Πώς η πανδημία επηρέασε τις διατροφικές μας συνήθειες;
Αναμφίβολα η καραντίνα άλλαξε τον τρόπο ζωής μας για τουλάχιστον 2 μήνες, αναφορικά με τον τρόπο εργασίας, τις μετακινήσεις, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ψωνίζουμε και καταναλώνουμε τρόφιμα. Ερευνητές ανά τον κόσμο διερεύνησαν την επίδραση της καραντίνας στις διατροφικές επιλογές των ατόμων.
Συγκεκριμένα μια μελέτη του International Food Information Council [1] με 1000 συμμετέχοντες έδειξε ότι κατα την καραντίνα το 31% των καταναλωτών αγόραζε περισσότερα κατεψυγμένα τρόφιμα, το 22% αγόραζε συσκευασμένα τρόφιμα και το 15% των καταναλωτών αγόραζε λιγότερα φρέσκα προϊόντα. Μόνο το 11% των καταναλωτών αναφέρουν ότι δεν άλλαξαν τις συνήθειες αγορών τους. Ταυτόχρονα, το 28% των καταναλωτών παρήγγελνε λιγότερο και το 16% παρήγγελνε περισσότερο φαγητό απ’ έξω, ενώ το 27% των καταναλωτών αναφέρουν ότι έτρωγαν περισσότερα σνακ, το 18% των καταναλωτών τρώνε περισσότερα έτοιμα γεύματα και το 15% έτρωγε πιο υγιεινά απ ότι συνήθως. Το 19% των καταναλωτών αναφέρουν ότι οι διατροφικές τους συνήθειες δεν άλλαξαν. Παλλάληλα, μια άλλη παγκόσμια μελέτη έδειξε ότι συνολικά οι διατροφικές συνήθειες και τα γεύματα ήταν λιγότερο υγιεινά κατα τη διάρκεια της καραντίνας, εκτός από την επισοδειακή υπερκαταναλώση αλκοόλ [2].
Μπορούμε να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας μέσω της διατροφής;
Σε δυο μελέτες στην Ιταλία, φάνηκε η διαφορετική επίδραση της καραντίνας στις διατροφικές συνήθειες. Και στις δυο μελέτες υπήρχαν συμμετέχοντες που παρατήρησαν αύξηση στο βάρος τους [3, 4]. Μερικοί ανέφεραν υψηλότερη και άλλοι χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ, φρούτων και λαχανικών, ενω άλλοι κατέφυγαν στο φαγητό για θαλπωρη (comfort food) λόγω άγχους [4]. Σε σχέση με νεαρότερες και γηραιότερες ηλικιακές ομάδες, η ομάδα 18-30 ετών είχε υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή [3].
Στην Πολωνία, σχεδον οι μισοί συμμετέχοντες σε μια έρευνα [5] αναφέρουν οτι έτρωγαν περισσότερο και έκαναν περισσότερα σνακ, και το φαινόμενο αυτό ήταν πιο έντονο στα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος. Αναφορικά με το βάρος, περίπου 1 στους 3 ανέφερε αύξηση και 1 στους 5 μείωση του βάρους. Πιο συγκεκριμένα, άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος και υψηλότερης ηλικίας ανέφεραν πιο συχνά αύξηση βάρους, ενώ άτομα με χαμηλό σωματικό βάρος έτειναν να χάνουν βάρος. Τέλος, το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίστηκε με λιγότερο συχνή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, και οσπρίων κατά την καραντίνα, και υψηλότερη κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και γρήγορου φαγητού. Αναφορικά με την κατανάλωση αλκοόλ, αύξηση παρατηρήθηκε στο 14.6% των συμμετεχόντων, ειδικά σε άτομα με εξάρτηση από το αλκοόλ.
Εσάς πώς άλλαξαν οι διατροφικές σας συνήθειες κατά την καραντίνα;
Πηγές
1. International Food Information Council. Consumer Survey: COVID-19's impact on food purchasing, eating behaviors and perceptions of food safety. 12/6/2020]; Available from: https://foodinsight.org/wp-content/uploads/2020/04/COVID-19-Consumer-Res....
