Διατροφή και νηστεία: πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ταχίνι
Το ταχίνι παράγεται από αποφλοιωμένο ή αναποφλοίωτο ψημένο σουσάμι και χρησιμοποιείται ευρέως στη χώρα μας, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Ως νηστίσιμο προϊόν χρησιμοποιείται ιδιαίτερα αυτή την εποχή, αν και μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε αρκετές συνταγές, ακόμη και να το φτιάξουμε μόνοι μας σπίτι.
Αναφορικά με τη διατροφική του αξία, το ταχίνι προσδίδει γύρω στις 90 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας. Γενικά, πολλοί πιστεύουν ότι το ταχίνι παχαίνει, όμως όταν καταναλώνεται με μέτρο, όπως και κάθε άλλη τροφή, δεν επηρεάζει αρνητικά το σωματικό βάρος.
Μάλιστα, το ταχίνι είναι ένα θρεπτικό τρόφιμο, με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, πρωτεΐνη, σίδηρο, μαγνήσιο και ασβέστιο. Λόγω της αποφυγής ζωικών και γαλακτοκομικών προϊόντων κατά τη νηστεία, είναι μειωμένη η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, όπως η πρωτεΐνη, ο σίδηρος και το ασβέστιο, επομένως το ταχίνι έρχεται να εμπλουτίσει τη διατροφή μας.
Στο σπίτι, μπορούμε να φτιάξουμε ταχίνι πολύ εύκολα. Χρειαζόμαστε 2 φλιτζάνια σουσάμι ψημένο (στο φούρνο ή σε σιδερένιο σκεύος) και 1-2 κ. σούπας ελαιόλαδο. Βάζουμε τα υλικά σε έναν επεξεργαστή τροφίμων/μπλέντερ και αναμειγνύουμε μέχρι να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή το δικό μας, σπιτικό ταχίνι.
Το ταχίνι είναι κύριο συστατικό διαφόρων κλασσικών συνταγών, όπως το χούμους, η ταχινόπιτα και ο χαλβάς, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με άλλους τρόπους, όπως αναλύονται παρακάτω.
1. Αν δεν νηστεύετε τα γαλακτοκομικά, μπορείτε να αναμείξτε 1 κουταλιά του γλυκού ταχίνι στο γιαούρτι σας. Δίνει μια νέα, διαφορετική γεύση στο γιαούρτι!
2. Ψωμί με ταχίνι και μέλι. Αναμείξτε το ταχίνι και το μέλι και απλώστε το πάνω σε μια φέτα ψωμί. Προσθέστε κανέλα και έχετε ένα γευστικό πρωινό ή γρήγορο και χορταστικό γλύκισμα!
3. Η μπανάνα ταιριάζει απόλυτα με το ταχίνι! Μπορείτε να κάνετε σάντουιτς με κομμάτια μπανάνας και ταχίνι.
4. Φτιάξτε χουρμάδες γεμιστούς με ταχίνι (με μέλι ή κακάο) και επικάλυψη σοκολάτας. Είναι ένα εύκολο και γρήγορο γλυκό!
5. Εάν λόγω νηστείας δεν χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στη θέση του, ταχίνι είτε στο φαγητό, είτε σε γλυκά, όπως μπισκότα, μπάρες δημητριακών και energy balls! Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές γλυκές και αλμυρές συνταγές!
6. Σε σαλάτες με όσπρια και μπιφτέκια από ρεβίθια (falafel), μπορείτε να φτιάξετε dressing με ταχίνι, όπως στην παρακάτω συνταγή:
- 1/3 φλιτζ. ταχίνι
- 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένη
- Χυμό από 1 ½ λεμόνια
- 1 κ. σούπας μέλι
- Αλάτι και πιπέρι
- Λίγο ζεστό νερό για να αραιωθεί το μίγμα
7. Αν σας περίσσεψαν ρεβίθια, προσθέστε τα στο μπλέντερ με ταχίνι, κύμινο, λεμόνι και λίγο νερό και θα έχετε στη στιγμή χούμους. Απλώστε το σε ψωμί ή απολαύστε το με λαχανικά (αγγούρι, σέλερι, καρότο).
