των κορεσμένων λιπαρών στην δερματοπάθεια. Συνεπώς, συστήνεται η αποφυγή της υψηλής κατανάλωσης τους. Κοινές πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι το βούτυρο, το κόκκινο κρέας, τα τροπικά έλαια (πχ. φοινικέλαιο, λάδι καρύδας) και τα ολόπαχα γαλακτοκομικά (κυρίως τυριά).
Χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων και πρόσθετων σακχάρων Σε ποντίκια, διατροφή πλούσια σε σάκχαρα, και διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και λιπαρά, είχε αρνητική επίδραση στην ψωρίαση. Συνεπώς, συστήνεται η χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων σακχάρων, όπως συστήνει και ο ΠΟΥ, μέχρι 5% των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Το μέτρο αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω επιλογής τροφίμων με λιγότερη ή καθόλου πρόσθετη ζάχαρη, παρασκευή ροφημάτων και γλυκισμάτων χωρίς ή με λιγότερη ζάχαρη, και χρήση φρούτων για γλυκιά γεύση σε γλυκές παρασκευές (μπάρες, κέικ, μπισκότα).
Ημερήσιο Διατροφικό Πλάνο
Πρωινό: 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 φρούτο, μούσλι, κανέλα και σπόρους (πχ. κολοκυθόσπορο)
Δεκατιανό: Σπιτική μπάρα με βρώμη, σπόρους και φυστικοβούτυρο
Μεσημεριανό: Σαλάτα εποχής με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, 1 μερίδα ψάρι ψητό ή πλακί, και ψωμί ολικής άλεσης
Απογευματινό: 2 φρούτα και ξηρούς καρπούς
Βραδινό: Σαλάτα ντάκος με παξιμάδι ολικής άλεσης, ανθότυρο, ντομάτα, κρεμμύδι και ελιές, και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Χρήσιμες πηγές:
- Kanda N, Hoashi T, Saeki H. Nutrition and Psoriasis. Int J Mol Sci. 2020 Jul 29;21(15):5405. doi: 10.3390/ijms21155405.
- Garbicz J, Całyniuk B, Górski M, Buczkowska M, Piecuch M, Kulik A, Rozentryt P. Nutritional Therapy in Persons Suffering from Psoriasis. Nutrients. 2021 Dec 28;14(1):119. doi: 10.3390/nu14010119.
- Honda T, Kabashima K. Current understanding of the role of dietary lipids in the pathophysiology of psoriasis. J Dermatol Sci. 2019 Jun;94(3):314-320. doi: 10.1016/j.jdermsci.2019.05.003. Epub 2019 May 21. PMID: 31133503.
- Ford AR, Siegel M, Bagel J, Cordoro KM, Garg A, Gottlieb A, Green LJ, Gudjonsson JE, Koo J, Lebwohl M, Liao W, Mandelin AM 2nd, Markenson JA, Mehta N, Merola JF, Prussick R, Ryan C, Schwartzman S, Siegel EL, Van Voorhees AS, Wu JJ, Armstrong AW. Dietary Recommendations for Adults With Psoriasis or Psoriatic Arthritis From the Medical Board of the National Psoriasis Foundation: A Systematic Review. JAMA Dermatol. 2018 Aug 1;154(8):934-950. doi: 10.1001/jamadermatol.2018.1412.
Μπορούν τα συμπληρώματα διατροφής και τα υποκατάστατα γευμάτων να αντικαταστήσουν τη διατροφή μας;
Η τροφή για τον άνθρωπο είναι ανάγκη και βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας του Μάσλοου με τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Η επιθυμία και οι παράδοξες προσπάθειες για απώλεια βάρους έχει οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος των διαιτωμένων να θεωρεί το φαγητό ως εχθρό, ή να το κατηγοριοποιεί σε υγιεινό, ανθυγιεινό, αδυνατιστικό και παχυντικό.
