Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 13-19 Μαρτίου 2017
1. Νηστεία και γαλακτοκομικά: πώς θα προσλάβουμε ασβέστιο κατά τη διάρκεια της νηστείας όταν δεν τρώμε γαλακτοκομικά; http://www.mantzorou.gr/el/blog/nisteia-pos-ypokathistoyme-gala
2. Η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης μιας μορφής καρκίνου του μαστού (estrogen-receptor-negative breast cancer) που συνανατάται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και δεν έχει καλή πρόγνωση. http://edition.cnn.com/2017/03/07/health/mediterranean-diet-breast-cance...
3. Δείτε το βίντεο του Jamie Oliver για το τι να ΜΗΝ κάνουμε στην κουζίνα, ώστε να μαγειρεύουμε με ασφάλεια! https://www.youtube.com/watch?v=IA8IW5abQTg
4. H διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στη βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών, θέτοντας τις βάσεις για μια ζωή με υγεία. Κατά την προσχολική ηλικία, το παιδί πλάθει τις διατροφικές του συνήθειες, ενώ δοκιμάζει καινούρια τρόφιμα, υπό τη σημαντική επιρροή των φίλων, της οικογένειας και του νηπιαγωγείου. Αναμφίβολα, αυτή η περίοδος είναι απαιτητική. Διαβάστε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα διατροφικά προβλήματα των παιδιών προσχολικής ηλικίας. http://mantzorou.gr/el/blog/pos-antimetopizoyme-koina-diatrofika-provlim...
5. Μέσα από δεδομένα μελετών ανά τον κόσμο υπολογίστηκε ότι η μειωμένη κατανάλωση υγιεινών τροφίμων και υψηλή κατανάλωση μη υγιεινών τροφίμων έπεξαν ρόλο στο θάνατο από καρδιαγγειακά 415.000 ατόμων στις ΗΠΑ το 2015! Σχεδόν οι μισοί θάνατοι λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων οφείλονται στην μη προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, και το κυριότερο μπορούν να αποφευχθούν! http://www.medicalnewstoday.com/articles/316264.php
6. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που αποφεύγουν την κατανάλωση γλουτένης, χωρίς ιατρικό λόγο, καθώς έχει λανθασμένα διαφημιστεί ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινή. Μετά από μια μελέτη που έδειξε ότι άτομα που ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη έχουν υψηλότερα επίπεδα αρσενικού στο αίμα τους, μια νέα μελέτη έρχεται να παρατηρήσει ότι μια δίαιτα χαμηλή σε γλουτένη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. http://www.medicalnewstoday.com/articles/316285.php
Οι μοντέρνες δίαιτες απώλειας βάρους και γιατί να τις αποφύγετε
Σήμερα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ατόμων ασχολείται με την απώλεια βάρους, ακόμη και από την παιδική και εφηβική ηλικία. Η βιομηχανία της δίαιτας αποτελεί μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων με πληθώρα προϊόντων να διαφημίζονται ως η υπέρτατη λύση στο αδυνάτισμα. Από τη δίαιτα με το (δηλητήριο) Αρσενικό ώς τη δίαιτα της ωραίας κοιμωμενης και της λαχανόσουπας, οι ακραίοι τρόποι απώλειας βάρους όχι μόνο δεν λειτουργούν, αλλά μας οδηγούν σταδιακά σε όλο και πιο αυξημένο βάρος, σε λιγότερο υγιή σχέση με το φαγητό και το σώμα μας.
Πολλές είναι οι δίαιτες για την απώλεια βάρους, αλλά το τελευταίο διάστημα ακούγονται πιο συχνά τα υποκατάστατα γευμάτων, τα τεστ διατροφογεννετικής και τροφικής δυσανεξίας, η κετογονική δίαιτα καθώς και η διαλειματική νηστεία.
