Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2017
Σήμερα, 14 Νοέμβρη 2017 είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη.
Φέτος, η ημέρα είναι αφιερωμένη στις γυναίκες. Στις γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Κεντρικό μήνυμα είναι «Κάν΄ το για σένα και για ένα υγιές μέλλον».
Από την ανακοίνωση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων:
Η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη στη ζωή της γυναίκας, καθίσταται ευκολότερα αισθητή, αν αναλογιστεί κανείς ότι μία στις δέκα γυναίκες ζει παγκοσμίως με διαβήτη, ενώ μια στις επτά εγκυμοσύνεςπροέρχονται από γυναίκες με διαβήτη κύησης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μητέρες που γεννούν μεγάλα και υπέρβαρα παιδιά (>4 κιλά), πιθανότατα εμφάνισαν διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο συνάνθρωποί μας αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη. Κάθε χρόνο 35.000 – 40.000 άτομα ανακαλύπτουν για πρώτη φορά το πρόβλημα, μεταξύ των οποίων και περισσότερα από 600 παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα τελευταία χρόνια η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση σακχαρώδη διαβήτη στην ενήλικη ζωή, έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών, από πολύ μικρή ηλικία και τη δημιουργία απρόβλεπτων συνεπειών για την ποιότητα και το μέλλον των παιδιών.
Βασικές αρχές για την αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και πρωτίστως η συστηματική σωματική δραστηριότητα. Σήμερα, κάθε ασθενής με διαβήτη μπορεί να ρυθμίσει τη ζωή του, όπως επιθυμεί, με ασφάλεια και καλή ποιότητα ζωής. Το μόνο που χρειάζεται είναι η σωστή προσαρμογή της θεραπείας του, στον τρόπο ζωής που επιθυμεί.
Η Ομάδα Ειδικών του Διαβήτη του European Federation of the Associations of Dietitians (EFAD)υποστηρίζοντας την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2017 (WDD) με τίτλο «Γυναίκες και διαβήτης. Το δικαίωμά μας για ένα υγιές μέλλον» εξέδωσε Δελτίο Τύπου με σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία των αλλαγών στον τρόπο ζωής και τις διαιτητικές παρεμβάσεις ως βασικό συστατικό της διαχείρισης του διαβήτη, τονίζοντας και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι διαιτολόγοι στον έλεγχο του διαβήτη. Για όλους τους διαιτολόγους η σωστή εκπαίδευση για τη διαχείριση του διαβήτη αποτελεί βασική προτεραιότητα και ανάγκη για ένα υγιές μέλλον για όλους.
Διαβάστε τον οδηγό διατροφής για τη ρύθμιση του διαβήτη από την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία εδώ.
Διαβάστε το άρθρο μου για τη διατροφή και τον διαβήτη τύπου ΙΙ εδώ.
Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί; (Μέρος Α΄)
Το αυξημένο σωματικό βάρος στα παιδιά αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα δημόσιας υγείας ανά τον κόσμο. Τα παιδιά που εμφανίζουν αυξημένο σωματικό βάρος έχουν περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν να έχουν υπερβάλλον σωματικό βάρος ως έφηβοι και ως ενήλικες. Το υπέρβαρο και η παχυσαρκία έχουν αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική υγεία των ατόμων, καθώς και η ποιότητα της ζωής μπορεί να υποβαθμιστεί ήδη από την παιδική ηλικία. Επομένως, κρίνεται αναγκαία η αντιμετώπιση του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στα παιδιά.
Πώς θα οργανωθεί η οικογένεια για να βοηθήσει το παιδί; Αρχικά, είναι σημαντική η αναγνώριση του προβλήματος. Λίγοι είναι οι γονείς που μπορούν να αναγνωρίσουν ότι το παιδί τους έχει αυξημένο βάρος, ενώ 1 στους 100 γονείς μπορεί να αναγνωρίσει την παχυσαρκία στο παιδί. Λόγω των διαφορετικών ορίων για το παιδικό υπέρβαρο και την παχυσαρκία, σε σχέση με τους ενήλικες, και της διαστρεβλωμένης εικόνας για το φυσιολογικό και το υπέρβαρο παιδί, το πολύ σοβαρό πρόβλημα του αυξημένου σωματικού βάρους δυστυχώς παραβλέπεται ή αγνοείται. Είναι απαραίτητη η παρακολούθηση του βάρους των παιδιών.
