Τρώμε φυσιολογικά;
Η ενασχόληση με τη διατροφή και τα προγράμματα αδυνατίσματος είναι καθημερινότητα για πολλούς ανθρώπους που θέλουν να βελτιώσουν την υγεία ή και το σώμα τους. Με πληθώρα συμβουλών διατροφής που είναι διαθέσιμες στο διαδύκτιο, τα περιοδικά, σε άλλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτυωσης θα πίστευε κανείς οτι μπορούμε όλοι να τρώμε υγιεινά και έχουμε υγιή σχέση με το φαγητό, απλώς ακολουθώντας τις διάφορες αυτές συμβουλές.
Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;
Πολλές από τις συμβουλές που δεχόμαστε καθημερινά δεν προέρχονται από διαιτολόγους-διατροφολόγους. Οι συμβουλές διατροφής στις οποίες πολύ εύκολα έχουμε πρόσβαση, δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση, ούτε μας βοηθούν να βελτιώσουμε τη διατροφή μας μακροχρόνια. Αντιθέτως, βλέπουμε ακραίες, παράδοξες διαιτες και συμβουλές να κατακλύζουν τα μέσα και μύθοι διατροφής να διαιωνίζονται παρά την κατάρριψή τους εδώ και χρόνια, όπως η απαγόρευση του συνδυασμού πρωτεΐνης και υδατανθάκων! Ως αποτέλεσμα, δεν γνωρίζουμε πραγματικά τί σημαίνει να τρώμε σωστά, να τρώμε φυσιολογικά και να έχουμε μια υγιή σχέση με το φαγητό, το οποίο είναι πρωταρχικά ανάγκη, αλλά είναι και απόλαυση, ενώ οι διαγνώσεις της διατροφικής διαταραχής ορθορεξίας (εμμονή με την υγιεινή διατροφή) έχουν αυξηθεί!
Η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι ιδιαιτέρως ευεργετική για τη σωματική και ψυχική υγεία μας. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η παροδική παρέκκλιση από τη Μεσογειακή Διατροφή ή τις επίσημες οδηγίες διατροφής επιφέρει άμεσες και μόνιμες αρνητικές επιδράσεις στην υγεία μας και στην πρόσπάθειά μας για μια πιο υγιεινή διατροφή! Η υγιής σχέση με το φαγητό και το να τρώμε φυσιολογικά δεν είναι μια αυστηρή έννοια!
Τι σημαίνει τρώω φυσιολογικά; Σύμφωνα με το Ellyn Satter Institute σημαίνει:
- Να καθόμαστε στο τραπέζι πεινασμένοι και να τρώμε μέχρι να ικανοποιηθεί η πείνα μας
- Να μπορούμε να επιλέγουμε φαγητό που μας αρέσει και να το απολαμβάνουμε, χωρίς να σταματάμε επειδή πρέπει
- Να μπορούμε να επιλέξουμε θρεπτικό φαγητό χωρίς να ανησυχούμε, και να μην περιορίζουμε τις επιλογές μας αναφορικά με το απολαυστικό φαγητό
- Να δίνουμε στον εαυτό μας την άδεια καμιά φορά να φάμε κάτι επειδή είμαστε χαρούμενοι ή λυπημένοι ή επειδή απλώς θέλουμε να φάμε
- Να τρώμε 3 ή 4 ή 5 φορές τη μέρα ή να επιλέξουμε να τρώμε ανάλογα με το πρόγραμμά μας
- Να αφήνουμε μπισκότα στο πιάτο γιατί μπορούμε να τα φάμε και αύριο ή να φάμε παραπάνω γιατί μας αρέσουν
- Να τρώμε παραπανω καμιά φορά, να "σκάμε στο φαί" και να μη νιώθουμε άνετα μετά, αλλά άλλες φορές να τρώμε λιγότερο και να ευχόμασταν να είχαμε φάει παραπάνω
- Να εμπιστευόμαστε το σώμα μας να αντισταθμίζει τα "λάθη" που κάνουμε με το φαγητό.
