Αλληλεπιδράσεις τροφίμων-φαρμάκων: τι πρέπει να προσέχουμε
Θα έχετε σίγουρα ακούσει ότι δεν πρέπει να καταναλώνουμε αλκοόλ όταν είμαστε σε αγωγή με αντιβιοτικά ή ότι τα άτομα που παίρνουν «Sintrom» δεν πρέπει να καταναλώνουν σπανάκι. Αυτές είναι δύο κλασικές περιπτώσεις αλληλεπίδρασης τροφίμων/θρεπτικών συστατικών και φαρμάκων, στις οποίες τα τρόφιμα ή συστατικά τους επηρεάζουν τη λειτουργία του φαρμάκου στον οργανισμό, επιδρώντας στην απορρόφηση, βιοδιαθεσιμότητα, το μεταβολισμό, τη δράση ή και την απομάκρυνσή του από τον οργανισμό.
Αρκετές είναι οι αλληλεπιδράσεις τροφίμων και φαρμάκων, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τη σωστή χρήση και αξιολόγηση της δράσης τού εκάστοτε φαρμάκου. Παρακάτω αναλύονται μερικές από τις πιο κοινές.
1. Χυμός γκρέιπφρουτ. Οι φουρανοκουμαρίνες του χυμού γκρέιπφρουτ αλληλεπιδρούν με πολλά φάρμακα, επιδρώντας στο μεταβολισμό τους. Οι στατίνες για τη μείωση της χοληστερόλης, τα αντισταμινικά, τα αντιυπερτασικά φάρμακα, τα αντισυλληπτικά και τα αντιόξινα είναι μεταξύ των φαρμάκων, των οποίων ο μεταβολισμός επηρεάζεται. Επομένως, καλύτερα να αποφύγετε την κατανάλωση του χυμού αυτού όταν παίρνετε τα φάρμακα αυτά.
2. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η βαρφαρίνη («Sintrom») για την αραίωση του αίματος επιδρά με τις οδούς πήξης αίματος, οι οποίες εξαρτώνται από τη βιταμίνη Κ. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, επομένως η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τής βιταμίνης αυτής οδηγεί σε μείωση της δράσης της βαρφαρίνης για αποφυγή θρομβώσεων. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πλήρη αποφυγή των λαχανικών και της βιταμίνης Κ. Η πρόσληψή τους πρέπει να είναι μέτρια, αλλά σταθερή κάθε μέρα, και να αποφεύγονται οι διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα.
3. Γλυκίριζα. Η γλυκίριζα είναι το φυσικό συστατικό με το οποίο φτιάχνεται η μαύρη γλυκόριζα, το οποίο μπορεί να μειώσει το κάλιο του οργανισμού και να οδηγήσει σε κατακράτηση νατρίου και υγρών. Όταν ο οργανισμός έχει έλλειψη καλίου, η δράση της διγοξίνης, ενός φαρμάκου για την καρδιακή ανεπάρκεια, αυξάνεται με αποτέλεσμα την εμφάνιση αρρυθμιών. Παράλληλα, η γλυκίριζα μπορεί να μειώσει τη δράση αντιυπερτασικών φαρμάκων ενώ και ο μεταβολισμός της βαρφαρίνης μπορεί να επηρεαστεί, οδηγώντας σε αύξηση του κινδύνου για θρόμβωση.
4. Υποκατάστατα αλατιού. Ασθενείς σε αγωγή με διγοξίνη, λόγω καρδιακής ανεπάρκειας, ή σε αναστολείς ΜΕΑ (αντιυπερτασικών φαρμάκων) πρέπει να είναι προσεκτικοί με τη λήψη υποκατάστατων αλατιού. Τα υποκατάστατα αυτά αντί για νάτριο περιέχουν κάλιο, το οποίο έχει την αντίθετη δράση από το νάτριο. Οι ασθενείς που λαμβάνουν διγοξίνη πρέπει να είναι προσεκτικοί με τα επίπεδα καλίου στο αίμα, καθώς σε περίπτωση υποκαλιαιμίας η διγοξίνη μπορεί να γίνει τοξική. Επιπλέον, τα άτομα που παίρνουν αναστολείς ΜΕΑ μπορεί να οδηγηθούν σε αύξηση του καλίου του αίματός τους.
5. Προϊόντα που περιέχουν το αμινοξύ τυραμίνη. Αρκετά φάρμακα επιδρούν στον καταβολισμό της τυραμίνης, όπως οι αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (αντικαταθλιπτικά), φάρμακα για το Πάρκινσον και άλλα. Όταν ένας ασθενής κάνει αγωγή με αυτά τα φάρμακα, καλό είναι να αποφύγει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε τυραμίνη, όπως σοκολάτα, παλαιωμένα ή ζυμωμένα αλλαντικά, παλαιωμένα και ώριμα τυριά, ζυμωμένα προϊόντα σόγιας και βαρελίσια μπύρα.
6. Αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί είτε να αυξήσει είτε να μειώσει τη δράση των φαρμάκων, με αποτέλεσμα να γίνουν από τοξικά για τον οργανισμό έως και άχρηστα. Μάλιστα, η χρήση αλκοόλ σε συνδυασμό με φάρμακα μπορεί να επιφέρει έντονες παρενέργειες του φαρμάκου, όπως τάση για έμετο, υπνηλία, ανώμαλη συμπεριφορά, πονοκέφαλο και απώλεια συντονισμού, ενώ μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε καρδιακά προβλήματα, εσωτερική αιμορραγία, ηπατική βλάβη και προβλήματα αναπνοής.
Οι παραπάνω αλληλεπιδράσεις είναι μερικές από τις πιθανές επιδράσεις που μπορεί να έχει ένα τρόφιμο ή συστατικό του στη φαρμακευτική αγωγή, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλία τροφίμων, συστατικών καθώς και βοτάνων και θεραπευτικών ουσιών που είναι διαθέσιμα.
Η αποφυγή τους είναι σημαντική για την πρόσληψη της κατάλληλης δόσης, τη δράση του φαρμάκου, την αποφυγή παρενεργειών και επιπλοκών και τη διατήρηση της καλής κατάστασης θρέψης του ασθενούς.
Γιαούρτι με πρωτεΐνη: Nεά μόδα! Nέο προϊόν;
Τα γιαούρτια με πρωτεϊνη έχουν κάνει την εμφάνισή τους τον τελευταίο καιρό στα ράφια του σούπερμαρκετ. Το γιαούρτι αποτελεί εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, καθώς περιέχει περίπου 9 γραμμάρια πρωτεϊνών ανά 100 γρ προϊόντος, και αποτελούν ένα υγιεινό σνακ.
Τα “νέα” γιαούρτια που διαφημίζονται για την ποσότητα της πρωτεϊνης που περιέχουν, πόση περισσότερη πρωτεΐνη περιέχουν;
Δοκίμασα 3 διαφρετικά γιαούρτια, και μετά διάβασα τις ετικέτες τους. Τα αποτελέσματα με εντυπωσίασαν!
Ας ξεκινήσουμε με το 1ο που δοκίμασα. Η συσκευασία ήταν ένα κεσεδάκι γιαούρτι μαζί με έξτρα “δημητριακά”. Πάνω στη συσκευασία αναφερόταν ότι το προϊόν (120 γρ) περιέχει 100 θερμίδες μόνο! Αρχικά δεν με ενδιέφεραν τα δημητριακά που είχε από πάνω γιατί εγώ ήθελα να δοκιμάσω το γιαούρτι. Γρήγορα κατάλαβα ότι η συσκευασία περιείχε μόνο 100 γρ απλό γιαούρτι 0%, και τα “δημητριακά” που είχε ήταν η πηγή πρωτεϊνών. Απογοητεύτηκα από την έλλειψη καινοτομίας στο γιαούρτι. Τα “δημητριακά” που νόμιζα ότι είχε ήταν πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης και αποξηραμένα μύρτιλλα με ζάχαρη.
Το 2ο προιόν ήταν ένα επιδόρπιο γάλακτος (quark). Η διαφορά στη γεύση και υφή σε σχέση με το κλασσικό γιαούρτι ήταν σχετικά εμφανής, αλλά προς το καλό. Λόγω της έλλειψης σε επιδόρπιο χωρίς φρούτα/γεύση, δοκίμασα το προϊόν που είχε μαζί με τα φρούτα και προσθήκη ζάχαρης και στέβιας. Το προϊόν αυτό είχε 20 γρ πρωτεϊνης.
Το 3ο και τελευταίο προϊόν που δοκιμάσα ήταν ένα επιδόρπιο γιαούρτιού με φρούτα και αρκετή ζάχαρη. Έμοιαζε και τελικά ήταν ένα απλό γιαούρτι 0% λιπαρά με φρούτα, ακριβώς όπως πολλά άλλα που κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στο εμπόριο! Μάλιστα, αυτό το προϊόν περιείχε την μεγαλύτερη ποσότητα ζάχαρης σε σχέση με τα άλλα επιδόρπια και μάλιστα η σουκρόζη (ζάχαρη) ήταν το 2ο συστατικό του προϊόντος.
