Ακολουθούν οι φοιτητές τη Μεσογειακή Διατροφή; Πώς σχετίζεται η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή με την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή πρόοδο;
Οι φοιτητές αποτελούν μια ιδιαίτερη πληθυσμιακή ομάδα, καθώς βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο ζωής. Υπάρχει ερευνητικό ενδιαφέρον για τις διατροφικές τους συνήθειες και αυτό θελήσαμε να μελετήσουμε στην ανασκόπισή μας, καθώς και να εξετάσουμε την επίδραση της διατροφής στην ψυχική υγεία και ακαδημαϊκή πρόοδο.
Η Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) είναι το πιο καλά μελετημένο διατροφικό πρότυπο και η προσκόλληση σε αυτό το πρότυπο συστήνεται παγκοσμίως. Υψηλή προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νόσων όπως καρδιαγγειακά, καρκίνο και διαβήτη, ενώ πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν συσχέτιση μεταξύ υγιεινής διατροφής και ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, η ΜΔ έχει συσχετιστεί με την καλύτερη γνωστική λειτουργία σε παιδιά και νέους ενήλικες. Στα παιδιά και τους εφήβους, η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ έχει συσχετιστεί με καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις, ενώ μια δίαιτα "δυτικού τύπου" στην ηλικία των 14 ετών έχει συσχετιστεί με χειρότερες γνωστικές επιδόσεις στην ηλικία των 17 ετών. Σε νεαρούς ενήλικες, 10 ημέρες ΜΔ βελτίωσαν διάφορες πτυχές της γνώστικής λειτουργίας, ενώ η πρόσληψη ψαριών συσχετίστηκε με καλύτερη γνωστική λειτουργία σε εφήβους.
Οι υπάρχουσες μελέτες τονίζουν ότι οι φοιτητές έχουν απομακρυνθεί από τα πρότυπα υγιεινής διατροφής και ειδικά μακριά από τη Μεσογειακή Διατροφή. Αυτό το εύρημα ήταν εμφανές ακόμη και σε φοιτητές που ζουν σε χώρες της Μεσογείου, και ιδιαίτερα σε όσους ζουν μακριά από το σπίτι (σε άλλη πόλη), καθώς και σε φοιτητές που δεν ασκούνται. Σε μελέτη στην Ελλάδα η επισιτιστική αναασφάλεια αναδείχτηκε ως ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί σχετίζεται με λιγότερο υγιεινές διατροφικές επιλογές.
Αναφορικά με τον τομέα σπουδών και τη διατροφή υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι φοιτητές των ιατρικών σχολών δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι όσο αναμενόταν με τη ΜΔ και δεν έχουν καλή προσκόλληση στη ΜΔ, παρά τις απόψεις τους σχετικά με τη σημασία των γνώσεων γύρω από τη διατροφή. Οι μελλοντικοί δάσκαλοι και νοσηλευτές παρουσιάζουν επίσης ανεπαρκή προσκόλληση στη ΜΔ. Βέβαια, οι φοιτητές σχολών που έχουν σχέση με την υγεία έχουν καλυτερες διατροφικές συνήθειες, από εκείνους που δεν σπουδάζουν επαγγέλματα υγείας.
Μπορούμε να αυξήσουμε την οικιότητα με την Μεσογειακή διατροφή; Η βραχυχρόνια έκθεση στη ΜΔ μέσω παρακολούθηση μαθημάτων σε Μεσογειακές χώρες, από φοιτητές άλλων χωρών, επίσης δεν ήταν αρκετή για να μετατοπίσει μόνιμα τις διατροφικές συνήθειες των σπουδαστών προς υγιέστερα πρότυπα, αν και παρατηρήθηκαν θετικές επιδράσεις. Ακόμη, η πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω μαθημάτων και διαλέξεων στο πανεπιστήμιο δεν αποδείχτηκε αρκετή, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η προσκόλληση στη ΜΔ.
Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία και πρέπει να προωθηθεί εξίσου ως τμήμα της δημόσιας υγείας. Οι φοιτητές με υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ θεωρούν ότι η υγεία τους είναι σε καλύτερη κατάσταση, έχουν καλύτερη ποιότητα ύπνου και χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, ενώ η υψηλότερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα στρες. Όσον αφορά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις, παρόλο που υπάρχουν σημαντικές αποδείξεις στους μαθητές, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τη σημασία της ποιότητας της διατροφής και την προσήλωση στη ΜΔ σε φοιτητές και στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις. Τα τρέχοντα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις στους φοιτητές. Ως εκ τούτου, χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των επιπτώσεων μιας υγιεινής διατροφής στην ψυχική υγεία των φοιτητών.
Συμπερασματικά, η Μεσογειακή Διατροφή έχει τη δυνατότητα να είναι ένα βέλτιστο πρότυπο διατροφής που προστατεύει και προάγει τη σωματική και ψυχική υγεία των φοιτητών. Θα πρέπει όμως να εφαρμοστούν μακροπρόθεσμες πολιτικές και εκστρατείες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του νεαρού ενήλικου πληθυσμού προκειμένου να αυξηθούν οι γνώσεις τους σχετικά με τη σημασία των υγιεινών διατροφικών συνηθειών, και να διευκολυνθεί η προσκόλληση στη υγιεινή, θρεπτική διατροφή.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Ό,τι πληρώνεις, παίρνεις;
Το ρητό «ό,τι πληρώνεις παίρνεις» είναι γνωστό σε όλους μας. Η πεποίθηση αυτή συναντάται συχνά και στη διατροφή, δηλαδή ότι η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή είναι και πιο ακριβή και ότι τα πιο ακριβά τρόφιμα είναι και πιο υγιεινά. Μια σειρά πειραμάτων μάλιστα ανέδειξε ακριβώς αυτό.
Μια ομάδα ερευνητών διεξήγε πέντε πειράματα σε διαφορετικές ομάδες συμμετεχόντων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καταναλωτές επιλέγουν τρόφιμα βασισμένοι στην πεποίθηση ότι τα πιο ακριβά προϊόντα είναι και πιο υγιεινά, και η τιμή των τροφίμων μπορεί να επηρεάσει και το πόσο σημαντικές θεωρούνται κάποιες καταστάσεις υγείας ή ασθένειες.
Πιο αναλυτικά, σε ένα από τα πειράματα στους συμμετέχοντες παρουσιάστηκε ένα τρόφιμο και τους ζητήθηκε να το κοστολογήσουν. Στη μια υπο-ομάδα είπανε ότι το τρόφιμο είναι υγιεινό και στην άλλη ότι δεν είναι τόσο υγιεινό. Πιο ακριβά κοστολόγησε το προϊόν η υπο-ομάδα που της αναφέρθηκε ότι το προϊόν είναι υγιεινό. Παρομοίως, σε άλλο πείραμα θεωρήθηκε πιο υγιεινό το κράκερ που είχε υψηλότερη τιμή, σε σχέση με άλλο πανομοιότυπο κράκερ που παρουσιάστηκε.
Σε άλλο πείραμα ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να επιλέξουν το πιο υγιεινό γεύμα για τους συνεργάτες τους, ανάμεσα σε δύο παρόμοια σάντουιτς, των οποίων τα υλικά μπορούσαν να διαβάσουν. Οι συμμετέχοντες επέλεξαν το πιο ακριβό σάντουιτς ως το πιο υγιεινό.
Στο επόμενο πείραμα στους συμμετέχοντες ζητήθηκε να επιλέξουν μείγμα ξηρών καρπών, ανάμεσα σε τέσσερα προϊόντα εκ των οποίων το ένα ονομαζόταν «perfect vision mix» (μείγμα για τέλεια όραση). Για κάποιους από τους συμμετέχοντες το μείγμα προωθήθηκε ως υψηλό σε βιταμίνη Α για καλύτερη υγεία ματιών, ενώ για άλλους ως υψηλό σε DHA (ω-3 λιπαρό οξύ) για καλύτερη υγεία ματιών. Αν και τα δυο συστατικά είναι ευεργετικά για την υγεία των ματιών, η βιταμίνη Α είναι πιο γνωστή. Για μερικούς από τους συμμετέχοντες το μείγμα είχε μέτρια τιμή και για άλλους την υψηλότερη. Όταν ερωτήθηκαν για το τι πιστεύουν για το συστατικό που προωθούνταν, οι συμμετέχοντες πίστευαν ότι η βιταμίνη Α είναι ευεργετική για την υγεία, ανεξαρτήτως τιμής του προϊόντος. Στην περίπτωση που το DHA προωθήθηκε, οι συμμετέχοντες πίστευαν ότι ήταν πιο ευεργετικό για την υγεία όταν το προϊόν είχε υψηλότερη τιμή! Επιπλέον, στο τελευταίο πείραμα όταν οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν ότι η κατανάλωση DHA προλαμβάνει την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το προϊόν είχε υψηλότερη τιμή, τότε οι συμμετέχοντες θεώρησαν τη νόσο αυτή ως κοινό πρόβλημα υγείας.
Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αυτών ήταν πραγματικά εντυπωσιακά και έχουν αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας, ειδικά λόγω της αύξησης της ενασχόλησης με τη διατροφή και την προώθηση των ακριβών «superfoods» («υπερτροφών») που έχουν πλέον μόνιμη θέση στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Πολλά είναι τα παραδείγματα τροφών που πωλούνται σε πολλαπλάσια τιμή από άλλα παρόμοιά τους, με δικαιολογία το ότι είναι υπερτροφές, ένας όρος του μάρκετινγκ και όχι της επιστήμης. Αν αναλογιστούμε τις διαφορές των σπόρων chia και του λιναρόσπορου όσον αφορά την περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα, ο λιναρόσπορος έχει λίγο υψηλότερη περιεκτικότητα, όμως οι σπόροι chia είναι πολύ πιο ακριβοί με τιμή 4,82 ευρώ/ 100 γρ., σε αντίθεση με το λιναρόσπορο με τιμή 1,24 ευρώ /100 γρ.! Άλλο ένα παράδειγμα είναι η απλή κρυσταλλική ζάχαρη που τη βρίσκουμε λιγότερο από 1 ευρώ ανά κιλό, σε σχέση με τη ζάχαρη καρύδας που πωλείται για 30 ευρώ το κιλό, ενώ πρόκειται για δυο πηγές σακχάρων, χωρίς σημαντικές διαφορές! Δηλαδή όποια ζάχαρη και να επιλέξουμε είναι το ίδιο!
Η τιμή πολλές φορές είναι αυξημένη σε κάποια προϊόντα επειδή παράγονται σε χώρες εκτός Ε.Ε. (πχ. εξωτικά φρούτα) ή είναι πιο ακριβή η παραγωγή τους σε σχέση με άλλα προϊόντα (πχ. τρόφιμα χωρίς γλουτένη, βιολογικά τρόφιμα), ενώ η υψηλή τιμή χρησιμοποιείται και ως μάρκετινγκ, καθώς όπως έδειξαν τα παραπάνω πειράματα, θεωρούμε πιο υγιεινό το πιο ακριβό τρόφιμο!
Η υγιεινή διατροφή δεν χρειάζεται να είναι ακριβή! Ένα σακουλάκι φακές είναι πιο φτηνά από μία πίτα σουβλάκι, και τρώει μια οικογένεια! Εάν στο σούπερ μάρκετ κάνουμε πραγματικά πιο υγιεινές επιλογές, με γνώμονα την προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή, τη διατροφική ετικέτα του προϊόντος, και όχι την τιμή του, θα δούμε ότι μπορούμε να τρώμε υγιεινά, χωρίς να ξοδεύουμε πολλά!
Φυσικά, το να γνωρίζουμε τι σημαίνει υγιεινή διατροφή, και να αποφεύγουμε την παραπληροφόρηση, τις παγίδες των ανορθόδοξων διαιτών, και των μύθων γύρω από τη διατροφή, είναι πολύ σημαντικά εργαλεία!
Το σώμα σου είναι το λιγότερο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό σου!
Το σώμα μας είναι το σπίτι μας σε αυτό τον κόσμο, και είναι δουλειά μας να το φροντίσουμε, να το θρέψουμε & να το προστατευσουμε!