Η βελτίωση του τρόπου ζωής των παιδιών που χρειάζεται για την αντιμετώπιση του προβλήματος του αυξημένου σωματικού βάρους είναι οικογενειακή υπόθεση. Καταρχάς, γνωρίζουμε ότι τα παιδιά με υπέρβαρους ή παχύσαρκους γονείς έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Έτσι, βελτιώνοντας το περιβάλλον του παιδιού, δηλαδή τη διατροφή όλης της οικογένειας, γονέων και αδερφών, μπορούμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά το παιδί στην αντιμετώπιση του προβλήματος του αυξημένου βάρους. Πολλά παιδιά είναι υπό την επίβλεψη των παππούδων και φαίνεται ότι τα παιδιά εκείνα έχουν υψηλότερο βάρος σε σχέση με τα παιδιά που δεν μεγαλώνουν με τον παππού και τη γιαγιά, επομένως πρέπει εκείνοι να ενημερωθούν και να πάρουν μέρος στη βελτίωση της διατροφής και του βάρους των παιδιών! Συνεπώς, είναι απαραίτητο να ξεκινά και να προωθείται ένας υγιεινός τρόπος διατροφής από την οικογένεια, η οποία αποτελεί πρότυπο!
Το τι βάζουμε στο καλάθι του σούπερ μάρκετ αντανακλά το τι θα βάλουμε στο σώμα μας. Είναι καλό να εφοδιαστούμε με φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και προϊόντα ολικής άλεσης. Ειδικά για τα συσκευασμένα τρόφιμα όπως και για τα δημητριακά είναι απαραίτητο να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων και να δίνουμε έμφαση στην ποσότητα της μιας μερίδας. Το γεγονός ότι ένα τρόφιμο διαφημίζεται ως κατάλληλο για παιδιά ή χωρίς ζάχαρη ή ως «διαίτης» δεν σημαίνει ότι έτσι είναι ή ότι είναι η καλύτερη επιλογή! Επίσης, σημαντικό είναι να μην υπάρχουν σνακ-πειρασμοί στο σπίτι πλούσια σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, αλλά να υπάρχουν σε εμφανές και εύκολα προσβάσιμο σημείο τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά και γιαούρτι.
Ειδικά στην περίπτωση που το παιδί παρακολουθείται από διαιτολόγο-διατροφολόγο είναι σημαντικό όλη η οικογένεια να τρώει το ίδιο φαγητό. Φυσικά και ο τρόπος μαγειρέματος παίζει ρόλο στο θρεπτικό και θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου. Καλό είναι να αποφεύγονται τα τηγανητά και τα τσιγαρισμένα φαγητά, καθώς και το πρόχειρο φαγητό, ενώ το ελαιόλαδο στο φαγητό και η ζάχαρη σε σνακ και γλυκά πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μην υπάρχει πίεση και να μη δημιουργούνται ενοχές στο παιδί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο για να βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες όλων μας, πόσω μάλλον των παιδιών!
Η οικογένεια είναι αυτή με τη μεγαλύτερη επιρροή στο βάρος και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Με καλή οργάνωση της καθημερινότητας και των πιθανών διατροφικών επιλογών μπορεί ένα υπέρβαρο ή παχύσαρκο παιδί να βοηθηθεί έτσι ώστε να βελτιώσει το βάρος και την ποιότητα της διατροφής του.
Αλκαλική Δίαιτα: τι ισχύει;
H απώλεια βάρους είναι από τα πιο επίκαιρα θέματα. Όλο και πιο συχνά ερχόμαστε σε επαφή με άρθρα, εκπομπές, ιστολόγια και βιβλία που συνιστούν συγκεκριμένες διατροφές ή συμπληρώματα ή συγκεκριμένα τρόφιμα για γρήγορη και ανώδυνη απώλεια βάρους.
Και ποιος δεν θα ήθελε να χάσει βάρος χωρίς να κάνει αλλαγές στη διατροφή του; Στην πλειοψηφία τους τα προτεινόμενα προγράμματα όχι μόνο αποκλείουν ομάδες τροφίμων, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών, απώλεια μυϊκής μάζας και υγρών και μείωση του βασικού μεταβολισμού, μεταξύ άλλων, με αποτέλεσμα τη βραχυπρόθεσμη μείωση του βάρους και την επαναπρόσληψή του και με το παραπάνω ύστερα από το πέρας του προγράμματος.
Σε προηγούμενα άρθρα έχω αναφερθεί σε άλλες fad diets όπως αποκαλούνται. Η Αλκαλική Δίαιτα (Alkaline diet) είναι μία από αυτές και την ακούμε τώρα πιο συχνά από ποτέ.
