Ποιοί οι κίνδυνοι του να εμπιστευόμαστε τη διατροφή μας σε μη ειδικούς;
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με πληροφορίες γύρω από τη διατροφή, έτοιμα προγράμματα απώλειας βάρους με παράξενους και άχρηστους κανόνες, ενώ θα βρούμε και πληθώρα ατόμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δίνουν μη έγκυρες συμβουλές διατροφής. Εκτός διαδικτύου σε περιοδικά θα διαβάσουμε τι συστήνουν να τρώμε άτομα που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη της διαιτολογίας-διατροφής. Παράλληλα, ολοένα και αυξάνονται εκείνοι που παριστάνουν τους (πτυχιούχους και αδειούχους) διαιτολόγους-διατροφολόγους ή παρουσιάζονται ως ειδικοί υγείας και διατροφής, δίνοντας επικίνδυνα μη έγκυρες συμβουλές, και κάνουν ισχυρισμούς που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και τον τρόπο λειτουργίας του σώματός μας.
Και ενώ έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα κείμενα τη σημαντικότητα του να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς για κάθε τι, συνοπτικά θα έλεγα ότι στην εποχή μας οι επιστήμες έχουν εξελιχθεί και εξελίσσονται πάρα πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη τη εξειδίκευση. Επιπλέον, όπως δεν θα πηγαίναμε στον ορθοπεδικό για τη μυωπία μας, ή σε έναν δάσκαλο για να μας σχεδιάσει το σπίτι μας, έτσι και για τη διατροφή μας είναι απαραίτητο έως αυτονόητο να εμπιστευτούμε αποκλειστικά και μόνο τους αδειούχους διαιτολόγους-διατροφολόγους.
Ποιοί είναι όμως οι κίνδυνοι του να εμπιστευτούμε τη διατροφή μας σε κάποιον που δεν έχει διαπιστευμένη και επιστημονική γνώση της επιστήμης της διαιτολογίας;
Η συντριπτική πλειοψηφία των πληροφοριών που βρίσκουμε στο διαδίκτυο και δεν προέρχεται από ειδικούς δεν είναι έγκυρη! Το γεγονός αυτό επηρεάζει αρνητικά την σωματική και ψυχική υγεία μας άμεσα, ειδικά σε περίπτωση που συνυπάρχει και πρόβλημα υγείας. Η αντιμετώπιση αρκετών χρόνιων νόσων σχετίζεται με διατροφή, είτε μέσω τροποποίησης της διατροφής, σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες οργανισμών πχ. σε νεφροπαθείς, είτε με διατροφική υποστήριξη πχ. για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της υποθρεψίας και της καρκινικής καχεξίας σε καρκινοπαθείς.
Επιπλέον, συχνά συστήνεται άσκοπη απαγόρευση τροφίμων ή και ολόκληρων ομάδων τροφίμων από τη διατροφή, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας της διατροφής μας, πέρα από τη δυνητικά επικίνδυνη ταλαιπωρία του οργανισμού μας. Για παράδειγμα, η αποφυγή της γλουτένης χωρίς την ύπαρξη κοιλιοκάκης έχει όχι μόνο οικονομικό κόστος, καθώς τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι ακριβά, αλλά έχει και κόστος στην υγεία μας, καθώς τα έτοιμα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι πιο πυκνά θερμιδικά, με περισσότερα λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά, ενώ πολλά τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη είναι αρκετά θρεπτικά και πηγές φυτικών ινών!
Επίσης, η προσκόλληση σε μη έγκυρες συμβουλές και περιορισμούς που δεν έχουν τεκμηριωμένη επιστημονική βάση, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση της κατανάλωσης πρωτεΐνης και υδατανθράκων στο ίδιο γεύμα, ή η απαγόρευση ολόκληρων ομάδων τροφίμων επιδρούν αρνητικά όχι μόνο στη σωματική, αλλά και στην ψυχική μας υγεία και στη σχέση μας με το φαγητό, καθώς και να αυξηθεί ο κίνδυνος για διατροφικές διαταραχές! Ειδικά οι έφηβοι είναι πιο επιρρεπείς! Ας μην ξεχνάμε το πρόσφατο παράδειγμα της ορθορεξίας, της διατροφικής διαταραχής όπου τα άτομα έχουν εμμονή με την κατανάλωση των τροφίμων που θεωρούν υγιεινά και την εμμονική αποφυγή των τροφίμων που θεωρούν ανθυγιεινά. Η αύξηση της διατροφικής διαταραχής σχετίζεται με το κίνημα του clean eating (καθαρή διατροφή) που ξεκίνησε από food bloggers και ιστολόγια ατόμων χωρίς εκπαίδευση πάνω στη διαιτολογία!
