Διατροφή και οικονομική κρίση: παιδική παχυσαρκία
H παιδική παχυσαρκία έχει εκτοξευθεί τα τελευταία 30 χρόνια, αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας ανά τον κόσμο, με μεγάλο οικονομικό κόστος. Στην Ευρώπη, 1 στα 3 παιδιά 11 ετών είναι είτε υπέρβαρο είτε παχύσαρκο, ενώ -σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας- η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στην παιδική παχυσαρκία στην Ευρώπη, παρά την οικονομική κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια με το 1 στα 6 νοικοκυριά να μην έχει εισόδημα!
Φαίνεται παράδοξο το πώς γίνεται να έχουμε αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας παρά τη μείωση του εισοδήματος της οικογένειας, αλλά αυτό εξηγείται από τις διατροφικές επιλογές που γίνονται στα νοικοκυριά. Όπως έχει δείξει η μελέτη «Άττικα», το χαμηλό οικονομικό επίπεδο στην Ελλάδα έχει ωθήσει τους πολίτες σε μη υγιεινές συνήθειες.
Έχει παρατηρηθεί πως τα νοικοκυριά διαθέτουν όλο και λιγότερα χρήματα για αγορά φαγητού, επιλέγοντας τρόφιμα φτηνά, με χαμηλή διατροφική αξία, αλλά θερμιδικά πυκνά, όπως επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι, γλυκά και σοκολάτες, γρήγορο φαγητό, ενώ παράλληλα παραγκωνίζουν τα φρούτα, τα λαχανικά και τα ψάρια!
Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά καταναλώνουν τρόφιμα που είναι φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, με αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία τους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα!
Η ελλιπής διατροφή και το υπερβάλλον σωματικό βάρος επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και αποτελούν παράγοντες κινδύνου για χρόνια νοσήματα, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαφόρων τύπων καρκίνου και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον! Μάλιστα, οι επιπτώσεις στην υγεία των παχύσαρκων παιδιών έχει φανεί ήδη με τις μελέτες να δείχνουν πως παχύσαρκα παιδιά εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη τύπου 2!
Η πρόληψη αλλά και η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας είναι πάντοτε σημαντική, αλλά τώρα είναι ακόμη πιο επιτακτική! Είναι απαραίτητο να βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες των οικογενειών, βάζοντας ως πρώτο κριτήριο την ποιότητα των τροφίμων που αγοράζουν και έχοντας ως στόχο μια ισορροπημένη διατροφή.
Η μεσογειακή διατροφή, με χρήση ελαιολάδου, υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών ολικής αλέσεως, μέτρια κατανάλωση ψαριών και χαμηλή κατανάλωση κρέατος, είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μία από τα καλύτερα πρότυπα διατροφής.
Πρακτικά, για τη διατροφή των παιδιών μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:
1. Προτιμήστε να αγοράζετε τα υλικά και να μαγειρεύετε στο σπίτι. Είναι πιο φτηνό, ενώ γνωρίζετε την ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιείτε! Μειώστε την κατανάλωση κρέατος σε μια φορά την εβδομάδα, ενώ προτιμήστε άλλες πηγές πρωτεΐνης, όπως όσπρια, ψάρια και θαλασσινά!
2. Φτιάξτε στο σπίτι το κολατσιό των παιδιών για το σχολείο! Συμπεριλάβετε φρούτα και λαχανικά, ώστε να διευκολύνετε την επίτευξη του στόχου των πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Αποφύγετε να τους δίνετε έτοιμα γλυκίσματα και αλμυρά σνακ, όπως πατατάκια και κρουασάν.
3. Αντικαταστήστε τους χυμούς και τα αναψυκτικά που περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη με νερό, γάλα, φυσικούς χυμούς χωρίς πρόσθετη ζάχαρη ή smoothies που έχετε φτιάξει εσείς.
4. Στο διαδίκτυο μπορείτε να βρείτε πληθώρα γευστικότατων γλυκισμάτων, χωρίς ή με λίγη ζάχαρη, με φρούτα να δίνουν τη γλυκιά γεύση!
Η παιδική παχυσαρκία οδηγεί σε προβλήματα υγείας και έχει μεγάλο οικονομικό κόστος για την οικογένεια και το κράτος βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, όπως τη μεσογειακή διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση, προστατεύει όχι μόνο την υγεία μας, αλλά και το πορτοφόλι μας!
Τραχανότο με μανιτάρια
Τραχανότο με μανιτάρια: μια διαφορετική συνταγή με τρχανό!
Ενώ συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε τον τρχανό για σούπα ο γλυκός τραχανός μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες συνταγές, αντικαθιστώνας το ρύζι και τη μανέστρα. Έτσι, επιλέγουμε τοπικά προϊόντα και δίνουμε μια νέα υφή και γέυση στο πιάτο μας!
Τι θα χρειαστείτε:
- 120 γρ. τραχανό γλυκό σταρένιο
- Ελαιόλαδο
- Φρέσκο κρεμμύδι
- 250 γρ. φρέσκα μανιτάρια
- 200 ml νερό
- 1 ζωμό λαχανικών
- 20 ml λευκό κρασί
- 30 γρ. παρμεζάνα
- Αλάτι – πιπέρι
Εκτέλεση:
1. Ψιλοκόβουμε το φρέσκο κρεμμύδι. Σε ένα γουόκ/ τηγάνι ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι.
2. Κόβουμε τα μανιτάρια και τα προσθέτουμε με τον τραχανό στο γουόκ/τηγάνι να σοταριστούν για λίγο.