Το ταχίνι είναι ένα θρεπτικό τρόφιμο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικιλοτρόπως όλο το χρόνο και αποτελεί τρόφιμο που συναντάμε στη Μεσογειακή Διατροφή. Είναι ιδανικό για άτομα που δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα, αλλά καλό είναι να το χρησιμοποιούμε με μέτρο, καθώς είναι θερμιδικά πυκνό.
Διατροφή & αιμορροϊδοπάθεια
Οι αιμορροιδες είναι ένα σύμπλεγμα αγγείων στον πρωκτό, τα οποία όταν διογκώνοτναι οδηγούν στην αιμοροειδοπάθεια, κοινώς αιμορροιδες, με κλασσικό σύμπτωμα τις επίπονες κενώσεις. Τυπικά συμπτώματα αποτελούν ο πόνος στον πρωκτό, κνησμό, αιμορραγια, και πιθανώς και πρόπτωση των αιμορροιδων. Αν και είναι σπάνια επικίνδυνες.
Υπάρχουν 2 τύποι: Ο εσωτερικός τύπος (στο ορθό) και ο εξωτερικός (κάτω από το δέρμα στον πρωκτό), και διακρίνονται σε τέσσερα στάδια. Και στους δύο τύπους, τα κόπρανα που περνούν μπορεί να προκαλέσουν πόνο και αιμορραγία, με τον εξωτερικό τύπο να θεωρείται ο πιο “άβολος” τύπος, ενώ στον εσωτερικό τύπο δεν υπάρχει πόνος συνηθως, αν και τότε βλέπουμε πιο συχνά την πρόπτωση των αιμορροιδων.
Οι αιμορροιδες σχετίζονται με τη χρόνια δυσκοιλιότητα, και δυσκολίες στην εντερική κένωση και χρονοβόρα εντερική κένωση, που επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος, το οποίο συσσωρεύεται στην περιοχή με αποτέλεσμα τη διόγκωση των φλεβών. Μάλιστα, οι ασθενείς με αιμορροιδες φαίνεται να έχουν ήδη και επηρεασμένη κινητικότητα και “σφίξιμο" του σφικτήρα του πρωκτού.
Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης τους είναι η ηλικία, η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, και η διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες και υγρά, καθώς και η εγκυμοσύνη.
Η διάγνωση γίνεται με λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση.
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, και σε ορισμένες περιπτώσεις άλλες πιο επεμβατικές μεθόδους (πχ. αφαίρεση με laser, αιμορροιδοπηξία ή χρήση ελαστικών δακτυλίων). Για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των αιμορροειδων ομως, υπάρχουν και διατροφικές οδηγίες.
1. Αυξήστε την πρόσληψη των φυτικών ινών. Πηγές φυτικών ινών αποτελούν τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, καθώς και τα προιόντα ολικής άλεσης (ψωμί ολικής, καστανό ρύζι, ζυμαρικά οσπρίων ή ολικής άλεσης, σκανδιναβικές φρυγανιές, φρυγανιές και παξιμάδια ολικής άλεσης, βρώμη, δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης). Αν καταναλώνετε μικρή ποσότητα από τις παραπάνω ομάδες τροφίμων, αυξήστε σταδιακά την πρόσληψή τους μέσα στη μέρα στα 25 με 30 γραμμάρια ημερησίως.
Για να αυξήσετε την πρόσληψη των φυτικών ινών μέσα στη μέρα μπορείτε να επιλέξετε φρούτα και ξηρούς καρπούς ως σνακ, να προσθέστε σαλάτες στα κύρια γεύματα, να αντικαταστήστε σταδιακά τα λευκά σιτηρά με προϊόντα ολικής άλεσης, να δοκιμάστε να προσθέστε τη βρώμη σε σπιτικές μπάρες και σε μπιφτέκια, και να καταναλώστε περισσότερες μέρες στην εβδομάδα όσπρια και λαδερά. Επίσης, μπορείτε να προσθέσετε στις σαλάτες ξηρούς καρπούς και αβοκάντο, καθώς και βρασμένα όσπρια (πχ. μαυρομύτικα φασόλια) ή αμυλούχα λαχανικά (καλαμπόκι).