2. Ammar, A., et al., Effects of COVID-19 Home Confinement on Eating Behaviour and Physical Activity: Results of the ECLB-COVID19 International Online Survey. Nutrients, 2020. 12(6).
3. Di Renzo, L., et al., Eating habits and lifestyle changes during COVID-19 lockdown: an Italian survey. J Transl Med, 2020. 18(1): p. 229.
4. Scarmozzino, F. and F. Visioli, Covid-19 and the Subsequent Lockdown Modified Dietary Habits of Almost Half the Population in an Italian Sample. Foods, 2020. 9(5).
5. Sidor, A. and P. Rzymski, Dietary Choices and Habits during COVID-19 Lockdown: Experience from Poland. Nutrients, 2020. 12(6).
Ξεκινάς Διατροφή; Ποιες συμβουλές να ΜΗΝ ακούσεις
Από το διαδίκτυο και τους γύρω μας θα διαβάσουμε και θα ακούσουμε πολλές συμβουλές διατροφής και απώλειας βάρους, οι όποιες όχι μόνο θετική επίδραση δεν θα έχουν εν τέλει, αλλά μπορούν να σαμποτάρουν την υγεία και την προσπάθειά μας. Ας δούμε τέσσερις κοινές “συμβουλές” και φράσεις που ενδεχομένως θα ακούσει κάποιος πριν το ξεκίνημα ενός προγράμματος διατροφής.
“Φάε τώρα που μπορείς”.
Μια κλασσική φράση που ακούμε αμέσως πριν ξεκίνημα ενός προγράμματος διατροφής από τους γύρω μας. Έχουμε συνηθίσει σε αυστηρά και περιοριστικά προγράμματα απώλειας βάρους και δίαιτες εξπρές, όπου απαγορεύονται τρόφιμα ή ολόκληρες ομάδες τροφίμων, με αποτέλεσμα να θεωρούμε ότι το πρόγραμμα θα (πρέπει να) επιφέρει περιορισμούς και στερήσεις. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε την τελευταία ευκαιρία για την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφίμων.
Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, όμως, δεν επιφέρει στερήσεις, και μας βοηθά να βελτιώσουμε σταδιακά τις διατροφικές μας συνήθειες. Δηλαδή, μαθαίνουμε να ενσωματώνουμε στην ισορροπημένη και υγιεινή μας διατροφή όλα τα τρόφιμα που μας αρέσουν, δίνοντας έμφαση στην απόλαυση του γεύματος μας.
Ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες του διαιτολογικού γραφείου εδώ!
“Θα σου δώσω εγώ τη δίαιτα που έκανα” ή “Κάνε τη δίαιτα του Χ διάσημου”
Δίαιτες υπάρχουν πολλές, και εύκολα έχουμε πρόσβαση στις δίαιτες των φίλων μας και τις δίαιτες που συστήνονται σε περιοδικά και ιστοσελίδες.
Όμως, οι δίαιτες αυτές δεν είναι εξατομικευμένες σε εμάς, τις ανάγκες μας, τις διατροφικές μας συνήθειες, και τον τρόπο ζωής μας. Επίσης, συχνά οι δίαιτες που θα βρούμε στα περιοδικά και το διαδίκτυο είναι δίαιτες χαμηλών θερμίδων, ανεπαρκείς σε θρεπτικά συστατικά, και συνοδεύονται από ανυπόστατους ισχυρισμούς, καθώς και πρακτικές επικίνδυνες για την υγεία μας, όπως “αποτοξίνωση” και παράλειψη ολόκληρων ομάδων τροφίμων.
Μετά από μη εξατομικευμένες, περιοριστικές και ανεπαρκείς θρεπτικά δίαιτες, έπεται η επαναπρόσληψη του βάρους, και δη λιπώδους ιστού. Ειδικά μετά από επαναλαμβανόμενες αυξομειώσεις του βάρους, το ποσοστό του λίπους αυξάνεται, ενώ το ποσοστό της μυικής μάζας μειώνεται, μαζί με τον βασικό μας μεταβολισμό. Έτσι, οδηγούμαστε όχι μόνο στην απογοήτευση, αλλά δυσκολευόμαστε και να χάσουμε βάρος (λίπος) στο μέλλον.