3. Ανακατέυουμε το νερό με το ζωμό λαχανικών και αφού σβήσουμε τον τραχανά με λευκό κρασί, βάζουμε σταδιακά το ζωμό ανακατεύοντας καλά.
4. Προσθέτουμε την παρμεζάνα για να δέσει το φαγητό.
5. Σερβίρουμε σκέτο ή προσθέτουμε από πάνω το κατίκι Δομοκού ή γιαούρτι.
Διατροφή στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους Εντέρου Μέρος B΄
Οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι Εντέρου (ΙΦΝΕ), δηλαδή οι χρόνιες αυτοάνοσοι νόσοι Εκλώδης Κολίτιδα και Νόσος Crohn χαρακτηρίζονται από υφέσεις, και εξάρσεις, κατά τις οποίες η διατροφή θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη, έτσι ώστε να βελτιώνονται τα συμπτώματα που ταλαιπωρούν τους ασθενείς.
Η διατροφή στις ΙΦΝΕ είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς άτομα με τη νόσο Crohn ειδικά βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο υποθρεψίας, ενώ υπάρχει και αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών ελλείψεων (Σίδηρος, φολικό οξύ, Ψευδάργυρος, Μαγνήσιο, Ασβέστιο, Βιταμίνες Α,D,E,K, Β12), οι οποίες επιβάλεται να διορθωθούν.
Κατά την ύφεση, συστήνεται η προσκόλληση σε μια Μεσογειακού τύπου Διατροφή, από την οποία δεν χρειάζεται να αποκλειστεί κανένα τρόφιμο, εκτός και αν πυροδοτεί κάποιο γαστρεντερικό σύμπτωμα. Για παράδειγμα, μπορεί στη νόσο Crοhn να υπάρχει δυσανεξία στη λακτόζη, επομένως στην περίπτωση αυτή αποφεύγεται η λακτόζη. Επίσης, άτομα με Ελκώδη Κολίτιδα ενδέχεται να βοηθηθούν με συμπλήρωμα προβιοτικών. Απώλεια βάρους σε ασθενείς με υπερβάλλον σωματικό βάρος μπορεί να υποστηριχθεί μόνο σε φάση ύφεσης, ενώ συστήνεται τακτική άσκηση με ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης με σκοπό την αύξηση της μυικής μάζας, για τουλάχιστον 30 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα. Τέλος, η τηρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων επίσης μπορεί να βοηθήσει.
Αναφορικά με την έξαρση, διάφορες είναι στη μόδα, χωρίς να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες. Γενικά, δεν συστήνεται κάποια συγκεκριμένη δίαιτα, αλλά η διατροφή του κάθε ατόμου θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Γενικά, συστήνεται μια ελαφριά διατροφή, με μικρά συχνά γεύματα, τα οποία καταναλώνονται με ηρεμία.
Έμφαση πρέπει να δοθεί στην επαρκή πρόσληψη υγρών και πρωτεΐνης (άπαχο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγό, τυρί). Γενικά, καλό είναι αποφεύγονται τα πικάντικα, λιπαρά, τηγανητά τρόφιμα, και τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες (όσπρια, ωμά φρούτα με φλούδα), η λακτόζη (γάλα, μαλακά τυριά, κρέμα γάλακτος, επιδόρπια γιαουρτιού), και τα αεριούχα ροφήματα, το αλκοόλ και ο καφές, και τα γλυκαντικά με υπακτική δράση (σορβιτόλη, ξυλιτόλη). Είναι προτιμότερο κατά την έξαρση να επιλέγονται επεξεργασμένα δημητριακά (άσπρο ρύζι, πατάτα, χυλός βρώμης), ξεφλουδισμένα φρούτα (μήλο, μπανάνα, πεπόνι), κομπόστες, ζελέ, χυμοί χωρίς φυτικές ίνες, ζωμοί και σούπες, καλοβρασμένα λαχανικά (πχ. καρότο, κολοκύθι) και ψητά άπαχα κρέατα και κοτόπουλο, και ψάρι.
Προβιοτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ήπια ή μέτρια ελκώδη κολίτιδα (μόνο τα VSL#3, E. coli Nissle 1917), και ειδικά σε φλεγμονή του θυλάκου από τελικό ειλεό (VSL#3), αλλά όχι σε Νόσο Crohn.
Η υποθρεψία, και ειδικά σε παιδιά είναι ένα μείζον πρόβλημα στις ΙΦΝΕ. Η παρακολούθηση της κατάστασης θρέψης των ασθενών, και ειδικά η παρακολούθηση της κατάστασης θρέψης και της ανάπτυξης των παιδιών είναι απαραίτητη.
Αν και για τη διατήρηση της ύφεσης δεν υπάρχουν πολλά επιστημονικά δεδομένα φαίνεται η υψηλή κατανάλωση φυτικών ίνών να έχει ευεργετική δράση, ενώ η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ και κρέατος επιβαρυντική για τη διατήρηση της ύφεσης στην Ελκώδη Κολίτιδα.
Συμπερασματικά, η διατροφή φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετωπίση των Ιδιοπαθών Φλεγμονοδών Φλεγμονών του Εντέρου. Αν και πολλοί ασθενείς που βρίσκονται σε ύφεση φοβούνται να καταναλώνουν τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, δεν πρέπει να αποφεύγονται, αλλά ακολουθείται μια υγιεινή διατροφή, στα πλαίσια της Μεσογειακής Διατροφής. Στην έξαρση, η διατροφή και πάλι είναι αρωγός στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης!