Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 2-7 Ιουλίου 2018
1. Δοκιμάστε μια διαφορετική συνταγή για δροσερά overnight oats, με γιαούρτι, γάλα, και σπόρους!
2. Είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ/ BMI) ένας καλός δείκτης για το βάρος μας και την υγεία μας;
5 επαγγελματίες υγείας απαντούν πώς όχι δεν είναι.
Και αυτό γιατί, όπως και με το βάρος μας, δεν μας δείχνει τη σύσταση του σώματός μας και την κατανομή του λίπους στο σώμα μας, ενώ υπάρχουν διαφυλετικές διαφορές σχετικά με τη σχέση υγείας και ΔΜΣ.
Επομένως, χρησιμοποιούμε το ΔΜΣ (και το βάρος) ως ένα αρχικό δείκτη, ο οποίος μας δείνει το έναυσμα να εξετάσουμε και τη σύσταση του σώματος, μέσω της ανάλυσης σύστασης σώματος, τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, καθώς και άλλους δείκτες υγείας.
3. Πρέπει να ακολουθούμε δίαιτα χωρίς λεκτίνες;
Το τελευταίο διάστημα ακούγεται όλο και πιο πολύ η δίαιτα χωρίς λεκτίνες, η οποία υπόσχεται μείωση της φλεγμονής (?) και απώλεια βάρους (αλίμονο… πώς θα γίνει γνωστή αν δεν βοηθά στην απώλεια βάρους!).
Τι είναι οι λεκτίνες;
Οι λεκτίνες είναι ουσίες που βρίσκουμε σε φυτικούς οργανισμούς, και κυρίως στα όσπρια, οι οποίες έχουν τοξική δράση στον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό πριν φάμε όσπρια τα μουλιάζουμε και τα βράζουμε, για να απενεργοποιηθούν.
Παρόλο που η δίαιτα χωρίς λεκτίνες έχει γίνει της μοδός δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, καθώς έτσι κι αλλιώς η ποσότητα των λεκτινών που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας είναι είναι αμελητέα, αν όχι μηδαμινή. Άλλωστε, τα τρόφιμα στα οποία βρίσκεται είναι πολύ θρεπτικά, σχετίζονται με οφέλη για την υγεία, και τα μαγειρεύουμε καλά ούτως ή άλλως!
4. Πρέπει να φοβόμαστε τα τεχνητά γλυκαντικά;
Η The Food Medic Dr Hazel Wallace αναλύει τη βιβλιογραφία και καταλήγει στο ότι σύμφωνα με τις παρούσες μελέτες και την ποσότητα των τεχνητών γλυκαντικών που καταναλώνεται μπορούμε να πούμε ότι:
α) η χρήση τους είναι ασφαλής, και
β) μπορεί να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, εαν αντικαταστήσουν τη ζάχαρη, άρα και θερμίδες.
Βέβαια, είναι πιο σημαντικό να ασχοληθούμε με τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες ως σύνολο. Δηλαδή, ναι μεν είναι ένα καλό βήμα η αντικατάσταση των αναψυκτικών με ζάχαρη με αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη, αλλά η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι βαρυσήμαντη και απαραίτητη.
5. Όταν χρειαζόμαστε βοήθεια, πηγαίνουμε στον ειδικό! Γιατί δεν το κάνουμε αυτό και με τη διατροφή μας;
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο μοναδικός ειδικός πάνω στη διατροφή, με τουλάχιστον 4 έτη εκπαίδευσης στην επιστήμη διαιτολογίας-διατροφής, και εκατοντάδες ώρες πρακτικής άσκησης για την απόκτηση του πτυχίου και της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος!
Πολλές φορές θα ακούσουμε τις "συμβουλές" των φίλων, συγγενών, πωλητών, διασήμων και άλλων ατόμων, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία μας!!!
Εμπιστευτείτε μόνο τους διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, καθώς ανά την επικράτεια υπάρχουν άτομα που παριστάνουν τους διαιτολόγους, και πολλές φορές διατηρούν διαιτολογικά γραφεία!!!
Υπάρχουν κρυφές θεραπείες για χρόνιες νόσους, όπως διαβάζουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Συνεχώς, στο διαδίκτυο και κυρίως στα μέσα κοινωνικής δυκτίωσης διαβάζουμε όχι μόνο ψεύτικες ειδήσεις #fakenews, αλλά και ψεύτικες μελέτες και θεραπείες, κείμενα που στόχο έχουν να φοβίσουν το κοινό, τύπου “προσοχή το Χ προκαλεί καρκίνο”, ενώ δεν υπάρχει σχετικός κίνδυνος ή μελέτη που να αναφέρει κάτι τέτοιο, ή το “Ψ βότανο σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα σε 1 ώρα”. Τέτοιες αναρτήσεις αναπαράγονται ξανά και ξανά, σε σημείο που οι ισχυρισμοί που γίνονται να θεωρούνται αληθείς από το κοινό.
Και ποιό το κακό;
Οι αρνητικές συνέπειες που επέρχονται με την αναπαραγωγή τέτοιου είδους αναρτήσεων έχουν να κάνουν με την ψυχική και σωματική υγεία ασθενών, ενώ παραπλανούν και υγιή άτομα σε πρακτικές που δεν οφελούν την υγεία τους.
Συγκεκριμένα, αν ένας ασθενής στην απελπισία του επιλέξει να πιεί το ρόφημα βοτάνων και όχι το φάρμακο του ή αν ενας κακρινοπαθής ακολουθήσει την αλκαλική δίαιτα και απορρίψει τη θεραπεία του, προφανώς και η ζωή του βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Ενας υγιής που πιστεύει στις αανρτήσεις αυτές και φάει πυρήνες βερύκοκου για “πρόληψη” καρκίνου μπορεί να βρεθεί στο νοσοκομείο με δηλητηρίαση από υδροκυάνιο, όπως βρέθηκαν πολλοί άλλοι συμπολίτες μας. Τα παραδειγματα (και οι επιπτωσεις) ειναι πολυάριθμα.
Μάλιστα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι όταν οι καρκινοπαθείς με θεραπεύσιμους καρκίνους ακολουθούν συμπληρωματικές πρακτικές είναι πιο πιθανό να καθυστερήσουν την θεραπεία τους, με αποτέλεσμα να μειώνεται το προσδόκιμο ζωής τους, σε σχέση με ασθενείς που δεν ακολουθούν συμπληρωματικές πρακτικές (doi: 10.1001/jamaoncol.2018.2487). Είναι σημαντικό να αναφέρουμε φυσικά και το γεγονός οτι η αδυναμία βελτίωσης με τέτοιου είδους πρακτικές επίσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία των ασθενών, αλλά να υπάρξουν και επιπρόσθετες παρενέργειες.
Τα άτομα που δημιουργούν τις αναρτήσεις αυτές σαφώς και έχουν κάποιο όφελος, είτε είναι χρηματικό (μέσω πωλήσεων, επισκέψεων σε γραφεία/“ιατρεία” ή διαφημίσεων), είτε αφορά επισκεψιμότητα στη σελίδα τους, ενώ ενδέχεται και ορισμένοι να πιστεύουν τους ισχυρισμούς που κάνουν. Αυτό φυσικά δεν δικαιολογεί το γεγονός οτι παραπλανούν το κοινό! Τα άτομα που αναπαράγουν τις αναρτήσεις αυτές έχουν εξαπατηθεί και παραπλανηθεί, και στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν συνανθρώπους καταλήγουν να προωθούν ψευδο-επιστημονικές και επικίνδυνες πρακτικές!
Είναι απαραίτητο πριν πιστέψουμε ή/και αναδημοσιεύσουμε μια ανάρτηση να σκεφτούμε τα εξής:
- Από πού προέρχεται η πληροφορία; Είναι τεκμηριωμένη; Γίνεται αναφορά μελέτες σε ανθρώπους που μπορούμε να βρούμε και να διαβάσουμε ή γίνεται αναφορά σε μεμονωμένα περιστατικά (τύπου το έκανε μια φίλη και γιατρεύτηκε) τα οποία δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε;
- Μήπως αυτό που λέει είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό; Μήπως είναι άλλη μια θεωρία συνομωσίας;
- Ο τίτλος της μας κάνει να πανικοβαλόμαστε και είναι με κεφαλαία γράμματα και πολλά θαυμαστικά (τύπου ΠΡΟΣΟΧΗ!!! ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ!!!!!);
Αν δεν είμαστε σίγουροι, μπορούμε να στείλουμε τον σύνδεσμο/άρθρο σε εναν επιστήμονα που εμπιστευόμαστε (πχ. σε εναν ιατρό, ή διαιτολόγο αν γίνεται αναφορά στη διατροφή ή σε τρόφιμο/ρόφημα) και να ζητήσουμε την άποψή του.
Δυστυχώς, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει χώρο για αρκετές αντι- και ψευδο-επιστημονικές αναρτήσεις και θεωρίες, οι οποίες είναι επικίνδυνες για τη δημόσια (και προσωπική μας) υγεία! Πρέπει να είμαι πολύ επιφυλακτικοί και υποψιασμένοι όταν διαβάζουμε για μοναδικές, μαγικές λύσεις είτε πρόκειται για απώλεια βάρους (όχι δεν γίνεται να χάσουμε 10 κιλά σε 2 εβδομάδες), είτε για χρόνιες νόσους!