2. Ενυδατωθείτε. Καταναλώστε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια υγρών την ημέρα. Η υψηλή πρσόληψη φυτικών ινών πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή κατανάλωση υγρών. Στα υγρά ανήκουν πέρα από το νερό, και άλλα υγρά όπως το τσάι, οι χυμοί και οι γρανίτες, το γάλα, και οι σούπες. Σημαντική πηγή υγρών ειναι άλλα τρόφιμα πλούσια σε υγρά, όπως φρούτα, λαχανικά, γιαούρτι και ζελέ.
Επίσης, τα καυτερά τρόφιμα φαίνεται να οδηγούν σε επίπονες κενώσεις, και συστηνεται η αποφυγη της κατανάλωσής τους.
Η ήπια αερόβια άσκηση επίσης επηρεάζει θετικά στην κινητικότητα του εντέρου.
Παραδείγματα πηγών φυτικών ινών:
Πηγές φυτικών ινών |
Ποσότητα φυτικών ινών (γραμμάρια) |
---|---|
1 μήλο με φλούδα |
4,5 |
1 μπανάνα |
3 |
1 αχλάδι |
5,5 |
1 πορτοκάλι |
3 |
1 φλ. μπρόκολο βρασμένο |
5 |
1 πατατα με τη φλούδα |
4 |
1 καρότο |
1,5 |
1 φλ. ζυμαρικα ολικής άλεσης |
6 |
1 φλ κινόα βρασμένη |
5 |
1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης |
2 |
1/2 ωμή βρώμη |
8 |
1 φλ. βρασμένες φακές |
13,5 |
1 φλ. βρασμενα ρεβύθια |
12,5 |
30 γρ σπόροι chia |
10 |
30 γρ αμυγδαλα |
3,5 |
100 γρ αβοκάντο |
6,7 |
Πηγές:
- Sandler RS, Peery AF. Rethinking What We Know About Hemorrhoids. Clin Gastroenterol Hepatol. 2019 Jan;17(1):8-15. doi: 10.1016/j.cgh.2018.03.020. Epub 2018 Mar 27. PMID: 29601902; PMCID: PMC7075634.
- Alonso-Coello P et al. Fiber for the treatment of hemorrhoids complications: a systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2006 Jan;101(1):181-8. doi: 10.1111/j.1572-0241.2005.00359.x.
- Trompetto M et al. Evaluation and management of hemorrhoids: Italian society of colorectal surgery (SICCR) consensus statement. Tech Coloproctol. 2015 Oct;19(10):567-75. doi: 10.1007/s10151-015-1371-9. Epub 2015 Sep 24. Erratum in: Tech Coloproctol. 2016 Mar;20(3):201.
- Labidi A et al. Dietary habits associated with internal hemorrhoidal disease: a case-control study. Tunis Med. 2019 Apr;97(4):572-578. PMID: 31729708.
- Garg P, Singh P. Adequate dietary fiber supplement and TONE can help avoid surgery in most patients with advanced hemorrhoids. Minerva Gastroenterol Dietol. 2017 Jun;63(2):92-96. doi: 10.23736/S1121-421X.17.02364-9. Epub 2017 Feb 1. PMID: 28150480.
- USDA food list
Date bark με αμύγδαλο
Με μόνο 4 υλικά, φτιάχνετε αυτή τη γευστική μπάρα!!!
Θα χρειαστείς:
-12 χουρμαδες
-3-4 κουταλιές αμυγδαλοβουτυρο
-Αμυγδαλα
-Σοκολάτα
Εκτέλεση:
1. Ανοίξτε τους χουρμάδες και βγάλτε τα κουκούτσια και απλώστε τους τον ένα δίπλα στον άλλον, σε μία λαδόκολλα, σχηματίζοντας ένα ορθογωνιο. Με μια άλλη λαδόκολλα, πιέστε τους χουρμάδες να γίνουν μια μαζα.
