Πρέπει να αποφεύγουμε "τα 3 λευκά";
Αλάτι, ζάχαρη και λευκό αλεύρι
Τα 3 λευκά όπως ονομάζουν πολλοί έχουν δαιμονοποιηθεί αρκετά.
Όμως, τι ισχύει; Πρέπει να τα αποφεύγουμε ή να τα εντάξουμε με μέτρο στη διατροφή μας;
Αναφορικά με τη ζάχαρη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη μείωση πρόσληψης των ελεύθερων σακχάρων στο 5-10% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης. Αυτό σημαίνει οτι θα πρέπει η πρόσληψή της να είναι χαμηλή, όχι μηδενική. Επίσης, υπάρχει σύγχυση σχετικά με το ποια είναι η ζάχαρη & τα ελεύθερα σάκχαρα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα ελεύθερα σάκχαρα είναι “Όλοι οι μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα από τον παρασκευαστή, τον μάγειρα ή τον καταναλωτή, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια και τους χυμούς φρούτων”. Ο ορισμός αυτός αποκλείει τα φυσικά απαντώμενα σάκχαρα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών και των σακχάρων που βρίσκονται στην κυτταρική δομή των τροφών (πχ. φρούτα & λαχανικά).
Γνωρίζετε ποιά είναι τα πραγματικά υποκατάστατα της ζάχαρης;
Δηλαδή, όπως η λευκή έτσι και η καστανή και η ακατέργαστη ζάχαρη, το μέλι, τα σιρόπια (αγαύης σφενδάμου, ρυζιού, φρουκτοζης, γλυκόζης κ.α.), η ζάχαρη καρύδας, η φρουκτοζη, η μελασσα, το πετιμέζι οι χυμοί (και αυτοί που φτιάχνουμε σπίτι) ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα/ζάχαρη!
Αναφορικά με το λευκό αλεύρι, σίγουρα δεν έχει την ίδια θρεπτική αξία με το αλεύρι ολικής άλεσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει καμία διατροφική αξία. Επίσης, δεν είναι μόνο το αλεύρι και τα προϊόντα που το περιέχουν οι μόνες πηγές υδατανθράκων & φυτικών ινών που έχουμε! Η υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, καθώς και καλύτερη υγεία εντέρου, μεταξύ άλλων. Συστήνεται η κατανάλωση 20-30 γρ φυτικών ινών την ημέρα με τις πηγές να περιλαμβάνουν τα σιτηρά, τα όσπρια, το ρύζι, τα φρούτα & τα λαχανικά. Αν σε κάποιον δεν αρέσει το ψωμί ολικής άλεσης, μπορεί να εστιάσει σε άλλες πηγές φυτικών ινών και σε άλλα τρόφιμα ολικής άλεσης!
Αναφορικά με το αλάτι, η υψηλή πρόσληψη Νατρίου(> 5 γρ αλάτι/ημέρα) και η ανεπαρκής πρόσληψη Καλίου (<3.5 γρ/ημέρα) συνεισφέρουν στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης και αυξάνουν τον κίνδυνο καρδειαγγειακών. Η έρευνα δείχνει ότι υπερκαταναλώνουμε αλάτι (9–12 γρ./ημερα), ενώ το αλάτι που βάζουμε εμείς στα τρόφιμα αποτελεί το 25% του αλατιού της διατροφής μας.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να μειώσετε την ποσότητα αλατιού που καταναλώνετε.
- Βγάλτε την αλατιέρα από το τραπέζι.
- Μειώστε την ποσότητα αλατιού που βάζετε στο φαγητό κατά το μαγείρεμα.
- Αντικαταστήστε το αλάτι με υποκατάστατα αλατιού που περιέχουν λιγότερο νάτριο.
- Προσθέστε στο φαγητό βότανα, μπαχαρικά ή λεμόνι αντί για αλάτι.
- Προτιμήστε τρόφιμα, που δεν περιέχουν πρόσθετο αλάτι, όπως φρυγανιές και δημητριακά.
- Προτιμήστε τα τρόφιμα με το λιγότερο αλάτι. Ελέγξτε την ετικέτα των τροφίμων στο σουπερμάρκετ και επιλέξτε αυτό με το λιγότερο αλάτι.
- Φτιάξτε μόνοι σας πίτες, πίτσες και σάλτσες χωρίς περίσσεια αλατιού.
- Εάν παραγγείλετε φαγητό, ζητήστε το χωρίς αλάτι.
- Μειώστε τη συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων που είναι πλούσια σε αλάτι.