Θέλετε να ελέγξετε το βάρος σας;
Κλείστε το δια ζώσης ή εξ' αποστάσεως ραντεβού σας εδώ!
“Πάρε αυτό το συμπλήρωμα/ρόφημα λιποδιάλυσης και θα σε βοηθήσει”
Αν και η αγορά είναι πλήρης με διάφορα σκευάσματα και ροφήματα λιποδιάλυσης που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα χωρίς κόπο, κανένα από αυτά δεν έχει αποτέλεσμα.
Το αποτέλεσμα που θα δει ο καταναλωτής προέρχονται από το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας το οποίο δημιουργεί, προσλαμβάνοντας λιγότερες θερμίδες από εκείνες που χρειάζεται. Μάλιστα, στις συσκευασίες των προϊόντων και στις διαφημίσεις (τα ψιλά γράμματα που περνούν γρήγορα χαμηλά στην οθόνη) αναγράφεται να συνδυάζεται η λήψη τους με δίαιτα χαμηλών θερμίδων! Φυσικά, βοηθά και το placebo effect, καθώς ο καταναλωτής σκέφτεται ότι θα πρέπει να προσέχει, εφόσον παίρνει το προϊόν!
Σταμάτα να τρως το Χ τρόφιμο/ομάδα τροφίμων και θα αδυνατίσεις.
Κατά καιρούς διάφορα τρόφιμα έχουν κατηγορηθεί για την αύξηση του σωματικού βάρους, από το ψωμί και τα ζυμαρικά, έως τις ντομάτες και το καρπούζι. Κανένα τρόφιμο δεν έχει τη μαγική ιδιότητα να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους μας. Αν υπήρχε τέτοιο τρόφιμο, θα είχαμε λύσει το σημαντικό πρόβλημα της υποθρεψίας!
Στην πραγματικότητα, δεν είναι τα τρόφιμα, αλλά οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές μας είναι που μας οδηγούν σε αύξηση του σωματικού βάρους και είναι σημαντικό να τις αναγνωρίσουμε και να τις βελτιώσουμε για να έχουμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην προσπάθειά μας.
Εμπιστευτείτε το ξεκίνημα της διατροφής σας μόνο σε αδειούχους διαιτολόγους – διατροφολόγους, οι οποίοι θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε τους στόχους σας, με γνώμονα τις δικές σας ανάγκες.
Η διατροφή στην πρόληψη του καρκίνου
Στην Ελλάδα, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (1).
Παγκοσμίως, οι συχνότεροι τύποι καρκίνου που διαγιγνώσκονται είναι ο καρκίνος των πνευμόνων, του μαστού, του παχέος εντέρου και του στομάχου (2).
Οι αιτίες για την καρκινογένεση είναι και γενετικές και περιβαλλοντικές. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το γενετικό κομμάτι, αλλά μπορούμε να πλάσουμε το περιβάλλον, έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες για την ανάπτυξη της ασθένειας.
Το κάπνισμα, το υπερβάλλον σωματικό βάρος, η καθιστική ζωή, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία και η έκθεση σε άλλα καρκινογόνα και στην ακτινοβολία είναι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη του καρκίνου.
Όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου, πολλοί είναι οι οργανισμοί που έχουν εκδώσει οδηγίες. Η δίαιτα μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία του καρκίνου είτε αυξάνοντας, είτε μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Ο οργανισμός World Cancer Research Fund και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχουν εκδώσει οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου, ενώ η έρευνα έχει προχωρήσει αρκετά, με σημαντικά ευρήματα σχετικά με τη διατροφή.
1. Διατηρήστε το βάρος σας στα φυσιολογικά επίπεδα, με Δείκτη Μάζας Σώματος μεταξύ 18.5-24.9 kg/m2. Το υπερβάλλον σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορους τύπους καρκίνου, όπως μαστού (στην εμμηνόπαυση), παχέος εντέρου, ενδομητρίου, οισοφάγου, παγκρέατος και νεφρών. Τα οιστρογόνα, η ινσουλίνη, και άλλες ορμόνες που υπερπαράγονται μπορούν να διεγείρουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων (3).
