Τι τρώει ένας αθλούμενος;
Αν βρεθεί κανείς σε ένα γυμναστήριο θα παρατηρήσει ότι αρκετοί αθλούμενοι καταναλώνουν αθλητικά ποτά και συμπληρώματα πρωτεϊνών. Είναι άραγε τόσο χρήσιμα ή απαραίτητα; Αυτά είναι που θα αυξήσουν τη μυϊκή μάζα στο σώμα;
Οι διατροφικές ανάγκες ενός αθλούμενου (όχι αθλητή ή πρωταθλητή) καλύπτονται εύκολα από μια τυπική, υγιεινή και θρεπτική διατροφή 1800-2500 θερμίδων την ημέρα! Είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε επαρκείς ποσότητες υδατανθράκων, λιπαρών και πρωτεϊνών, από πληθώρα τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών φρούτων και λαχανικών!
Περί το 50% των θερμίδων που χρειάζεται το σώμα συστήνεται να προέρχεται από υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, δημητριακά, ζυμαρικά, παξιμάδι, πατάτα κ.α.), το 15-20% από πρωτεΐνες (κρέας, ψάρι , κοτόπουλο, αυγό, τυρί, όσπρια κ.α.), και το 30-35% από (επί το πλείστον καλά) λιπαρά (εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, λιπαρά ψάρια, αβοκάντο κ.α.).
Αν και είναι της μόδας οι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες, όχι μόνο δεν πλεονεκτούν αναφορικά με την επίδοση στην άσκηση, αλλά αντιθέτως δεν συνάδουν με τις συστάσεις υγιεινής διατροφής. Μάλιστα, μετά τη γυμναστική το σώμα μας χρειάζεται υδατάνθρακες, ώστε να αναπληρωθεί το μυϊκό γλυκογόνο, δηλαδή οι υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στους μυς μας.
Όσον αφορά τις πρωτεΐνες, εύκολα φτάνουμε τον στόχο του 0,8-1 γραμμάριο/κιλό σωματικού βάρους, ενώ ακόμη και για αθλούμενους με πολύ έντονη άσκηση, που χρειάζονται σαφώς περισσότερη πρωτεΐνη (1,4-2 g/κιλό), ο στόχος καλύπτεται πολύ εύκολα. Για παράδειγμα, εάν ένας άνθρωπος 70 κιλών χρειάζεται 100 γρ πρωτεΐνης καλύπτεται με:
250 ml γάλα (= 10 γρ πρωτεΐνης)
120 γρ ξηρών καρπών (=20 γρ πρωτεΐνης)
200 γρ κοτόπουλο ψητό/βραστό (= 40 γρ πρωτεΐνης)
90 γρ τυρί (= 20 γρ πρωτεΐνης)
2 αυγά (= 10 γρ πρωτεΐνης)
Επιπλέον, πρωτεΐνες βρίσκουμε και στα όσπρια, στις πηγές υδατανθράκων και τα λαχανικά! Τα συμπληρώματα πρωτεϊνών ή συγκεκριμένων αμινοξέων σπάνια είναι απαραίτητα, ενώ δεν αντικαθιστούν τα γεύματα!
Τα συμπληρώματα βιταμινών είναι απαραίτητα μόνο σε περίπτωση έλλειψης ή σε άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή (βιταμίνη Β12), και πάντα σε συνεννόηση με ιατρό ή και διαιτολόγο - διατροφολόγο!
Πριν την προπόνηση καλό είναι να τρώμε ένα γεύμα ή σνακ που να περιέχει σύνθετους υδατάνθρακες 1 με 4 ώρες πριν την προπόνηση, ή ένα φρούτο όπως μια μπανάνα αμέσως πριν την άθληση. Για πολύωρη άσκηση (>90 λεπτών) θα χρειαστούν και σνακ με υδατάνθρακες ενδιάμεσα της προπόνησης, όπως ενεργειακά ποτά, ή μπάρες ή μπανάνα!