Τέλος, πάρα πολλές φορές επηρεάζουμε και τους γύρω μας με τις δικές μας διατροφικές επιλογές, ειδικά αν τονίσουμε -ακόμη και χωρίς τεκμηρίωση- πόσο καλό ή κακό κάνει στον οργανισμό μας ένα τρόφιμο.
Καθένας από εμάς είναι ελεύθερος να παραθέτει τη γνώμη του. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι πλέον καθένας μπορεί να παραθέτει τη γνώμη του ως ισχυρισμό, χωρίς να χρειάζεται να την τεκμηριώνει ή τεκμηριώνοντάς την με μεροληπτική επιλογή πηγών. Δηλαδή, πολλές φορές θα διαβάσουμε άρθρα και ισχυρισμούς ατόμων που επιλέγουν να παραθέτουν μελέτες ή βιβλία ή κείμενα που συμφωνούν με τα δικά τους πιστεύω, ενώ στην πραγματικότητα, τα επιχειρήματά τους έχουν καταριφθεί από την επιστήμη! Ο σκοπός των ατόμων αυτών είναι είτε το οικονομικό όφελος, ή απλώς η ενημέρωση του κοινού, με ευγενή μεν σκοπό, αλλά με άκρως επικίνδυνο για την υγεία αποτέλεσμα!
Δώστε πολύ μεγάλη προσοχή σε ποιόν εμπιστεύεστε την υγεία και τη διατροφή σας!
Μόνο οι αδειούχοι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι (απόφοιτοι Χαροκοπείου, ΤΕΙ, αναγνωρισμένων ιδρυμάτων του εξωτερικού) είναι οι ειδικοί για τη διατροφή και τη διατροφική υποστήριξη! Τα σεμινάρια και το διάβασμα βιβλίων δεν αρκούν για να γίνει κάποιος επιστήμονας σε οποιονδήποτε κλάδο!
Η σαλάτα ως πλήρες γεύμα
Η σαλάτα αποτελεί σημαντικό μέρος ενός πλήρους γεύματος. Μπορεί, όμως, να αποτελέσει και κύριο γεύμα αν κάνουμε τις κατάλληλες προσθήκες!
Ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από λαχανικά, μια πηγή πρωτεϊνης & μια πηγή υδατανθράκων, καθώς και καλά λιπαρά. Συνεπώς, για να κάνουμε τη σαλάτα κύριο γεύμα, θα πρέπει να περιέχει τα προαναφερθέντα συστατικά!
Τι μπορούμε να βάλουμε;
Η βάση
Βάση της σαλάτας θα είναι τα λαχανικά της επιλογής μας, είτε ωμά, είτε βραστά και ψητά (πχ. πράσινη σαλάτα, ντοματίνια & ψητά μανιτάρια)!
Η πηγή πρωτεΐνης
Ως πηγή πρωτεΐνης μπορούμε να βάλουμε κοτόπουλο, ψάρι ή θαλασσινό (πχ. τόνο, σολομό, γαρίδες), κρέας, όσπρια (πχ. φακές beluga, ρεβύθια), τυρί ή/και αυγό
Για καλύτερη απορρόφηση του Σιδήρου είναι καλό να αποφεύγουμε τον συνδυασμό πηγών Σιδηρου με γαλακτοκομικά (πχ. κοτόπουλο & τυρί)! Επίσης, για να έχουμε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, καλό ειναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με ψωμί, παξιμάδι κ.α. πηγές αμύλου!
Η πηγή υδατανθράκων
Ως πηγή υδατανθράκων μπορούμε να βάλουμε ψωμί, παξιμάδια, σπιτικά κρουτόν από ψωμί ή κουλούρι, κινόα ή πλιγούρι, καλαμπόκι, ακόμη και όσπρια τα οποία αποτελούν πηγή πρωτεΐνης & υδατανθράκων
Η πηγή καλών λιπαρών
Συνήθως στη σαλάτα προσθέτουμε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, όμως, μπορούμε να φτιάξουμε και dressing με ελαιόλαδο, ξύδι, μουστάρδα & μέλι.
Επίσης, μπορούμε να έχουμε ως πηγή καλών λιπαρών το αβοκάντο ή/και ξηρούς καρπούς!
Οι συνδυασμοί που μπορούμε να κάνουμε είναι πολλοί! Καλή απόλαυση & να θυμάστε ότι δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο!
Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος Ε΄)
Η διασφάλιση της υγείας μας είναι από τα πιο σημαντικά ζητήματα στη ζωή μας. Θέλουμε να είμαστε υγιείς και να αντιμετωπίζουμε άμεσα τα προβλήματα υγείας που προκύπτουν. Παράλληλα, δεν θέλουμε να παίρνουμε πολλά φάρμακα, και εδώ κάνουν την εμφάνισή τους ψευδο-επιστήμονες, αλλά και άρθρα που υπόσχονται “φυσική” λύση σε όλα τα προβλήματα υγείας.