Πώς θα ενυδατωθούμε το χειμώνα;
Καθημερινά το σώμα μας χρειάζεται λίτρα υγρών. Το νερό αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι του οργανισμού μας, απαραίτητο για πληθώρα λειτουργιών, όπως τον μεταβολισμό των κυττάρων, τη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών και του οξυγόνου στους ιστούς, στην αποβολή των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού, στην ενυδάτωση των αρθρώσεων, στην προστασία του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης και των εμβρύων (μέσω αμνιακού υγρού) από τους κραδασμούς και στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
Όταν είμαστε αφυδατωμένοι ο οργανισμός μας επιβαρύνεται ιδιαιτέρως. Τα συμπτώματα ποικίλουν από ζαλάδες και αίσθημα αδυναμίας έως ξηροστομία, ταχυκαρδία, μηδενική παραγωγή ούρων και διαταραγμένη νοητική κατάσταση! Αν και το καλοκαίρι έχουμε υψηλότερες ανάγκες σε υγρά, και το χειμώνα υπάρχει κίνδυνος αφυδάτωσης, λόγω χαμηλής πρόσληψης υγρών.
Καθημερινά χρειαζόμαστε λίτρα υγρών, με συνήθη σύσταση την κατανάλωση τουλάχιστον 6-8 ποτήρια υγρών την ημέρα!
Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε καλά επίπεδα ενυδάτωσης το χειμώνα;
1. Το νερό, φυσικά είναι η καλύτερη πηγή ενυδάτωσης! Αν το ξεχνάτε, μπορείτε να πάρετε ένα ωραίο μπουκάλι και να το έχετε πάντα μαζί σας. Επίσης, πλέον υπάρχουν και «έξυπνα» μπουκάλια που ειδοποιούν το χρήστη να πιει νερό και μετρούν την ποσότητα υγρών που πίνετε. Μαζί με φέτες πορτοκαλιού, λεμονιού και μυρωδικά μπορεί να πάρει νέα γεύση και να γίνει πιο ελκυστικό ρόφημα!
2. Το τσάι και ο καφές είναι καλές επιλογές ενυδάτωσης. Μετρούν στα υγρά, ενώ η διουρητική τους δράση είναι ήπια και παροδική, άρα δεν μας αφυδατώνουν! Προτιμήστε τα σκέτα ή με λίγη ζάχαρη ή γάλα. Έτσι, έχουμε πηγές αντιοξειδωτικών και υγρών μαζί!
3. Και το γάλα μετρά στα υγρά και μπορεί να καταναλωθεί στο πρωινό και το βραδινό, μαζί με τοστ ή δημητριακά.
4. Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούνται κατά ένα μεγάλο μέρος από υγρά, επομένως, και αυτά μας παρέχουν νερό! Μάλιστα, το 20% των υγρών της ημέρας μπορούμε να το πάρουμε από τα τρόφιμα και όχι από τα υγρά που πίνουμε!
5. Οι σούπες είναι κατεξοχήν χειμερινό πιάτο, το οποίο συμβάλλει στην πρόσληψη υγρών. Μάλιστα, στην περίπτωση που αντί για βραστά λαχανικά φτιάξετε σούπα λαχανικών προσλαμβάνετε και το νερό και τις επιπλέον βιταμίνες που βρίσκετι στο νερό που έβρασαν τα λαχανικά! Δύο σε ένα, λοιπόν!
Επομένως, και το χειμώνα έχουμε αρκετές πηγές υγρών που μπορούμε να επιλέξουμε. Καλό είναι να αποφεύγουμε τα αναψυκτικά, καθώς είναι πηγή μεγάλης ποσότητας ζάχαρης, ενώ η συχνή κατανάλωσή τους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, ακόμη και όταν πρόκειται και για αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη!
Ήπιατε αρκετά υγρά σήμερα;
Οικονομικές και υγιεινές πηγές πρωτεΐνης
Μια πλήρης και υγιεινή διατροφή δεν είναι και δεν χρειάζεται να είναι ακριβή! Ένα από τα βασικά θρεπτικά συστατικά που το σώμα μας χρειάζεται είναι η πρωτεϊνη, και τα απαραίτητα αμινοξέα.
Οι πηγες πρωτεϊνης είναι το κρέας και τα παράγωγά του, τα πουλερικά, το ψάρι, το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί, το αυγό, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί, ενώ πρωτεϊνη βρίσκουμε και στα λαχανικά, καθώς και σε μικρή ποσοτητα στις πηγές υδατανθράκων. Δηλαδή, είναι πολύ εύκολο να βρούμε πρωτεϊνες σε πολλά τρόφιμα που βρίσκουμε εύκολα και καταναλώνουμε στην καθημερινότητά μας.
Ένα σημαντικό ζήτημα στην πρόσληψη πρωτεϊνών είναι οι πηγές πρωτεϊνης να μην είναι υψηλές σε κορεσμένα λιπαρά. Ας δούμε ορισμένες οικονομικές μεν, υγιεινές δε, πηγές πρωτεΐνης.