Η Αλκαλική Δίαιτα, αν και υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια, έγινε γνωστή μέσα από το μοντέλο Elle MacPherson, τη Victoria Beckham και τη food blogger Ella Woodward (Delicious Ella). Σύμφωνα με τους δημιουργούς και διάσημους ακόλουθους της, η δίαιτα αυτή βοηθάει τον οργανισμό να διατηρεί το pH του αίματος σταθερό! Έτσι, καταναλώνοντας τρόφιμα, τα οποία όταν μεταβολίζονται έχουν αλκαλικό (βασικό) pH, βοηθάμε τον οργανισμό να είναι υγιής.
Όμως, ο οργανισμός μας μόνος του κρατάει το pH του αίματός μας πάντοτε σε σταθερό pH 7,35-7,45, ενώ παράλληλα το στομάχι μας έχει αρκετά όξινο pH γύρω στο 3,5. Η διατροφή μας δεν επηρεάζει το pH του αίματος! Εάν το pH του αίματός μας μεταβληθεί έστω και λίγο αυτό δείχνει ότι νοσούμε σοβαρά και χρειαζόμαστε άμεσα ιατρική περίθαλψη.
Η απώλεια βάρους είναι λογικό να επιτευχθεί με αυτήν τη διατροφή, καθώς συστήνεται η κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών και αρκετού νερού, ενώ τα επεξεργασμένα τρόφιμα, η ζάχαρη και το αλκοόλ απαγορεύονται μαζί με το κρέας, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά, τα ψάρια, αρκετές πηγές αμύλου και άλλα τρόφιμα που καταναλώνουμε συχνά.
Με τον αποκλεισμό των τροφίμων που καταναλώνουμε, αναγκαζόμαστε να τα αντικαταστήσουμε με άλλα, συνήθως λιγότερο ενεργειακά πυκνά, και έτσι έχουμε απώλεια βάρους, ενώ παράλληλα η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει οφέλη στην υγεία μας, αλλά όχι επειδή το αίμα μας παραμένει σε αλκαλικό pH!
Οι υπέρμαχοι της Αλκαλικής Δίαιτας, δυστυχώς, δεν σταματούν εκεί. Ισχυρίζονται ότι η δίαιτα αυτή προστατεύει και από τον καρκίνο, αψηφώντας τη βιολογία και τη φυσιολογία του ανθρώπου. Καθώς η διατροφή δεν επηρεάζει τη μεταβολή του pH του αίματος, καθώς αυτό παραμένει σταθερό, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Αλκαλική Διατροφή έχει αντικαρκινική δράση. Δυστυχώς, λόγω της δίαιτας αυτής έχουν χάσει τη μάχη με τον καρκίνο καρκινοπαθείς που εμπιστεύτηκαν τους ψευδο-επιστήμονες και διέκοψαν τη συμβατική θεραπεία για να ακολουθήσουν την Αλκαλική Δίαιτα.
Παράδειγμα, μάλιστα αποτελεί η Kim Tinkham, η οποία εμφανίστηκε στην εκπομπή της Oprah Winfrey μαζί με τον «ιατρό» της Robert Young (ο οποίος δεν είχε άδεια ασκήσεως της ιατρικής), ο οποίος ισχυρίστηκε ότι την θεράπευσε μέσω της διατροφής αυτής. Δεν έγινε όμως ευρέως γνωστό ότι λίγο καιρό μετά η κ. Tinkham απεβίωσε λόγω του καρκίνου!
Η πληθώρα πληροφοριών που παίρνουμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να προβεί άκρως επικίνδυνη για την υγεία μας. Τα πολλά υποσχόμενα προγράμματα διατροφής κατά το πλείστον παρερμηνεύουν τα επιστημονικά δεδομένα και τη φυσιολογία του οργανισμού μας.
Είναι σημαντικό να ενημερωνόμαστε από έγκυρες πηγές και άτομα με την κατάλληλη εκπαίδευση όσον αφορά την υγεία και τη διατροφή μας και να επαληθεύουμε τις πληροφορίες που παίρνουμε. Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, η οποία δεν αποκλείει κανένα τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων είναι αυτή που θα βελτιώσει την υγεία και την ποιότητα της ζωής μας!
Update: Ο εμπνευστής της δίαιτας έχει φυλακιστεί, καθώς εξαπατούσε τους πελάτες του, παριστάνοντας τον ιατρό, ενώ δεν έχει κανένα πτυχίο.
Βιταμίνη D & νόσος COVID 19
Πολλές έρευνες που δημοσιευονται το τελευταίο διάστημα αφορούν τον ιό SARS-Cov-2019 και τη νόσο COVID-19.