2. Να ασκήστε τακτικά. Η άσκηση βοηθάει όχι μόνο στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, αλλά και στα επίπεδα ορμονών και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
3. Μειώστε την κατανάλωση τροφίμων που είναι ενεργειακά πυκνά, πλούσια σε λίπος και ζάχαρη, τα οποία προωθούν την αύξηση βάρους.
4. Καταναλώστε τρόφιμα, όπως όσπρια, λαχανικά και φρούτα, από φυτικές πηγές, τα οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
5. Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών, καθώς συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
6. Εάν καταναλώνετε αλκοόλ, μειώστε την κατανάλωσή του σε ένα ποτήρι για τις γυναίκες και 2 για τους άνδρες την ημέρα.
7. Μειώστε την κατανάλωση αλατιού και τροφίμων που ετοιμάζονται και διατηρούνται σε αλάτι (παστά και τουρσί). Η έρευνα έχει δείξει ότι δίαιτες πλούσιες σε τέτοια τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου, ρινοφάρυγγα, και του λαιμού(4).
8. Παρατηρήστε και αποφύγετε τα μουχλιασμένα δημητριακά και όσπρια.
9. Ακολουθείστε μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία σας προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
10. Ο θηλασμός είναι προστατευτικός, όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τις μητέρες, αφού μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
11. Η εξέταση για τον καρκίνο είναι σημαντική, καθώς μπορεί να διαγνωστεί ο καρκίνος στα αρχικά στάδια, γεγονός που βοηθάει στην θεραπεία και αποκατάσταση.
12. Ο Π.Ο.Υ. προτείνει τον εμβολιασμό των παιδιών για Ηπατίτιδα Β και τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) (5).
13. Οι επιζώντες από καρκίνο προτείνεται να ακολουθούν τις οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισής του.
Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που επιφέρει σωματική και ψυχική καταπόνηση. Τα ποσοστά επιβίωσης έχουν βελτιωθεί σημαντικά με το 50% των ασθενών να επιβιώνουν 10 ή παραπάνω χρόνια.
Παρόλ’ αυτά, όλο και περισσότερες διαγνώσεις γίνονται κάθε χρόνο. Συνεπώς, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία!
Πηγές:
(1) http://www.glaxosmithkline.gr/karkinos.html
(2) Cancer research UK
(3) http://www.cancer.org/cancer/cancercauses/dietandphysicalactivity/diet-a...
(4)http://www.cancer.org/healthy/eathealthygetactive/acsguidelinesonnutriti...
(5) http://www.hda.gr/wpcontent/uploads/2014/11/European_code_against_cancer.... pdf
Σπιτικό κουλούρι Θεσ/νίκης: πολύσπορο και ολικής άλεσης
Τι θα χρειαστείτε:
Για 2-4 μερίδες
1/2 κιλό αλεύρι ολικής άλεσης
9 γρ ξηρή μαγιά
250 γρ σουσάμι, ηλιόσπορους, μαυροσούσαμο, λιναρόσπορο
50 γρ ελαιόλαδο
1/2 κ.γ. ταχίνι ολικής άλεσης
1/2 κ.γ. αλάτι
1/2 κ.γ. ζάχαρη
1 κούπα χλιαρό νερό
Εκτέλεση:
1. Ανακατέψτε σε ενα μπωλ το αλεύρι, το αλάτι, τη μαγιά, τη ζάχαρη, το ταχίνι, το λάδι και το νερό
2. ζυμώστε για 15 λεπτά μέχρι να γίνει σφιχτό το μίγμα
3. Χωρίστε τη ζύμη σε 10 κομμάτια, σε σχήμα κορδονιού μήκους 30 εκατοστών
4. Τυλίξτε σαν κουλούρια
5. Βουτήξτε τα σε νερό και στη συνέχεια μέσα στους σπόρους
6.Προθερμάνετε το φούρνο στους 200 βαθμούς. Αφήστε τα κουλούρια σε ένα ταψί με λαδόκολα για 20 λεπτά να φουσκώσουν.
7. Ψήστε στους 180 βαθμούς για περίπου 20 λεπτά, να πάρουν χρώμα.
Η συνταγή προέρχεται από το φυλλάδιο της Novo Nordisk με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2015, με τίτλο "Η αξία του πρωινού"