Διατροφή και ψωρίαση
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική φλεγμονώδης δερματοπάθεια, που εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ αυτή η δερματοπάθεια επηρεάζει το 0.09–11.43% του παγκόσμιου πληθυσμού, και στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό των ασθενών είναι 1.5% με 5%. Η κλινική εικόνα των ασθενών διαφέρει ανάλογα με τη μορφή της. Η πλειονότητα των ασθενών εμφανίζει δερματικές πλάκες, συμμετρικά, κυρίως στους αγκώνες, τα γόνατα, στη μέση και το κεφάλι, που προκαλούν φαγούρα, πόνο και κάψιμο στο δέρμα. Οι δερματικές πλάκες δημιουργούνται από την υπερπλασία κυττάρων του δέρματος (κερατινοκυττάρων).
Η ψωρίαση διαγιγνώσκεται κυρίως μέσω φυσικής εξέτασης από δερματολόγο. Ενδέχεται να πραγματοποιηθεί βιοψία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η θεραπεία στοχεύει συχνά στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των εξάρσεων. Κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν τοπικά κορτικοστεροειδή, ανάλογα της βιταμίνης D, φωτοθεραπεία, στοματικά ή ενέσιμα φάρμακα και βιολογικούς παράγοντες που στοχεύουν σε συγκεκριμένα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ψωρίασης, αν και δεν την προκαλεί. Οι διατροφικές συστάσεις έχουν εστιάσει ιδιαίτερα γύρω από την ποιότητα της διατροφής.
- Διαχείριση Βάρους Το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ψωρίασης. Επομένως, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, και την καλύτερη αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Μάλιστα, ακόμη και μικρή απώλεια βάρους, της τάξης του 5% του αρχικού βάρους έχει θετικά αποτελέσματα!
- Μεσογειακή Διατροφή Η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα πρότυπο διατροφής πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, με την έμφαση στα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, τα σιτηρά ολικής άλεσης, το ψάρι, τα όσπρια και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Μάλιστα, συστήνεται η τακτική εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού και οσπρίων, όπως και κόκκινης σάλτσας στο φαγητό, η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και η καθημερινή χρήση ελαιολάδου. Αυτό το διατροφικό πρότυπο μπορεί να έχει ευεργετική δράση για τα άτομα με ψωρίαση λόγω των συστατικών των τροφίμων που τη χαρακτηρίζουν.
- Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα Η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που σχετίζεται με τη ψωρίαση. Καλές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων είναι τα λιπαρά ψάρια, οι σπόροι και ξηροί καρποί.
- Συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D σε περίπτωση χαμηλών επιπέδων Ορισμένες μελέτες δείχνουν βελτίωση στα συμπτώματα με συμπληρωματική αγωγή σε άτομα που έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
- Δίαιτα Χωρίς Γλουτένη Μόνο σε άτομα με ψωρίαση και κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, μια διατροφή χωρίς γλουτένη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Εαν δεν υπάρχει κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, δεν υπάρχει λόγος αποφυγής της γλουτένης.
Τι πρέπει να προσέξει το άτομο με ψωρίαση στη διατροφή του;
Ελεγχόμενη Κατανάλωση Αλκοόλ Η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τα συμπτώματα της ψωρίασης, επομένως η μείωση ή η αποφυγή του αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της ασθένειας (Qureshi et al., 2009, Archives of Dermatology).
Χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει αρνητική επίδραση των κορεσμένων λιπαρών στην δερματοπάθεια. Συνεπώς, συστήνεται η αποφυγή της υψηλής κατανάλωσης τους. Κοινές πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι το βούτυρο, το κόκκινο κρέας, τα τροπικά έλαια (πχ. φοινικέλαιο, λάδι καρύδας) και τα ολόπαχα γαλακτοκομικά (κυρίως τυριά).
Χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων και πρόσθετων σακχάρων Σε ποντίκια, διατροφή πλούσια σε σάκχαρα, και διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και λιπαρά, είχε αρνητική επίδραση στην ψωρίαση. Συνεπώς, συστήνεται η χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων σακχάρων, όπως συστήνει και ο ΠΟΥ, μέχρι 5% των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Το μέτρο αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω επιλογής τροφίμων με λιγότερη ή καθόλου πρόσθετη ζάχαρη, παρασκευή ροφημάτων και γλυκισμάτων χωρίς ή με λιγότερη ζάχαρη, και χρήση φρούτων για γλυκιά γεύση σε γλυκές παρασκευές (μπάρες, κέικ, μπισκότα).
Ημερήσιο Διατροφικό Πλάνο
Πρωινό: 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 φρούτο, μούσλι, κανέλα και σπόρους (πχ. κολοκυθόσπορο)
Δεκατιανό: Σπιτική μπάρα με βρώμη, σπόρους και φυστικοβούτυρο
Μεσημεριανό: Σαλάτα εποχής με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, 1 μερίδα ψάρι ψητό ή πλακί, και ψωμί ολικής άλεσης
Απογευματινό: 2 φρούτα και ξηρούς καρπούς
Βραδινό: Σαλάτα ντάκος με παξιμάδι ολικής άλεσης, ανθότυρο, ντομάτα, κρεμμύδι και ελιές, και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Χρήσιμες πηγές:
- Kanda N, Hoashi T, Saeki H. Nutrition and Psoriasis. Int J Mol Sci. 2020 Jul 29;21(15):5405. doi: 10.3390/ijms21155405.
- Garbicz J, Całyniuk B, Górski M, Buczkowska M, Piecuch M, Kulik A, Rozentryt P. Nutritional Therapy in Persons Suffering from Psoriasis. Nutrients. 2021 Dec 28;14(1):119. doi: 10.3390/nu14010119.
- Honda T, Kabashima K. Current understanding of the role of dietary lipids in the pathophysiology of psoriasis. J Dermatol Sci. 2019 Jun;94(3):314-320. doi: 10.1016/j.jdermsci.2019.05.003. Epub 2019 May 21. PMID: 31133503.
- Ford AR, Siegel M, Bagel J, Cordoro KM, Garg A, Gottlieb A, Green LJ, Gudjonsson JE, Koo J, Lebwohl M, Liao W, Mandelin AM 2nd, Markenson JA, Mehta N, Merola JF, Prussick R, Ryan C, Schwartzman S, Siegel EL, Van Voorhees AS, Wu JJ, Armstrong AW. Dietary Recommendations for Adults With Psoriasis or Psoriatic Arthritis From the Medical Board of the National Psoriasis Foundation: A Systematic Review. JAMA Dermatol. 2018 Aug 1;154(8):934-950. doi: 10.1001/jamadermatol.2018.1412.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 18-22 Ιουνίου 2018
1. Το καλοκαίρι είναι συνυφασμένο με την κατανάλωση παγωτού, του πιο δροσιστικού γλυκού, με ιστορία αιώνων.
Tο παγωτό μας παρέχει και αρκετή ποσότητα ζάχαρης, σε ποσότητες που ενδέχεται να φτάνουν ή να ξεπερνούν (αναλόγως και την ποσότητα που καταναλώνουμε) την ποσότητα ελευθέρων σακχάρων που συστήνεται να καταναλώνουμε ημερησίως.
Συνεπώς, θα πρέπει η κατανάλωσή του παγωτού να είναι μέτρια, όπως όλα τα γλυκά.
Πώς μπορούμε να επιλέξουμε πιο υγιεινά παγωτά;
2. Το νέο μου επιστημονικό άρθρο μόλις δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nutritional Neurοscience, με τίτλο Nutritional status is associated with the degree of cognitive impairment and depressive symptoms in a Greek elderly population.
Αφορά στη συσχέτιση μεταξύ της κατάστασης θρέψης ηλικιωμένων με την γνωστική τους λειτουργία και την κατάθλιψη.
3. Πού απευθυνόμαστε όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος ή να βελτιώσουμε τη διατροφή μας;
Δώστε μεγάλη προσοχή σε ποιούς απευθύνεστε για διατροφικές συμβουλές. Οι μοναδικοί ειδικοί είναι οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος!
Δυστυχώς, αρκετοί είναι εκείνοι που παριστάνουν τους διαιτολόγους (πολλοί από αυτούς διατηρούν και διαιτολογικά γραφεία) ανά την επικράτεια, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών που τους εμπιστεύονται!
4. Πόσες θερμίδες κάψατε με τη γυμναστική;
Δείτε τον οδηγό του Harvard με τις θερμίδες που καταναλώνουμε όταν κάνουμε κοινές ασκήσεις, για 3 διαφορετικά σωματικά βάρη (56 kg, 70 kg, 84 kg)!
Πρωινό: Είναι τελικά το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας;
Πρωινό: Είναι τελικά το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας;
Το πρωινό είναι το πρώτο γεύμα της ημέρας, μετά από ολονύκτια νηστεία. Είναι, για το σώμα, ένα γεύμα που θα δώσει ενέργεια, αλλά και θρεπτικά συστατικά για τις πρώτες ώρες της ημέρας μας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά και τους εφήβους, αλλά και για όσους έχουν έντονη ημέρα ή δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση θρέψης.
Η κατανάλωση πρωινού έχει ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στην νοητική λειτουργία των παιδιών και ειδικά στην μνήμη, ενώ σχετίζεται και με χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος. Ορισμένες μελέτες δεν βρίσκουν να υπάρχει σύνδεση μεταξύ αποφυγής πρωινού και υπερφαγίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, όμως ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας και μετά-αναλύσεις αναδεικνύουν ότι η τακτική της παράλειψης του πρωινού σχετίζεται με το αυξημένο σωματικό βάρος, αλλά και χειρότερους καρδιομεταβολικούς δείκτες (λιπίδια, αρτηριακή πίεση, αντίσταση στην ινσουλίνη και μεταβολικό σύνδρομο) σε παιδιά και εφήβους.
Στους ενήλικες, η κατανάλωση ποιοτικού πρωινού με σύνθετους υδατάνθρακες, φρούτα και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά συμβάλει σε καλύτερες τιμές καρδιομεταβολικών δεικτών και βάρους. Χαμηλής ποιότητας δεδομένα από μια μετά-ανάλυση δεν δείχνουν διαφορά στην απώλεια βάρους σε άτομα που τρώνε και που παραλείπουν το πρωινό. Δηλαδή, όσον αφορά την απώλεια βάρους, η κατανάλωση ή μη του πρωινού δεν φαίνεται να διευκολύνει ή να δυσχαιρένει την προσπάθεια, ενώ πιο πρόσφατη μετά-ανάλυση δείχνει διαφορά μόλις μισού κιλού στην απώλεια βάρους με την παράλειψη του πρωινού, χωρίς όμως διαφορά στο σωματικό λίπος, αλλά με αύξηση της LDL “κακής” χοληστερόλης.
Ένα ακόμη βασικό στοιχείο στην επίδραση του πρωινού στην υγεία είναι η συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης πρωινού και ψυχικής υγείας, όπου μια πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέδειξε οτι η παράλειψη πρωινού σχετίζεται με την κατάθλιψη και το στρες σε όλες τις ηλικίες, και με το άγχος στην εφηβεία.
Φυσικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ποιότητα του πρωινού αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα για την επίδραση του στο βάρος και την υγεία. Ένα πρωινό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και “καλά" λιπαρά, συμβάλει στα επίπεδα ενέργειας και στο αίσθημα κορεσμού, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει ζωτικά θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την υγεία.
Συνολικά, ενώ το πρωινό μπορεί να είναι ένα σημαντικό γεύμα της ημέρας, για όλες τις ηλιακές ομάδες, δεν είναι απαραίτητα το "πιο σημαντικό" γεύμα για όλους. Η σημασία του μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το άτομο, τις διατροφικές ανάγκες, την κατάσταση της υγείας του και την κατάσταση της θρέψης του, και τον τρόπο ζωής του.
Πηγές:
- Monzani, A.; Ricotti, R.; Caputo, M.; Solito, A.; Archero, F.; Bellone, S.; Prodam, F. A Systematic Review of the Association of Skipping Breakfast with Weight and Cardiometabolic Risk Factors in Children and Adolescents. What Should We Better Investigate in the Future? Nutrients 2019, 11, 387. https://doi.org/10.3390/nu11020387
- Szajewska H, Ruszczynski M. Systematic review demonstrating that breakfast consumption influences body weight outcomes in children and adolescents in Europe. Crit Rev Food Sci Nutr. 2010 Feb;50(2):113-9. doi: 10.1080/10408390903467514. PMID: 20112153.
- Poorolajal J, Sahraei F, Mohamdadi Y, Doosti-Irani A, Moradi L. Behavioral factors influencing childhood obesity: a systematic review and meta-analysis. Obes Res Clin Pract. 2020 Mar-Apr;14(2):109-118. doi: 10.1016/j.orcp.2020.03.002. Epub 2020 Mar 19. PMID: 32199860.
- Timlin MT, Pereira MA. Breakfast frequency and quality in the etiology of adult obesity and chronic diseases. Nutr Rev. 2007 Jun;65(6 Pt 1):268-81. doi: 10.1301/nr.2007.jun.268-281. PMID: 17605303.
- Sievert K, Hussain SM, Page MJ, et al. Effect of breakfast on weight and energy intake: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ. 2019;364:l42. Published 2019 Jan 30. doi:10.1136/bmj.l42
- Bonnet JP, Cardel MI, Cellini J, Hu FB, Guasch-Ferré M. Breakfast Skipping, Body Composition, and Cardiometabolic Risk: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Trials. Obesity (Silver Spring). 2020 Jun;28(6):1098-1109. doi: 10.1002/oby.22791. Epub 2020 Apr 18. PMID: 32304359; PMCID: PMC7304383.
- Zahedi H, Djalalinia S, Sadeghi O, Zare Garizi F, Asayesh H, Payab M, Zarei M, Qorbani M. Breakfast consumption and mental health: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Nutr Neurosci. 2022 Jun;25(6):1250-1264. doi: 10.1080/1028415X.2020.1853411. Epub 2020 Dec 14. PMID: 33314992.
Τι θα φας όταν δεν θες να μαγειρέψεις; Μια σούπερ σαλάτα!
Τι θα φας όταν δεν θες να μαγειρέψεις;
Ειδικά τώρα το καλοκαίρι, ο κόπος του μαγειρέματος και η ζέστη από το φούρνο λειτουργούν αποτρεπτικά, όμως το σώμα χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά!
Οι σαλάτες μπορουν εύκολα να γίνουν πληρη γεύματα, χωρίς να χρειαστεί να μαγειρέψουμε!
Ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από λαχανικά, πρωτεΐνη και άμυλο!
Στην παραπάνω πολύ απλή αλλά θρεπτικότατη σαλάτα η ντομάτα και το αγγούρι συνοδεύουν έτοιμα βρασμένα ρεβύθια που έχουν αναμειχθεί με μπαχαρικά, παξιμαδακια ολικής αλέσεως και 1 αυγό για έξτρα πρωτεΐνη, και φυσικά εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο για "καλά" λιπαρά!
Η υγιεινή διατροφή είναι γευστική, χρωματιστή, θρεπτική και χορταστική!