Χάρη στις λειτουργίες του μπορουμε να βάλουμε το λιθαράκι μας στο να γινουμε εμείς και η κοινωνία στην οποια ζουμε καλύτεροι.
Το σώμα μας είναι μοναδικό και φτιαγμένο να επιβιώνει ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες.
Η εξωτερική του εμφάνιση, η εξωτερική μας εμφάνιση όμως δεν είναι το πιο ενδιαφέρον πραγμα επάνω μας!
Ο χαρακτήρας μας, οι γνώσεις μας, το πώς κάνουμε τους άλλους να νιώθουν γυρω μας είναι πολυ πιο σημαντικά, αλλά και πιο ενδιαφέροντα από το πώς φαινόμαστε!
Και αν θέλω να αλλάξω το σώμα μου;
Κάντο με αγαπη, ως φροντίδα για το σώμα, με σεβασμό στη μοναδικότητα του, και όχι ως τιμωρία!
Να βάλω κουρκουμά στο φαγητό;
Τα τελευταία χρόνια η χρήση του κουρκουμά έχει γίνει της μόδας. Σε διαφημίσεις ακούμε για τις ευεργετικές του ιδιότητες στην υγεία και σε χρόνιες νόσους, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται συχνά στη μαγειρική.
Η κουρκουμίνη, η δραστική ουσία του κουρκουμά, φαίνεται να έχει πληθώρα πλεονεκτημάτων για την υγεία μας σε κυτταρικό επίπεδο. Όμως στον κουρκουμά περιέχεται σε πολύ μικρή ποσότητα, και μάλιστα η βιοδιαθεσιμότητά της είναι πολύ μικρή, δηλαδή δεν μπορεί να περάσει εύκολα στην κυκλοφορία του αίματός μας, ενώ γρήγορα μεταβολίζεται και αποβάλλεται. Μάλιστα, σε μια μελέτη οι εθελοντές κατανάλωσαν 2 γραμμάρια κουρκουμίνης και η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα παρατηρήθηκε μετά από 2 ώρες στα 149.8 ng/g αίματος, και σε 4,5 ώρες είχε ήδη εξαληφθεί από το αίμα!
Οι μελέτες που έχουν γίνει χρησιμοποιούν πολύ μεγάλες ποσότητες κουρκουμίνης, εως και 8 γραμμάρια τη μέρα, ενώ τις περισσότερες φορές η κουρκουμίνη συνδέεται με άλλα μόρια ώστε να μπορέσει να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος, και η αγωγή είναι στα πλαίσια συμπληρωματικής αγωγής μαζί με την τυπική φαρμακολογική θεραπεία.
Επίσης, οι παρούσες μελέτες έχουν μεθοδολογικές διαφορές που δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή σαφών συμπερασμάτων. Ενώ παρατηρείται μείωση στους δείκτες φλεγμονής, βελτίωση στη ρύθμιση της γλυκόζης και των λιπιδίων του αίματος μετά από χορήγηση κουρκουμίνης, ενώ θετικά είναι και τα αποτελέσματα για την αρθρίτιδα. Επειδή παραμένει στον εντερικό αυλό μπορεί εκεί να δρα με ευεργετικά αποτελέσματα σε άτομα με φλεγμονώδεις νόσους εντέρου όπως νόσος Crohn και ελκώδη κολίτιδα.
Συνεπώς, όσο κουρκουμά και να βάλουμε στο φαγητό μας δύσκολα θα λάβουμε τα οφέλη της κουρκουμίνης. Αν σας αρέσει η γεύση που δίνει ο κουρκουμάς στο #φαγητό συνεχίστε να τον χρησιμοποιείται, αλλά δεν θα επιφέρει τα σημαντικά κλινικά οφέλη που δείχνουν οι μελέτες!
Οι μελλοντικές μελέτες, βασιζόμενες στα παρόντα δεδομένα θα μας βοηθήσουν να καταλήξουμε σε σαφέστερα συμπεράσματα.
Πηγή: Mantzorou M, Pavlidou E, Vasios G, Tsagalioti E, Giaginis C. Effects of curcumin consumption on human chronic diseases: A narrative review of the most recent clinical data. Phytotherapy Research. 2018;1–19. https://doi. org/10.1002/ptr.6037