Μάλιστα, στη χώρα μας, είναι στη μόδα το τελευταίο διάστημα η (μη ελεγχόμενη και χωρίς ιατρική και διαιτολογική επίβλεψη) υποκατάσταση τροφίμων με ροφήματα και συμπληρώματα διατροφής, στα πλαίσια διαιτών πολύ χαμηλών θερμίδων. Η μέθοδος αυτή είναι παρωχημένη, και σύμφωνα με τις οδηγίες του National Institute for Care and Health Excellence του Ην. Βασιλείου χρησιμοποιείται υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση σε περίπτωση ανάγκγης για απώλεια βαρους προ-εγχειρητικά με σκοπό τη μείωση πιθανών επιπλοκών.
Θα μπορούσε, όμως, κανείς να αναρωτηθεί αν μπορεί η τροφή μας να αντικατασταθεί με υποκατάστατα τροφίμων και συμπληρώματα διατροφής.
Η απάντηση είναι απλή και ταυτόχρονα πολυδιάστατη.
Τα τρόφιμα είναι πολλά παραπάνω από μακροθρεπτικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά) και μικροθρεπτικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) συστατικά. Στα τρόφιμα θα βρούμε πληθώρα ουσιών, από γνωστές βιοδραστικές ενώσεις που έχουν αποδεδειγμένα θετική επίδραση στην υγεία μας, αλλά και άλλες ευεργετικές για τον οργανισμό μας ουσίες, οι οποίες δεν έχουν καν ακόμη περιγραφεί ή μελετηθεί, αλλά η επίδρασή τους είναι έμμεσα μετρήσιμη. Αυτές τις ουσίες λοιπόν, δεν μπορούμε να τις παρασκευάσουμε ή να τις απομονώσουμε στο εργαστήριο και να τις λάβουμε ως συμπλήρωμα διατροφής! Επιπλέον, η συνεργιστική δράση όλων των ουσιών του τροφίμου στο σώμα μας οδηγεί σε καλύτερη απορρόφηση ή/και επίδραση βιοενεργών συτστατικών στο σώμα μας. Δηλαδή, είναι προτιμότερο να καταναλώσουμε ένα τρόφιμο, παρά να λάβουμε ως συμπλήρωμα ξεχωριστά τα θρεπτικά του συστατικά (όσα από αυτά έχουμε καταφέρει να απομονώσουμε). Επιπλέον, ακόμη και αν καταφέρναμε να το κάνουμε αυτό το κόστος θα ήταν τεράστιο σε σχέση με την κατανάλωση των γευστικότατων τροφίμων. Για το λόγο αυτό και τα συμπληρώματα διατροφής έχουν ως σκοπό την συμπλήρωση της διατροφής, σε περίπτωση έλλειψης θρεπτικού συστατικού (πχ. Σιδήρου).
Το φαγητό πέρα από ανάγκη είναι και απόλαυση. Ας μην ξεχναμε ότι χορταίνουμε πολύ περισσότερο και απολαμβάνουμε το φαγητό μας όταν μασάμε την τροφή μας, και όχι όταν την πίνουμε! Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ένα ρόφημα με ένα πλήρες γεύμα, ούτε ως θρεπτικότητα, ούτε ως εμφάνιση, γεύση, οσμή, υφή και απολαυστικότητα! Επίσης, το φαγητό έχει και κοινωνική υπόσταση. Το φαγητό είναι μέρος της κοινωνικής μας ζωής, από γιορτές και εορτασμούς εως την έξοδο με την οικογένεια και φίλους, συνοδεία φαγητού.
Επομένως, αν στερηθούμε την τροφή και την αντικαταστήσουμε το φαγητό με συμπληρώματα και υποκατάστατα διατροφής, δεν θα μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε πλήρως τα οφέλη των τροφίμων ακι μιας πλήρους υγιεινής διατροφής, ενώ θα χάσουμε μια από τις απολαύσεις αυτής της ζωής, και θα αυτο-περιθωριοποιηθούμε από ένα μέρος της κοινωνικής μας ζωή.