Μετά την άθληση να τρώμε ένα γεύμα με υδατάνθρακες και πρωτεΐνες για την αναπλήρωση του μυϊκού γλυκογόνου και την ανάπλαση των μυών. Το γάλα είναι μια εξαιρετική (και φτηνή) επιλογή που περιέχει και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, και υδατάνθρακες! Ειδάλλως, ένα πλήρες γεύμα (πχ. σαλάτα με κοτόπουλο και πατάτες) επίσης είναι εξαιρετική επιλογή!
Φυσικά δεν γίνεται να ξεχνάμε την ενυδάτωσή μας, και ενυδατωνόμαστε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση! Αν ιδρώσουμε 1 λίτρο νερό, τότε θα χρειαστεί 1,5 λίτρο για να επανέλθουμε στα πρότερα επίπεδα ενυδάτωσης!
Εν κατακλείδι, μια πλήρης, θρεπτική διατροφή με ποικιλία τροφίμων είναι επαρκής για τον μέσο αθλούμενο. Δεν χρειάζεται να αγοράσουμε ακριβά συμπληρώματα πρωτεϊνών, αλλά η οργάνωση στα γεύματα είναι κλειδί! Καθένας έχει διαφορετικές ανάγκες και πρόγραμμα άθλησης, διατροφής και τρόπου ζωής! Η τακτική φυσική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για όλους μας, και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι όλων των οδηγιών υγιούς τρόπου ζωής, αλλά και της Μεσογειακής Διατροφής!
Τα άρθρα με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα για το 2019
Τα διατροφικά άρθρα με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα για τη φετινή χρονιά ήταν τα εξής:
1. Το τέλειο πρωινό με χυλό βρώμης. Ο χυλός βρώμης αποτελεί το αγαπημένο μου πρωινό! Μπορούμε να δημιουργήσουμε γλυκές και αλμυρές συνταγές, με μια θρεπτική και χορταστική βάση!
2. Ζάχαρη καρύδας: τελικά είναι υγιεινή ή όχι; Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος είναι ένα από πλέον αναγνωσμένα άρθρα μου! Η ζάχαρη καρύδας, αν και πωλείται πανάκριβα, δεν είναι άλλο από ... ζάχαρη, όπως και η κρυσταλλική!
3. Σταφυλοθεραπεία: Θεραπεία ή Απάτη; Ένα άρθρο που προκάλεσε μεγάλη συζήτηση! Η σταφυλοθεραπεία μόνο θεραπεία δεν αποτελεί, όσο και να "πιστεύουν" μερικοί σε αυτή!
4. Διαιτολογος, διατροφολόγος ή σύμβουλος διατροφής; Σε ποιόν θα απευθυνθούμε; Ένα πολύ σημαντικό θέμα δημόσιας υγείας! Μερικοί επιτήδιοι αυτοαποκαλούνται διαιτολόγοι ή διατροφολόγοι ή όμοιους τίτλους, χωρίς να έχουν αντίστοιχες σπουδές, θέτωντας την υγεία του κοινού σε κίνδυνο! Ακόμη μερικοί διατηρούν και γραφεία & έχουν γράψει και βιβλία διατροφής!
5. Γιαούρτι με ταχίνι. Μια διαφορετική "συνταγή" για τους λάτρεις του γιαουρτιού & του ταχινιού!
6. Overnight oats με γιαούρτι και σπόρους. Άλλη μια αγαπημένη συνταγή για πρωινό που ετοιμάζουμε από το προηγούμενο βράδυ!
Φέτος, σας άρεσαν πολύ οι συνταγές! Περιμένω τις ιδέες σας για επιστημονικώς τεκμηριώμενα κείμενα-συμβουλές διατροφής & συνταγές!
Κέτσαπ ή μουστάρδα;
Team ketchup ή team μουστάρδα; Δύο κλασσικές σάλτσες που σχεδόν όλοι μας έχουμε δοκιμάσει!