Επομένως, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αν και διαφημίζονται ως νέα προϊόντα, μόνο το ένα από τα τρία ήταν διαφορετικό προϊόν, το quark. Μάλιστα, αν συγκρίνουμε τα προϊόντα αυτά με ένα όμοιο προϊόν, το απλό κλασσικό γιαούρτι με 0% λιπαρά θα δούμε ότι το παλιό γνωστό μας προϊόν περιέχει περισσότερη πρωτεϊνη σε σχέση με τα “νέα” επιδόρπια γιαούρτιού, και 2,5 γραμμάρια λιγότερη πρωτεϊνη σε σχέση με το επιδόρπιο γάλακτος, που είναι μικρή ποσότητα πρωτεΐνης που τη βρίσκουμε σε μισή φέτα τυρί του τοστ. Επιπλέον, το γιαούρτι 0% έχει τις λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα άλλα προϊόντα, ενώ δεν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη.
Τα προϊόντα αυτά περιέχουν 0% γιαούρτι, άρα δεν περιέχουν λιποδιαλυτές βιταμίνες. Αν επιλέξουμε το γιαούρτι 2%, τότε θα έχουμε και πάλι όμοια ποσότητα πρωτεϊνης, αλλά και λιποδιαλυτές βιταμίνες!
Άρα, νέα διαφήμιση, παλιό προϊόν.
Blondies με ρεβύθια
Αγαπαμε όλα τα γλυκίσματα, και όταν είναι και γευστικά και θρεπτικά, ακόμα παραπάνω!
Εδώ έχουμε μια θρεπτική συνταγή, που είναι συνάμα εύκολη, γρήγορη και νόστιμη. Είναι μια συνταγή πλούσια σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες, και φυσικά απόλαυση!
Για 9 κομμάτια θα χρειαστείτε:
- 1 κονσέρβα (των 400γρ) ρεβίθια σε νερό
- 1/2 φλ φυστικοβούτυρο
- 1/3 φλ μέλι
- 1 βανιλινη
- 1/4 κ.γ. baking powder
- 1/4 κ.γ. σόδα
- 100 γρ σοκολάτα κουβερτούρα σε κομμάτια ή σταγόνες
Εκτελεση:
1. Σουρώνουμε το νερό από την κονσέρβα με τα ρεβίθια
2. Αναμιγνύουμε όλα τα υλικά, εκτός από την σοκολάτα στο μπλέντερ.
3. Αφού ομογενοποιηθει το μίγμα, ρίχνουμε τα κομμάτια σοκολάτας, και ρίχνουμε το μίγμα σε ταψάκι μικρό.(15×15)
4. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 175 βαθμούς Κελσίου για 20-25 λεπτά.
5. Αφού κρυώσει, κόβουμε σε κομμάτια τα blondies.
Καλή απόλαυση!
Overnight oats με γιαούρτι και σπόρους
Τα overnight oats για πρωινό είναι μια εύκολη, γρήγορη, απολαυστική και δροσιστική λύση για τα καλοκαιρινά πρωινά!
Φτιάξτε τα από το βράδυ και απολαύστε τα το πρωί!
Τι θα χρειαστείτε για 1 μερίδα:
- 30 γρ βρώμη ή μούσλι (ή μίγμα των δύο)
- 2 κ.γ. σπόρους όπως λιναρόσπορο και σπόρους chia
- 1/2 φλ. γάλα 1,5% ή υποκατάστατο γάλακτος
- 1/2 κεσεδάκι γιαούρτι 2%
- Έξτρα: κανέλλα, σταφίδες, και άλλα φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα, φυστικοβούτυρο ή ταχίνι, μέλι ή μαρμελάδα
Εκτέλεση:
- Σε ένα βαζάκι που κλείνει αεροστεγώς αναμείξτε το γάλα και το γιαούρτι.
- Προσθέστε τη βρώμη/μούσλι και τους σπόρους και ανακατέψτε.
- Κλείστε το βαζάκι και αφήστε το όλο το βράδυ στο ψυγείο.
- Το επόμενο πρωί προσθέστε φρούτα, κανέλα, φυστικοβούτυρο ή ο,τι άλλο θέλετε!
- Καλή απόλαυση!
Αν κάποιος έχει κοιλιοκάκη μπορεί αντί για το κλασσικό μούσλι ή τη βρώμη να χρησιμοποιήσει μούσλι χωρίς γλουτένη (και χωρίς βρώμη). Στην περίπτωση που έχετε βάλει τη βρώμη στη διατροφή σας, μη ξεχάσετε να χρησιμοποιείστε καθαρή βρώμη!