Το φαγητό, λοιπόν, από τη θρεπτικότητα και την αναγκαιότητά του, εως την απόλαυσή του με ή χωρίς παρέα είναι κομμάτι της ζωής μας. Είναι τόσο σημαντικό, που η διατήρηση της απόλαυσης του φαγητού αποτελεί διατροφικό στόχο ακόμη και κατα τη διαιτολογική υποστήριξη ασθενών, των οποίων η διατροφή πρέπει να έχει περιορισμούς και προσαρμογές.
Συνεπώς, όσο και να θέλουμε να το αντικαταστήσουμε, ή να μας διαφημίζουν ότι μπορούμε να αντικαταστήσουμε την υγιεινή διατροφή με υποκατάστατα και συμπληρώματα, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, και όταν γίνεται - ειδικά για μεγάλο χρονικό διάστημα - επιδρά ανρητικά στην ψυχική και σωματική μας υγεία.
Πανεύκολη σπιτική granola
Σπιτική πανευκολη granola!
Η granola ή αλλιώς τραγανό muesli είναι από τα πιο δημοφιλή δημητρακά με βάση τη βρώμη!
Σε αυτή την πανευκολη συνταγή, θα την φτιάξουμε στο σπίτι, με πηγές ω-3 λιπαρών & εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, που μπορείτε να τη φτιάξετε όπως θέλετε, με ότι αποξηραμένα φρούτα & ξηρούς καρπούς σας αρέσουν!
Τι θα χρειαστείτε:
- 1 1/2 φλ. βρώμη
- 1 κσ αλεσμενο λιναρόσπορο
- 1 κσ chia seeds
- 1/4 φλ μέλι
- 1 κ.σ. ελαιολαδο
- 1 κ.γ. κανέλα
- 1 βανιλινη
- 1 ασπράδι αυγου (προαιρετικά)
- Ξηρους καρπους και αποξηραμένα φρουτα της αρεσκείας σας
Εκτέλεση:
1. Σε ένα μπολ αναμειξτε τη βρώμη, την κανέλα, την βανιλινη, τους σπόρους chia & τον λιναρόσπορο
2. Σε ένα άλλο μπολ προσθεστε το μέλι και το λάδι ζεστανετε λίγα δευτερόλεπτα στο φουρνο μικροκυματων για να ανακατευτουν πιο ευκολα
3. Αναμειξτε καλά το μίγμα της βρώμης με το μίγμα του μελιου & λαδιου
4. Προαιρετικά, χτυπήστε ένα ασπράδι αυγου μέχρι να γίνει αφρος και αναμειξτε με το μίγμα (για να γίνει πιο τραγανή η granola)
5. Τοποθετηστε το μίγμα ως ένα μεγάλο κομμάτι σε ένα ταψι με λαδόκολλα.
6. Ψηστε για 40 λεπτά στους 150 βαθμους.
7. Χωρίστε σε μπουκιές τη βρώμη (θα σπάσει σε μικρά και μεγαλυτερα κομμάτια) και προσθεστε τα αγαπημένα σας αποξηραμένα φρουτα & ξηρους καρπούς.
Αυτή τη φορά έβαλα καρύδια, αμύγδαλα, coconut flakes, αποξηραμένα cranberries & ανανά.
Καλη απόλαυση!
Γιαούρτι με πρωτεΐνη: Nεά μόδα! Nέο προϊόν;
Τα γιαούρτια με πρωτεϊνη έχουν κάνει την εμφάνισή τους τον τελευταίο καιρό στα ράφια του σούπερμαρκετ. Το γιαούρτι αποτελεί εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, καθώς περιέχει περίπου 9 γραμμάρια πρωτεϊνών ανά 100 γρ προϊόντος, και αποτελούν ένα υγιεινό σνακ.