Έχουμε ποικιλία στις σάλτσες, και πλέον κάθε εταιρεία έχει και τις δικές της παραλλαγές και συνταγές! Οι κλασσικές και αγαπημένες μας, η κέτσαπ και η μουστάρδα χρησιμοποιούνται ευρέως για να δώσουν γεύση στα φαγητά, ενώ η μουστάρδα χρησιμοποιείται και σε dressing για σαλάτες και σε μαρινάδες για κοτόπουλο!
Ποιά είναι όμως η πιο καλή επιλογή διατροφικά;
Και οι δύο σάλτσες έχουν σχετικά λίγες θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας, με την ketcup να έχει 19 θερμίδες, και τη μουστάρδα να έχει 9 θερμίδες ανά κουταλιά. Επίσης, και οι δύο σάλτσες περιέχουν αντιοξειδωτικά!
Βέβαια, η μουστάρδα στην κλασσική της συνταγή είναι μια πολυ καλη επιλογή, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ενώ η ketchup περιέχει αρκετή ζάχαρη, και είναι πιο ευκολο να υπερκαταναλωθεί, άρα να οδηγήσει σε αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης, και θερμίδων!
Σε αυτό το σημείο μάλιστα είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ορισμένες εταιρίες διαφημίζουν οτι έχουν κέτσαπ "με στέβια". Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα οτι δεν περιέχουν και ζάχαρη!!! Δηλαδή, μπορεί να περιέχουν και ζάχαρη και στέβια. Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες των προϊόντων που θέλουμε να αγοράσουμε, καθώς έτσι βρίσκουμε το τι ακριβώς αγοράζουμε, και δεν παρασυρόμαστε απο τη διαφήμιση του μπροστινού μέρους της συσκευασίας!
Πώς θα καταναλώσετε με σύνεση την κέτσαπ;
1. Αναμείξτε την με γιαούρτι για να αυξηθεί ο όγκος της σάλτσας!
2. Διαβάστε τις διατροφικές ετικέτες και επιλέξτε την κέτσαπ με την λιγότερη ή την καθόλου προσθήκη ζάχαρης!
3. Καταναλώστε την μαζί με άλλες σάλτσες, πχ. μουστάρδα!
4. Μπορείτε να φτιάξετε τη δική σας κέτσαπ!
Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος Δ΄)
Με διάφορες παράδοξες δίαιτες να έχουν κάνει την εμφάνισή τους, και συμβουλές από άτομα που δεν γνωρίζουν από διατροφή (πχ. food bloggers) να έρχονται σε αντίθεση με τις συστάσεις από οργανισμούς υγείας, μας κάνουν να αναρωτιόμαστε: τι ισχύει τελικά;
1. Οι σπιτικοί χυμοί είναι πολύ καλύτεροι από τους έτοιμους χυμούς, και είναι καλύτερο να φάω τα φρούτα μου μαζεμένα!
Αδιαμφισβήτητα, οι σπιτικοί χυμοί είναι ανώτεροι ποιοτικά των έτοιμων χυμών! Πέρα από την εκτενή τους επεξεργασία, πολλές φορές οι έτοιμοι χυμοί περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη, βελτιωτικά γεύσης και χρώματος. Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να καταλάβει από πού προέρχονται τα διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, έτσι και με τους χυμούς, είτε είναι σπιτικοί, είτε έτοιμοι, τα σάκχαρα και τα υπόλοιπα συστατικά θα έχουν την ίδια επεξεργασία από τον οργανισμό μας. Τα σάκχαρα των χυμών περνούν άμεσα στην κυκλοφορία του αίματος μας, ενώ σε αντίθεση τα σάκχαρα των φρούτων περνάνε πιο αργά, λόγω των φυτικών ινών των φρούτων. Ως ένα ποσοστό οι φυτικές ίνες των χυμών αλλοιώνονται, ενώ πολλές φορές είτε τις αφαιρούμε στο σπίτι, είτε μένουν πάνω στον αποχυμωτή! Επιπλέον, για τους παραπάνω λόγους, τα φρούτα μάς χορταίνουν περισσότερο, σε σχέση με τους χυμούς, και είναι προτιμότερο να τα επιλέξουμε, αντί των χυμών, και ας είναι και σπιτικοί! Βέβαια, οι χυμοί μπορούν να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής, αρκεί να καταναλώνονται με μέτρο, και να έχουμε υπόψη ότι μπορεί για ένα χυμό να χρειαστεί να στύψουμε 3-4 πορτοκάλια, αλλά ο χυμός δεν μετράει σαν 3-4 μερίδες φρούτων και λαχανικών!