2. Απλώστε από πάνω το αμύγδαλοβουτυρο και τα αμύγδαλα (εγώ έβαλα ορισμένα σπασμένα και ορισμένα ολόκληρα).
3. Απλώστε πάνω λιωμένη σοκολάτα και άσε την μπάρα στο ψυγείο να δέσει.
4. Κόψτε σε κομμάτια και απολαύστε την!
Χουρμάδες: Ποιά είναι η διατροφική τους αξία;
Οι χουρμάδες, είναι τροπικά φρούτα και προέρχονται από τους φοινικες Phoenix dactylifera. Πωλούνται επί το πλείστον αποξηραμένοι, ενώ τρώγονται και φρέσκοι. Συνήθως, βρίσκουμε δυο είδη χουρμάδων στο εμπόριο τους κλασσικούς, μικρούς (deglet noor) και τους βασιλικούς (medjool) χουρμάδες. Είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες, εκ των οποίων η πλειοψηφία είναι σάκχαρα, ενώ περιέχουν και φυτικές ίνες.
Σε 100 γραμμάρια βασιλικών χουρμάδων περιέχονται 277 θερμίδες, από 75 γραμμαρια υδατανθράκων, εκ των οποίων τα 66 γραμμαρια είναι σάκχαρα και τα 7 γραμμαρια φυτικές ίνες, ενώ περιέχουν και λίγη πρωτεϊνη (1,8 γραμμάρια) και ελάχιστα λιπαρά. Τα 100 γρ χουρμάδων προσδίδουν το 10% της βιταμίνης Β6, το 20% του Καλίου, το 5% του Σιδήρου και το 13% του Μανγησίου που χρειαζόμαστε. Η τυπική μερίδα, βέβαια, είναι 1-2 χουρμάδες, δηλαδή 25-50 γρ. Ένας βασιλικός χουρμάς ζυγίζει περι τα 25 γραμμαρια, ενώ ενας deglet noor 7 γραμμαρια.
Χάρη στην περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, οι χουρμάδες είναι καλή επιλογή για άτομα με δυσκοιλιότητα, ενώ έχουν και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει οτι μπορούν να αποτελέσουν γλυκό σνακ για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, χωρίς να επηρεάσουν αρνητικά τα επίπεδα γλυκόζης, όταν καταναλώνονται σε μέτρια ποσοτητα. Χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωση των χουρμάδων, λόγω του οτι είναι τρόφιμο υψηλό σε σάκχαρα, γεγονός που δεν αντιστασθμίζεται από την περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά. Δηλαδή, συστήνεται η κατανάλωση να είναι με μέτρο, σε ποσότητα 25-50 γραμμαρίων.
Επιπλέον, σε σχέση με άλλα αποξηραμένα φρούτα, οι χουρμάδες έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, που έχουν αντιοξειδωτική δράση, με θετική επίδραση στην υγεία και το οξειδωτικό στρες.
Διατηρούνταιι εύκολα και αποθηκεύονται είτε στο ψυγείο είτε σε δροσερό ντουλάπι σε αεροστεγές σκεύος
Τα τελευταία χρόνια οι χουρμάδες έχουν γίνει μέρος πολλών θρεπτικών συνταγών, αντικαθιστώντας συχνά τη ζάχαρη σε συνταγές, λόγω της πολύ γλυκιάς τους γεύσης. Έτσι, πολλές είναι οι συνταγές που θα βρει κανείς για γλυκά και σνακ. οπως μπάρες, κέικ και μπισκότα, είτε ωμά είτε ψημμένα!
Μια πολύ εύκολη και γνωστή συνταγή είναι χουρμάς γεμιστός με φυστικοβούτυρο. Απλά ανοιγουμε το χουρμά, και τον γεμίζουμε με 1 κουταλιά φυστικοβούτυρο. Επιπλέομ, μπορούμε να προσθέσουμε κάποιον ξηρό καρπό πχ. καρύδι ή/και τον καλύψουμε με μαύρη σοκολάτα.
Πηγές:
Glycemic indices of five varieties of dates in healthy and diabetic subjects.
USDA