Έχετε μετρήσει τον μεταβολισμό σας;
Η σταδιακή μείωση του αλατιού είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε την ποσότητα που καταναλώνετε χωρίς να το καταλάβετε.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων έχει φτιάξει ένα έντυπο με οδηγίες για μείωση αλατιού.
Είναι απαραίτητο να βλέπουμε τη διατροφή ως σύνολο και όχι ως μενονωμένα τρόφιμα, καθώς και ως μέρος του τρόπου ζωής μας. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο του οποίου η κατανάλωση αυτόματα θα επιφέρει και αρνητική επίδραση στην υγεία μας ή το βάρος μας.
Πηγές
Guideline: sugars intake for adults and children
Dietary fiber and risk of coronary heart disease: a pooled analysis of cohort studies.
Carbohydrate quality and human health: a series of systematic reviews and meta-analyses
Ασφάλεια τροφίμων στο σπίτι
Πολλές φορές νιώθουμε μεγαλύτερη ασφάλεια για τη διαδικασία προετοιμασίας των γευμάτων στο σπίτι.
Όμως, η ασφάλεια τροφίμων και στην κουζίνα του σπιτιού είναι σημαντική για την αποφυγή μόλυνσης των τροφίμων και συνεπώς την αποφυγή της τροφικής δηλητηρίασης, η οποία μπορεί να είναι ήπια, αλλά μπορεί να είναι και θανάσιμη. Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από τροφική δηλητηρίαση, αλλά τα άτομα υψηλού κινδύνου πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά.
Αρκετοί οργανισμοί και υπηρεσίες δημόσιας υγείας έχουν εκδώσει συμβουλές για σωστή διαχείριση των τροφίμων.
1. Όσον αφορά την καθαριότητα:
Α. Να πλένετε τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα πριν και μετά την επαφή σας με τα τρόφιμα.
Β. Να καθαρίζετε τους πάγκους και τα σκεύη μαγειρικής με ζεστό νερό και σαπούνι μετά την επαφή τους με κάθε διαφορετικό τρόφιμο.
Γ. Να πλένετε σχολαστικά τα φρούτα και τα λαχανικά, και δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην απομάκρυνση του χώματος.
Δ. Να καθαρίζετε το καπάκι από τις κονσέρβες πριν τις ανοίξετε.
Ε. Αν και θεωρείται γεγονός ότι τρόφιμα που μένουν στο πάτωμα μέχρι 5 δευτερόλεπτα είναι ασφαλή για κατανάλωση (ο «κανόνας των 5 δευτερολέπτων»), κάτι τέτοιο δεν ισχύει και είναι προτιμότερο να πετάξετε το τρόφιμο παρά να το καταναλώστε!
2. Αναφορικά με το διαχωρισμό των τροφίμων:
Α. Κρατείστε το ωμό κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα αυγά ξεχωριστά από τα υπόλοιπα τρόφιμα, όχι μόνο στο ψυγείο, αλλά και στο καλάθι και τις τσάντες του σουπερ μάρκετ.
Β. Μην χρησιμοποιείστε ξανά σάλτσες μαριναρίσματος, αν τις έχετε χρησιμοποιήσει σε ωμά τρόφιμα, εκτός και αν τις βράσετε καλά.
Γ. Χρησιμοποιείστε ξεχωριστό τεφλόν ή πιάτο για τα ωμά τρόφιμα.
Δ. Στο ψυγείο, τοποθετείστε στο κάτω μέρος τα ωμά ζωικά προϊόντα και κρατείστε καλυμμένα τα μαγειρεμένα φαγητά. Καταναλώστε πρώτα τα προϊόντα που λήγουν πιο πρόσφατα.
3. Πριν το μαγείρεμα:
Α. Τοποθετείστε τα τρόφιμα στο ψυγείο άμεσα μετά την αγορά τους, ώστε να σταματήστε την ανάπτυξη μικροοργανισμών.
Β. Μην αποψύχεται τα τρόφιμα απλά βγάζοντάς τα από την κατάψυξη. Αφήστε τα στο ψυγείο, ή σε κρύο νερό ή χρησιμοποιείστε το φούρνο μικροκυμάτων.
Γ. Μαρινάρετε το φαγητό στο ψυγείο.
Δ. Μην πλένεται το κοτόπουλο πριν το μαγείρεμα, καθώς τα μικρόβια απλώνονται στις επιφάνειες, το ρουχισμό, τα χέρια και τα σκεύη, κάνοντας πιο πιθανή τη μόλυνση.
4. Κατά το μαγείρεμα, μαγειρέψτε τα τρόφιμα στην σωστή θερμοκρασία, μέχρι να ετοιμαστούν πλήρως, ώστε να εξουδετερωθούν τα μικρόβια. Μπορείτε να χρησιμοποιείστε θερμόμετρο, για να είστε σίγουροι.
5. Μετά το μαγείρεμα τοποθετείστε τα τρόφιμα στο ψυγείο ή την κατάψυξη μέσα σε 2 ώρες. Ειδικά το καλοκαίρι τοποθετείστε τα στο ψυγείο το πολύ μέσα σε μια ώρα, ώστε να περιορίσετε την ανάπτυξη μιρκοοργανισμών.
Σε σχέση με παλαιότερες εποχές είναι λιγότερο πιθανή η τροφική δηλητηρίαση, αλλά ο κίνδυνος δεν παύει να ελλοχεύει.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην καθαριότητα της κουζίνας και στην τήρηση των κανόνων υγιεινής για μεγαλύτερη ασφάλεια, και απολαύστε τα γεύματά σας ήσυχοι!
Maternal Gestational Diabetes Is Associated with High Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Cross-Sectional Study in Pre-School Children Aged 2–5 Years
Mantzorou, Maria, Dimitrios Papandreou, Eleni Pavlidou, Sousana K. Papadopoulou, Maria Tolia, Maria Mentzelou, Antigoni Poutsidi, Georgios Antasouras, Georgios K. Vasios, and Constantinos Giaginis. 2023. "Maternal Gestational Diabetes Is Associated with High Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Cross-Sectional Study in Pre-School Children Aged 2–5 Years" Medicina 59, no. 3: 455. https://doi.org/10.3390/medicina59030455
Background and Objectives: Childhood obesity is a global public health concern with long-term and serious health implications. An important factor for childhood obesity is maternal gestational diabetes mellitus (GDM), which in turn impacts maternal and offspring long-term health. This study aimed to investigate the associations between maternal GDM and childhood weight status and multiple anthropometric and sociodemographic factors and perinatal outcomes. Materials and Methods: A total of 5348 children aged 2–5 years old and their paired mothers took part in the study. Questionnaires were utilized to evaluate the sociodemographic factors and perinatal outcomes as well as smoking habits, educational level, economic status, age, and parity status. Children’s anthropometric parameters were measured, and maternal medical history, preterm birth records, and anthropometric measures during pregnancy were retrieved by their medical records. Results: Overall, 16.4% of the children aged at 2–5 years were overweight, and 8.2% of them were affected by obesity, leading to a total 24.6% of children with overweight/obesity. Further, 5.5% of the enrolled mothers were diagnosed with gestational diabetes mellitus. GDM doubles the probability of childhood overweight/obesity at ages 2–5 years old independently of multiple confounding factors. Pre-pregnancy overweight and obesity, older maternal age, and smoking are risk factors for GDM, while GDM additionally increases the risk of preterm birth. Children of mothers that developed GDM were at greater risk of overweight or obesity, with the association between GDM and offspring’s weight status being independent of confounding factors. Conclusions: GDM is a severe public health issue with prolonged complications for both the mother and their children. Public health approaches and programs need to promote the negative role of pre-pregnancy weight and smoking status as well as the significance of a good glycemic control throughout gestation in women of childbearing age.
Ο διαβήτης κύησης της μητέρας σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο παιδικού υπέρβαρου και παχυσαρκίας: Μια συγχρονική μελέτη σε παιδιά προσχολικής ηλικίας 2-5 ετών
Η παιδική παχυσαρκία ανησυχεί την παγκόισμια ιατρική κοινότητα για τη δημόσια υγεία με μακροπρόθεσμες και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Ένας σημαντικός παράγοντας για την παιδική παχυσαρκία είναι ο μητρικός σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ), ο οποίος με τη σειρά του επηρεάζει μακροπρόθεσμα την υγεία της μητέρας και των απογόνων της. Αυτή η μελέτη στόχευε να διερευνήσει τις συσχετίσεις μεταξύ του μητρικού ΣΔΚ και της κατάστασης βάρους στην παιδικής ηλικίας και πολλαπλών ανθρωπομετρικών και κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων και περιγεννητικών αποτελεσμάτων.
Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 5348 παιδιά ηλικίας 2-5 ετών και οι μητέρες τους. Τα ερωτηματολόγια χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων και των περιγεννητικών αποτελεσμάτων καθώς και των καπνιστικών συνηθειών, του μορφωτικού επιπέδου, της οικονομικής κατάστασης, της ηλικίας και της ισότητας. Μετρήθηκαν οι ανθρωπομετρικές παράμετροι των παιδιών και το ιατρικό ιστορικό της μητέρας, τα αρχεία πρόωρων τοκετών και οι ανθρωπομετρικές μετρήσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανακτήθηκαν από τα ιατρικά τους αρχεία.
Συνολικά, το 16,4% των παιδιών ηλικίας 2-5 ετών ήταν στην κλίμακα του υπέρβαρου, και το 8,2% στην κλίμακα της παχυσαρκίας, με αποτέλεσμα συνολικά το 24,6% των παιδιών με υπέρβαρα/παχυσαρκία. Επιπλέον, το 5,5% των μητέρων διαγνώστηκε με σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Ο ΣΔΚ διπλασιάζει την πιθανότητα παιδικού υπέρβαρου/παχυσαρκίας σε ηλικίες 2-5 ετών, ανεξάρτητα από πολλούς συγχυτικούς παράγοντες. Το υπέρβαρο και η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη, η μεγαλύτερη ηλικία της μητέρας και το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για ΣΔΚ, ενώ ο ΣΔΚ αυξάνει επιπλέον τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού. Τα παιδιά μητέρων που ανέπτυξαν ΣΔΚ διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρβαρου ή παχυσαρκίας, με τη συσχέτιση μεταξύ του ΣΔΚ και της κατάστασης βάρους των παιδιών να είναι ανεξάρτητη από συγχυτικούς παράγοντες.
Ο ΣΔΚ είναι ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας με παρατεταμένες επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για τα παιδιά τους. Οι προσεγγίσεις και τα προγράμματα δημόσιας υγείας πρέπει να προάγουν τον ρόλο του βάρους πριν από την εγκυμοσύνη και τον αρντηικό ρόλο του καπνίσματος, καθώς και τη σημασία του καλού γλυκαιμικού ελέγχου καθ' όλη τη διάρκεια της κύησης σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας σε τίτλους
1. Στις 14 Νοέμβρη είναι η Παγκόσιμα Ημέρα Διαβήτη.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Το οικογενειακό ιστορικό
-Το αυξημένο σωματικό βάρος
-Η έλλειψη άσκησης
-Η ανθυγιεινή διατροφή
Έως και το 70% των διαγνώσεων διαβήτη μπορούν να προληφθούν ή έστω να αποφευχθούν για ένα χρονικό διάστημα, με την βελτίωση του τρόπου ζωής, δηλαδή με την προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή και με τακτική άσκηση.
Κάντε το τεστ και υπολογίστε τον προσωπικό σας κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη!
http://www.idf.org/type-2-diabetes-risk-assessment/
2. Ενώ στα επεξεργασμένα προϊόντα τα σάκχαρα (όπως ζάχαρη, σιρόπια κτλ.) είναι ουσιαστικά κενές θεμίδες, δηλαδή δεν μας προσφέρουν άλλα θρεπτικά συστατικά, τα σάκχαρα στη φύση βρίσκονται σε τρόφιμα μαζί με πρωτεϊνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά. Αυτά τα τρόφιμα τα θέλουμε στη διατροφή μας, λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας και της ευεργετικής τους επίδρασης στην υγεία μας. Ποιά είναι λοιπόν αυτα;
-Τα φρούτα και τα λαχανικά.
-Τα όσπρια.
- Το γάλα, το γιαούρτι και ορισμένα τυριά.
https://www.hri.org.au/latest-news/october-2016/when-not-to-worry-about-...
3.Πώς αντιμετωπίζουμε την αλλεργία στο γάλα;
http://mantzorou.gr/el/blog/paidia-me-allergia-sto-gala-pos-antimetopizoyme
4. Μια κοινή διατροφική συνήθεια είναι η κατανάλωση αναψυκτικών και ροφημάτων με ζάχαρη. Όμως, η καθημερινή κατανάλωση αυτών των ροφημάτων φαίνεται να συμβάλει στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης όχι μόνο διαβήτη, αλλά και προ-διαβήτη!
http://mantzorou.gr/el/blog/sakharodis-diavitis-typoy-2-ena-anapsyktiko-...
5. Ολοένα και περισσότερες μελέτες αναδυκνείουν την σχέση της εντερικής μικροχλωρίδας με την υγεία μας. Αλλαγές στην εντερική μιρκοχλωρίδα φαίνεται να σχετίζονται με τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του παχεός εντερου.