2. Παίρνω συμπληρώματα βιταμινών, ακόμη και αν δεν έχω ελλείψεις, γιατί μας κάνουν καλό.
Τα συμπληρώματα βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών δεν θα μας βοηθήσουν εάν δεν έχουμε έλλειψη ή χαμηλά επίπεδα βιταμινών, ή σιδήρου ή άλλων μικροθρεπτικών συστατικών, ειδικά αν ακολουθούμε μια ποικίλη διατροφή. Μάλιστα, μεγάλες έρευνες με συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών (Α και Ε), σταμάτησαν πρόωρα, καθώς οι ερευνητές παρατήρησαν αύξηση στη θνησιμότητα, και στον καρκίνο του πνεύμονα σε καπνιστές. Επιπλέον, μελέτη έδειξε πρόσφατα ότι η συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη Ε και σελήνιο για πέντε χρόνια, δεν προλαμβάνει την άνοια. Επίσης, το σελήνιο φάνηκε να αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Η βιταμίνη Ε μάλιστα φάνηκε να αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Πριν λίγες ημέρες από άλλη μελέτη φάνηκε πως η συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D και ασβέστιο δεν οδηγεί σε μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο. Έτσι, είναι προτιμότερο να μην παίρνουμε χωρίς ιατρική συνταγή και χωρίς ιατρικό λόγο, συμπληρώματα βιταμινών και αντιοξειδωτικών, αλλά να ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή, από την οποία θα λάβουμε τις απαραίτητες βιταμίνες και τα άλλα μικροθρεπτικά συστατικά.
3. Θα φτιάξω/αγοράσω υγιεινό γλυκό χωρίς ζάχαρη, με λάδι καρύδας και σιρόπι αγαύης!
Πολλές συνταγές, αλλά και κάποια συσκευασμένα τρόφιμα τον τελευταίο καιρό, διαφημίζονται ως «υγιεινά», ενώ συχνά γράφουν ότι είναι χωρίς ζάχαρη και άλλα «δαιμονοποιημένα συστατικά». Όμως, βλέπουμε πολύ συχνά η ζάχαρη να αντικαθίσταται από άλλα σάκχαρα, όπως σιρόπια ή μέλι, χωρίς να βελτιώνεται το τελικό προϊόν από άποψη θερμίδων και σακχάρων. Επιπλέον, το λάδι καρύδας που έχει κατακλύσει την αγορά, είναι έλαιο με κορεσμένα λιπαρά, τα οποία καλό είναι τα έχουμε περιορισμένα στη διατροφή μας. Με μία κουταλιά της σούπας λάδι καρύδας, παίρνουμε όλη την ποσότητα κορεσμένων λιπαρών που μας αναλογεί σε μια ημέρα! Μάλιστα, το βούτυρο είναι καλύτερη επιλογή από το λάδι καρύδας! Φυσικά, το ελαιόλαδο που είναι πηγή ακόρεστων λιπαρών, είναι η κάλλιστη επιλογή για τις συνταγές μας και την υγεία μας. Εάν λοιπόν θέλετε να φτιάξετε ένα πιο υγιεινό γλυκό, μειώστε τη ζάχαρη της συνταγής, και χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο!