Διαβήτης κύησης και διατροφή
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι ο διαβήτης που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη, και όπως γίνεται με τους άλλους τύπους διαβήτη (Ι & ΙΙ) έτσι και σε αυτόν τον τύπο δεν ελέγχονται σωστά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα της εγκύου με επιπτώσεις για την υγεία της ίδιας και του εμβρύου (μακροσωμία, συγγενείς δυσπλασίες, θνησιγένεια, νεογνικός θάνατος).
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται στο τέλος του δεύτερου ή στο 3ο τρίμηνο κύησης. Μετά το πέρας της εγκυμοσύνης ο διαβήτης κυησης παύει να υφίσταται, αλλά οι πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 είναι αυξημένες. Για το λόγο αυτό, γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση και να ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.
Αν και ο διαβήτης κύησης δεν έχει εμφανή συμπτώματα, κατά τον περιγεννητικό έλεγχο γίνονται και οι απαραίτητες εξετάσεις. Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη κύησης είναι η ηλικία άνω των 25 ετών, η μη-Καυκάσια εθνικότητα, το οικογενειακό αλλά και προσωπικό ιστορικό διαβήτη, και το υπερβάλλον σωματικό βάρος (ΔΜΣ>30 kg/m2).
Παράλληλα, διπλάσιος προς τριπλάσιος είναι ο κίνδυνος για συγγενείς δυσπλασίες σε γυναίκες με διαβήτη τύπου 1 και 2, γεγονός που σχετίζεται με την υπεργλυκαιμία. Επομένως, ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα είναι απαραίτητος σε γυναίκες αναπαρωγικής ηλικίας, καθώς ενδέχεται να εμφανίζουν διαβήτη τύπου 2 ή προ-διαβήτη χωρίς να το γνωρίζουν.
Αναφορικά με την πρόληψη, η βελτίωση του τρόπου ζωής με υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και απώλεια βάρους πριν την εγκυμοσύνη παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο!
Σε γυναίκες με διαβήτη κύησης και πάλι η βελτίωση του τρόπου ζωής (υγιιενή διατροφή και 30 λεπτά/ημέρα άσκηση σε εγκυμόσύνη χωρίς επιπλοκές) φαίνεται να αρκεί για τον γλυκαιμικό έλεγχο στο 80-90% των γυναικών. Αν ο στόχος δεν επιτευχθεί τότε αντιδιαβητικά σκευάσματα, όπως η μετφορμίνη, πρέπει να χορηγηθούν. Σε περίπτωση που και πάλι δεν επιτυγχάνεται ευγλυκαιμία, τότε χορηγείται ινσουλίνη. Παύση της φαρμακευτικής αγωγής γίνεται αμέσως μετά τον τοκετό.
Όσον αφορά την διατροφή είναι απαραίτητη η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, με στόχο το γλυκαιμικό έλεγχο, την παροχή όλων των απαραίτητων μάκρο- και μικρο-θρεπτικών συσυτατικών, καθώς και την περιορισμένη πρόσληψη βάρους. Για γυναίκες με φυσιολογικό βάρος (ΔΜΣ 18,5 έως 24,9 kg/m2) συστήνεται η πρόσληψη βάρους 11-16 κιλά, ενώ για γυναίκες με ΔΜΣ 25-30 kg/m2 συστήνεται η πρόσληψη βάρους 7-11 κιλά και για γυναίκες με ΔΜΣ πάνω από 30 συστήνεται η πρόσληψη βάρους 5-9 κιλά.
Πιο αναλυτικά για τη διατροφή, πρέπει να είναι επαρκής σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για την έγκυο και το έμβρυο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η έγκυος τρώει για δύο! Οι οδηγίες για τη διατροφή της εγκύου με διαβήτη κύησης δεν διαφέρουν σε σχέση με τις οδηγίες για τους υγιείς. Βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην ποιότητα των λιπαρών, με αποφυγή τρανς λιπαρών, μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων (πχ. βούτυρο, αλλαντικά, λίπος κρέατος) και αυξημένη πρόλσηψη ακόρεστων λιπαρών (πχ. ψάρι, ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, αβοκάντο). Επιπλέον, ο έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης είναι απαραίτητος για την αποφυγή επιπλοκών του διαβήτη κύησης στην υγεία του εμβρύου. Οι υδατάνθρακες (πχ. ψωμί, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά, γαλακτοκομικά, φρούτα) πρέπει να διανέμονται σε όλα τα γεύματα και σνακ της ημέρας, με έμφαση σε τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (τουλάχιστον 25 γρ την ημέρα).
Τα ποσοστά διαβήτη κύησης αυξάνονται, όπως και τα ποσοστά διαβήτη τύπου 2. Ο έλεγχος του προυπάρχοντος διαβήτη και του διαβήτη κύησης είναι απαραίτητος για θετική έκβαση της εγκυμοσύνης. Η βελτίωση του τρόπου ζωής αρκεί στην πλειοψηφεία των περιπτώσεων για να επιτευχθεί ο γλυκαιμικός έλεγχος, με μια επαρκή και υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση. Μετά τον τοκετό παύει να υφίσταται ο διαβήτης κύησης, ενώ συστήνεται ο θηλασμός και η συνέχιση του βελτιωμένου τρόπου ζωής για σταδιακή απώλεια βάρους.
Δύο μελέτες αναγνωρίστηκαν ως πιο "κατεβασμένες" μελέτες των περιοδικών στα οποία δημοσιεύτηκαν!
Δύο από τις μελέτες της επιστημονικής μας ομάδας βρίσκονται στη λίστα με τα πλέον "κατεβασμένα" (downloaded) άρθρα των επιστημονικών περιοδικών στα οποία δημοσιεύτηκαν!
Η 1η μελέτη αφορά ανασκόπιση της βιβλιογραφίας για την επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής στην ψυχική υγεία & την ακαδημαϊκή πρόοδο φοιτητών.
Η 2η μελέτη αφορά ανασκόπιση της βιβλιογραφίας για τις ευεργετικές δράσεις της συμπληρωματικής αγωγης με κουρκουμίνη στην υγεία και την αντιμετωπιση χρόνιων νόσων.
Διαλλειματική νηστεία: τι μας λέει η έρευνα;
Η διαλλειματική νηστεία, ή στα αγγλικά intermittent fasting, είναι μια ομάδα πρακτικών διατροφής, όπου η σίτιση δεν είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά σε περιόδους ημερών ή ωρών. Δηλαδή, τα άτομα είτε τρώνε 8 ώρες τη μέρα (πχ. 8:16) ή διαννείμουν την ενέργεια που καταναλώνουν κυρίως σε μερικές μέρες της εβδομάδας (πχ. 5:2). Η πρακτικές αυτές πολλές φορές συγκρίνονται με το Ραμαζάνι. Η διαλλειματική νηστεία έχει γίνει της μόδας, ειδικά για την απώλεια βάρους. Όμως τι έχει να μας πει η έρευνα σχετικά με την επίδρασή της στην υγεία και την απώλεια βάρους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να διαρκούν επαρκές χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα λίγα άτομα έχουν πάρει μέρος στις μελέτες αυτές, καθώς και ο σχεδιασμός των μελετών δεν ευδοκιμεί τη σύγκριση μεταξύ τους, γεγονός που οδηγεί σε μη σαφή και μη ισχυρά συμπεράσματα.
Σχετικά με τη νηστεία ανά μέρα, τα δεδομένα είναι ασαφή σχετικά με μεταβολικούς βιοδείκτες, ενδεχομένως γιατί στις μελέτες έλαβαν μέρος υγιή άτομα. Αντίθετα, η πείνα φάνηκε αυξημένη και η διάθεση χαμηλή τις ημέρες της νηστείας.
Αναφορικά με τις διαιτες όπου για 2 μερες η ενεργειακη προσληψη ειναι αρκετα χαμηλή (μόλις το 25% των απαιτούμενων θερμίδων), σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος φάνηκε αναμενόμενη απώλεια βάρους, η οποία όμως δεν διαφέρει από την αναμενόμενη απώλεια βάρους μιας τυπικής υποθερμιδικής διατροφής. Οι βιοδείκτες έδειξαν μικρή ή καμία βελτίωση, η οποία βεβαια μπορεί να οφείλεται στην απώλεια βάρους, και όχι σε ανωτερότητα της διαλλειματικής νηστείας.
Συστηματικές ανασκοπίσεις και μετα-αναλύσεις μελετών δείχνουν ότι δεν υπερέχει αυτού του τύπου η διαλλειματική νηστεία, από την τυπική υποθερμιδική διατροφή, είτε για την απώλεια βάρους, είτε για τους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τέλος, η πλέον γνωστή μέθοδος διαλλειματικής νηστείας είναι εκείνη όπου τα άτομα καταναλώνουν την τροφή τους μέσα σε 8 ώρες του 24ώρου (πχ. 12:00- 20:00). Στην πράξη, δεν διαφέρει από την παράλλειψη του πρωινού (και την κατανάλωση του βραδινού σχετικά νωρίς για τον Έλληνα)! Σε μια μελέτη 6 εβδομάδων, δεν παρατητήθηκε όφελος σχετικά με την αλλαγή στο σωματικό βάρος, και ούτε στον γλυκαιμικό έλεγχο, τα λιπίδια, και τους δείκτες φλεγμονής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έτρωγε κανονικά.
Κάθε νηστεία προ εξετάσεων θα έχει θετικό αποτέλεσμα σε βιοδείκτες. Για το λόγο αυτό μένουμε και νηστικοί πριν από αιματολογικές εξετάσεις. Επίσης, σε άτομα με δυσλιπιδαιμία ή μη ελεγχόμενες τιμές γλυκόζης, αναμένεται βελτίωση μετά από διατροφική παρέμβαση, δη σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σίτισης. Γενικά, η μέχρι τώρα υπάρχει έλλειψη ισχυρών αποτελεσμάτων για τη διαλλειματική νηστεία, ειδικά σε σχέση με την τυπική διατροφή. Σε ζωικά μοντέλα και σε κύτταρα (σε μελέτες in vitro - όχι σε οργανισμούς) μπορεί να παρατηρούνται θετικές επιδράσεις, οι οποίες όμως δεν μεταφράζονται στον άνθρωπο!
