Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Κρίνει ο διαιτολόγος το σώμα σου;
Όταν ρωτάω τους διαιτώμενους γιατί ήρθαν στο γραφείο μου, η πιο συχνή απάντηση είναι “μα δεν φαίνεται;”, υποδεικνεύοντας ότι το υψηλό σωματικό βάρος είναι αυτό που τους κινητοποιεί, και περιμένοντας να συμφωνήσω μαζί τους. Άλλες φορές γνωστοί μου λένε “μη βλέπεις πώς εχω γίνει” πριν καν με χαιρετήσουν, νομίζοντας ότι θα τους πω οτι έβαλαν βάρος!
Είναι φυσιολογικό να περιμένουμε ότι ο διαιτολόγος-διατροφολόγος θα σχολιάσει το βάρος μας;
Η δουλειά του διαιτολόγου-διατροφολόγου δεν είναι να κρίνει το σώμα των γύρω του ή των διαιτώμενων, και να τους κάνει να νιώθουν άσχημα με το σώμα τους. Κανένας επαγγελματίας υγείας (γενικότερα κανένας άνθρωπος) δεν θα πρέπει να κρίνει ή να σχολιάζει το σώμα ή την εμφάνιση των ασθενών, πελατών και των γύρω του. Μάλιστα, το φαινόμενο του σχολιασμού του σώματος από επαγγελματίες υγείας (γιατρούς, διαιτολόγους κ.α.) αποτελεί αιτία αναβολής επίσκεψης στον γιατρό, δεν βοηθά τα άτομα να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους και την υγεία τους, ενώ επιδρά αρνητικά στην ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής.
Το φαινόμενο δυστυχώς είναι τόσο έντονο που πλέον συστήνεται να μην σχολιάζεται το σώμα/βάρος τον παιδιών από ιατρούς!
Επίσης, ο διαιτολόγος-διατροφολόγος μπορεί να γίνει βοηθός στην αποδοχή της εικόνας του σώματος του διαιτώμενου!
Συνεπώς, όχι δεν είναι φυσιολογικό, αλλά ούτε και αποδεκτό ο διαιτολόγος-διατροφολόγος να σχολιάζει ή να κρίνει το σώμα των διαιτώμενων ή των γυρω του. Πέρα από τις αρνητικές επιδράσεις που γνωρίζουμε ότι έχει στην ψυχική και σωματική υγεία, είναι και αγενές!
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι το βάρος μας δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την αξία μας ως άνθρωποι!
5 τρόποι να κάνουμε τη διατροφή μας πιο φιλική προς το περιβάλλον
Με την κλιματική αλλαγή να απειλεί τη φύση και την υγεία μας, και τις πυρκαγιές να καίνε τους πνεύμονες της Γής, γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη να γίνει ο τρόπος ζωής μας πιο φιλικός προς τη φύση! Η διατροφή αποτελεί έναν βασικό πυλώνα δράσης στην προσπάθεια μείωσης της παραγωγής διοξειδίου του Άνθρακα.
Πώς θα κάνουμε τη διατροφή μας πιο φιλική προς το περιβάλλον;
1. Δίνουμε έμφαση στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης και μειώνουμε την κατανάλωση κρέατος. Μια διατροφή με βάση τα φυτικά τρόφιμα, όπως είναι και η παραδοσιακή μας Μεσογειακή Διατροφή, οι χορτοφαγικές και vegan διατροφές, έχουν χαμηλότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Συγεκριμένα, η Μεσογειακή Διατροφή συστήνεται ως μια διατροφή που πληροί τις προϋποθέσεις για μια βιώσιμη διατροφή για το περιβάλλον που σχετίζεται με την καλή υγεία, χωρίς να αποκλείει κανένα τρόφιμο! Πλέον υπάρχουν πολλές θρεπτικές, εύκολες και γευστικές συνταγές με βάση φυτικής προέλεσης τρόφιμα, από γλυκίσματα ως κυρίως πιάτα!
2. Επιλέγουμε ψάρια από βιώσιμη αλιεία! Με υπεύθυνες μεθόδους αλιείας και υδατοκαλλιεργειών εξασφαλίζεται καλύτερη διαχείρηση πληθυσμών ψαριών, χωρίς απειλούνται οι πληθυσμοί των ψαριών και το εισόδημα των αλιέων. Διαβάστε αναλυτικά το πώς θα επιλέξουμε ψάρι από βιώσιμη αλιεία στον Οδηγό Υπεύθυνης Κατανάλωσης Ψαρικών
3. Μειώνουμε τη σπατάλη τροφίμων. Περίπου το 1/3 της παραγόμενης τροφής παγκοσμίως απορρίπτεται, μαζί με το 25% του νερού που χρειάστηκε για την παραγωγή της, και η αξία του φαγητού που απορρίπτεται αγγίζει το 1 τρισεκατομύρρια δολλάρια το χρόνο! Στην Ελλάδα απορρίπτουμε 80 κιλά τροφής καθένας το χρόνο! Στη μείωση της σπατάλης τροφίμων βοηθά η οργάνωση των γευμάτων και αγοράς φαγητού, η χρήση του φαγητού που περίσεψε σε άλλα γεύματα, η σωστή συντήρηση των τροφίμων και η κομποστοποίηση, μεταξύ άλλων. Διαβάστε πιο αναλυτικά εδώ.