- Αυγο & ασπραδι αυγού (7 γραμμάρια πρωτεϊνης/ασπράδι ή αυγό): η καλύτερη ποιοτικά πρωτεϊνη, σε εξαιρετική τιμή! Το αυγό ειναι από τα πιο θρεπτικά τρόφιμα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πληθρώρα συνταγών. Πλεόν στο εμπόριο βρίσκουμε και παστεριωμένα ασπράδια αυγού για εξτρα άλιπη πρωτεϊνη σε ομελέτες και άλλες συνταγές!
- Γιαούρτι (18-20 γρ πρωτεϊνης/κεσεδάκι): 1 κεσεδάκι γιαούρτι προσδίδει πρωτεϊνη υψηλής βιολογικής αξίας, μαζί με Ασβέστιο, και λιποδιαλυτές βιταμινες και προβιοτικά. Διατηρείται περισσότερο καιρό σχέση με το γάλα, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και σε γλυκές και αλμυρές συνταγές!
- Τυριά με χαμηλά λιπαρά (11-21 γρ πρωτεϊνης/100 γρ): Επιλέγοντας τυρί χαμηλό σε λιπαρά, έχουμε στον ίδιο όγκο τροφής λιγοτερα λιπαρά και περισσότερη πρωτεϊνη υψηλής βιολογικής αξίας! Κίτρινα τυριά χαμηλά σε λιπαρά που έχουν ωραία γεύση περιέχουν περίπου 17% λιπαρά, ενώ και η φέτα με χαμηλά λιπαρά (11-12%), το τυρί cottage, το κατίκι Δομοκού, το γαλοτύρι, η φρέσκια μοτσαρέλα και η μυζηθρα/ανθοτυρο έχουν ωραία γεύση με λίγα λιπαρά!
- Ταχίνι (17 γρ πρωτεϊνης/100 γρ) και βούτυρα ξηρών καρπών (20-25 γρ πρωτεϊνης/100 γρ): Πλέον εύκολα τα βρίσκουμε στο εμπόριο, χωρίς προσθήκη ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών, ενώ η τιμή τους ειναι ιδιαιτερα προσιτή όταν αγοράζονται από καταστήματα που τα φτιάχνουν επι τόπου, ή αν τα φτιάξουμε στο σπίτι αλέθωντας τους ξηρους καρπούς σε μεγάλο, δυνατό blender. Το ταχίνι και τα βούτυρα ξηρών καρπών είναι πηγές πρωτεϊνης και καλών λιπαρών.
- Στήθος κοτόπουλο (30 γρ πρωτεϊνης/100 γρ): Το κοτοπουλο είναι ειναι πολύ χαμηλό σε λιπαρά, και πιο προσιτό οικονομικά σε σχέση με άλλα κρέατα και κομμάτια κρεάτων με αντίστοιχα χαμηλά λιπαρά.
- Ψάρι (περίπου 20 γρ πρωτεϊνης/100 γρ): Το ψάρι, νωπό ή κατεψυγμένο είναι μια εξαιρετική επιλογή. Το κατεψυγμένο ψάρι είναι και φρέσκο (καταψύχεται άμεσα) και πιο προσιτό οικονομικά σε σχέση με τά νωπά ψάρια. Μάλιστα, τα λιπαρά ψάρια, είναι πηγές των απαραίτητων ω-3 λιπαρών οξέων! Από τα λιπαρά ψάρια οι σαρδέλες ξεχωρίζουν οχι μόνο για την τιμή τους, αλλά και για το γεγονός οτι λόγω της θέσης τους στην τροφική αλυσίδα είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά, χωρίς τα βαρέα μέταλλα των μεγάλων λιπαρών ψαριών!
- Όσπρια (9γρ πρωτεϊνης/100 γρ): Είναι φτηνά, είναι χορταστικά, είναι πηγές πρωτεϊνης, φυτικών ινών, και τα βρίσκουμε σε μεγάλη ποικιλία. Από τα ρεβύθια εως τα μαυρομάτικα φασόλια, και το τόφου οι χρήσεις και οι συνταγές στις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι πολλές, από σούπες και σαλάτες, εως γλυκίσματα!
- Άλλα τρόφιμα-πηγές πρωτεϊνης: Πέρα από τα παραπάνω τρόφιμα, και άλλα τρόφιμα όπως τα λαχανικά & τα μανιτάρια (3 γρ πρωτεϊνης/100 γρ) και τα σιτηρά περιέχουν πρωτεϊνη, αν και σε μικρότερη ποσοτητα. Για παράδειγμα, η βρώμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλές συνταγές περιέχει 14 γραμμάρια πρωτεϊνης/100 γρ.