Τα “νέα” γιαούρτια που διαφημίζονται για την ποσότητα της πρωτεϊνης που περιέχουν, πόση περισσότερη πρωτεΐνη περιέχουν;
Δοκίμασα 3 διαφρετικά γιαούρτια, και μετά διάβασα τις ετικέτες τους. Τα αποτελέσματα με εντυπωσίασαν!
Ας ξεκινήσουμε με το 1ο που δοκίμασα. Η συσκευασία ήταν ένα κεσεδάκι γιαούρτι μαζί με έξτρα “δημητριακά”. Πάνω στη συσκευασία αναφερόταν ότι το προϊόν (120 γρ) περιέχει 100 θερμίδες μόνο! Αρχικά δεν με ενδιέφεραν τα δημητριακά που είχε από πάνω γιατί εγώ ήθελα να δοκιμάσω το γιαούρτι. Γρήγορα κατάλαβα ότι η συσκευασία περιείχε μόνο 100 γρ απλό γιαούρτι 0%, και τα “δημητριακά” που είχε ήταν η πηγή πρωτεϊνών. Απογοητεύτηκα από την έλλειψη καινοτομίας στο γιαούρτι. Τα “δημητριακά” που νόμιζα ότι είχε ήταν πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης και αποξηραμένα μύρτιλλα με ζάχαρη.
Το 2ο προιόν ήταν ένα επιδόρπιο γάλακτος (quark). Η διαφορά στη γεύση και υφή σε σχέση με το κλασσικό γιαούρτι ήταν σχετικά εμφανής, αλλά προς το καλό. Λόγω της έλλειψης σε επιδόρπιο χωρίς φρούτα/γεύση, δοκίμασα το προϊόν που είχε μαζί με τα φρούτα και προσθήκη ζάχαρης και στέβιας. Το προϊόν αυτό είχε 20 γρ πρωτεϊνης.
Το 3ο και τελευταίο προϊόν που δοκιμάσα ήταν ένα επιδόρπιο γιαούρτιού με φρούτα και αρκετή ζάχαρη. Έμοιαζε και τελικά ήταν ένα απλό γιαούρτι 0% λιπαρά με φρούτα, ακριβώς όπως πολλά άλλα που κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στο εμπόριο! Μάλιστα, αυτό το προϊόν περιείχε την μεγαλύτερη ποσότητα ζάχαρης σε σχέση με τα άλλα επιδόρπια και μάλιστα η σουκρόζη (ζάχαρη) ήταν το 2ο συστατικό του προϊόντος.
Επομένως, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αν και διαφημίζονται ως νέα προϊόντα, μόνο το ένα από τα τρία ήταν διαφορετικό προϊόν, το quark. Μάλιστα, αν συγκρίνουμε τα προϊόντα αυτά με ένα όμοιο προϊόν, το απλό κλασσικό γιαούρτι με 0% λιπαρά θα δούμε ότι το παλιό γνωστό μας προϊόν περιέχει περισσότερη πρωτεϊνη σε σχέση με τα “νέα” επιδόρπια γιαούρτιού, και 2,5 γραμμάρια λιγότερη πρωτεϊνη σε σχέση με το επιδόρπιο γάλακτος, που είναι μικρή ποσότητα πρωτεΐνης που τη βρίσκουμε σε μισή φέτα τυρί του τοστ. Επιπλέον, το γιαούρτι 0% έχει τις λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα άλλα προϊόντα, ενώ δεν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη.
Τα προϊόντα αυτά περιέχουν 0% γιαούρτι, άρα δεν περιέχουν λιποδιαλυτές βιταμίνες. Αν επιλέξουμε το γιαούρτι 2%, τότε θα έχουμε και πάλι όμοια ποσότητα πρωτεϊνης, αλλά και λιποδιαλυτές βιταμίνες!
Άρα, νέα διαφήμιση, παλιό προϊόν.