Σπατάλη τροφίμων: Πώς θα τη διαχειριστούμε στο σπίτι;
4. Προτιμούμε τρόφιμα εποχικά και τοπικά, τα οποία είναι πιο φρέσκα, θρεπτικά, και η μεταφορά τους κοστίζει λιγότερο, ενώ μειώνεται και η πιθανότητα τα προιόντα να χαλάσουν και να πεταχτούν. Μάλιστα, επιλέγοντας τοπικά προϊόντα στηρίζουμε και την τοπική οικονομία, καθώς και λόγω του χαμηλότερου κόστους βοηθάμε και στην καλύτερη διαχείρηση του εισοδήματός μας!
5. Επιλέγουμε τρόφιμα που πωλούνται σε μη πλαστικές ή ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Σε ορισμένα καταστήματα, και ορισμένοι παραγωγοί πωλούν χύμα, σε υφασμάτινες ή και σε μη πλαστικές συσκευασίες τα τρόφιμα. Αν η συσκευασία ανακυκλώνεται, επιλέγουμε να την ανακυκλώσουμε στους μπλε κάδους!
Πηγές:
- Stop food waste
- FAO
- Dernini S, Berry EM, Serra-Majem L, La Vecchia C, Capone R, Medina FX, Aranceta-Bartrina J, Belahsen R, Burlingame B, Calabrese G, Corella D, Donini LM, Lairon D, Meybeck A, Pekcan AG, Piscopo S, Yngve A, Trichopoulou A. Med Diet 4.0: the Mediterranean diet with four sustainable benefits. Public Health Nutr. 2017 May;20(7):1322-1330. doi: 10.1017/S1368980016003177. Epub 2016 Dec 22. PMID: 28003037.
Τα διατροφικά νέα του Νοέμβρη
1. Πώς θα τρώμε πιο υγιεινά ως φοιτητες;
1. Η κατάψυξη είναι φίλη μας
2. Επιλέγουμε εύκολες συνταγές
3. Μεριδοποιούμε
4. Βάζουμε πρόγραμμα
5. Θυμόμαστε τους κανόνες ασφάλειας τροφίμων
6. Λέμε όχι στην σπατάλη τροφίμων
2. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη είναι στις 14 Νοέμβρη 2018.
Γνωρίζετε ότι 1 στους 2 ασθενείς δεν γνωρίζει ότι πάσχει από διαβήτη;
Γνωρίζετε ότι 1 στους 11 ανθρώπους ζει με διαβήτη;
3. Τι κάνουμε σε περίπτωση υπογλυκαιμίας;
Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας χρειάζεται να δώσουμε στο άτομο απλά σάκχαρα (ζάχαρη), που άμεσα περνούν στην κυκλοφορία του αίματος.
Αν και πολλές φορές ακούμε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη να καταναλώνουν σοκολάτα σε περίπτωση που νιώσουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, υπάρχουν πολύ καλύτερες επιλογές, με πιο άμεσο αποτέλεσμα, όπως μέλι, χυμός ή αναψυκτικό!
4. Μπανάνες και απώλεια βάρους πάνε μαζί;
Πολλές φορές ακούμε ότι οι μπανάνες απαγορεύονται από ένα πρόγραμμα διατρφής, γιατί παχαίνουν!
Ισχύει όμως κάτι τέτοιο; Ας εξετάσουμε τους ισχυρισμούς:
Οι μπανάνες έχουν πολλή ζάχαρη.
Όλα τα φρούτα περιέχουν σάκχαρα, τα οποία όμως δεν ανήκουν στη ζάχαρη (δηλαδή στα ελεύθερα σάκχαρα). Τα σάκχαρα που περιέχονται στη μπανάνα και στα υπόλοιπα φρούτα, χάρη στη δομή του φρούτου, και ουσιαστικά στις φυτικές ίνες περνούν αργά στην κυκλοφορία του αίματος, σε αντίθεση με τα ελεύθερα σάκχαρα (πχ σε ένα χυμό φρούτων ή σε γλυκά) τα οποία άμεσα θα περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος. Μάλιστα, έτσι θα χορτάσουμε και θα μείνουμε χορτάτοι για περισσότερη ώρα!