Αναφορικά με τα υποκατάστατα γευμάτων, είναι προϊόντα (σκόνες-ροφήματα, μπάρες) τα οποία αντικαθιστούν 2 γεύματα ημερησίως, με σκοπό την μεγάλη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης. Συστήνονται για γρήγορη απώλεια βάρους πριν από χειρουργείο, και η χρήση τους γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση. Όταν χρησιμοποιούνται για απώλεια βάρους, η χρήση τους είναι βραχυπρόθεσμη, υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση, και στη συνέχεια ο διαιτώμενος επανέρχεται στην τυπική διατροφή. Η “επιτυχία” τους οφείλεται στην μεγάλη μείωση θερμίδων, όμως τα αποτελέσματα δεν φαίνεται να είναι μακροπρόθεσμα, δεν έχουμε επαρκή στοιχεία από διαιτώμενους που μόνοι τους αγόρασαν τα σκευάσματα, ενώ δυστυχώς πολλές φορές η υποκατάσταση γευμάτων γίνεται χωρίς ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση με αποτέλεσμα τον κίνδυνο για την υγεία, ενώ δεν υπάρχει βελτίωση ούτε των διατροφικών συνηθειών, ούτε της σχέσης με το φαγητό. Τα προϊόντα αυτά υπόκεινται στη νομοθεσία για τα συμπληρώματα διατροφής, και δεν ελέγχονται από τον ΕΟΦ. Έχουν καταγραφεί περιστατικά ηπατοπάθειας, καθώς και θανάτου και ανάγκης για μεταμόσχευση ήπατος ύστερα από χρήση γνωστών σκευασμάτων, ενώ δεν συστήνονται για ορισμένες ομάδες πληθυσμού (πχ. έγκυες, νεφροπαθείς)
Τα τεστ διατροφογεννετικής είναι τεστ όπου αναλύονται ορισμένα γονίδια και συστήνονται διατροφικές αλλαγές, με σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων. Τα τεστ αυτά δεν συστήνονται, καθώς η επιστήμη δεν έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να γίνονται οι αντίστοιχες συστάσεις, ενώ τα εμπορικά τεστ δεν αναλύουν το σύνολο του γονιδιώματός μας. Τις επόμενες δεκαετίες θα έχουμε περισσότερα δεδομένα και θα μπορούμε να εφαρμόσουμε στην κλινική πράξη τα ευρήματα της διατροφογεννετικής. Δυστυχώς, πολλοί χρησιμοποιούν τα τεστ αυτά για να συστήσουν “ειδικές δίαιτες” απώλειας βάρους. Αν και έχουν αναγνωριστεί γονίδια της παχυσαρκίας, δεν σχετίζεται το γονιδίωμά μας με το τι τρόφιμα μας “παχαίνουν”, ενώ δεν υπάρχουν τρόφιμα των οποίων η κατανάλωση θα μας παχύνει ή θα μας αδυνατίσει!
Η κετογονική δίαιτα ξεκίνησε και συνεχίζει να χρησιμοποποιείται ως μια θεραπευτική δίαιτα για άτομα που δεν αποκρίνονται στη φαρμακοθεραπεία για την επιληψία. Ενδέχεται να βοηθήσει άτομα που δεν μπορούν να ελέγξουν τον σακχαρώδη διαβήτη, με βραχυπρόθεσμη εφαρμογή, αλλά χωρίς να υπάρχει επίσημη σύσταση. Είναι μια διατροφή σχεδόν χωρίς υδατάνθρακες, υψηλή σε λίπος, μέτρια σε πρωτεΐνη, η οποία δεν υπερέχει άλλων διαιτών για απώλεια βάρους. Η μακροχρόνια χρήση της είναι δυνητικά επικίνδυνη, καθώς οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τον άνθρωπο, ενώ σύμφωνα με νέα μελέτη η υψηλή πρόσληψη φυτικών ινών (από πηγές υδατανθράκων φυσικά) σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα, ενώ τα βακτήρια του εντέρου μας (δεν ζούμε μόνοι σε αυτό το σώμα) χρειάζονται τις φυτικές ίνες ως τροφή! Μάλιστα, άτομα που ακολουθούν τέτοιου είδους διατροφή κατά πάσα πιθανότητα δεν βρσίκονται καν σε κατάσταση κέτωσης!
Τέλος, η διαλλειματική νηστεία δεν είναι άλλο από το να τρώμε μέσα σε ένα 8ωρο, ενώ υπάρχουν και άλλοι μέθοδοι. Σύμφωνα με την έρευνα δεν φαίνεται να υπερτερεί έναντι μιας τυπικής διατροφής για την απώλεια βάρους, ενώ αυτό που ορίζει η διαλλειματική νηστεία είναι το ωράριο και όχι η ποιότητα και η ποσότητα της διατροφής. Οι περισσότερες μελέτες μέχρι σήμερα έχουν γίνει σε ζωικά μοντέλα, ενώ στον άνθρωπο έχουν γίνει λίγες και μικρές μελέτες, όπου αρκετά άτομα τις εγκαταλείπουν. Βέβαια, αν και είναι νωρίς, οι μελέτες δείχνουν θετικά αποτελέσματα αναφορικά με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και τον διαβήτη. Παρόλα αυτά είναι απαραίτητες οι επιπρόσθετες μελέτες.