Το να τρώμε φυσιολογικά παίρνει τον χρόνο και την προσοχή μας, αλλά είναι ένα από τα σημαντικά κομμάτια της ζωής μας. Το να τρώμε φυσιολογικά είναι μια ευέλικτη έννοια! Ποικίλει ανάλογα με την πείνα, το πρόγραμμά μας, την πρόσβαση στο φαγητό και τα συναισθήματά μας!
Είναι σημαντικό να ακούμε το σώμα μας, καθώς είναι φτιαγμένο να μας ειδοποιεί πότε χρειάζεται ενέργεια, δηλαδή τροφή (πείνα), και πότε πρέπει να σταματήσουμε την πρόσληψη ενέργειας (κορεσμός)!
Εσείς τρώτε φυσιολογικά;
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 14-19 Μαΐου 2018
1. Ποιά διατροφικά πρότυπα συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; Τη Μεσογειακή Διατροφή (Mediterranean Diet) και τη Nordic Diet!
Διαβάστε το report εδώ:
Health Evidence Network synthesis report 58
2. Πώς χάνεται το λίπος; Μόνο με ενεργειακό έλλειμα!
Δηλαδή όταν τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα μας, είτε τρώγοντας λιγότερο, είτε κάνοντας περισσότερη άσκηση, ή και τα δύο!
3. 17 Μαΐου 2018: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Υπέρτασης!
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων μας ενημερώνει:
"Η Αρτηριακή Υπέρταση:
• Αποτελεί σημαντικό παράγοντα εμφάνισης σοβαρών και πιθανώς θανατηφόρων όπως εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές προσβολές και άλλες καρδιαγγειακές επιπλοκές
• 10 εκατομμύρια ζωές χάνονται κάθε χρόνο άσκοπα λόγω της αυξημένης αρτηριακής πίεσης
• ΜΟΝΟ οι μισοί των πασχόντων με υψηλή αρτηριακή πίεση, το γνωρίζουν
• Αυτοί οι θάνατοι θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί. Και αυτό είναι που πρέπει να τονιστεί"
Διαβάστε εδώ τα 5 απλά βήματα για τη μείωση της πρόσληψης Νατρίου (αλατιού):
http://www.hda.gr/…/uploa…/2016/11/Infographic_ΠΣΔΔ-ΕΦΕΤ.pdf
4. Πριν μπείτε στον πειρασμό να αγοράσετε ένα συμπλήρωμα "αδυνατίσματος" διαβάστε αυτό το άρθρο για τα "συμπληρώματα αδυνατίσματος"!
5. 19 Μαΐου 2018: Ευρωπαϊκή Μέρα κατά της Παχυσαρκίας!
Ομάδα Ειδικών Διαχείρισης Βάρους του ΠΣΔΔ μας ενημερώνει:
"Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας (19 Μαΐου), ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων θα ήθελε να παρακινήσει τους γονείς και κηδεμόνες να προβούν σε κάποια αλλαγή των συνηθειών του τρόπου ζωής, οι οποίες έχουν συνδεθεί επιστημονικά με την ύπαρξη του προβλήματος της υπερβαρότητας και της παχυσαρκίας στα παιδιά.
Παραπέμπει το κοινό στο ελκυστικό γράφημα πληροφοριών για την παιδική παχυσαρκία (infographic) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τροφίμων (EUFIC), το οποίο αναγνωρίζει 10 δράσεις για την ενίσχυση υγιεινών συμπεριφορών στα παιδιά, που αφορούν τόσο τη διατροφή όσο και τη σωματική δραστηριότητα αλλά και τον ύπνο.
Ο ΠΣΔΔ θα ήθελε να προσκαλέσει γονείς και κηδεμόνες να θέσουν μια πρόκληση για τον τρόπο ζωής τους αυτή την εβδομάδα: Διαλέξτε μία από τις συμπεριφορές που προτείνονται στο γράφημα πληροφοριών και προσπαθήστε να την εφαρμόσετε!
Δείτε πώς θα την υποδεχτούν τα παιδιά και εσείς οι ίδιοι, και αναρωτηθείτε εάν μπορείτε να την υιοθετήσετε σε πιο μακροχρόνια βάση. Σας ευχόμαστε επιτυχία και καλή διασκέδαση!"
http://www.hda.gr/eyropaiki-imera-kata-tis-paxysarkias-19/
http://www.eufic.org/…/article/childhood-obesity-infographic
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 16-20 Ιουλίου 2018
1. Τι θα λέγατε για ένα εύκολο και γευστικό σνακ με σοκολάτα και λίγες θερμίδες;
Δοκιμάστε ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα και ξηρούς καρπούς!
2. Πώς φτιάχνεται ο στιγμιαίος καφές; Δείτε ένα πολύ ωραίο βίντεο για τον αγαπημένο καφέ των Ελλήνων!
3. Γνωρίζετε ότι μπορείτε να φτιάξετε γλυκά με βάση τα ρεβύθια, όπως τα blondies της εικόνας;
Το γλυκό με βάση τα ρεβύθια είναι πιο θρεπτικό, με περισσότερες φυτικές ίνες και πιο χορταστικό, ενώ η γεύση του δεν θυμίζει καθόλου ρεβύθι!!!!
Η συνταγή για τα blondies της φωτογραφίας είναι από το νέο βιβλίο συνταγών της The Food Medic.
4. Αν και έχουν γίνει μόδα το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι τα συμπληρώματα με ω-3 λιπαρά δεν φαίνεται να οφελούν την καρδιαγγειακή υγεία!
Όπως αναφέρει το άρθρο του Virus.com.gr:
"Ο Tim Chico, καθηγητής της καρδιαγγειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, δήλωσε ότι είναι απίθανο οποιοδήποτε στοιχείο της διατροφής να μπορεί από μόνο τους να αποτρέψει τις καρδιακές παθήσεις.
«Η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι αν και ορισμένα είδη διατροφής συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου, όταν προσπαθούμε να εντοπίσουμε το ευεργετικό στοιχείο της δίαιτας και να την δώσουμε ως συμπλήρωμα, γενικά δεν έχει κανένα ή καθόλου όφελος», ανέφερε. «Αυτό συνέβη με τις βιταμίνες και τώρα η έρευνα Cochrane είχε δείξει το ίδιο πράγμα με τα ωμέγα-3 λιπαρά»."
5. Αν ψάχνετε τρόπους να αποτοξινώσετε το πορτοφόλι σας, σας έχω τη λύση: συμπληρώματα (και άλλα προϊόντα) αποτοξίνωσης!
Η αποτοξίνωση μπορεί να είναι της μόδας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το σώμα μας χρειάζεται συμπληρώματα διατροφής ή ειδικές δίαιτες για να αποτοξινωθεί. Την πολύ σημαντική αυτή δουλειά την έχουν αναλάβει το ήπαρ και οι νεφροί, με τη συμμετοχή των πνευμόνων, του δέρματος, και του εντέρου!
6. Περί νόμιμης άσκησης του επαγγέλματος του διαιτολόγου-διατροφολόγου:
Το επάγγελμα του διαιτολόγου-διατροφολόγου είναι επισήμως κατωχυρωμένο εδώ και λίγα χρόνια, μέσω της απόκτησης Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος.
Για να γίνει κάποιος διαιτολόγος-διατροφολόγος θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει 4ετείς σπουδές στο Χαροκόπειο Παν/μιο, ή σε τμήμα ΤΕΙ της χώρας ή να έχει αποκτήσει αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών στο εξωτερικό.
Μεταπτυχιακό ή διδακτορικό σε τμήμα διαιτολογίας-διατροφής δεν επαρκεί για απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος διαιτολόγου-διατροφολόγου.
Επίσης, προώθηση "προϊόντων ή σκευασμάτων αδυνατίσματος" μαζί με διατροφικές συμβουλές γίνεται (παράνομα) από άτομα που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη διαιτολογίας-διατροφής, με αποτέλεσμα να τίθεται η υγεία των καταναλωτών σε κίνδυνο!!!
Παράλληλα, ανά την επικράτεια υπάρχουν άτομα που παριστάνουν τους διαιτολόγους-διατροφολόγους, με αρκετούς να διατηρούν διαιτολογικά γραφεία ή να εργάζονται σε κέντρα αισθητικής!!!
Είναι θέμα υγείας να εμπιστεύεστε αποκλειστικά και μόνο διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος!
Θα βρείτε τη λίστα με τους αδειούχους διαιτολόγους-διατροφολόγους στην ιστοσελίδα του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων εδώ.
Πεινάω ή διψάω;
Θα έχετε ακούσει τη φράση, “δεν πεινάς, διψάς”.
Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση έχει τις ρίζες της στην κουλτούρα της δίαιτας, και όχι στην επιστήμη, καθώς η πείνα και η δίψα είναι δύο διακριτά φυσιολογικά φαινόμενα που ελέγχονται από διάφορους μηχανισμούς στον οργανισμό, και έχουν διαφορετικά σημάδια αναγνώρισης.
Η πείνα προκαλείται από έναν συνδυασμό φυσιολογικών, και νευροενδοκρινολογικών παραγόντων. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πείνα περιλαμβάνουν την κενότητα του στομάχου, την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες όπως η γκρελίνη και η λεπτίνη. Οι νευρώνες στον εγκέφαλο, ειδικότερα στο υποθάλαμο, ανταποκρίνονται σε αυτές τις αλλαγές και παράγουν την αίσθηση της πείνας. Πεινάμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, ανά 3-4 ώρες, και η πείνα αυξάνεται σταδιακά, ενώ ικανοποιείται με το φαγητό.
Από την άλλη πλευρά, η δίψα είναι η αίσθηση που προκαλείται από την αύξηση της οσμωτικότητα του αίματος, την μείωση του όγκου του αίματος ή την απώλεια νερού από τον οργανισμό, και ρυθμίζεται επίσης από τον υποθάλαμο, μέσω νευρολογικών οδών.
Αν και η πείνα και η δίψα είναι αισθήσεις που προκαλούνται από τον οργανισμό ως απάντηση σε βιολογικές ανάγκες, και ρυθμίζονται από τον υποθάλαμο, η πείνα είναι συνήθως συνδεδεμένη με την ανάγκη για ενέργεια και θρεπτικά στοιχεία, ενώ η δίψα είναι συνδεδεμένη με την ανάγκη για νερό, και είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τη διαφορά τους!
Δυστυχώς, λόγω της πανταχού παρούσας κουλτούρας της δίαιτας, έχουμε πειστεί ότι δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες του σώματος μας. Και ενώ όντως είναι συχνό φαινόμενο να μην ακούμε την πείνα και τον κορεσμό, ο διαχωρισμός της πείνας και της δίψας είναι αρκετά πιο εύκολος!
Πηγές:
- Augustine V, Lee S, Oka Y. Neural Control and Modulation of Thirst, Sodium Appetite, and Hunger. Cell. 2020 Jan 9;180(1):25-32. doi: 10.1016/j.cell.2019.11.040. PMID: 31923398; PMCID: PMC7406138.
- Crooks B, Stamataki NS, McLaughlin JT. Appetite, the enteroendocrine system, gastrointestinal disease and obesity. Proc Nutr Soc. 2021 Feb;80(1):50-58. doi: 10.1017/S0029665120006965. Epub 2020 May 4. PMID: 32364087.
- Sternson SM, Eiselt AK. Three Pillars for the Neural Control of Appetite. Annu Rev Physiol. 2017 Feb 10;79:401-423. doi: 10.1146/annurev-physiol-021115-104948. Epub 2016 Nov 28. PMID: 27912679.