Παρακάτω αναλύονται 3 μύθοι γύρω από την διατροφή και την πρόληψη ή αντιμετώπιση του καρκίνου.
1. Η ζάχαρη προκαλεί/ταΐζει τον καρκίνο. Η ζάχαρη δεν προκαλεί καρκίνο, ούτε ταΐζει τα καρκινικά κύτταρα, ενώ δεν σημαίνει ότι αν σταματήσει ένας ασθενής να τρώει σάκχαρα (ή ζάχαρη), που είναι πρακτικά αδύνατον, θα γιατρευτεί. Οι πεποιθήσεις αυτές πέρα από το γεγονός ότι είναι δυνητικά επικίνδυνες, δεν συνάδουν με την παθοφυσιολογία της νόσου. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα καρκινικά κύτταρα (τα οποία πάλι είναι κύτταρα του σώματός μας που αναπτύσσονται ταχέως, παρεκλέινοντας από τις φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες και τον κυτταρικό έλεγχο) χρειάζονται ενέργεια για να αναπτυχθούν, υπό μορφή γλυκόζης. Έτσι, αναπόφευκτα χρησιμοποιούν ενέργεια, όπως όλα τα κύτταρα, ενώ έχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας. Δεν σημαίνει ότι αν σταματήσουμε να τρώμε ζάχαρη ή οποιαδήποτε πηγή υδατανθράκων θα σταματήσει η εξέλιξη της νόσου. Βέβαια, η αυξημένη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων σχετίζεται με την παχυσαρκία, η οποία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
2. Ρόφημα με μέλι και κανέλα εξολοθρεύει τον καρκίνο. Σχεδόν καθημερινά βλέπω τίτλους άρθρων που αναδημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υπόσχονται ότι το τάδε ρόφημα ή τρόφιμο “σκοτώνει”, “εξολοθρεύει” ή “νικά” τον καρκίνο, αλλά και άλλες ασθένειες, ενώ συχνά παρουσιάζεται ότι κάποιος επιστήμονας το έχει προτείνει ή από την καλή του την καρδιά μας λέει το μυστικό που μας κρατά η επιστημονική κοινότητα (χωρίς φυσικά να ισχύει κάτι τέτοιο). Αν επιλέξει κανείς να καταναλώσει τέτοια ροφήματα, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα έχει αρνητική επίπτωση στην υγεία του, όμως δεν υπάρχει πιθανότητα πρόληψης ή αντιμετώπισης χρόνιων ασθενειών μέσω τέτοιων ροφημάτων, και αντίστοιχα άλλων εναλλακτικών “θεραπειών”. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι οι χρόνιες ασθένειες πέρα από τη σωματική καταπόνηση επιφέρουν και ψυχική καταπόνηση, και είναι αθέμιτο και ασέβεια να δίνουμε φρούδες ελπίδες και ψεύτικες λύσεις στα άτομα αυτά.
3. Η αλκαλική διατροφή είναι η θεραπεία για τον καρκίνο. Μια παράδοξη δίαιτα των τελευταίων χρόνων υπόσχεται ότι κρατά το pH του οργανισμού μας σε αλκαλικό pH και έτσι δεν αρρωσταίνουμε, ενώ αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο. Όμως, το αίμα μας έχει συγκεκριμένο αλκαλικό pH, πάντα σταθερό, ανεξαρτήτως διατροφής, επομένως δεν υπάρχει ειδική διατροφή που θα το αλλάξει ή θα το κρατήσει σε αλκαλικό pH, πολύ απλά γιατί ούτως ή άλλως το ίδιο το σώμα το ελέγχει αυστηρά. Επίσης, δεν υπάρχει διατροφή που να αντιμετωπίζει τον καρκίνο, αλλά μπορούμε μέσω υγιεινής διατροφής (πχ. Μεσογειακή Διατροφή) να μειώσουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε. Μάλιστα, ο εμπνευστής της δίαιτας αυτής έχει καταδικαστεί για την εξαπάτηση καρκινοπαθών τους οποίους έπειθε να ακολουθούν τη διαιτά του, και να κάνουν ενέσεις σόδας, σαν “θεραπεία” για τον καρκίνο, και προφανώς δεν θεραπεύτηκαν.
Μύθοι γύρω από τη διατροφή και την υγεία υπάρχουν πολλοί. Με τη βοήθεια του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όμως, αναδημοσιεύονται και η αναπαραγωγή τους μπορεί πραγματικά να βλάψει την υγεία ευάλωτων ατόμων. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη των χρόνιων νόσων είναι να ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, να ασκούμαστε τακτικά και να διατηρούμε ένα υγιές σωματικό βάρος.
Τα διατροφικά νέα των εβδομάδων 27 Φεβρουαρίου-11 Μαρτίου 2017 σε τίτλους
1. Η παχυσαρκία είναι οικογενειακή υπόθεση! Μια μελέτη σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενς χώρες έδειξε ότι τα παιδιά "κληρονομούν" το Δείκτη Μάζας Σώματός (ΔΜΣ) τους από τους γονείς τους. Γενικά, τα παιδιά "κληρονομούν" περί το 20% του ΔΜΣ τους από κάθε γονέα, όμως φαίνεται ότι η επιρροή του γονεϊκού ΔΜΣ στο ΔΜΣ του παιδιού εξαρτάται από το ΔΜΣ του παιδιού. Συγκεκριμένα, όσο μικρότερο το ΔΜΣ του παιδιού, τόσο μικρότερη η επιρροή του ΔΜΣ των γονιών. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/02/170220084210.htm
2. Φτιάξτε ρυζόγαλο με ρύζι που περίσσεψε! http://mantzorou.gr/el/blog/ryzogalo-me-ryzi-poy-perissepse
3. Τι μας προσφέρει η λιπομέτρηση; Δείτε το σχετικό βίντεο για τον πολυσυχνοτικό αναλυτή σύστασης σώματος με τμηματική ανάλυση TanitaMC-980! https://www.youtube.com/watch?v=z1XhW_1pDOM
4. Πού βρίσκουμε τα "καλά λιπαρά"; https://www.facebook.com/157783734427074/photos/a.166769386861842.107374...
5. Τι πρέπει να προσέξουμε κατά την περίοδο της νηστείας; http://mantzorou.gr/el/blog/nisteia-ti-prepei-na-prosexoyme
6. Η υπερκατανάλωση αλατιού δεν κάνει καλό ούτε στους ενήλικες, ούτε και στα παιδιά! https://www.facebook.com/nutrischool.gr/photos/a.1675767555977001.107374...
7. Πώς υποκαθιστούμε το γάλα στη νηστεία; http://www.mantzorou.gr/el/blog/nisteia-pos-ypokathistoyme-gala
8. Πόσα φρούτα "χωράνε" στη μέρα μας; Μια νέα μελέτη με δεδομένα 95 μελετών, με 2 εκατομμύρια συμμετέχοντες, βρήκε ότι η ημερήσια κατανάλωση 800 γραμμαρίων/ 10 μερίδων φρούτων και λαχανικών είναι ακόμη πιο ευεργετική! Πώς θα αυξήσουμε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών; http://mantzorou.gr/el/blog/posa-froyta-kai-lahanika-horane-sti-mera-mas
9. Πέντε φρούτα την ημέρα, την άνοια κάνουν πέρα! Μια έρευνα σε 17.700 ηλικιωμένους Κινέζους έδειξε ότι η κατανάλωση τουλάχιστον 2 μερίδων φρούτων και 3 μερίδων λαχανικών ημερησίως μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας για τα 6 χρόνια που διήρκησε η μελέτη.http://www.medicalnewstoday.com/articles/316055.php
10. Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την απώλεια βάρους; Μια νέα έρευνα σε 188 παχύσαρκους άνδρες και 34 παχύσαρκες γυναίκες συστήνει διάφορους τρόπους για μείωση της πιθανότητας επαναπρόσληψης βάρους μετά από ένα πρόγραμμα διατροφής. Θετικά ήταν τα αποτελέσματα σε άτομα που πήραν μέρος σε συνεδρίες και τηλεφωνικές συνεδρίες, όπου έλαβαν οδηγίες για την ημερήσια πρόσληψη ενέργειας, οδηγίες για άσκηση και υποστήριξη από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον, και οδηγίες για ζύγιση. Στις τηλεφωνικές συνεδρίες οι εθελοντές μίλησαν για τον τρόπο με τον οποίο βελτιώθηκε η ζωή τους με την απώλεια βάρους, τους ζητήθηκε να κάνουν σχέδια για καταστάσεις που υπάρχει περίπτωση να γυρίσουν στις πρότερες διατροφικές τους συνήθειες, να προσδιορίσουν πόσο συχνά ζυγίζονταν και να ανακαλέσουν την προσπάθεια απώλειας βάρους, εαν είχαν πάρει βάρος. Αναμένουμε επιπλέον μελέτες πάνω στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα της διατήρησης του σωματικού βάρους μετά από απώλεια βάρους. http://edition.cnn.com/2017/02/20/health/weight-loss-maintenance-tips-st...