Οι μπανάνες έχουν πολλά λιπαρά.
Ως φρούτο η μπανάνα δεν περιέχει λιπαρά! Αντιθέτως περιέχει πληθώρα μικρο-θρεπτικών συστατικών!
Οι μπανάνες έχουν πολλές θερμίδες και παχαίνουν.
Οι μπανάνες, όντως, σε σχέση με ένα τυπικό φρούτο έχουν παραπάνω θερμίδες, αλλά η διαφορά αυτή δεν είναι επαρκής ώστε να θεωρηθεί η μπανάνα θερμιδικά πυκνό τρόφιμο. Επιπλέον, το βάρος αυξάνεται και το λίπος αποθηκεύεται όταν τρώμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα μας, ανεξαρτήτως του τί τρώμε! Αντί να ανησυχούμε για το θερμιδικό περιεχόμενο της μπανάνας, ας επικεντρωθούμε στη θρεπτική της αξία, και στο να περιορίσουμε την κατανάλωση πραγματικά θερμιδικά πυκνών τροφίμων.
Επομένως, η μπανάνα είναι μια εξαιρετική επιλογή ως φρούτο! Μάλιστα, θα λέγαμε ότι είναι ιδανικό σνακ καθώς καθαρίζεται πανεύκολα χωρίς μαχαίρι, μεταφέρεται εύκολα, είναι χορταστική και γευστική, ενώ όταν ωριμάσει πολύ είναι εξαιρετική σε γλυκά, όπως κέικ μπανάνας ή μπισκότα με μπανάνα, βρώμη και κομματάκια σοκολάτας! Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι η μπανάνα είναι ιδιαίτερα θρεπτική, καθώς μια μερίδα (1 μπανάνα 130 γρ) καλύπτει το 8% των αναγκών μας σε Μαγνήσιο, το 12% σε Κάλιο, το 25% σε Bιταμίνη Β6, ενώ περιέχει και 3 γραμμάρια φυτικών ινών! Συνεπώς, επιλέξτε μπανάνα άφοβα!
5. 1.1 δις ενήλικες εμφανίζουν υπέρταση (αυξημένη αρτηριακή πίεση), αλλά μόνο 1 στους 5 την έχει υπό έλεγχο!
Γνωρίζετε ότι η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως "σιωπηλός δολοφόνος";
6. Τα τεστ δυσανεξίας γίνονται σε πολλές χώρες, ακόμη και αν η χρήση τους δεν είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένη, και πολλοί οργανισμοί έχουν δηλώσει και επιβεβαιώσει ότι τα τεστ αυτά δεν πρέπει να γίνονται, και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα της φυσιολογίας του σώματός μας.
Πώς γίνονται τα τεστ αυτά και πώς 2 κέντρα έκαναν το τεστ σε μια γυναίκα και έδειξαν εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα εξετάζεται στο άρθρο που θα βρείτε εδώ.
Αν ανησυχείται για τη διατροφή σας και πώς επιρρεάζει την υγεία σας, κρατείστε ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων και επισκεφτείτε τον ιατρό και τον διαιτολόγο-διατροφολόγο σας.
7. Οι Χριστουγεννιάτικες συνταγές είναι κλασσικά μη-vegeterian, με το κρέας και τη γαλοπούλα να κυριαρχούν! Πώς μπορούμε να προσφέρουμε λοιπόν θρεπτικό και εύγευστο φαγητό σε άτομα που δεν έχουν στη διατροφή τους τα κύρια πιάτα των εορτών;
- Στις σαλάτες για έξτρα πρωτεΐνη μπορούν να αναμειχθούν όσπρια, όπως φασόλια και ξηροί καρποί!
- Σαν συνοδευτικό μπορούμε να κάνουμε χούμους από ρεβίθια πάνω σε ψημμένες αραβικές ή ελληνικές πίτες.
- Τα λαχανικά μπορούν να μαγειρευτούν με διαφορετικό, ευφάνταστο τρόπο. Μπορούμε να ψήσουμε ένα ολόκληρο κουνουπίδι με μπαχαρικά, να ψήσουμε πατάτες, και καραμελωμένα καρότα στο φούρνο, καθώς και ρύζι με κάρυ και λαχανικά.
- Ως πρώτο πιάτο μια βελουτέ κολοκυθόσουπα είναι απολαυστική, και συνοδεύεται με 1 γεμάτη κουταλιά της σούπας γιαούρτι στη μέση!
- Οι χορτόπιτες είναι μια εξαιρετική επιλογή. Από σπανακόπιτα/χορτόπιτα με τυριά, εως τάρτες με μπρόκολο και τυρί, και μανιταρόπιτα φτιάχνουμε απολαυστικές συνταγές για όλους.