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε δεδομένα για σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις διάφορες πρακτικές της διαλλειματικής νηστείας, αλλά αναμένουμε υψηλής ποιότητας μελέτες στο μέλλον να διαλευκάνουν τη χρησιμότητά τους και τους πιθανούς κινδύνους. Αναφορικά με την απώλεια βάρους, μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή θα οδηγήσει έστω βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους. Σίγουρα, κάποιοι προτιμούν να τρώνε τα γεύματά τους εντός 8 ωρών, ή για κάποιους η διελλειματική νηστεία είναι μια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους, αρκεί οι θερμίδες που λαμβάνονται να είναι χαμηλότερες των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού. Η ποιότητα της διατροφής είναι βαρυσήμαντη, και είναι ακρογωνιαίος λίθος για την υγεία μας.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 16-20 Ιουλίου 2018
1. Τι θα λέγατε για ένα εύκολο και γευστικό σνακ με σοκολάτα και λίγες θερμίδες;
Δοκιμάστε ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα και ξηρούς καρπούς!
2. Πώς φτιάχνεται ο στιγμιαίος καφές; Δείτε ένα πολύ ωραίο βίντεο για τον αγαπημένο καφέ των Ελλήνων!
3. Γνωρίζετε ότι μπορείτε να φτιάξετε γλυκά με βάση τα ρεβύθια, όπως τα blondies της εικόνας;
Το γλυκό με βάση τα ρεβύθια είναι πιο θρεπτικό, με περισσότερες φυτικές ίνες και πιο χορταστικό, ενώ η γεύση του δεν θυμίζει καθόλου ρεβύθι!!!!
Η συνταγή για τα blondies της φωτογραφίας είναι από το νέο βιβλίο συνταγών της The Food Medic.
4. Αν και έχουν γίνει μόδα το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι τα συμπληρώματα με ω-3 λιπαρά δεν φαίνεται να οφελούν την καρδιαγγειακή υγεία!
Όπως αναφέρει το άρθρο του Virus.com.gr:
"Ο Tim Chico, καθηγητής της καρδιαγγειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, δήλωσε ότι είναι απίθανο οποιοδήποτε στοιχείο της διατροφής να μπορεί από μόνο τους να αποτρέψει τις καρδιακές παθήσεις.
«Η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι αν και ορισμένα είδη διατροφής συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου, όταν προσπαθούμε να εντοπίσουμε το ευεργετικό στοιχείο της δίαιτας και να την δώσουμε ως συμπλήρωμα, γενικά δεν έχει κανένα ή καθόλου όφελος», ανέφερε. «Αυτό συνέβη με τις βιταμίνες και τώρα η έρευνα Cochrane είχε δείξει το ίδιο πράγμα με τα ωμέγα-3 λιπαρά»."
5. Αν ψάχνετε τρόπους να αποτοξινώσετε το πορτοφόλι σας, σας έχω τη λύση: συμπληρώματα (και άλλα προϊόντα) αποτοξίνωσης!
Η αποτοξίνωση μπορεί να είναι της μόδας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το σώμα μας χρειάζεται συμπληρώματα διατροφής ή ειδικές δίαιτες για να αποτοξινωθεί. Την πολύ σημαντική αυτή δουλειά την έχουν αναλάβει το ήπαρ και οι νεφροί, με τη συμμετοχή των πνευμόνων, του δέρματος, και του εντέρου!
6. Περί νόμιμης άσκησης του επαγγέλματος του διαιτολόγου-διατροφολόγου:
Το επάγγελμα του διαιτολόγου-διατροφολόγου είναι επισήμως κατωχυρωμένο εδώ και λίγα χρόνια, μέσω της απόκτησης Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος.
Για να γίνει κάποιος διαιτολόγος-διατροφολόγος θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει 4ετείς σπουδές στο Χαροκόπειο Παν/μιο, ή σε τμήμα ΤΕΙ της χώρας ή να έχει αποκτήσει αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών στο εξωτερικό.
Μεταπτυχιακό ή διδακτορικό σε τμήμα διαιτολογίας-διατροφής δεν επαρκεί για απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος διαιτολόγου-διατροφολόγου.
Επίσης, προώθηση "προϊόντων ή σκευασμάτων αδυνατίσματος" μαζί με διατροφικές συμβουλές γίνεται (παράνομα) από άτομα που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη διαιτολογίας-διατροφής, με αποτέλεσμα να τίθεται η υγεία των καταναλωτών σε κίνδυνο!!!
Παράλληλα, ανά την επικράτεια υπάρχουν άτομα που παριστάνουν τους διαιτολόγους-διατροφολόγους, με αρκετούς να διατηρούν διαιτολογικά γραφεία ή να εργάζονται σε κέντρα αισθητικής!!!
Είναι θέμα υγείας να εμπιστεύεστε αποκλειστικά και μόνο διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος!
Θα βρείτε τη λίστα με τους αδειούχους διαιτολόγους-διατροφολόγους στην ιστοσελίδα του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων εδώ.