Υπάρχουν αρκετές δίαιτες, και θα συνεχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους και άλλες ακραίες δίιατες, σκευάσματα και τεστ για απώλεια βάρους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η απώλεια βάρους βασίζεται αποκλειστικά στο αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, αλλά είναι απαραίτητο το πρόγραμμα διατροφής που ακολουθούμε να ταιριάζει με τον τρόπο ζωής και τις ανάγκες μας, να βοηθά στη διασφάλιση της υγείας μας (ψυχικής & σωματικής) και να δίνει έμφαση στην υγιή σχέση και την απόλαυση του φαγητού.
Η δίαιτα χωρίς γλουτένη
Οι δίαιτες χωρίς γλουτένη είναι από τις πιο δημοφιλείς των ημερών, με πολλούς διάσημους να τις ακολουθούν.
Έτσι, όλο και περισσότεροι παρασύρονται και τις υιοθετούν χωρίς να γνωρίζουν τι πραγματικά είναι η γλουτένη αλλά ούτε και τις συνέπειες μιας δίαιτας που την αποκλείει.
Η γλουτένη είναι μία ομάδα πρωτεϊνών που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη και δίνει ελαστικότητα στη ζύμη, όταν το αλεύρι αναμειχθεί με νερό. Η γλουτένη βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το ψωμί, τα μακαρόνια, τα μπισκότα, τα δημητριακά, τη μπύρα, αλλά προστίθεται σε μαλακά τυριά, χυμούς εμπορίου και άλλα τρόφιμα, ενώ η επιμόλυνση από άλλες τροφές που παρασκευάζονται στο ίδιο εργοστάσιο είναι πιθανή.
Στις δίαιτες χωρίς γλουτένη αποκλείονται πλήρως τρόφιμα τα οποία περιέχουν ή ενδέχεται να περιέχουν γλουτένη.
Οι δίαιτες αυτές προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για άτομα διαγνωσμένα από το γιατρό τους με την αυτοάνοση νόσο κοιλιοκάκη ή με ερπητοειδή δερματίτιδα. Τα άτομα αυτά πρέπει να ακολουθούν εφ’ όρου ζωής την εν λόγω δίαιτα, ώστε να βελτιωθούν τα συμπτώματα και τα ιστολογικά ευρήματα.
Επιπλέον, διφορούμενες απόψεις υπάρχουν σχετικά με την ευαισθησία στη γλουτένη, χωρίς κοιλιοκάκη. Εδώ υπάρχει όμοια συμπτωματολογία με την κοιλιοκάκη, χωρίς όμως τα αντίστοιχα κλινικά ευρήματα.
Πολλοί είναι εκείνοι που «αυτοδιαγιγνώσκουν» την ευαισθησία και ακολουθούν τη δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Συνιστάται σε άτομα που υποψιάζονται ότι έχουν κοιλιοκάκη να μην αποφεύγουν την κατανάλωση προϊόντων με γλουτένη μέχρι να επισκεφτούν το γιατρό τους, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων.
Η γλουτένη έχει κατηγορηθεί για την αύξηση βάρους σε άτομα που την καταναλώνουν! Είναι πρωτεΐνη και, όπως όλες οι πρωτεΐνες, αποδίδει τέσσερις θερμίδες ανά γραμμάριο, ενώ σύμφωνα με την ανθρώπινη φυσιολογία δεν μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε πρόσληψη βάρους ή παχυσαρκία.
Αν και οι δίαιτες χωρίς γλουτένη προωθούνται -χωρίς επιστημονική βάση- για την απώλεια βάρους, τα ειδικά, ακριβά προϊόντα χωρίς γλουτένη, όπως ψωμί, μακαρόνια, γλυκά κ.ά., περιέχουν μεγαλύτερο ποσοστό λίπους από τα συμβατικά προϊόντα, επομένως και περισσότερες θερμίδες.
Συνεπώς, είναι οξύμωρο να γίνεται η παραπάνω αντικατάσταση με σκοπό την απώλεια βάρους. Η δίαιτα είναι ακατάλληλη για άτομα που δεν πάσχουν από τη νόσο, καθώς οδηγεί σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών.
Επιπλέον, πολλοί ισχυρίζονται ότι η γλουτένη προκαλεί καρκίνο. Τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη όντως έχουν αυξημένες πιθανότητες για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου, εάν δεν ακολουθούν τη δίαιτα χωρίς γλουτένη. Αντιθέτως, τα τρόφιμα στα οποία υπάρχει γλουτένη είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Συνεπώς, εάν δεν υπάρχει διαγνωσμένη κοιλιοκάκη από γιατρό, η αποφυγή της από τη δίαιτα κάθε άλλο παρά θετικό αποτέλεσμα μπορεί να φέρει.
Τα άτομα που πάσχουν πρέπει να παρακολουθούνται από το γιατρό και το διαιτολόγο τους, για να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της δίαιτας αυτής. Όσον αφορά στο αδυνάτισμα, η λύση βρίσκεται σε μια υγιή και ισορροπημένη διατροφή, όπου καμία τροφή δεν απαγορεύεται.
5 τρόποι να κάνουμε τη διατροφή μας πιο φιλική προς το περιβάλλον
Με την κλιματική αλλαγή να απειλεί τη φύση και την υγεία μας, και τις πυρκαγιές να καίνε τους πνεύμονες της Γής, γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη να γίνει ο τρόπος ζωής μας πιο φιλικός προς τη φύση! Η διατροφή αποτελεί έναν βασικό πυλώνα δράσης στην προσπάθεια μείωσης της παραγωγής διοξειδίου του Άνθρακα.
Πώς θα κάνουμε τη διατροφή μας πιο φιλική προς το περιβάλλον;
1. Δίνουμε έμφαση στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης και μειώνουμε την κατανάλωση κρέατος. Μια διατροφή με βάση τα φυτικά τρόφιμα, όπως είναι και η παραδοσιακή μας Μεσογειακή Διατροφή, οι χορτοφαγικές και vegan διατροφές, έχουν χαμηλότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Συγεκριμένα, η Μεσογειακή Διατροφή συστήνεται ως μια διατροφή που πληροί τις προϋποθέσεις για μια βιώσιμη διατροφή για το περιβάλλον που σχετίζεται με την καλή υγεία, χωρίς να αποκλείει κανένα τρόφιμο! Πλέον υπάρχουν πολλές θρεπτικές, εύκολες και γευστικές συνταγές με βάση φυτικής προέλεσης τρόφιμα, από γλυκίσματα ως κυρίως πιάτα!
2. Επιλέγουμε ψάρια από βιώσιμη αλιεία! Με υπεύθυνες μεθόδους αλιείας και υδατοκαλλιεργειών εξασφαλίζεται καλύτερη διαχείρηση πληθυσμών ψαριών, χωρίς απειλούνται οι πληθυσμοί των ψαριών και το εισόδημα των αλιέων. Διαβάστε αναλυτικά το πώς θα επιλέξουμε ψάρι από βιώσιμη αλιεία στον Οδηγό Υπεύθυνης Κατανάλωσης Ψαρικών
3. Μειώνουμε τη σπατάλη τροφίμων. Περίπου το 1/3 της παραγόμενης τροφής παγκοσμίως απορρίπτεται, μαζί με το 25% του νερού που χρειάστηκε για την παραγωγή της, και η αξία του φαγητού που απορρίπτεται αγγίζει το 1 τρισεκατομύρρια δολλάρια το χρόνο! Στην Ελλάδα απορρίπτουμε 80 κιλά τροφής καθένας το χρόνο! Στη μείωση της σπατάλης τροφίμων βοηθά η οργάνωση των γευμάτων και αγοράς φαγητού, η χρήση του φαγητού που περίσεψε σε άλλα γεύματα, η σωστή συντήρηση των τροφίμων και η κομποστοποίηση, μεταξύ άλλων. Διαβάστε πιο αναλυτικά εδώ.
Σπατάλη τροφίμων: Πώς θα τη διαχειριστούμε στο σπίτι;
4. Προτιμούμε τρόφιμα εποχικά και τοπικά, τα οποία είναι πιο φρέσκα, θρεπτικά, και η μεταφορά τους κοστίζει λιγότερο, ενώ μειώνεται και η πιθανότητα τα προιόντα να χαλάσουν και να πεταχτούν. Μάλιστα, επιλέγοντας τοπικά προϊόντα στηρίζουμε και την τοπική οικονομία, καθώς και λόγω του χαμηλότερου κόστους βοηθάμε και στην καλύτερη διαχείρηση του εισοδήματός μας!
5. Επιλέγουμε τρόφιμα που πωλούνται σε μη πλαστικές ή ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Σε ορισμένα καταστήματα, και ορισμένοι παραγωγοί πωλούν χύμα, σε υφασμάτινες ή και σε μη πλαστικές συσκευασίες τα τρόφιμα. Αν η συσκευασία ανακυκλώνεται, επιλέγουμε να την ανακυκλώσουμε στους μπλε κάδους!
Πηγές:
- Stop food waste
- FAO
- Dernini S, Berry EM, Serra-Majem L, La Vecchia C, Capone R, Medina FX, Aranceta-Bartrina J, Belahsen R, Burlingame B, Calabrese G, Corella D, Donini LM, Lairon D, Meybeck A, Pekcan AG, Piscopo S, Yngve A, Trichopoulou A. Med Diet 4.0: the Mediterranean diet with four sustainable benefits. Public Health Nutr. 2017 May;20(7):1322-1330. doi: 10.1017/S1368980016003177. Epub 2016 Dec 22. PMID: 28003037.