- Μια πιατέλα τυριών δεν αποτυγχάνει ποτέ! Αγοράστε διάφορα τυριά και απλά βάλτε τα σε μια πιατέλα, μαζί με ξεροψημμένο ψωμί, κριτσίνια και κράκερ.
- Η σόγια μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πληθώρα συνταγών, αντί για κρέας. Είτε σε ριζότο, είτε σαν μπιφτέκια είναι μια καλή ιδέα για όσους την καταναλώνουν.
- Επίσης, μπορούμε να φτιάξουμε μπιφτέκια από ρεβίθια ή και φακές. Υπάρχουν αρκετές συνταγές στο διαδύκτιο!
- Τα γλυκά είναι το πιο εύκολο κομμάτι. Τα περισσότερα γλυκά είναι vegeterian. Αν, όμως, οι καλεσμένοι δεν τρώνε αυγά, τότε δοκιμάστε τάρτα φρούτων με βάση από μπισκότα χωρίς αυγά και vegan κέικ μπανάνας ή καρότου (θα βρείτε πληθώρα συνταγών στο διαδύκτιο), ή ψημμένα κωδώνια με μέλι και κανέλλα. Μια πιατέλα ή fondue με σοκολάτα και αποξηραμένα φρούτα επίσης είναι μια ωραία επιλογή που αρέσει σε όλους.
Πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά: φίλοι ή εχθροί για την υγεία μας;
H μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών είναι από τα χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Δίαιτας. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες εταιρείες τροφίμων δημιουργούν τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, τα οποία παλαιότερα όχι μόνο ήταν δύσκολο να βρούμε, αλλά λόγω χαμηλότερης περιεκτικότητας σε λιπαρά, τα προϊόντα αυτά δεν υπερτερούσαν σε γεύση, κάτι που σήμερα έχει βελτιωθεί αρκετά.
Έως τώρα υπήρχε ένα βιβλιογραφικό κενό όσον αφορά την επίδραση των ολόπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων, που περιέχουν κυρίως κορεσμένα λιπαρά, στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, της πρώτης αιτίας θανάτου στη χώρα μας, αλλά και στον κόσμο. Έτσι, το Πανεπιστήμιο του Harvard, διεξήγαγε μια μελέτη για εξακριβώσει αν τα λιπαρά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά. Τα αποτελέσματα της μελέτης, με χιλιάδες συμμετέχοντες από τρεις μεγάλες μελέτες, έδειξαν ότι η κατανάλωση ολόπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά! Βέβαια, ούτε τον μειώνει!
Το κλειδί στην κατανόηση της επίδρασης των λιπαρών από τα γαλακτοκομικά, βρίσκεται στις υποκαταστάσεις των θερμίδων που προέρχονται από τα λιπαρά αυτά, με τις ίδιες θερμίδες από άλλα λιπαρά και προϊόντα.
Έτσι, φάνηκε πως η αντικατάσταση των λιπαρών από τα γαλακτοκομικά προϊόντα με πολυακόρεστα λιπαρά ή φυτικά έλαια, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών κατά 24% και 10%, αντίστοιχα! Επιπλέον, αν αντικαταστήσουμε τις ίδιες θερμίδες από τα λιπαρά των γαλακτοκομικών με υδατάνθρακες από προϊόντα ολικής άλεσης, τότε ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά μειώνεται κατά 28%! Αντίθετα, η αντικατάσταση των λιπαρών των γαλακτοκομικών με άλλα κορεσμένα λιπαρά, όπως αυτά του κόκκινου κρέατος, αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών κατά 6%.
Δηλαδή είναι προτιμότερη η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών, για παράδειγμα από το ψάρι, τους ανάλατους, άψητους ξηρούς καρπούς ή το ελαιόλαδο και προϊόντων ολικής άλεσης, σε σχέση με την κατανάλωση ίδιων θερμίδων από λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων. Όμως, είναι καλύτερο να καταναλώσουμε ολόπαχα γαλακτοκομικά, απ’ ό,τι το λίπος από το κόκκινο κρέας.
Τα αποτελέσματα αυτής της πολύ σημαντικής έρευνας δείχνουν ότι δεν επιβαρύνεται η υγεία μας εάν καταναλώνουμε ολόπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, στα πλαίσια μιας υγιεινής ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, όπως της Μεσογειακής Δίαιτας. Έτσι, δεν παραγκωνίζουμε τις πηγές «καλών» λιπαρών και τα προϊόντα ολικής άλεσης για τα κορεσμένα λιπαρά. Στην πράξη, μπορούμε να επιλέξουμε ολόπαχο γιαούρτι με ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής άλεσης ή βρώμη, αντί για ολόπαχο τυρί σε πίτσα και σφολιατοειδή ή ολόπαχη κρέμα γάλακτος στο φαγητό!