Πέρα από τις μελέτες για τα φάρμακα και το εμβόλιο, έχουν δημοσιευτεί και άλλες που αφορούν τη διατροφή, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη βιταμίνη D, για την οποία το ενδιαφέρον είναι αυξημένο στην επιστημονκή κοινοτητα εδώ και λίγα χρόνια.
Μπορούμε να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας με τη διατροφή;
Η βιταμίνη D, η λεγόμενη βιταμίνη του ήλιου, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία ενεργοποιείται με την έκθεση στον ήλιο. Οι δράσεις της βιταμίνης D είναι πολλές.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στο σώμα μας είναι η απορρόφηση και ομοιόσταση του ασβεστίου, η απορρόφηση του φωσφόρου και η διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών, η υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ παίζει ρόλο και στην κυτταρική ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, όλο και αυξάνεται η βιβλιογραφία που υποστηρίζει την ευεργετική της δράση στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, όπως διάφοροι τύποι καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, διαβήτη τύπου 1 και 2, ρευματοειδή αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, μέσω της δράσης της στη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης και της ανοχής στη γλυκόζη. Αναφορικά με την πρόληψη του καρκίνου, φαίνεται ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην κυτταρική ανάπτυξη και την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων.
Η βιταμίνη D φαίνεται να επηρεάζει πληθώρα ανθρώπινων γονιδίων, των οποίων η έκφραση επηρεάζεται με την έλλειψη της βιταμίνης. H έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να οδηγήσει σε ραχίτιδα στα παιδιά, οστεομαλακία και οστεοπόρωση σε ενήλικες.
Πηγές βιταμίνης D (πέρα από την έκθεση στον ήλιο) αποτελούν το μουρουνέλαιο, τα λιπαρά ψάρια (πχ. σολομός), ο κρόκος του αυγού, το συκώτι, τα μανιτάρια (που τα εχουμε αφησει στον ήλιο) και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, καθώς φυσικά και τα συμπληρώματα διατροφής!
Η έλλειψη της βιταμίνης D (επίπεδα κάτω από 30 nmol/L) παρατηρείται συχνά παγκοσμίως, και στη χώρα μας.
Αναφoρικά με τη νόσο COVID-19, λόγω της μεγάλης σημασίας της κατάστασης θρέψης και της σημαντικότητας της βιταμίνης D για το ανοσοποιητικό σύστημα, πολλοί συνέστησαν την συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D για πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου.
Τι λέει όμως η έρευνα;
Σε πρόσφατη έρευνα/αναφορά (report) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention & Health, η επιστημονική ομάδα αναφέρει ότι η βιταμίνη D είναι μεν θρεπτικό συστατικό που είναι απαραίτητο για τον άνθρωπο, την υγεία και το ανοσοποιητικό, όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι τα επαρκή επίπεδα θα πρέπει να αποτελούν στόχο για την καλή κατάσταση θρέψης ως σύνολο.
Μετα-ανάλυση έδειξε οτι συμπληρωματική αγωγή σε άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μείωσε τον κίνδυνο για οξείες αναπνευστικές νόσους, όμως οι έρευνες είναι ετερογενείς, με αποτέλεσμα τα συμπεράσματα να μην είναι ισχυρά.
Συγκεκριμένα για τη νόσο COVID-19, η επιστημονική ομάδα του report αναφέρει ότι οι περισσότερες συστάσεις βασίζονται σε υποθέσεις βασισμένες στις λειτουργίες της βιταμίνης D, καθώς και σε 2 μελέτες, μια σε ποντίκια και κυτταρικές σειρές για τη νόσο των πτηνών H5N1, και μια άλλη σχετικά με τη βιταμίνη D και τις ιογενείς νόσους. Οι επιστήμονες αναφέρουν οτι δεν συστήνεται η χρήση μεγαδόσεων βιταμίνης D ανω των 4000 IU την ημέρα, εκτός και αν έχει συσταθεί από τον θεράπων ιατρο.
Οι έρευνες που αυτή τη στιγμή γίνονται και μελετούν τη βιταμίνη D για τον SARS-Cov-2 και την COVID-19 θα μας δώσουν περισσότερες πληροφορίες.
Συνεπώς, ναι μεν η επάρκεια σε βιταμίνη D είναι σημαντική για την υγεία, αλλά δεν έχουμε δεδομένα αναφορικά με την δράση της στην πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου COVID-19. Ειδικά λόγω καραντίνας και περιορισμού των μετακινήσεων, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για έλλειψη βιταμίνης D. Σε περίπτωση έλλειψης, φυσικά, απαραίτητη κρίνεται η συμπληρωματική αγωγή.
Πηγές
Vitamin D Fact Sheet for Health Professionals